انتخاب رشته خوب، تضمين آينده بهتر

بسياري از داوطلبان عزيز بعد از آزمون سراسري گمان مي‌کنند که ديگر همه چيز تمام شده است و پس از اعلام نتايج اوليه و انتخاب رشته، بايد منتظر نتيجه نهايي بمانند. درست است که کنکور به گونه‌اي که شما عزيزان تصور مي‌کنيد، پايان پذيرفته است، اما هنوز تا نتيجه‌گيري نهايي از کنکور، کارهايي وجود دارد که با انجام آن مي‌توانيد نتيجه خوب يا غيرقابل قبولي از تلاش و کنکور خود بگيريد. اين کارها به طور مستقيم به انتخاب رشته شما داوطلبان عزيزان مربوط مي‌شود. باور کنيد که يک انتخاب رشته درست و اصولي، مي‌تواند تاثير زيادي بر آينده تحصيلي و شغلي شما گذارد و يک انتخاب رشته بد و نادرست هم مي‌تواند باعث شود تا بخش قابل ملاحظه‌اي از تلاش و کوشش شما نقش بر آب گردد.

 هر سال، وقتي دانشجويان براي اولين بار، هم ورودي‌هاي خود را در دانشگاه مي‌بينند، بلافاصله اين سؤال برايشان مطرح مي‌شود و از آنها مي‌پرسند که «رتبه شما چند بود؟» و گاهي در کمال ناباوري، مطلع مي‌شوند طيف رتبه‌هايي که در يک رشته و دانشگاه پذيرفته شده‌اند، تفاوت کم يا حتي اختلاف فاحشي با يکديگر دارد. در چنين شرايطي، گروهي از دانشجويان، با اطلاع از رتبه‌هاي افراد ديگر، دريغ و افسوس مي‌خورند؛ زيرا با رتبه‌اي نزديک يا حتي بهتر از رتبه برخي از دانشجويان ديگر، مجبور شده‌اند که در رشته‌ها يا دانشگاه‌هاي پايين‌تر تحصيل کنند. اينجاست که تفاوت يک انتخاب رشته خوب و انتخاب رشته بد يا غير اصولي و شتاب زده مشخص مي‌شود. بيشتر کساني که در زمان اعلام نتايج نهايي آزمون سراسري موفق مي‌شوند در رشته‌هاي خوب و متناسب با رتبه اکتسابي‌شان يا حتي بهتر از رتبه خود مشغول به تحصيل شوند، کساني هستند که پس از کنکور تا زمان انتخاب رشته، با چشم باز و حوصله فراوان تحقيق کرده و تمام جوانب موضوع را بررسي نموده‌اند.

     ما در اين مقاله مي‌خواهيم با شما عزيزان درباره يک انتخاب رشته خوب و اصولي صحبت کنيم. حتماً همه شما مي‌دانيد که تا اعلام نتايج اوليه آزمون سراسري زمان زيادي باقي نمانده است. اگر مي‌خواهيد انتخاب رشته خوبي داشته باشيد و از نتيجه زحمات خود به خوبي استفاده کنيد، حتماً بايد روي جنبه‌هاي مختلف انتخاب رشته از هم اکنون فکر کرده و سپس تحقيق کنيد. ضمناً به اين موضوع نيز توجه داشته باشيد که انتخاب رشته از چنان اهميتي در ميان مشاوران کنکور برخوردار است که بسياري از آنها، آن را جزوي از کنکور مي‌دانند؛ يعني خوب يا بد انتخاب رشته کردن، همان‌قدر اهميت دارد که خوب يا بد در آزمون سراسري شرکت کردن. براي اينکه انتخاب رشته خوبي داشته باشيد حتماً به اين نکات توجه نماييد و تمام زواياي هر موضوعي را که در زير به شما عزيزان اشاره مي‌شود به خوبي بررسي کنيد.

