شرایط و ضوابط مطالعه
مطالعه و يادگيري يك هنر، فن و مهارت است كه بايد آن را آموخت و بكار گرفت. بنابراين رعايت دقيق شرايط در آن كاملاَ ضروري بنظر مي رسد.
الف) شرايط مطالعه كننده:
برخي از نكات مهمي كه شخص مطالعه كننده بايد به آن توجه كند عبارتند از:
1- تعيين دقيق هدف و انگيزه كافي و لازم از مطالعه.
2- وضعيت بدني صحيح در هنگام مطالعه و قبل و بعد از آن.
3- تصوير ذهني مثبت از خود
4- ساختن تكيه گاههاي ذهني مناسب وتداعي هاي قابل قبول براي مطالعه.
(كلمات و واژه هايي را انتخاب كنيد كه براي شما حالت مثبت و با نشاطي را ايجاد كند و اين كلمات را به هنگام مطالعه تكرار كنيد.)
5- رفتار مطالعه، بايد كاملاً مسلط وآرام و همراه با پذيرش خاص باشد.
6- حالت نشاط وشادابي فكري كه دانشمندان از آن به بار عاطفي ياد مي كنند عامل مهمي است براي افزايش درك و سرعت در مطالعه.
7- كسب و ايجاد عادات جديد در زندگي كه به نحوي با روحيه كنجكاوي انسان تناسب داشته باشد.
8- احساس حضور نويسنده در هنگام مطالعه باعث ايجاد تمركز حواس و فعال سازي ذهن مي گردد. همانطور كه با يك دوست صميمي و محترم صحبت مي كنيد مطالعه نماييد.
9- تجسم هدف قبل از مطالعه عامل مهمي است كه باعث آزادسازي نيروهاي ذهني مي شود.
10- ارزيابي مناسب و به موقع از روند پيشرفت كار مي تواند در راستاي پرورش مهارتهاي مطالعه نقش مهمي ايفا كند.
11- استفاده از تكنيك تصويرسازي و تخيل هويت يافته قبل از شروع مطالعه كمك خوبي براي بهبود مطالعه است.
12- استفاده از اكسيژن با استفاده از اجراي فنون صحيح تنفس.
13- استراحت هاي مناسب و صحيح زمينه مناسبي براي افزايش بازدهي در مطالعه ايجاد مي كند.
14- توجه به بهداشت جسمي و مراقبت صحيح از چشم و گوش و ديگر اعضاء و جوارح و همچنين توجه به كيفيت تغذيه نقش مهمي در ارتقاء وضعيت مطالعاتي دارد.
ب) شرايط مكاني و فيزيكي محل مطالعه
1- حتي الامكان در مكان ثابت و مشخص مطالعه شود(البته وابستگي و متكي شدن به يك محل محدود ممكن است در دراز مدت از توانمنديهاي شخص بكاهد)
2- خلوت بودن محل مطالعه، ميز مطالعه شما هميشه باید مرتب و منظم باشد. عادت دادن چشم به ديدن صحنه هاي موزون و هماهنگ باعث تقويت حافظه و افزايش خلاقيت مي شود.
3- رفتن به كتابخانه هاي عمومي، انتخاب بعدي براي مطالعه فعال است.
4- مطالعه در مكان هاي پر رفت و آمد مانند پاركها و گردشگاه ها مناسب نيست و فقط جنبه سرگرمي و تفريح دارد.
5- دور كردن وسايل حواس پرت كن از محل مطالعه.
6- نور كافي و مناسب
7- از تابانيدن مستقيم نور در محل مطالعه خودداري شود.
8- رعايت دماي مناسب و همچنين استفاده از بوهاي مطبوع در هنگام مطالعه خيلي مناسب و مؤثر است.
9- طراحي و دكوراسيون اتاق مطالعه بايد با مطالعه تناسب داشته باشد.
10- از تزئينات و نصب تابلوهايي كه در راستاي اهداف واقعي شما نيست خودداري شود.
11- هواي آزاد واكسيژن كافي در محل مطالعه موجود باشد.
12- حتي الامكان جلوي ميز مطالعه بسته باشد تا باعث حواس پرتي كمتري شود.
13- از استراحت زياد ماهيچه ها در هنگام مطالعه بايد احترازكرد نتايج تحقيقات نشان مي دهد كه انقباض اندك ماهيچه ها مفيد است و دقت كار مغز را زياد مي كند.
