عربي، آسان است اگر …

عربي، دومين درس دفترچه‌ عمومي آزمون سراسري است که در ميان بيشتر داوطلبان، چندان جايگاه دوست داشتني و خوبي ندارد. خيلي از داوطلبان با اين درس مشکل دارند و وقتي اسم عربي مي‌آيد، بعضي‌ها، چهار ستون بدنشان مي‌لرزد! گروهي، اخم‌هايشان درهم مي‌رود و از نظر برخي از داوطلبان هم، امان از عربي و سختي‌هايش! اما کافي است که پاي اظهار نظر گروه ديگري از داوطلبان نيز بنشينيم. از نظر آنان، اگر درس عربي، طبق اصول درست مطالعه اين درس خوانده شود، واقعاً درس چندان سختي نيست؛ بلکه شيرين و جذاب نيز هست. اگر جزو اين دسته از داوطلبان هستيد به شما تبريک مي‌گويم، و اگر از جمله داوطلباني هستيد که به دليل سختي عربي از مطالعه آن صرف‌نظر کرده‌ايد، بايد اشاره کنيم که عربي درس مهمي است و با وجود اينکه ضريب 2 دارد، اما به دليل اينکه بسياري از داوطلبان در نحوه مطالعه و تست‌زني اين درس مشکل دارند و نمي‌توانند درصد خوبي در کنکور در اين درس کسب کنند، گروهي که در اين درس، چند تست درست بيشتر در مقايسه با ديگران مي‌زنند، مي‌توانند رتبه قابل قبول‌تر و بهتري به دست آورند. اگر براي شما هم، مانند بسياري ديگر از داوطلبان، کسب رتبه خوب و رسيدن به آرزوها و اهداف مورد نظرتان ارزشمند است، حتماً به درس عربي به عنوان يک درس مهم توجه داشته باشيد. برخي از شما حتماً با خودتان مي گوييد که «من در اين درس ضعف دارم و الان چطور مي‌توانم نتيجه خوبي در اين درس بگيرم؟» در جواب شما بايد بگوييم که اگر از همين الان و طبق اصولي که در اين مقاله اشاره مي‌کنيم، درس عربي را جزو برنامه مطالعاتي خود بياوريد، حتماً مي‌توانيد در آن، نتايج بسيار خوبي را کسب کنيد. ما افرادي را در سال‌هاي قبل داشته‌ايم که در همان سال برگزاري کنکور، عربيِ خود را با تلاش و کوشش تقويت کرده و به حد بسيار خوبي رسانده‌اند. حتماً اين سؤال پيش مي‌آيد که اگر بخواهيم درس عربي را به خوبي براي کنکور مطالعه کنيم، اول چه چيزي را بايد بخوانيم و از کجا شروعکنيم. براي پاسخ به اين سؤال، لازم است که بدانيد سؤالات عربي در کنکور شامل چند قسمت است: ترجمه،‌ درک مطلب و قواعد. 1- بخش اول، ترجمه، که تقريباً شامل هشت سؤال است و ترجمهعربي به فارسي، ترجمه فارسي به عربي(تعريب) و سؤال از مفهوم جمله يا عبارت را در بر مي‌گيرد. 2- بخش دوم، درک مطلب است که تقريباً 9 سؤال را در بر مي‌گيرد و شامل سؤالات از متنو تشکيل (حرکت‌گذاري) و تجزيه و ترکيب (التحليل الصرفيوالاعراب) است. 3- بخش سوم، مربوط به قواعد عربي دو و سه است که شامل سؤالات اعلال، مرفوعات، منصوبات و سؤالاز انواع اعراب واعراب فعل مضارع و صفت و مضاف اليه و… مي‌شود. اگر به اين بودجه بندي توجه کنيد، متوجه خواهيد شد که اگر هشت سؤال ترجمه و چهار سؤالدرک مطلب را، که همگي مربوط به دانستن ترجمه است، با هم جمع کنيم، اين سؤالات حدود پنجاه درصد از سؤالات عربي را در آزمون سراسري بر مي‌گيرد؛ البته حتماً مي‌دانيد که گاهي پاسخگويي به قواعد نيز، مستقيم ياغيرمستقيم، با دانستن ترجمه ارتباط دارد؛ با وجود اين، ارزش ترجمه و درک واژگان،ارزشي بيش از پنجاه درصد را داراست. به همين خاطر، به شما داوطلب عزيز پيشنهاد مي‌کنيم که کار خواندن عربي را باترجمه شروع کنيد و تا آخر، مطالعه و تست و تمرين و … را در اين قسمت رها نکنيد. به عنوان گام اول در ترجمه، سراغ انواع فعل ها برويد و سعي کنيد که به آن افعالتسلّط کافي پيدا کنيد و پس ازمرور افعال، شروع به تست زدن نماييد و اشکالات و نقاط ضعف خود را پيدا کنيد و تا آنجاکه