اين نکات را دريابيد

باور کنيد که خيلي مهم است؛ آن قدر که حتي اگر بيشتر آنها را بارها شنيده باشيد، خواندن و عمل کردن به آنها يک  ضرورت است؛ زيرا  به تجربه ديده‌ايم که بعضي از داوطلبان به اين موارد بي­اعتنايي کرده‌اند و بهره‌اي جز پشيماني نصيبشان نشده ­است.

* در اين  چند روز باقي مانده تا آزمون سراسري، از مصرف فست فودها و در کل غذاي بيرون دوري کنيد. بي شک غذاي منزل سالم­تر است و اگر غذاي منزل را استفاده کنيد، احتمالش کمتر است که دچار  مسموميت يا ناراحتي­هاي گوارشي شويد.

* صبح­ها زود از خواب بيدار شويد و شب‌ها زودتر از قبل  بخوابيد. خوب است که از ساعت ده شب به بعد مطالعه نکنيد تا ساعت فيزيولوژيک بدن شما براي حضور در جلسۀ آزمون آماده شود.

* خوردن صبحانه را فراموش نکنيد. خوب است که در اين چند روز، صبح زود صبحانه ميل کنيد و از همان مواد غذايي که در روز آزمون استفاده خواهيد کرد، بخوريد تا بدنتان براي پذيرش آن مواد غذايي آماده باشد؛ نه اينکه به دليل جديد بودن مواد غذايي يا متفاوت بودن ساعت صبحانه، دچار ناراحتي گوارشي گرديد.

تا يک روز مانده به برگزاري آزمون مي‌توانيد به مرور نکته­ها و يادداشت­هاي خود بپردازيد؛ نکته‌هايي که يا بسيار مهم هستند يا به تجربه متوجه شده‌ايد که فرّارند و نياز است که تا آخرين مهلت باقي مانده، به مرور آنها بپردازيد .خواندن مطالب جديد در اين چند روز باقي مانده صحيح نيست؛ زيرا در ذهن شما تثبيت نخواهند شد و فقط  بر اضطراب و نگراني شما خواهند افزود.

* از تلفن کردن به دوستان خود و پرسش از اينکه چقدر مطالعه کرده‌اند، بپرهيزيد؛ چون اگر  عقب‌تر از آنها باشيد، تنها باعث تضعيف روحيه تان خواهد شد و در اين فرصت کوتاه نيز کاري از دست شما بر نمي‌آيد. به خودتان و تلاشتان اعتماد کنيد و از پناه بردن افکار منفي و مواجه شدن با افرادي که منفي باف هستند پرهيز کنيد.

 * روز قبل از برگزاري آزمون، حتماً حوزۀ امتحاني خود را شناسايي کنيد تا در روز برگزاري آزمون، با آرامش کامل در جلسه آزمون حاضر شويد؛ بخصوص در کلان شهرها (از جمله  تهران، مشهد، شيراز، تبريز ، اصفهان و …) اين مساله اهميت بيشتري پيدا مي‌کند.

سال گذشته، يکي از داوطلبان مي گفت:«براي حضور در آزمون آمادگي خوبي داشتم و اميدوار بودم که رتبه خوبي کسب کنم؛ اما سرجلسه آزمون دير رسيدم و اضطراب ناشي از آن باعث شد که سؤال‌هاي درس اول، يعني ادبيات را از دست بدهم.» وقتي علت دير رسيدن وي را پرسيدم، مي­گفت: « بخشي از بزرگراهي را که منتهي به دانشگاهي که محل برگزاري آزمون من بود، در آن هفته بسته بودند و بايد از راه­هاي جايگزين استفاده مي­کردم؛ اما چون از اين مساله باخبر نبودم، مسير قبلي را رفتم و پيدا کردن راه جديد مدتي از زمان مرا گرفت و در نتيجه ديرتر رسيدم.»