14- ميز و صندلي مطالعه بايد مخصوص مطالعه باشد و حتي الامكان از انجام كارهاي ديگر در آن محل خودداري شود.
ج) شرايط زماني
1- بطور كلي مطالبي كه قبل از استراحت نسبتاَ طولاني مرور شده بهتر به خاطر مي ماند(تأثير ضمير ناخودآگاه)
2- تنظيم اوقات مناسب براي مطالعه، نتيجه كار را بهتر مي كند.
3- مطالعه در زمان هاي كوتاه و پي در پي بسيار مؤثرتر از زمان هاي ممتد و طولاني است.
4- در هنگام خستگي جسمي و رواني، هنگام گرسنگي و ضعف مطالعه نكنيد.
5- تخمین زمانی و کمی و کیفی قبل از مطالعه باعث افزایش کارآیی مغز می شود.
6- حتی الامکان در زمان های مناسب درس ثابت مطالعه شود.
7- تاثیر زمان مطالعه در همگان یکسان نیست. خودتان وضعیت مطلوب مربوط به خودتان را کشف کنید.
8- محدود کردن منطقی زمان در مطالعه تاثیر بسزایی در روند پیشرفت مطالعه دارد.
9- حضور در زمان داشته باشید. به میزانی که در زمان حال هستید تمرکز دارید.
10- دقیقاً در حین انجام مطالعه به هیچ عنوان به فکر نتیجه آن نباشید.
11- تا جایی که می توانید در آن لحظه خاص حضور داشته باشید.
12- مرور درس ها بلافاصله پس از اتمام کلاس های درس از عوامل اصلی پیشرفت تحصیلی بشمار می آید.
13- وقتی فکرتان در حین مطالعه، منحرف و متوجه موضوعات دیگر شد موقتاً مطالعه را به مدت چند دقیقه کوتاه متوقف کنید و سعی کنید در این چند دقیقه عامل اصلی منحرف کننده ذهن خود را بطور دقیق در یک کاغذ سفید یادداشت کنید تا فرصتی که حتماً مشخص خواهید کرد به آن مساله فکر کنید.
14- زمان های مربوط به هدفگذاری و تعیین برنامه برای استفاده موثر از زمان را به عالیترین شکل ممکن مصرف کنید.
15- سعی کنید پس از قرار گرفتن در محل مطالعه بدون از دست دادن کوچکترین لحظه ای، بلافاصله کار را شروع کنید.
16- هر وقت مطالعه موضوعی را تمام کردید یادداشت کنید که دفعه بعد چه کار خواهید کرد. برنامه جلسه آینده را به ذهن خود بدهید تا آمادگی ها و زمینه های لازم را ایجاد کند.
17- از هر فرصتی هر چند کوتاه برای مطالعه استفاده کنید.
* مطالعه در مدت زمان مفيد چه فوايدي دارد؟
از نظر پزشکی برای اینکه اطلاعات وارد حافظهی بلندمدت ما شود، باید بخش حافظه و بخش پردازشی مغز با راندمان بالای 80% فعالیت کنند. مدت زمان مفید مطالعه، مدت زمانی است که این دو بخش با راندمان بالای 80% فعالیت کنند؛ پس یکی از مهمترین فواید مطالعه در این مدت زمان، انتقال اطلاعات به بخش بلندمدت حافظه است.
تمرکر افراد در مدت زمان مفید مطالعه بسیار بالاست و این امر باعث میشود، کمتر حواس فرد پرت شود. اگر در بلندمدت، شخص عادت کند که هنگام مطالعه، مرتباً حواسش پرت شود، به این شرایط عادت میکند و در بلندمدت، میزان فراموشی مطالب افزایش مییابد.
در فصل بهار به خاطر شرایط خاص آب و هوایی، افراد خواب آلوده و کسل میشوند و این امر کاملاً طبیعی است. اگر خودتان را مجبور کنید که در مدت زمان مفید مطالعهی مربوط به خودتان مطالعه کنید، ساختار ذهنیتان به سرعت شرطی میشود که در این مدت زمان کمتر، کسل و خواب آلوده باشید و راندمان یادگیری شما به مراتب بیشتر میشود. شرطی شدن ذهن در تمام حالات اتفاق میافتد یعنی انجام مطالعه در مدت زمان مفید مطالعه در زمستان هم باعث شرطی شدن ذهن شود؛ اما در بهار به خاطر این ویژگی منفی (خواب آلودگی) کاربرد بیشتری دارد یا کاربرد آن بیشتر به چشم میرسد.
