استعداد هرگز کافي نيست … (قسمت اول)
براي حضور موفق در هر رقابت، اعم از فردي و گروهي، برخورداري همزمان از چند ويژگي و تقويت جدي اين ويژگي‌ها، ضرورتي اجتناب ناپذير است. شايد برخي از افراد به اشتباه تصور کنند که داشتن استعداد به تنهايي براي نايل آمدن به هر توفيق و فايق آمدن بر هر معضلي کافي است، اما در اينجا اين پرسش پيش مي‌آيد که اگر استعداد به تنهايي کافي است، پس چرا من و شما افراد با‌استعداد زيادي را مي‌شناسيم که خيلي هم موفق نيستند؟ حقيقت اين است که تا وقتي مردم در اين دنيا زندگي مي‌کنند، استعدادهاي خام زيادي هم وجود خواهد داشت؛ اما براي کسب موفقيت و متمايز بودن از ديگران، بايد ويژگي‌هاي زيادي را کسب کنيم، تا ما را از مرز استعداد صرف، فراتر ببرند. اکنون که آرام آرام براي حضور موفق در يک رقابت علمي بزرگ و سپس انتخاب رشته و انتخاب سرنوشت و مسير آينده زندگي‌تان آماده مي‌شويد، ما چند ويژگي مهم را که لازم است براي موفقيت و به حداکثر رساندن استعدادهايتان داشته باشيد، به شما معرفي مي‌کنيم:
1- باور: باور، استعداد شما را تقويت مي‌کند.
2- علاقه: علاقه، به استعداد شما نيرو مي‌بخشد.
3- ابتکار: ابتکار، استعداد شما را فعال مي‌کند.
4- تمرکز: تمرکز، استعدادشما را ورزيده‌تر مي‌کند.
5- آمادگي: آمادگي، به استعداد شما جايگاه مي‌دهد.
6- تمرين: تمرين، استعداد شما را بهبود مي‌بخشد.
7- پشتکار: پشتکار، استعداد شما را تقويت مي‌کند.
8- جرات: جرات، استعداد شما را امتحان مي‌کند.
9- شخصيت: شخصيت، استعداد شما را عميق مي‌کند.
10- مسؤوليت: مسؤوليت، استعداد شما را قوي مي‌کند.
11- کار گروهي: کار گروهي، استعداد شما را چند برابر مي‌کند.
12- آمادگي يادگيري: آمادگي براي يادگيري، استعداد شما را گسترش مي‌دهد.
با داشتن اين ويژگي‌ها و تقويت آنها، شما مي‌توانيد فردي با برخورداري از حداکثر استعداد شويد. داشتن استعداد به تنهايي ممکن است شما را متفاوت کند، اما اگر حداکثر استعداد را در وجود خود فراهم کرده باشيد، شما انساني منحصر به فرد خواهيد شد.
به نظر مي‌رسد که بين اثربخشي يک فرد و هوش، و ابتکار يا دانش او، مقداري همبستگي وجود داشته باشد. هوش، ابتکار و دانش، منابع لازم هستند، ولي فقط اثربخشي است که آنها را به ثمر مي‌رساند. استعداد به تنهايي بي‌ارزش‌تر از نمک خوراکي است، و چيزي که افراد با استعداد را از افراد موفق جدا مي‌کند، سخت کوشي آنهاست. سرنوشت، يک موضوع شانسي نيست، بلکه يک موضوع انتخابي است؛ چيزي نيست که منتظرش باشيم، بلکه چيزي است که بايد آن را بسازيم و به دست آوريم.
زندگي ما حاصل انتخاب‌هاي ماست؛ يعني اين انتخاب‌هاي ما هستند که ما را شکل مي‌دهند و زندگي ما را مي‌سازند؛ اينکه: چه شغلي انتخاب خواهيم کرد؟ چقدر تلاش خواهيم کرد؟ چه ميزان تحصيل خواهيم کرد؟ با چه کسي ازدواج خواهيم کرد؟ و بالاخره اينکه: چه کسي خواهيم شد؟ همه اين موارد، انتخاب‌هاي ما هستند. زندگي، بازي کردن با کارت‌هاي خوب نيست، بلکه خوب بازي کردن با کارت‌هاي موجود است و اين بستگي تام به انتخاب‌هايتان دارد. استعداد، موهبتي خدادادي است؛ اما زماني به حداکثر مي‌رسد که ويژگي‌هاي برشمرده را در خود تقويت کنيم و با قرار گرفتن در مسير درست، انتخاب‌هاي درستي انجام بدهيم و بر اساس توانايي‌هاي خود حرکت کنيم.