مي‌توانيد، دايره فراگيري لغات خود را افزايش دهيد، و اگر مي‌خواهيد در ترجمه واقعاً موفق باشيد سعي کنيد که هر وقتي هر تست عربي را مي‌بينيد، به لغات آن توجه ويژه‌اي داشته باشيد و آنها را به خاطر بسپاريد. پساز مدتي اين کلمات، عبارات و واژگان تکرار مي‌شود و به اين صورت، شما مي‌توانيد در ترجمه متون عربي موفق شويد. در گام دوم بايد به سراغ متون درک مطلب برويد. اين متن‌ها، علاوه بر فعل‌ها، شامل لغات مهم ديگر نيز هستند. خواندن اين درک مطلب‌ها توانايي شما را در ترجمه متوني که در کنکور داده مي‌شود، بالا خواهد برد؛ پس با حوصله، همه لغات مشکل را بيابيد و ياد بگيريد. براي انجام اين کار، به صورت آهسته وپيوسته، هفته‌اي يک تا سه متن درک مطلب بخوانيد و سعي کنيد که به آن مطالبتسلّط پيدا کنيد. پس از مدتي که به خواندن و ترجمه درک مطلب پرداختيد، متوجه مي‌شويد که چقدر درک مطلب برايتان راحت‌تر و آسان‌تر شده است. علت آن هم تکراري بودن بسياري از لغات و فعل‌هاست. دو نکته‌‌اي که شما داوطلب عزيز در زمينه ترجمه متون عربي بايد بدانيد، اين است که در عربي، با دانستن ريشه يک فعل و زماني که يک فعل در آن صرف شده است، مي‌توانيد در ترجمه بسيار پيشرفت کنيد؛ افزون بر آن، در عربي، بسياري از لغات مشتق هستند؛ يعني ريشه فعلي دارند و کافي است که شما همان سه حرف اصلي تشکيل دهنده يک کلمه را بدانيد؛ به اين ترتيب، موفق خواهيد شد که با سهولت و به آساني، معني کلمه را حدس بزنيد. نکته دوم آنکه در عربي براي حفظ معني کلمات، مي‌توانيد از جعبه «لايتنر» استفاده کنيد. اين ابزار به شما کمک خواهد کرد تا يادگيري ماندگاري داشته باشيد و کلمات براي هميشه در ذهنتان باقي بماند؛ البته، استفاده از جعبه «لايتنر» در عربي نيز، مانند بيشتر دروس، به اينجا ختم نمي‌شود و شما مي‌توانيد در قواعد و ساير بخش‌هاي عربي هم از «لايتنر» استفاده کنيد. مرحله سوم يادگيري درس عربي، مربوط به قواعد اين درس است. در اين مرحله سعي کنيد که با خود رو راست باشيد و ببينيد که چقدر از قواعد عربي را مي‌دانيد و چه مقدار آن براي شما نامفهوم است. پاسخ به اين سؤال، بسيار مهم است؛ چون قواعد عربي در بيشتر موارد به صورت زنجيروار به هم پيوسته است؛ مثلاً بحث فعل و انواع آن، که در عربي راهنمايي آمده است، نقش مهمي در يادگيري شما در نحوه ساختن فعل امر و اسم فاعل، اسم مفعول و … دارد. اگر واقعاً در قواعد ابتدايي و اوليه مشکل داريد، اصلاً اشکالي ندارد که سري به جزوات و کتاب‌هاي راهنمايي خود بزنيد و آنها را دوباره مطالعه کنيد تا هم بهتر و هم با سهولت بيشتري قواعد دبيرستان را ياد بگيريد؛ پس از انجام اين کار و فراگيري مقدمات، خلاصه‌اي از قواعد را تهيه کنيد و در آن، نکته‌هاي خيلي مهم و استثناها را يادداشت کنيد و پس از آن سعي کنيد که تست آنموضوع را بزنيد؛ البته بايد توجه کنيد که در ابتدا ده تا پانزده تست را انتخاب کرده و هر يک از آن تست‌هارا در زمان کمتر از يک دقيقه بزنيد و سپس براي هر تست زده شده، درصد بگيريد و بعد از آن، بامراجعه به پاسخنامه، اشکالات و نقاط ضعف را خود پيدا کرده و سعي کنيد که با مراجعه بهقواعد خلاصه شده يا قواعد مفصل در کتاب، مطالب را در ذهن خود تثبيت نماييد. در اين حالت است که شما کمکم به قواعد عربي تسلّط پيدا مي‌کنيد. اگر در يادگيري قواعد در اين مرحله هنوز مشکل داشتيد، دوباره به سراغ جزوه و کتاب‌هايتان برويد يا از دوستان و معلمتان کمک بگيريد؛ اما هيچ يک از قواعد را بدون يادگيري يا با يادگيري ناقص رها نکنيد؛ زيرا در عربي، فراگيري