یکی از مهمترین کاربردهای استفاده از مدت زمان مطالعه، مدیریت زمان است. طبق تجربه، بسیاری از دانشجویان هنگام مطالعهی یک درس و حل سؤالات آن از گذشت زمان غافل میشوند و یک دفعه متوجه میشوند، زمان بسیار زیادی را روی موضوعی صرف کردهاند که آنچنان هم اهمیت ندارد. یکی از اصول مهم مدیریت زمان آن است که زمان تحت کنترل شما باشد، نه روند مطالعه، زمان را کنترل کند. این نکته به این معنا نیست که نباید مدت زمان زیادی را برای حل مسائل دشوار و یا فکر کردن به مباحث تفکر برانگیز صرف کرد، بلکه به این معناست که با اراده و تصمیم شما این زمان صرف شود.
تجربه نشان میدهد که وقتی شخص در مدت زمان مفید مطالعه، مطالعه میکند و گزارش کارش را مینویسد، به صورت ناخودآگاه تعداد درسهایی که در طول یک روز مطالعه میکند، بیش از یک درس میشود زیرا ظاهر گزارشنویسی، وقتی چندین بار اسم یک درس نوشته شود، آنچنان برای افراد خوشایند نیست. طبق آمار اگر شخص تعداد درسی را که در طول یک روز مطالعه میکند، بیش از یک درس باشد، توانایی SWITCHING ذهنش افزایش می یابد. این توانایی یعنی اینکه، حافظه با راندمان بالایی، اطلاعات را که در جاهای مختلف آن ذخیره شده است، بازیافت میکند.
* چند نکته کلي براي کارآمدي بهتر مطالعه مطالب درسي
1- در فواصل زماني کوتاه اما پيوسته درس بخوانيد:
آمار نشان داده که ذهن انسان در زمان هاي کوتاه و مکرر بسيار متمرکزتر از زمان هاي طولاني عمل مي کند. بنابراين حتي اگر فقط ده دقيقه براي درس خواندن فرصت داريد، آن را به فواصل زماني کوتاهتر تقسيم کنيد. همچنين بهتر است پس از هر ده دقيقه درس خواندن به خودتان استراحت بدهيد. از آنجا که مغز انسان به منظور “ساخت پروتئين” و تجديد نيرو به زمان نيازمند است، اين روش کارايي بسياري دارد. زمان استراحت به مغز فرصت جذب آموخته ها را مي دهد، در مقابل درس خواندن براي مدت زمان طولاني نه تنها کسالت آور است، بلکه باعث خستگي، ايجاد استرس و گيج شدن مي شود، در نتيجه قدرت يادگيري را کاهش مي دهد.
2- با خيالي آسوده استراحت کنيد:
اگر زمان شما اجازه مي دهد به منظور تجديد قوا، يک روز کامل را به استراحت بگذرانيد. (مثلا” هر يک ماه يکبار ، مخصوصاً بعد از دادن يک آزمون آزمايشي، يک استراحت يک روزه يا نصفه روزه، به خود بدهيد.) با اين کار ممکن است احساس عذاب وجدان کنيد و مرتبا با خود بگوئيد : “بايد امروز را هم درس مي خواندم” و زمان گرانبهايي را که به استراحت تخصيص داده ايد، با استرس سپري کنيد. اما همانطور که در بالا اشاره شد، فراموش نکنيد که در حالت استرس مغز اطلاعات جديد را جذب نمي کند. يک روز را به فراغت بگذرانيد و احساس بدي از درس نخواندن خود نداشته باشيد. فقط سعي کنيد در اين يک روز بيشتر به فعاليتهاي مورد علاقه و خواب بپردازيد. کمتر فعاليت ذهني سنگين، مثل شرکت در بحثهاي سياسي يا ديدن چند فيلم سينمايي فلسفي و … بپردازيد. بيشتر به فعاليتهاي سبک بدني و ورزشي و نشاط آور بپردازيد.