1- باور تعداد نسبتاً زيادي از مردم خودشان را باور ندارند که اين موضوع، مانع بزرگي را بر سر راه پيشرفت آنها قرار مي‌دهد. اگر بتوانيد خودتان را باور کنيد و به خودتان اعتماد داشته باشيد، مي‌توانيد همه منابعي را که شما را به بالاترين سطح ممکن مي‌رسانند، به کار بگيريد و از منافع آنها بهره مند شويد؛ بدين ترتيب، ياد مي‌گيريد که چگونه بايد به چيزي که انتظارش را داريد، تبديل شويد. صرف نظر از اينکه استعدادهاي ذاتي و خدادادي شما چيست و چقدر است، اگر خودتان را باور داشته باشيد، همه کارهايي را که قادر به انجام آن هستيد، مي‌توانيد انجام دهيد. اگر مي‌خواهيد به بهترين فردي که مي‌توانيد باشيد تبديل شويد، لازم است که سه کار را انجام دهيد:
الف- باورکنيد که پتانسيل دست يافتن به چيزهاي بزرگ را داريد. تعداد زيادي از مردم، حتي در امتحان کردن چيزهاي تازه هم شکست مي‌خورند؛ چون خودشان را باور ندارند و مي‌ترسند؛ ولي شما اگر خودتان و ظرفيت و توانايي‌تان در انجام کارهاي بزرگ را باور کنيد، از مردم عادي متمايز شده و در جايگاه برتري قرار مي‌گيريد؛ بدين ترتيب، نشان خواهيد داد که بسيار بزرگتر از يک فرد متوسط، کسب موفقيت کرده و در مسيرتان، رو به جلو حرکت مي‌کنيد.
ب- باور کنيد که مي‌توانيد در آينده، بهتر عمل کنيد و در زمينه‌اي که کار و فعاليت داريد، بهتر و موفق‌تر خواهيد شد. حس خوشايند خودباوري، ممکن است آشکار نباشد، اما در انسان يک آرامش دروني ايجاد مي‌کند که سبب عملکرد بهتر وي مي‌شود. در وضعيت خودباوري، استرس، اضطراب و فشارها نمي‌توانند مانع عملکرد مطلوبمان شوند.
ج- باور کنيد که شما يک ماموريت بزرگ در زندگي داريد و چيز با ارزشي بيرون از اينجا منتظر شماست تا برويد و آن را تحويل بگيريد. با اين باور و اطمينان دروني نسبت به خودتان، خيلي زود مي‌توانيد در انجام کارهاي بسيار بزرگ، که در نظر ديگران انجام آنها غيرممکن به نظر مي‌رسد، به موفقيت دست يابيد.
اگر مي‌خواهيد که استعدادتان به بالاترين حد ممکن برسد، صرفاً روي استعداد تمرکز نکنيد، بلکه قدرت باورهايتان را نيز تحت کنترل خود درآوريد و انتظار دست يافتن به چيزهاي بزرگ را داشته باشيد. دستاوردها هميشه از آنچه واقعاً انجام مي‌دهيد حاصل مي‌شوند؛ در نتيجه، براي کسب دستاوردهاي خوب بايد باورهاي قدرتمند و عملکرد قوي داشته باشيم. اگر ما باور داشته باشيم که «چيز غيرممکن وجود ندارد» و «براي انجام هر کار غير ممکن راهي وجود دارد»، در اين صورت، بسياري از روياهاي ما، که در ابتدا غيرممکن به نظر مي‌رسيدند، دست يافتني خواهند شد.