درباره اهميت انتخاب رشته برايتان توضيح داديم. به دليل همين اهميت، و از آنجايي که انتخاب رشته، بر آينده و زندگي شما تاثير مي‌گذارد، حتماً براي آن وقت بگذاريد. ضمناً با خود نگوييد که پس از اعلام نتايج اوليه آزمون سراسري چاره انديشي خواهم کرد؛ بلکه از همين الان دست به کار شويد. لازم نيست که همه ساعات روز را به انتخاب رشته اختصاص دهيد، بلکه اگر در روز، يک يا دو ساعت را به انجام اين کار اختصاص دهيد کافي است. اگر اين کار را بکنيد، خواهيد ديد که چقدر در هنگام انتخاب رشته، فکر شما با تشويش و استرس کمتري توان انتخاب و گزينش صحيح رشته‌ها را خواهد داشت.

يکي از کارهايي که همه انسان‌هاي موفق انجام مي‌دهند اين است که قبل از آغاز هر کاري، درباره جوانب مختلف آن کار، بررسي و تحقيق مي‌نمايند و سپس مبادرت به تصميم‌گيري در اين زمينه کرده و اقدام به انجام آن کار مي‌کنند. شما داوطلب عزيز براي کنکور تلاش زيادي کرده، وقت زيادي گذاشته و هزينه صرف کرده‌ايد؛ اما با تمام اين زحمات و سختي‌ها، در کنار اين موضوع که انتخاب رشته، انتخاب راه زندگي و آينده بيشتر شماست، تحقيق و بررسي را فراموش نکنيد و تا آنجا که مي‌توانيد، درباره جوانب رشته‌ها و دانشگاه‌هايي که به آنها علاقه‌مند هستيد، درباره رشته‌هاي خوب گروه امتحاني خود، در خصوص رشته‌هاي جديد، ميزان سختي و آساني هر رشته و خلاصه در تمام جوانب آنها پرس و جو کنيد. اين پرس و جوها به شما کمک خواهد کرد تا با چشم بازتر و به شيوة درست‌تري انتخاب رشته کنيد.

در حال حاضر، به دليل سهولت دسترسي به اخبار و اطلاعات و امکانات زيادي که به راحتي در اختيار همگان قرار مي‌گيرد، تحقيق و بررسي در اين زمينه هم راحت تر شده است. از جمله کارهايي که مي‌توانيد در اين خصوص انجام دهيد اين است که دانشجوياني را که در رشته‌ها و دانشگاه‌هاي مورد نظر شما تحصيل مي‌کنند، يافته و درباره رشته‌ها و دانشگاه‌هاي ياد شده پرس و جو کنيد. ضمناً مي‌توانيد به سايت‌هاي مختلف سر بزنيد و اطلاعات زيادي در اين باره گردآوري کنيد. علاوه بر سايت‌هاي عمومي، سايت دانشگاه‌هاي مختلف هم اطلاعاتي درباره رشته‌ها و امکانات دانشگاه به شما ارايه خواهد داد؛ حتي درباره شهرهايي که دانشگاه‌هاي مطلوب شما در آنجا قرار دارد، آب و هوا، ميزان دوري و نزديکي آن به محل سکونت شما، امکانات شهر مورد نظر و … هم در سايت‌ها اطلاعاتي پيدا خواهيد کرد؛ پس منتظر چه هستيد؟ وقت را تلف نکنيد و به اين تحقيق و پرس و جو، به عنوان يک تفريح نگاه کرده و اطلاعات خود را تا هنگام اعلام نتايج اوليه آزمون سراسري گردآوري کنيد تا به موقع از آنها استفاده نماييد.

يکي از مهم‌ترين نکات در انتخاب رشته، علاقه داوطلب به رشته‌هاي مختلف است. علاقه باعث مي‌شود تا شما در آينده و هنگام تحصيل در رشته مورد نظر، موفق‌تر و بهتر عمل کنيد؛ البته به اين نکته هم توجه داشته باشيد که علاقه مهم است، اما عوامل ديگري هم مانند استعداد و بازار کار و … مي‌تواند در انتخاب رشته شما دخيل باشد؛ بخصوص اگر شما جزو آن دسته از داوطلباني هستيد که مي‌خواهيد از طريق رشته دانشگاهي خود، سريعاً جذب بازار کار شويد حتماً در کنار علاقه‌مندي، به وضعيت بازار کار رشته يا رشته‌هاي مورد نظر خود در آينده نيز توجه کنيد. انجام اين کار به شما کمک مي‌کند تا علاقه خود را با شرايط ديگري سنجيده و در نهايت، بهترين تصميم و درست‌ترين انتخاب رشته را داشته باشيد.