 * وسايل مورد نياز براي حضور در جلسه آزمون سراسري را آماده کنيد. خوب است که پاک کن مناسبي را که تهيه کرده‌ايد، سوراخ کرده و با يک بند (نه خيلي کوتاه باشد و نه خيلي بلند) به گردن بياويزيد. انجام اين کار باعث مي‌شود که در سر جلسه آزمون به دنبال پاک کن خود نگرديد و در صورت نياز،  بتوانيد راحت از آن استفاده کنيد.

* در اين روز،  انجام ورزش­هاي سبکي مثل پياده روي در پارک خوب است؛ زيرا يک مقدار بدن خسته مي­شود و اين خستگي باعث ترشح هورمون اِندروفين مي‌شود که آرام بخش است. ضمناً اين خستگي فيزيکي اثر مستقيمي روي خوابتان نيز دارد. خوب است که شامتان  يک غذاي پروتييني بدون چربي به همراه يک مقدار سالاد يا سبزيجات تازه باشد. هنگام خواب هم مي توانيد يک ليوان دم کرده گياهي مثل گل گاوزبان يا بابونه  يا يک ليوان شير ولرم بنوشيد که براي حفظ آرامش و بهبود کيفيت خواب، مؤثر است .

* شب قبل از کنکور سعي کنيد که زود بخوابيد (چند شب مانده به کنکور را زودتر از روال گذشته بخوابيد تا با مشکل مواجه نشويد)؛ اما اگر زود خوابتان نبرد، نگران نشويد و فکر نکنيد که حتماً آزمونتان را خراب خواهيد کرد. گاه مي‌شنويم که رتبه هاي برتر آزمون سراسري هم، شب قبل از آزمون، خواب خوبي نداشته و در نهايت رتبه تک رقمي نيز کسب کرده‌اند. در نهايت نيز توجه داشته باشيد که براي داشتن يک خواب راحت، لازم نيست که کار خاصي انجام دهيد. از خوردن قرص‌هاي خواب آور خودداري کنيد و به خود بقبولانيد که اين شب هم مثل شب‌هاي ديگر است، و سعي کنيد که قبل از خواب، يک دوش ولرم بگيريد و بعد راحت بخوابيد.

* به هيچ وجه از خوردن  صبحانه صرف نظر نکنيد. گرسنگي باعث عدم‌تمرکز در جلسه آزمون  مي‌شود. مصرف صبحانه باعث مي‌شود که گلوکز خون در حد ثابتي بماند و به عملکرد مغز لطمه‌اي وارد نشود. اگر مدت زمان غذا نخوردن و ناشتا ماندن طولاني شود، نگهداري سطح گلوکز خون در سطحي که مغز قادر به انجام فعاليت طبيعي خود باشد، دشوار مي‌شود و يادگيري و تمرکز حواس نيز مختل مي‌گردد. به همين دليل، خوردن يک صبحانه سالم، علاوه بر ثابت نگه داشتن غلظت قند خون در حد طبيعي، باعث افزايش تمرکز و توانايي در يادگيري شده و به تبع آن نيز نيازهاي تغذيه‌اي فرد در طول روز برآورده مي‌شود.

* يک بالاپوش يا لباس گرم به همراه خود ببريد؛ چون امکان دارد که صندلي شما نزديک هواکش کولر يا فن باشد و سردتان گردد. توجه داشته باشيد که جابجايي صندلي  يا محل نشستن شما در جلسه آزمون، امکان پذير نيست.

* دو يا سه مداد مناسب، يک تراش و دو پاک کن، دو سنجاق يا سوزن، دستمال کاغذي، يک بطري آب (مي‌توانيد مقداري  آن را شيرين کنيد؛ اما نه در حدي که شما را تشنه‌تر سازد)، ميوه‌هاي خشک مثل انجير خشک، خرما و کشمش را مي‌توانيد با خود به جلسۀ آزمون ببريد.

