چند گام تا موفقيت در آزمون سراسري
اکنون که ماه‌ها، هفته‌ها و روزها براي کنکوري‌هاي عزيز، يکي پس از ديگري سپري شده‌اند و تقريباً يک ماه و نيم تا زمان برگزاري نوبت دوم آزمون سراسري سال جاري باقي مانده است و روز برگزاري اين آزمون، به سرعت فرا مي‌رسد.
حتماً احساس خاصي، توام با هيجان و بيم و اميد، بسياري از شما دوستان داوطلب را در برگرفته است. به اين نکته توجه داشته باشيد که در هر شرايط درسي که هستيد، تنها چيزي که در حال حاضر بايد به آن فکر کنيد موفقيت است؛ فقط موفقيت و بس.
مطمين باشيد که اين يک ماه و نيم، به اندازه خود، فرصت زيادي براي جبران مشکلات و کاستي‌هاي درسي است و شما مي‌توانيد در اين مدت، با کمي تلاش و همت بيشتر و يک برنامه‌ريزي منسجم و منظم، همه چيز را تغيير دهيد؛ البته روي سخن ما با کساني است که تا الان، تلاش چنداني براي موفقيت در آزمون سراسري نکرده و برنامه منظمي نداشته‌اند.
ضمناً در ميان داوطلباني که کاملاً آماده‌اند نيز کساني وجود دارند که هيجان خاصي داشته و مدام از خود مي‌پرسند: آيا موفق مي‌شوم؟ آيا مي‌توانم به همه اهداف و آرزوهاي خود برسم؟
آيا در سال تحصيلي جديد، در دانشگاه و رشته‌اي که تمايل دارم، مشغول به تحصيل مي‌شوم؟
و …. همين نگراني‌ها در چنين شرايطي باعث مي‌شود که داوطلب نتواند به طور کامل از وقت و انرژي خود به طور کامل و خوب استفاده کند و بخشي از ذهن او درگير مسايل آزار دهنده‌اي از اين دست مي‌شود.
در مقالات قبلي، در ارتباط با نحوه برنامه‌ريزي و درس خواندن براي داوطلبان مختلف، که در شرايط گوناگون درسي هستند، مطالبي را نوشتيم.
در اين مقاله، توجه همه شما داوطلبان عزيز را به نکاتي مهم راجع به استفاده از فرصت‌هاي باقي‌مانده جلب مي‌کنيم تا با توجه به اين نکات و اجراي آنها به موفقيت برسيد. بخشي از مهم‌ترين نکات ياد شده، در ذيل آورده مي‌شود:
الف- خدا را فراموش نکنيد
توجه به خدا و کمک گرفتن از او در همه کارها، علاوه بر اينکه به ما آرامش مي‌دهد، باعث ايجاد قوت و نيروي بيشتر ما در کارها مي‌شود. ايمان داشته باشيد که خدا در هر کار مثبتي که شما انجام مي‌دهيد، همراه و ياور شماست و به شما کمک خواهد کرد.
حضور موفق در کنکور نيز يکي از اين کارهاست. در کنار تلاش شما، خداوند خودش کارها را درست مي‌کند؛ پس با توکل به او درس بخوانيد و ايمان داشته باشيد که همه چيز به بهترين شکل انجام مي‌شود.
اعتقاد به خداوند، به انسان سلامت جسم و روان مي‌بخشد؛ زيرا ديگر دليل بروز هيچ‌گونه نگراني نيست و با ذکر گفتن و دعا کردن، مي‌توانيد به راحتي بر ترس و اضطراب خود غلبه کنيد.
ب- تفکر مثبت داشته باشيد
يکي از مهم‌ترين اصولي که در سراسر زندگي و در همه کارهايي که شما عزيزان انجام مي‌دهيد، بايد حتماً به آن توجه داشته باشيد، اين است که تفکر مثبت داشته باشيد و از بروز تصويرها و تفکرات منفي در ذهن خودتان جلوگيري کنيد. تصويرهاي منفي موجود در ذهن، بر اراده‌هاي مثبت غلبه مي‌کند و در نهايت شما را به پذيرش نتيجه‌هاي منفي مي‌کشاند.