انتخاب رشته بايد منطبق با “استعداد” داوطلب باشد. برخي از داوطلبان، که در آزمون سراسري، رتبه‌هاي يک، دو يا سه رقمي کسب مي‌کنند، با توجه به رتبه خوب خود، به عنوان يک روند مرسوم، به دنبال انتخاب رشته‌هايي مثل پزشکي و مهندسي و در مجموع رشته‌هاي خوب هستند و استعداد و توانايي خود را در نظر نمي‌گيرند. عده‌اي ديگر از داوطلبان نيز که رتبه خوبي ندارند، با انتخاب رشته‌هاي پايين‌تر، که متقاضي کمتري دارند، بدون توجه به استعداد و توانايي خود، صرفاً به دنبال راهيابي به دانشگاه هستند. يکي از اشتباه‌هاي جبران ناپذيري که بسياري از داوطلبان مي‌کنند اين است که در زمان انتخاب رشته، رشته يا رشته‌هايي را بدون توجه به علاقه و استعداد خود انتخاب مي‌کنند که بايد حداقل دو تا چهار سال (طول دوره کارداني يا کارشناسي) با آن رشته درگير باشند و بعد زندگي خود را بر پايه رشته‌اي ادامه مي‌دهند که هيچ تمايلي به آن رشته ندارند.

    از همين الان و در فرصت مناسبي که داريد، رشته‌هايي را که در آنها توانمند هستيد و موفق خواهيد شد، و رشته‌هايي را که به نظر خودتان در آنها استعداد نداريد، مشخص کنيد. اين رشته‌ها را با علاقه‌مندي‌هاي خود و بازار کار منطبق نماييد و به يک جمع‌بندي نهايي در اين موارد برسيد. به خاطر داشته باشيد که علاقه و استعداد، دو عامل مهم در انتخاب رشته هستند، و اگر رشته هايي وجود دارد که هم به آنها علاقه‌مند هستيد و هم استعداد کافي در فراگيري مفاد و مباحث علمي آن رشته‌ها را داريد، حتماً اين رشته‌ها را مشخص کرده و بيشتر روي آنها فکر کنيد.

يکي از دلايل اصلي و بسيار مهمي که بيشتر داوطلبان به خاطر آنها به ادامه تحصيل مي پردازند، اشتغال است؛ البته همه کساني که تحصيل دانشگاهي دارند نبايد توقع داشته باشند که بتوانند در زمينه رشته دانشگاهي خود بسرعت مشغول به کار شوند؛ بخصوص در شرايط فعلي که تعداد فارغ‌التحصيلان رشته‌هاي مختلف از بازار کار و تقاضا بيشتر است. اگر شما جزو اين دسته از داوطلبان هستيد که حتماً مي‌خواهيد در زمينه رشته دانشگاهي خود فعاليت کنيد، قبل از هر چيز به بازار کار رشته يا رشته‌هاي مورد علاقه خود نگاهي بيندازيد و علاوه بر ميزان تقاضا در بازار کار، سختي‌ها و شرايط کار مورد علاقه خود را هم در نظر بگيريد.

    نکته ديگر در اين باره اينکه افراد زيادي وجود داشته‌اند که به دليل بازار کار خوب يک رشته وارد آن شده اند، اما بعدها به دلايل شرايط خاصي که آن رشته داشته است، نتوانسته‌اند در رشته ياد شده به کار و فعاليت مشغول شوند؛ به عنوان نمونه، در مورد رشته‌هاي پرستاري، مامايي و ساير رشته‌هايي که بايد در بيمارستان فعاليت کنيد، به شيفت شب و ساير سختي­هاي اين گونه مشاغل توجه داشته باشيد. رشته‌هايي مانند مهندسي معدن، سختي‌هاي خاص خود را دارد. در زمينه اشتغال در رشته‌هايي مانند شيلات و نظاير آن هم بايد بدانيد که مجبور هستيد در مناطقي خاص فعاليت کنيد. برخي رشته‌ها هم وجود دارند که اشتغال در آن رشته‌ها پس از فارغ‌التحصيلي، نياز به سرمايه و سرمايه‌گذاري دارد و شما لازم است که توان مالي خانواده و خودتان يا تسهيلاتي را که براي اشتغال در چنين رشته‌هايي ارايه مي‌شود، نيز در نظر بگيريد.