* از بردن شکلات  به جلسۀ آزمون خودداري کنيد؛ چون کاکايو محرک است و مي­تواند تمرکز شما را کاهش دهد. همچنين امکان دارد که برگۀ پاسخنامه‌تان آلوده شود. در کل، از بردن تنقلات و آب ميوه اضافي در سر جلسه آزمون خودداري کنيد و دور و بر خود را شلوغ نکنيد.

* بردن ماشين حساب، تلفن همراه،  پيجر و بي‌سيم به جلسه آزمون، غيرقانوني است و تخلف محسوب مي‌شود. گاه از برخي از افراد مي‌شنويم که مي‌گويند بردن ماشين حسابي که چهار عمل اصلي را انجام دهد، اشکالي ندارد؛ اما به گفته مسؤولان سازمان سنجش، بردن  هر گونه ماشين حسابي به جلسۀ آزمون، غير قانوني است.

* از بردن وسايل غير ضرور خودداري کنيد؛ زيرا حوزه‌هاي برگزاري آزمون، موظف به نگهداري وسايل اضافي شما نيستند و مسؤوليتي را در اين زمينه بر عهده نمي­گيرند.

* به يکي از نزديکانتان بسپاريد که هنگام حرکت به سمت محل برگزاري آزمون، شما را از همراه داشتن کارت ملي،  کارت ورود به جلسه، ساعت،  مداد و پاک کن  مطمين نمايد.

* سعي کنيد که کمي زودتر راهي جلسه آزمون شويد تا حوادث و اتفاقات احتمالي باعث نگراني شما نشود و بموقع به جلسة آزمون برسيد. حواستان باشد که درِ حوزه‌هاي آزمون‌هايي که صبح برگزار مي‌شود، راس ساعت 7 صبح و آزمون‌هايي که بعد از ظهر برگزار مي‌شود ساعت 30/2 دقيقه بعد از ظهر بسته خواهد شد.

* پس از ورود به حوزۀ امتحاني، به تابلوهاي نصب شده دقت کنيد تا براحتي صندلي خود را پيدا کنيد. در صورتي که صندلي‌تان مشکلي داشت از مراقبان حاضر در جلسه کمک بخواهيد.

* پس از دريافت برگۀ پاسخنامه، شمارۀ پاسخنامه را با شمارۀ صندلي و شمارۀ کارت خود مطابقت دهيد. اين کار را هنگام دريافت دفترچۀ عمومي و اختصاصي نيز حتماً انجام دهيد.

* با نام خدا آزمون خود را شروع کنيد و از او بخواهيد که آنچه به مصلحتتان است، براي شما رقم بزند.

* براي باز کردن «پکيج» دفترچه، به طور شتابزده عمل نکنيد؛ زيرا اضطراب و نگراني ناشي از اين شتابزدگي، بسيار بدتر از چند ثانيه‌اي است که شما از دست مي‌دهيد.

* يکي از حالاتي که براي تعدادي از داوطلبان در ابتداي برگزاري آزمون رخ مي دهد«احساس فراموشي» است. توجه کنيد  که اين احساس، کاذب است و وقوع آن طبيعي است. بسياري از رتبه­هاي تک رقمي آزمون سراسري نيز از اين حس سخن گفته‌اند؛ ولي با اعتماد به نفس و رفتن سراغ سؤال‌هايي که بر آنها تسلّط بيشتري داشته‌اند‌، بر اين حس غلبه يافته‌اند؛ حسي که  معمولاً در همان دقايق اول شروع آزمون با گرم شدن ذهن از بين مي‌رود.

* يک ساعت مچي به همراه خود داشته باشيد و سعي کنيد که وقت خود را تنظيم کرده و آن را تلف نکنيد و در زمان تعيين شده براي هر درس به سؤالات پاسخ دهيد؛ البته در تنظيم وقت، نه آن قدر وسواس به خرج دهيد که هر لحظه به ساعت نگاه کنيد و نه آن قدر بي­خيال شويد که آخر هر درس به ساعت نگاه کنيد. به هر حال در جلسۀ آزمون، هيچ کس مسؤول اعلام وقت به شما نيست و خودتان بايد مراقب گذر زمان باشيد.