پاک کردن ذهن از افکار و انديشه‌هاي منفي، از مهم‌ترين و حياتي‌ترين مسؤوليت‌ها در فرآيند کنکور است. هميشه و در همه مراحل، به خاطر داشته باشيد که شما عضوي از اين جهان بي‌کران هستيد و بايد به عنوان يک عضو، از دنيا و زندگي‌تان چيزهاي گوناگوني بخواهيد و سپس با انرژي سرشار و يقين به عملي شدن آن، نيت کرده و اهدافتان را در آغاز در مغز خود و سپس روي کاغذ پياده کنيد و هر روز آن هدف‌ها را تصور کرده و به عنوان دوست خود، در کنار خودتان احساس کنيد.
«آيا واقعا مي‌توانم با شرايطي که در حال حاضر دارم و مطالعه چنداني نداشته‌ام در کنکور موفق شوم يا رتبه خوبي به دست بياورم؟» اين سؤالي است که برخي از داوطلبان کنکور با نااميدي از ديگران مي‌پرسند و جوابي که مي‌شنوند، تاثير عميقي بر ذهن آنها مي‌گذارد؛ چون باعث مي‌شود که اعتماد به نفس و تفکرات مثبتشان تحت تاثير قرار گيرد و آنها را در شرايطي قرار مي‌دهد که بيشتر تلاش کنند يا دست از تلاش بردارند و با خود بگويند که «اگر نمي‌توانم، پس سال آينده کنکور خواهم داد.» من شرايط شما را نمي‌دانم و از توان علمي شما نيز بي‌خبرم، اما داوطلباني را مي‌شناسم که فقط در چند هفته آخر به صورت جدي مطالعه کرده و در انتهاي کار، با کسب يک تراز مطلوب، در آزمون سراسري پذيرفته شده‌اند.
اگر واقعاً مثبت انديش باشيد و با يک همت عالي، قدم در راه بگذاريد، هر کسي که باشيد و در هر کجاي ايران که زندگي کنيد، مي‌توانيد دارنده يک رتبه خوب کنکور شويد؛ پس در اين روزهاي باقي مانده تا برگزاري آزمون سراسري، ابتدا بايد تلاشتان را بيشتر کنيد و دوم اينکه اولويت خودتان را تشخيص دهيد و بدانيد که در اين فرصت باقي مانده، اگر تنها بعضي از قسمت‌هاي دروس مختلف را که مهم‌ترند، مطالعه کنيد، همين مطالعه مي‌تواند شما را به موفقيت در اين آزمون، نزديک‌تر کند.
البته حتماً به خاطر داشته باشيد که کامل خواندن دروس و صد در صد زدن تست‌هاي مربوط به هر درس، خواسته همه شما داوطلبان عزيز کنکوري است، اما کمال‌گرايي مطلق، خود مي‌تواند باعث بروز احساس منفي و مخرب در ذهنتان شود. اين موضوع با مثبت انديشي تفاوت مي‌کند. ضمناً به اين نکته توجه داشته باشيد که در بيشتر مواقع، صد در صد تست زدن صحيح همه دروس و حتي يک درس، امکان پذير نيست؛ بنابراين، در مورد نتايجي که از خودتان توقع داريد، واقع بين باشيد، و اگر در آزمون سراسري به اين مشکل برخورديد، خودتان را نبازيد و مطمين باشيد که بقيه داوطلبان نيز گرفتار چنين مشکلي مي‌شوند.