2- علاقه علاقه، استعداد را نيرومند مي‌کند، احتمال موفقيت را افزايش مي‌دهد و انرژي لازم را براي کسب دستاوردهاي بزرگ فراهم مي‌کند. علاقه، از داشتن يک برنامه هم مهم‌تر است. اگر به کاري که انجام مي‌دهيد علاقه‌مند باشيد، حتي زماني که شانس کمي براي موفقيت داريد، با قدرت آن کار را انجام خواهيد داد و تا رسيدن به مقصد، هرگز توقف نخواهيد کرد؛ چرا که افراد علاقه‌مند، تا زمان رسيدن به موفقيت، در مسير توقف نمي‌کنند. اگر به چيزي علاقه‌مند باشيد، با اشتياق و انرژي، آن را دنبال کرده و جايگزيني براي آن پيدا نخواهيد کرد. علاقه، براي بالفعل کردن استعداد، لازم است، گامِ اول موفقيت است، اراده شما را بيشتر و قوي‌تر مي‌کند، زيربناي برتري است، غيرممکن‌ها را ممکن مي‌کند، و بسيار مسري و اعتياد آور است. اگر انرژي لازم را براي تحقق بيشتر استعدادهايتان نداريد، در خود علاقه ايجاد کنيد. در اينجا به روش‌هايي که مي‌تواند به ايجاد علاقه در شما کمک کند، اشاره مي‌کنيم:
الف- در زندگي خود اولويت‌بندي کنيد و بيشتر وقت خود را صرف پرداختن به کارهايي کنيد که به آنها علاقه‌منديد.
ب- از علاقه خود محافظت کنيد و آن را پرورش دهيد. براي تقويت علايق، با افرادي معاشرت کنيد که آنها هم به انجام کارشان علاقه نشان مي‌دهند.
ج- هنگامي که علاقه خود را به انجام کاري پيدا کرديد، با تمام وجود، آن را دنبال کنيد. هيچ چيز نا‌اميد کننده‌تر از آن نيست که فرصت انجام کارهاي بزرگ را به خاطر ترس از دست بدهيد؛ پس رؤياهاي بزرگ داشته باشيد و براي به دست آوردنشان تلاش کنيد. بزرگترين فقدان زندگي هرکس، اين است که چيزي در درون او بميرد؛ اما علاقه وي به موضوع، مي‌تواند انرژي لازم را براي احياء دوباره آن چيز و رسيدن به هدف، فراهم کند.
3- ابتکار ابتکار و نوآوري مي‌تواند استعداد شما را فعال کند و به آن سرعت بخشد. سرعت، يک ويژگي شگفت‌انگيز است.
اگر بخواهيد براي ايجاد بهترين موقعيت و کسب موفقيت صبر کنيد، هيچ‌وقت به جايي نمي‌رسيد؛ بلکه بهتر است که اولين قدم را برداريد و با انرژي ادامه دهيد. در ادامه مسير و در حين انجام کار، اگر سرعت مناسب داشته باشيد، هدف، نزديک شما خواهد بود. براي کامل کردن استعداد بايد خلاقيت نشان داده و ابتکار به خرج دهيد تا مشکلات و سختي‌هاي احتمالي مسير آسان شود، درهاي پيشرفت به روي شما گشوده شود و موجب شود که بدون کمترين هراسي، اولين گام را براي رسيدن به موفقيت و جايگاه رفيع، محکم برداريد. خلاقيت، مرز ميان موفقيت و شکست است و استعداد بدون خلاقيت، هرگز نمي‌تواند شما را به مقصد برساند. عملکرد افراد براي انجام کارهايشان متفاوت است: الف- عده‌اي بدون اينکه به آنها گفته شود، کار درست را انجام مي‌دهند. ب- افراد ديگر، که وقتي به آنها گفته شود، فوراً کار درست را انجام مي‌دهند. ج- افراد ديگري که بالاخره کار درست را انجام مي‌دهند.
د- و آنهايي که هرگز کار درست را انجام نمي‌دهند و برايشان فرقي ندارد که بدانند کار درست، چيست.
مسلم است که افراد موفق کساني هستند که کار درست انجام داده و در انجام آن، سرعت و خلاقيت به خرج مي‌دهند؛ از طرف ديگر، هستند کساني که فرصت‌هاي زيادي را به خاطر به تعويق انداختن کارها از دست مي‌دهند. براي از دست ندادن فرصت‌ها بايد انجام اقداماتي را همواره مدّ نظر داشته باشيد:
الف- مسؤوليت زندگي خود را بپذيريد. همه افراد با انواع مشکلات روبرو هستند و دست و پنجه نرم مي‌کنند، ولي کاري که شما بعد از پديد آمدن هر مشکل انجام مي‌دهيد، تعيين مي‌کند که آيا در بلند مدت يک برنده هستيد يا بازنده.