* به سؤال­ها لج نکنيد (به هيچ وجه روي يک سؤال، بيش از حد، مکث نکنيد)؛ حتي اگر بتوانيد به سؤالي بعد از چند دقيقه پاسخ دهيد، باز هم به تلف کردن وقتش نمي‌ارزد؛ زيرا در همان مجموعه سؤالات، سؤال‌هاي آسان­تري هست که حتماً مي‌توانيد به آنها جواب دهيد. حال اگر با انجام اين کار (يعني اتلاف وقت زياد براي حل يک سؤال سخت) در انتهاي آزمون، وقت کم بياوريد و مثلاً نتوانيد 10 سؤال آخر را بخوانيد، مطمين باشيد که بين آنها حداقل سه يا چهار سؤال بوده است که براحتي با يک نگاه قابل پاسخ دادن بوده‌اند و شما آنها را در ازاي حل يک سؤال سخت از دست داده‌ايد (توجه داشته باشيد که ارزش سؤال‌هاي يک درس يکسان است و پاسخ دادن به 5 سؤال سخت يا 5 سؤال  آسان در  يک درس،  با يکديگر تفاوتي ندارد).

اين مساله دربارۀ توجه به يک درس و بي­توجهي به ساير دروس هم صادق است. سال گذشته، بهترين دانش آموز کلاسم که هميشه در کلاس و  آزمون­هاي آزمايشي بهترين نتيجه را مي آورد، رتبه­اي دور از انتظار را کسب کرد. وقتي دليلش را پرسيدم، متوجه شدم که بيشتر وقت آزمون اختصاصي خود را صرف پاسخگويي به سؤال­هاي دروس زيست‌شناسي و شيمي کرده  و فيزيک را شتابزده پاسخ داده بود و فقط توانسته بود که به دو سؤال رياضي پاسخ بدهد؛ در نتيجه، درصد رياضي او که هميشه روي 80 درصد بود به 6 درصد کاهش يافته بود. بي‌شک، اگر اين دانش‌آموز به هر درس، وقت منطقي خودش را اختصاص مي‌داد و در نهايت اگر وقت اضافي مي‌آورد، سراغ درسي مي‌رفت که پاسخگويي به سؤال‌هاي آن، زمان بيشتري مي‌طلبيد، قطعاً رتبۀ بهتري کسب مي­کرد.

* کنکور، يک مسابقه است، نه يک امتحان. در امتحان، شما اگر زير 10 بگيريد قبول نشده­‌ايد؛ اما در مسابقه نمرۀ خاصي ملاک نيست؛ مهم اين است که  از بقيه جلوتر باشيد؛ به همين خاطر، اگر سؤال‌ها سخت بودند، نگران نشويد؛ چون براي ساير داوطلبان نيز سخت هستند، و اگر آسان باشند نيز براي ساير داوطلبان آسان هستند؛ براي مثال، يک سال در گروه آزمايشي هنر، رتبه اول تنها به 8 درصد سؤال‌هاي خواص مواد پاسخ صحيح داده بود؛ از سوي ديگر، گاه سؤال‌هاي يک درس آن قدر ساده است که تعداد قابل توجهي از داوطلبان به 100 درصد سؤال‌هاي آن درس پاسخ صحيح مي‌دهند؛ در اين صورت، حتي اگر به يک سؤال پاسخ ندهيد در رتبه شما تاثير قابل توجهي خواهد داشت.

* به نکته‌هاي کليدي سؤال، مثل قيدهايي که در سؤال به کار مي‌رود، مانند:  بجز، همه، احتمالاً و … توجه کنيد. همچنين به منفي يا مثبت بودن سؤال دقت کنيد و بدانيد که از قديم گفته‌اند: « فهم سؤال، نيمي از پاسخ است.»