پ- آرامش خود را حفظ کنيد
هر چقدر که براي کنکور زحمت کشيده و مطالعه کنيد، اما آرامش نداشته باشيد، هيچ فايده‌اي ندارد؛ زيرا ذهن شما، نه تنها به درس و آنچه مي‌خوانيد، توجهي نمي‌کند، بلکه با استرس و نگراني، که شما براي خود ايجاد کرده‌ايد، درگير خواهد شد. ذهن در چنين شرايطي، پيوسته مي‌کوشد تا با سردرگمي و پريشاني، به دنبال جواب سؤال‌هاي پر تنش شما باشد، و به اين ترتيب از آنچه که مطالعه مي‌کنيد، مطالب بسيار کمي را به خاطر مي‌سپارد. راه‌هاي مختلفي براي کسب آرامش وجود دارد، و همان‌گونه که در بالا نيز اشاره کرديم، مهم‌ترين آنها توکل به خدا و درخواست کمک و ياري از ذات متعال اوست.
يکي از کارهاي ديگري که در اين روزها مي‌توانيد انجام دهيد، اين است که ساعتي را در طول روز، به ورزش کردن اختصاص دهيد؛ چرا که ورزش، تاثير بسيار زيادي در کسب آرامش شما خواهد داشت و باعث مي‌شود تا با حواس جمع به مطالعه خود ادامه دهيد.
احتمالاً عده‌اي از شما عزيزان با خود خواهيد گفت که فعلاً براي ورزش کردن وقتي ندارم و برنامه‌ام نيز به اندازه کافي پر است؛ اگر اين‌گونه هم باشد، اصلاً اشکالي ندارد و مي‌توانيد با تمرينات بسيار کوچکي، که وقت بسيار کمي را از شما مي‌گيرد، باز هم به آرامش برسيد. يکي از بهترين روش‌ها براي رسيدن به آرامش سريع، کشيدن نفس‌هاي عميق است.
روان‌شناسان معتقدند کساني که تنفس عميق دارند، از طول عمر بيشتر و از هيجان‌هاي عصبي کمتري در مقايسه با ديگران برخوردارند.
تکنيک تنفس عميق شامل سه مرحله است:
- 1- دمِ عميق که بايد آهسته و آرام باشد و به صورت شکمي انجام شود؛ به صورتي که قسمت‌هاي تحتاني، قفسه سينه و حبابچه‌ها پر از هوا شود. تنفس عميق و شکمي، ديافراگم را حرکت مي‌دهد و اين حرکت در حفره شکمي يک خلا ايجاد مي‌کند که شتاب لنف را پانزده برابر مي‌کند؛ در نتيجه، متابوليسم سلولي‌تان بهتر انجام مي‌شود و شما شادابي، سر زندگي و انرژي فراواني را در وجود خودتان احساس مي‌کنيد.
- 2- نگهداري نفس که خيلي مهم است. وقتي شما هوا را در ريه‌هاي خود نگه مي‌داريد، به کيسه‌هاي هوايي خود فرصت مي‌دهيد که تبادل اکسيژن و دي اکسيد کربن را به طور کامل انجام دهند.
در تنفس‌هاي تند و سطحي، اين تبادل خوب صورت نمي‌گيرد؛ چون شما به ريه‌هاي خود فرصت کافي براي انجام اين کار را نمي‌دهيد. 3- بازده عميق که بايد آهسته و آرام و از طريق بيني، هوا را خارج کنيد؛اما در آخرين لحظات، دهان را باز کنيد و هواي باقي مانده را با فشار و صدا بيرون دهيد.
اين هواي باقي مانده، يکي از مهم‌ترين علل خستگي و استرس است.
بازده عميق را تجربه کرده و ريه هاي خود را از آخرين هواي مسموم نيز خالي کنيد.
ت- همراهي والدينتان را از دست ندهيد
علاوه بر داوطلبان، افراد ديگري هم هستند که پا به پاي کنکوري‌ها، کنکور را به گونه‌اي ديگر تجربه مي‌کنند و به اندازه خود داوطلبان نيز، درگير کنکور و نگراني‌هاي آن هستند.