ب- دلايل خود را براي ترديد در مسير انجام کارها کشف کنيد و ببينيد که آيا موضوع مهمي هست که ابتدا بايد حل شود. همه چيز را بيرون بريزيد و روي آنها کار کنيد.
ج- روي مزاياي تمام کردن تکليف خود تمرکز کنيد و از آن به عنوان محرکي براي برداشتن قدم اول و قدم‌هاي بعدي، استفاده کنيد.
د- اهداف خود را با دوستانتان در ميان بگذاريد و از آنها بخواهيد که به شما کمک کنند. هيچ کس به تنهايي به موفقيت بزرگي دست پيدا نمي‌کند. اجازه دهيد که ديگران براي رسيدن به آرزوهايتان از شما حمايت کنند.
هـ- تکاليف بزرگ را به قسمت‌هاي قابل کنترل تقسيم کنيد تا بتوانيد آنها را رتبه‌بندي کرده و به انجام برسانيد؛ حتي مي‌توانيد قسمت‌هاي مختلف آن را به اعضاي گروه بسپاريد و اين‌گونه آنها را انجام دهيد.
و- براي تکاليفي که امکان دارد انجام آنها را به تعويق بيندازيد، مهلت مشخصي تعيين کنيد و با آنها مثل ماموريتي که به انجام آن در زمان معيّني متعهد هستيد، برخورد کنيد.
ز- آمادگي خود را براي تلاش در مسير انجام کار حفظ کنيد و تمام زندگي‌تان را در راه آماده شدن براي موفقيتي در آينده، تلف نکنيد. قاطعانه وارد عمل شويد. نيت‌ها مهم هستند، ولي موفقيت، به خلاقيت و عمل نياز دارد. ايده‌ها، ابتکارها و برنامه‌ها زماني فايده دارند که عملي شوند.
4- تمرکز تمرکز در حقيقت براي بيشتر مردم خود به خود ايجاد نمي‌شود، اما در عين حال براي به کارگيري استعداد، لازم است. فعاليت بدون تمرکز، راه به جايي نمي‌برد. استعدادهايتان را به دقت و تا حد ممکن متمرکز کنيد، تا بتوانيد به جايي برسيد. در بيشتر موارد، موفقيت، به طور اتفاقي و يکباره به دست نمي‌آيد؛ بلکه فرآيند تحقق يک ايده با ارزش است.
هر وقت که شما در يک فرايند شرکت مي‌کنيد، تمرکز وارد ميدان مي‌شود. اگر روي به دست آوردن چيزي تمرکز نکنيد، در نهايت، کارهاي کوچک زيادي انجام مي‌دهيد که خوب و مطلوب هستند، ولي واقعاً چيزي به دستاوردهايي که آرزوي به دست آوردنشان را داشتيد، اضافه نمي‌کنند. با اين پيش درآمد، کارهايي را که مي‌توانيد براي تمرکز کردن انجام دهيد، به شما معرفي مي‌کنيم:
الف- در کاري که انجام مي‌دهيد، اراده داشته باشيد؛ به بيان ديگر، هر کاري را حساب شده انجام دهيد و تعيين کنيد که کجا مي‌خواهيد برويد و چطور مي‌خواهيد به آنجا برويد؛ پس همان مسير را دنبال کنيد و بدون داشتن هدف، از شاخه‌اي به شاخه‌اي ديگر نپريد و يک کار را ادامه دهيد و هدف و مسير داشته باشيد.
ب- مستقيماً با بهانه‌هايتان مواجه شويد و آنها را به چالش بکشيد تا ثابت کنيد که اين بهانه‌ها معتبر نيستند. بيشتر افرادي که موفقيت بزرگي کسب مي‌کنند، با وجود بهانه‌هاي مختلف، باز هم آن کار را انجام مي‌دهند؛ بنابراين، اجازه ندهيد که چيزهاي کوچک، شما را از مسير خارج کنند.