3- وضعيت جسمي خود را در نظر بگيريد:
در زمانهايي که خسته، عصباني، حواس پرت و شتاب زده هستيد درس نخوانيد. زماني که مغز انسان در حالت آرامش است، مانند يک اسفنج اطلاعات را جذب ميکند، برعکس زماني که استرس داريد، تلاش شما براي يادگيري بي فايده است، زيرا در چنين حالتي مغز اطلاعات را دفع ميکند. هيچگاه در زماني که فکر شما به چيزهاي ديگري مشغول است، خود را مجبور به درس خواندن و يادگيري نکنيد، اين کار چيزي جز اتلاف وقت نيست. به همين دليل هميشه توصيه مي کنيم که به حواشي کنکور و نتيجه کنکور و حرف مردم و درکل، موارد استرس زا فکر نکنيد.
4- درس ها را در همان روز مرور کنيد :
زماني
که چيز جديدي ياد مي گيريد، سعي کنيد در همان روز نکات مهمش را دوره کنيد.
با گذشت چند روز، براي يادآوري آن مطالب به تلاش بيشتري نياز خواهيد داشت.
به هر حال يک مرور سريع در انتهاي روز، باعث ماندگاري بيشتر در مغز و
يادآوري آسانتر مطالب خواهد بود. مخصوصاً در مورد دروس اختصاصي و مطالب
سنگين ، مرور و حل کردن چند تمرين ، چند ساعت بعد از تدريس، بسيار مفيد
خواهد بود.
5- مرحله به مرحله پيش برويد:
ممکن است باور نداشته باشيد که هميشه از کل به جزء و از بزرگ به کوچک رسيدن، روش کارايي در امر يادگيري در سنين مختلف است. در زمان درس خواندن ابتدا سعي کنيد يک درک کلي از مطلب داشته باشيد سپس وارد جزئيات شويد، با اين روش امکان موفقيت شما بيشتر مي شود.
6- محيطي مناسب براي درس خواندن فراهم کنيد:
براي مطالعه ي مفيد داشتن جايي مخصوص اين كار ضروريست. بهترين مكان براي مطالعه ميز شخصي و اتاقي جدا از جريان هاي غير درسي است. بهتر است ميز مطالعه در كنج اتاق قرار داشته باشد به طوري كه شما رو به ديوار قرار بگيريد. قرار گرفتن در محيطي بسته مي تواند تا حد زيادي در حفظ تمركز موثر باشد. از اطراف ميز كار خود پوستر، مجله، كتاب غير درسي، ضبط، تلفن وهر چيزي كه حواستان را پرت مي كند برداريد. تمام وسايل مورد نياز براي مطالعه را روي ميز قرار دهيد تا هنگام مطالعه دائماً مجبور نباشيد از جاي خود بلند شويد. نور اتاق مطالعه بايد كافي و تلفيقي از نور سفيد و زرد باشد. مثلاً يك لامپ معمولي براي چراغ مطالعه و يك لامپ مهتابي براي اتاق. يا يك لامپ كم مصرف براي چراغ مطالعه و يك لامپ معمولي براي اتاق. چراغ مطالعه بايد حداقل 30 سانتي متر با كاغذ فاصله داشته و اگر راست دست هستيد در سمت چپ ميز و اگر چپ دست هستيد در سمت راست ميز قرار گيرد.
مطالعه مقدس است پس هميشه درست پشت ميز بنشينيد يعني تمام مفاصل بدنتان زاويه 90 درجه داشته باشند. هرگز هنگام درس خواندن لم ندهيد. دستتان را زير سرتان نگذاريد. روي ميز نخوابيد و … وهميشه صاف بنشينيد و هر وقت خسته شديد از جاي خود بلند شويد. كمي داخل اتاق قدم بزنيد و چند حركت كششي انجام دهيد سپس دوباره مشغول مطالعه شويد. حتي اگر ميز مطالعه ي شخصي هم نداريد روي صندلي نشسته ودرس بخوانيد چون روي زمين زودتر خسته مي شويد و هرگز.هرگز.هرگز دراز كشيده و در رختخواب درس نخوانيد.
تمام موارد بالا شرايط ايده آل براي مطالعه اند و لازم نيست همه اين شرايط محيا باشند تا شما درس بخوانيد. يادتان باشد كساني در شرايطي كاملا متضاد با اينها به بهترين موفقيت ها رسيده اند. خودِ درس خواندن اصل است پس هيچگاه اصل موضوع را فراموش نكنيد.