يکي از کارهايي که انجام آن در انتخاب رشته به شما کمک مؤثري خواهد کرد، مشورت با افراد صاحب اطلاع است. پدر و مادر يا خواهران و برادران تحصيل کرده شما، مشاوران، معلمان و حتي دانشجويان يک رشته مي‌توانند طرف‌هاي خوبي براي مشورت در اين زمينه باشند. هر کدام از اين افراد از زواياي مختلفي به موضوع ادامه تحصيل شما توجه مي‌کنند و براي همين مي‌توانند به خوبي به شما کمک کنند؛ اما به خاطر داشته باشيد که حرف نهايي را در انتخاب رشته بايد خود شما بزنيد؛ زيرا اين شما هستيد که مي‌خواهيد دو يا چهار سال در رشته مورد نظرتان تحصيل کنيد و بعد آينده و زندگي خود را با آن منطبق نماييد؛ پس با افراد مختلف و صاحب اطلاع مشورت کنيد و در نهايت، با سنجيدن تمام جوانب، در اين زمينه، خودتان تصميم‌گيري نماييد.

داوطلبان، زماني که براي کنکور آماده مي‌شوند، آرزوها و اهدافي را براي خود ترسيم مي‌کنند؛ به عبارت ديگر، مشخص مي‌کنند که از کنکور چه مي‌خواهند و اينکه دوست دارند در چه رشته‌ها يا کدام شهرها درس بخوانند. بيشتر داوطلبان نيز برنامه‌ريزي درسي خود را براي کنکور و نيز ساعات مطالعه و فعاليتشان را بر اين اساس مشخص مي‌کنند؛ البته در اين ميان، آزمون سراسري که داوطلبان پشت سر مي‌گذارند، نقش تعيين کننده‌اي در انتخاب رشته خواهد داشت.

گروهي از داوطلبان وجود دارند که چون قبلاً خيلي تلاش نکرده و درس نخوانده‌اند، فقط منتظر نتيجه هستند و مي‌خواهند در هر رشته و دانشگاهي که امکان دارد، تحصيل کنند؛ اما تعدادي از داوطلبان هم هستند که قبولي در رشته‌هاي خاص يا دانشگاه‌هاي ويژه برايشان اهميت زيادي دارد. اين گروه، معمولاً داوطلبان زرنگ و کوشا را شامل مي‌شود. اگر شما جزو آن دسته از داوطلبان هستيد که هدف خاصي از شرکت در کنکور دارند، بهتر است که از همين الان، کف مورد نظر خود را مشخص کنيد. بايد توجه داشته باشيد که سؤالات و نتايج کنکور، تا حد زيادي با دانسته‌ها و اطلاعات فرد و تلاش او مطابقت دارد؛ اما با اين همه، اگر احساس مي‌کنيد که ممکن است از نتيجه خود راضي نباشيد، به اين سؤالات پاسخ دهيد: اگر رتبه دلخواه را نياورديد، کف مورد قبول شما کدام رشته‌ها و دانشگاه‌هاست؟ آيا با توجه به اين رتبه، دست به انتخاب رشته مي‌زنيد يا ترجيح مي‌دهيد تا سال بعد با تلاش بيشتر، بخت خود را بيازماييد؟ پاسخ به اين سؤال‌ها، قبل از اعلام نتايج اوليه کنکور، بسيار مهم است؛ زيرا به شما اين امکان را مي‌دهد تا سر فرصت و با فراغ بال بيشتري فکر کرده و تصميم بگيريد؛ از طرف ديگر، امکان مشورت نيز پيدا مي‌کنيد و مي‌توانيد بهترين تصميم را در اين زمينه بگيريد.