* سر جلسۀ آزمون، به هيچ چيز جز سؤالي که در پيشِ رو داريد، فکر نکنيد .فکر کردن به اينکه خانواده، اولياي مدرسه يا دوستانم چه انتظاري از من دارند يا اگر آزمون را خراب کنم چه خواهد شد، نقشي جز پايين آوردن بازدهي و تمرکز شما ندارد. به خود بگوييد که الان وظيفه‌اي جز پاسخگويي به سؤال‌ها نداريد و فقط به حال فکر کنيد و گذشته و آينده را فراموش نماييد.

دو سال پيش، يکي از دانش‌آموزانم مي‌گفت: «سرجلسۀ آزمون، پاسخ همۀ سؤال­ها بويژه سؤال‌هاي درس فيزيک را فراموش کرده بودم، اما وقتي به خانه برگشتم و سؤال‌ها روي سايت قرار گرفت، به 80 درصد سؤال­ها پاسخ صحيح دادم. اول از اين تفاوت در آمادگي و پاسخگويي متعجب شدم ، اما بعد به خاطر آوردم که من سر جلسۀ آزمون، آن قدر نگران نتيجۀ آزمون و حرف دوست و آشنا بودم که به همه چيز فکر مي‌کردم جز سؤالي که در پيشِ رويم بود! »

* به صورت شانسي به سؤالات پاسخ ندهيد و ارزش سؤالاتي را که درست جواب داده‌ايد، از بين نبريد.

* علامت زدن اشتباه سؤال­ها در برگۀ پاسخنامه، يکي از اشتباهات رايج داوطلبان است. بهتر است که هرازگاهي شمارۀ سؤال پاسخنامه را با شمارۀ سؤال دفترچۀ آزمون مقايسه کنيد. همچنين به هيچ وجه پر کردن پاسخنامه را به دقايق آخر آزمون موکول نکنيد. بهتر است که گزينۀ صحيح هر سؤال را بلافاصله در پاسخنامه پر کنيد يا لااقل بعد از پاسخگويي به 10 سؤال، پاسخنامه را پر نماييد.

* مدام دفترچه را ورق زدن و از اين درس به آن درس پريدن، خود به خود باعث نگراني و سردرگمي مي‌شود؛ البته امکان دارد که شما  در درس خاصي، استعداد و توانايي ويژه‌اي داشته يا علاقۀ خيلي زيادي به يک درس بخصوص داشته باشيد و بتوانيد با سرعت زيادي به سؤال‌هاي آن درس پاسخ دهيد؛ در اين صورت، پاسخ دادن به سؤال‌هاي آن درس مي‌تواند به شما روحيه بدهد.

* براي اينکه اکسيژن مناسب به مغز برسد، روي صندلي‌تان صاف بنشينيد؛ زيرا اگر داوطلبي  کمرش را خم کند يا به اصطلاح قوز کند، تبادل هوا بين ريه‌هاي وي و فضاي بيرون دچار مشکل مي‌شود و بتدريج سطح اکسيژن خونش پايين مي‌آيد و کارايي مغزش افت مي‌کند.

* در دقايق پاياني آزمون، ذهن و حافظۀ شما خسته­تر از قبل است؛ بنابراين، به پاسخ­هايي که داده­ايد، شک نکنيد و آنها را دست کاري نکنيد؛ در اين حالت، معمولاً پاسخ دوم شما اشتباه از آب در مي­آيد.

* هر چند وقت يک بار، کمي آب بنوشيد. سلول­هاي مغزي براي اينکه بتوانند خوب عمل کنند، به دو مادۀ اصلي قند و اکسيژن نياز دارند. آبي که کمي شيرين شده باشد نياز شما را برآورده مي‌کند، اما از نوشيدن آب زياد نيز خودداري کنيد؛ چون زمان برگزاري آزمون طولاني است و امکان دارد که نياز به سرويس بهداشتي پيدا کنيد و رفت و برگشت به سرويس بهداشتي، بخشي از زمان پاسخگويي به سؤال‌ها را از شما خواهد گرفت.