7- ميزان خستگي مغزتان را در نظر داشته باشيد :
کاملا
طبيعي است که گاهي مغز انسان در اثر خستگي، مطالب را فراموش مي کند، اين
امر هرگز بدان معنا نيست که شما آدم ناتوانی هستيد، به جاي عصباني شدن، سعي
کنيد چنين حالتي را پيش بيني کنيد و با آن کنار بياييد.
تصور کنيد که
مغز شما لايه هاي اطلاعات را به ترتيب روي هم مي چيند، با قرار گرفتن
اطلاعات جديد در سطوح بالا، اطلاعات لايه هاي پايين تر کهنه شده و به آساني
قابل دسترس نخواهند بود، بنابراين به فراخواني شما ديرتر جواب مي دهند،
مرور کردن تنها روش جلوگيري از چنين پيشامدي است. تست زدن بعد از خواندن
مطلب هم يک نوع مرور محسوب مي شود، تا آزمون!
8- با برنامه ريزي مناسب، درس خواندن را به عادت تبديل کنيد:
عموماً اگر ساعات مشخصي از روز را براي درس خواندن برنامه ريزي کنيد، خيلي زود به آن عادت خواهيد کرد. بدون تخصيص ساعات مشخصي از روز، ممکن است هيچگاه وقت درس خواندن پيش نيايد. يک روش مناسب براي اين کار يادداشت کردن زمان در دفتر روزانه است، درست مثل اينکه از پزشک وقت گرفته ايد. براي اين کار مي توانيد از جدول برنامه ريزي اسکينر، استفاده کنيد.
بيشتر بخوانيد :
نکات اصلی تند خوانی و برنامه ریزی کنکور ۹۹
9- هدف داشته باشيد:
يکي از دلايل اصلي که باعث مي شود افراد به اهداف خود نرسند اين است که معمولاً آنها را دست نيافتني ميپندارند. در صورتي که با برنامه ريزي و مديريت صحيح مي توان به کليه اهداف خود دست يافت.
کافي است سعي کنيد فرق بين اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود را دريابيد، اهداف بلند مدت را مانند يک رويا در ذهن بپرورانيد و نگه داريد، در عين حال فعاليت هاي روزانه زندگي را به اهداف کوتاه مدت اختصاص دهيد. مثلاً پولدار شدن ، مهندس شدن ، پزشک شدن و …. اهداف بلند مدت و مبهمي هستند. هر کدام از اينها مسيرهايي را ميطلبند که شما بايد اين مسيرها را با تلاش و دستيابي به اهداف کوتاه مدت، سپري کنيد. مثل فارغ التحصيلي از دانشگاه با معدل خوب و اندوختن مهارت و تجربه در حين تحصيل، قبل از آن، گذشتن از سد کنکور وغیره تا برسد به کوتاه مدت ترين هدف ، مثل اينکه فردا از 8 تا 10 بايد تئوری بخوانم و غیره.
10- نااميدي دشمن يادگيري است:
افرادي که دائما خود را به دليل کندي در يادگيري سرزنش مي کنند، حتي اگر پيشرفتي مناسب و قوه يادگيري بالايي داشته باشند، همواره در استرس به سر مي برند. در مقابل افرادي که به خود و سرعت يادگيري شان اطمينان دارند، حتي اگر از هوش و استعداد کمتري نسبت به گروه قبل برخوردار باشند، نتيجه کارشان بهتر است، زيرا اين افراد انرژي خود را صرف نگراني و حساسيت هاي بي مورد نکرده، آهسته و پيوسته پيش مي روند.
11- بيشتر از کنکور مواظب خودتان باشيد
شاید امكان كنترل كامل ترس و اضطراب این آزمون ممكن نباشد، اما توصیههایی وجود دارد كه دانستن و عمل به آنها در كاهش این اضطراب بیتاثیر نیست. ناگفته نماند كه نگرانی و اضطراب ناشی از امتحان، امری طبیعی و در حد معمول آن مثبت است، چرا كه باعث تمركز و دقت بیشتر میشود، اما اگر دچار هیجان شدید، ضربان قلب بالا، سردرد و علایم مشابه میشوید، این نوعی اضطرابی منفی است و باید سعی كنید آرامش خود را حفظ كرده و اضطراب خود را به مرز طبیعی برگردانید.