بسياري از قواعد، در يادگيري قواعد بعدي مؤثر هستند و نقص در يادگيري هر يک باعث مي‌شود که شما قواعد بعدي را نيز نتوانيد به خوبي و به صورت کامل ياد بگيريد. بعد از رفع اشکال کامل به سراغ تست‌هاي بعدي برويد و کار خود را همين طور ادامه دهيد. کار ديگري که براي يادگيري بهتر قواعد مي‌توانيد انجام دهيد، اين است که قواعدي را که در مرحله‌ اول ياد گرفته‌ايد، روي متن پياده کنيد؛ يعني متن درس را تجزيه و ترکيب کنيد؛ مثلاً اگر در درس استثناء هستيد، «مستثني» و «مستثني‌منه»ها را در متن درس پيدا کنيد و ترکيب کنيد. آن قدر اين کار را انجام دهيد تا با قواعد آن درس کاملاً آشنا شويد. بعد از يادگيري قواعد و ترجمه، نوبت به تمرين‌ها مي‌رسد. سعي کنيد که تمرين‌هاي کتاب را خودتان بدون نگاه کردن به جزوه‌ حل کنيد؛ حتي مي‌توانيد که کمي آنها را تغيير داده و باز هم حل کنيد؛ به‌طور مثال، در مبحث اعلال، فعل معتل ناقص را تبديل به اجوف کنيد و بار ديگر در ذهنتان به سؤال پاسخ دهيد. مرحله آخري که در مطالعه عربي براي کنکور بايد انجام دهيد اين است که تست‌هاي جامع را در زمان مقرر شده در کنکور بزنيد و معلومات، سرعت و مهارت خود را بسنجيد. انجام اين کار باعث مي‌شود تا آمادگي خود را در زمان‌بندي خاص تجربه نماييد و بتوانيد تسلّطتان بهاطلاعات را با زمان بندي، هماهنگ کنيد. در اين زمان به خودتان ياد بدهيد که با هماهنگي زمان و اطلاعاتتان، از تست‌هاي سخت بگذريد تا بتوانيد تمام سؤالات را بخوانيد و از معلوماتتان حداکثر استفاده را ببريد. علاوه بر مطالبي که در بالا به آن اشاره شد، در خواندن درس عربي به نکات زير توجه داشته باشيد: 1- در درس عربي نزديک به هشتاد درصد سؤالات از قواعد و صرف و نحو زبان عربي مطرح مي‌شود و بقيه پرسش‌ها از ترجمه لغات و متون عربي و … است؛ پس حتماً به بودجه‌بندي سؤالات توجه کنيد و، اگر تازه تصميم به مطالعه اين درس گرفته‌ايد، با توجه به نقاط قوت و ضعف و توان مطالعاتي خود برنامه‌ريزي کنيد. 2- خواندن قواعد را از پايه شروع کنيد و آنها را براي خود همراه با مثال خلاصه نويسي نماييد. 3- به لغت‌آموزي در اين درس توجه داشته باشيد؛ زيرا با لغت آموزي خوب مي‌توانيد در زمان پاسخگويي به سؤالات صرفه‌جويي کنيد؛ به علاوه، اين عمل، دقت شما را در قسمت‌هاي ديگر زبان عربي افزايش خواهد داد. 4- از لغات و اصطلاحات مشکل فيش برداري کنيد. 5- در درس عربي به اعراب کلمات (منصوب، مرفوع، مجرور و مجزوم) دقت ويژه داشته باشيد. 6- فراموش نکنيد که شرط مهم و اساسي ماندگاري مطالب در ذهن، مرور آنها به صورت مداوم است. بهترين مرور، به ترتيب، يک روز، يک هفته و يک ماه پس از اولين مطالعه است. 7- عربي را به صورت پيوسته بخوانيد؛ يعني هر گاه شروع به مطالعه اين درس نموديد، تا زمان برگزاري کنکور، اين مطالعه را به طور پيوسته ادامه دهيد. 8- در هنگام تست زني يا در هنگام بررسي تست‌ها، هر چهار گزينه را مورد بررسي قرار دهيد و گزينه‌هاي غلط را با بيان دليل اشتباهات آنها کنار بگذاريد. با انجام اين کار، شما عملاً چهار تست را حل کرده‌ايد. 9- نگاه کردن به پاسخ‌هاي تشريحي سؤالات عربي، بعد از پاسخ دادن، بسيار لازم است و در فراگيري اين درس خيلي به شما کمک خواهد کرد؛ هر چندت به تست‌ها درست پاسخ داده باشيد. توجه کنيد که هنگام مطالعه پاسخ‌هاي تشريحي، باز هم هر چهار گزينه را بررسي کنيد.

10- اگر قواعد عربي را درس به ‌درس نمي‌خوانيد و آنها را نهاآبه صورت موضوعي مطالعه مي‌کنيد، حتماً سعي کنيد که درس‌هاي کتاب را نيز در زمان خود مطالعه کنيد.