ج- اجازه ندهيد که «ديروز» حواس شما را پرت کند و شما را از تمام کردن کارهاي «امروز» باز دارد؛ بلکه تلاش کنيد که به جاي تفکر عميق راجع به نااميدي‌هاي گذشته، به موفقيت «امروز» دست يابيد.
د- روي زمان حال تمرکز کنيد و اوقاتتان را با چيزهايي که شما را به جلو مي‌رانند، پر کنيد.
هـ- روي نتايج موفقيت‌هاي خود متمرکز شويد؛ نه آنکه نگران مشکلاتي باشيد که با آنها مواجه هستيد. انجام اين کار، شما را به جاي غمگين ساختن، مشتاق نگه مي‌دارد.
و- اولويت‌هايي را براي خود قرار دهيد و بالاترين اولويت خود را، با صرف نظر کردن از بقيه، دنبال کنيد. شما بايد روي چيزي تمرکز کنيد که بيشترين نتيجه را برايتان درپي خواهد داشت.
ز- روي استفاده از نقاط قوت شخصي‌تان تمرکز کنيد؛ نه نگراني درباره نقاط ضعفتان، و براي جبران اشتباهات و ضعف‌ها، از تجارب موفق خود به طور کامل استفاده کنيد.
ح- عادت کنيد که استفاده از پاداش خود را تا انجام دادن کامل کارها به تاخير بيندازيد؛ چرا که به تمرکز بيشترتان کمک خواهد کرد.
5- آمادگي اگر به خوبي آماده شويد، در جايگاهي قرار مي‌گيريد که احتمال موفقيت شما، بسيار بيشتر از شکست خواهد بود. آمادگي باعث مي‌شود که استعداد شما مؤثر باشد. صرف نظر از اينکه چقدر استعداد داريد، اگر آمادگي نداشته باشيد، مجبور مي‌شويد که همه چيز را به شانس بسپريد. درک ارزش آمادگي هميشه آسان است. آمادگي خوب به شما امکان مي‌دهد تا واقعاً از استعدادهايتان بهره برداري کرده و از اکثر فرصت‌هايي که بر سر راهتان قرار مي‌گيرند، به خوبي استفاده کنيد.
آمادگي کامل، يک فرايند است، نه يک اتفاق ناگهاني، و هر چه بيشتر آماده باشيد، موقعيت بهتري براي استفاده از اکثر فرصت‌هاي ايجاد شده خواهيد داشت. آمادگي خوب، سه قدم اصلي را شامل مي‌شود:
الف ـ ارزيابي: واقع‌بينانه بررسي کنيد که لازم است به کجا برويد و براي رسيدن به آنجا چقدر بايد هزينه کنيد. اگر بدانيد که در زندگي دقيقاً چه کاري را بايد انجام دهيد و چقدر بايد براي آن تلاش و هزينه کنيد، با چه مشکلاتي ممکن است مواجه شويد و محدوديت‌هاي شخصي حال حاضر شما چيست، مي‌توانيد کار بهتري راجع به آنها انجام دهيد.
ب ـ رديف کردن: مطمين شويد که در آموختنآ مفاهيم مقدماتي موجود، ماهر شده‌ايد؛ بنابراين، لازم است همه تکنيک‌ها و سيستم‌هايي را که براي دستيابي به هدفتان لازم است، بياموزيد.
ج ـ نگرش: ذهنتان را تمرين دهيد که خودتان و توانايي‌هايتان را براي کسب چيزي که لازم است، باور کنيد. در خيالتان خود را موفق ببينيد و سپس همين موفقيت را در دنياي واقعي عملي کنيد.
آمادگي، يکي از مهم‌ترين انتخاب‌هاي آشکاري است که براي به حداکثر رساندن استعدادهايتان بايد انجام دهيد. گاهي فرايند آمادگي، طولاني و آهسته است و ممکن است به تحصيلات رسمي نياز داشته باشد و لازم باشد که مربي‌هاي باهوش پيدا کنيد. همچنين ممکن است که به معني خارج شدن از گوشه امن باشد يا مي‌تواند به معناي به کار انداختن مهارتي که به تازگي آموخته‌ايد باشد؛ اما با اين حال، به ياد داشته باشيد که وقتي زمان آمادگي مي‌رسد، بايد آماده باشيد.
- هفته نامه پیک سنجش