همراهي والدين با شما داوطلبان عزيز مي‌تواند تاثير بسيار مثبتي بر موفقيتتان داشته باشد؛ البته بايد اشاره کنيم که اين موضوع، يک ارتباط دو سويه است و هم والدين و هم داوطلبان، هر دو بايد مراقب اين رابطه باشند.
به طور طبيعي، همه والدين آرزو دارند که فرزندان کنکوري آنها در رشته و دانشگاهي بسيار عالي درس بخوانند و موفقيت‌هاي بي‌نظيري را کسب نمايند؛ اما والدين بايد توجه داشته باشند که اين توقع آنها، اولاً متناسب با شرايط و توانمندي‌هاي فرزندشان باشد، و دوم اينکه باعث وارد آمدن فشار و استرس بر داوطلب و افزايش نگراني‌هاي وي نشود؛ از طرف ديگر، دخالت‌هاي بي‌جا و دور از اصول آنها نيز ممکن است داوطلبان را آشفته و سردرگم کرده و بازده و توان مطالعاتي آنها را کم کند.
والدين بايد در چنين شرايطي، کوچکترين موفقيت‌ها و زحمت‌هاي فرزندانشان را تحسين کرده و به حساسيت‌هاي روحي داوطلبان در هفته‌هاي آخر باقي مانده تا زمان برگزاري کنکور توجه نمايند و بدون اطلاعات و يا صرفاً بر اساس برخي از شنيده‌ها قضاوت نکنند.
در هفته‌هاي پاياني مانده به تا زمان برگزاري آزمون سراسري، داوطلبان، بيشتر وقتشان را منزل و در کنار خانواده مي‌گذرانند. به همين دليل، تاثير سهم خانواده در موفقيت داوطلب در اين مدت، دوچندان مي‌شود. ايجاد فضايي امن و به دور از استرس، اضطراب و مقايسه با ديگران، مي‌تواند انرژي داوطلبان را در اين ايام دوچندان کند.
مطرح کردن نقاط ضعفي که براي والدين و فرزندشان کاملاً روشن است، فقط انرژي منفي ايجاد مي‌کند. والدين مي‌توانند با انجام هر کاري، به فرزندشان نشان دهند که موفقيت او برايشان بسيار مهم است و او را باور دارند. احساس والدين با تمام کلمات و رفتارشان به فرزند منتقل مي‌شود و فضاي پر‌استرس و اضطراب کنکور، داوطلب را تا حد زيادي حساس مي‌کند؛ پس اعضاي خانواده بايد مراقب اين حساسيت داوطلب کنکوري خود و رفتارهايشان در مقابل او باشند.
به عنوان يک داوطلب، که در هفته‌هاي پاياني فرصت آمادگي براي کنکور به سر مي‌بريد، لازم است به نکات زير توجه بيشتري داشته باشيد:
1- آرامش خود را بيشتر از گذشته حفظ کنيد و با توکل به خدا و با نيروي بيشتر، قدم در ادامه راه بگذاريد؛
2- حتماً با برنامه‌ريزي جلو رفته و از کتابي به کتابي ديگر نپريد؛
3- دروس مهم براي کنکور گروه آزمايشي خودتان را، که در آن گروه شرکت کرده‌ايد، يعني دروس با ضرايب بالا را، با اختصاص وقت بيشتري مطالعه کنيد؛
4- خلاصه‌هاي خود را بسيار مرور کنيد و با کمي تحقيق ببينيد که از کدام مبحث‌ها، سؤالات بيشتري مي‌آيد تا براي درس‌هايي که مطالعة آنها را تمام نکرده‌ايد، حتماً آن مباحث را مطالعه کنيد؛
تست زدن را فراموش نکنيد تا مطالب در ذهنتان بيشتر جا بيفتد.
*هفته نامه پیک سنجش