به داوطلبان كنكور در روزهای آخر توصیه میشود كه خواندن مباحث جدید درسی را كنار بگذارند و در این فرصت به مرور یادداشتها و نكتههای جمعآوری شده از كتابهای درسی بپردازند تا از پراكندگی در یادگیری جلوگیری شود. شرط اصلی كاهش استرس در داوطلبان كنكور، برقراری محیطی آرام در منزل است. بنابراین به خانوادهها توصیه میشود كه در ایام برگزاری امتحانات كنكور از مهمانیها و مسافرتهای غیرضروری بپرهیزند.
اینكه قهوه یا چای به بیدار ماندن فرد كمك میكند، تصوری اشتباه است، هر چند به اندازه مصرف كردن این مواد در زمان مناسب، اشكالی ندارد، اما خوردن بیش از حد آن میتواند باعث افزایش اضطراب و حتی اختلال در ریتم قلب شود.
به كنكوریها توصیه میشود ساعت خواب خود را تنظیم كنند تا روز امتحان با مشكل كمخوابی و خستگی مواجه نشوند. همچنین از داروهای خوابآور استفاده نكنند، چون سیستم عصبی را ضعیف كرده و سرعت عمل و قدرت تمركز را كاهش میدهد. در صورتی كه آزمون صبح برگزار میشود، لازم است صبحانه كامل، اما سبك مصرف شود. این صبحانه میتواند شامل نان، پنیر و گردو باشد، اما بهتر است مقداری از یك ماده غذایی شیرین مانند عسل یا مربا در وعدهی صبحانه مصرف شود.
اگر آزمون عصر برگزار میشود باید از مصرف ناهار سنگین، پرچرب و حجیم پرهیز شود، چرا كه در این صورت تمركز جریان خون به سمت معده و سیستم گوارش خواهد بود و خون رسانی مناسب به مغز را كه نقش اصلی در فرآیند به خاطر آوردن مطالب را دارد، تحت تاثیر قرار میدهد. یكی از توصیههای مهم به داوطلبان كنكور این است كه شب قبل از كنكور، با لغو برنامه مرور درس و یادداشتها به خود استراحت دهند.
در جلسه آزمون، هنگام پاسخگویی به تستها به زمان پیشنهادی هر درس توجه داشته باشید و سوالها را به ترتیب هر درس پاسخ دهید تا از این طریق سرعت عمل خود را تقویت كرده و در جلسه آزمون دچار كمبود وقت نشوید. زمانی كه مشغول پاسخ دادن به یك سوال هستید، فقط به همان سوال فكر كنید و به فكر سوال قبلی یا بعدی نباشید تا تمركز داشته باشید. هر ۱۰ سوالی را كه پاسخ میدهید، حتما شماره سوالها را چك كنید تا در پاسخنامه جابجا علامت نزده باشید. هنگام پاسخ به سوالهای هر درس، اول سوالهای ساده و سوالهایی را كه مطمئنید پاسخ آنها را میدانید جواب دهید، سپس سراغ سوالهای پیچیده یا سوالهای وقتگیر بروید.
نکته ي آخر:
روش تست
• پس از آنكه اطمينان نسبي حاصل كرديد كه درس را ياد گرفته ايد. پس از گذشت حداقل 48 ساعت و حداكثر 130 ساعت به سراغ تست ها برويد. حتما تست ها را با نمونه سوالات كنكور سال هاي گذشته شروع كنيد و بعد به سراغ نمونه سوالات آزاد و در نهايت به سراغ تست هاي تاليفي برويد.
• حتما از همان ابتدا تست ها را در زمان معين بزنيد و براي هر تست عمومي به طور متوسط 30 ثانيه زمان در نظر بگيريد.
• پس از اتمام درصد خام خود را به اين ترتيب محاسبه كنيد:
تعداد صحيح ضربدر سه منهاي تعداد غلط تقسيم بر كل سوالات ضربدر سه اگر اين درصد زير 50 باشد بايد بدون تعارف بگويم شما هيچ چيز از درس نفهميده ايد و بايد از اول درس را بخوانيد. درصد ايده آل بالاي 80 درصد است. البته گاهي درصد پايين در اثر كمبود زمان به وجود مي آيد. اگر اوايل به اين موضوع برخورديد ، زياد مهم نيست ولي بعد از چند سري تست زدن نبايد وقت کم بياوريد.
بيشتر بخوانيد :