مطالعه و آمادگی برای کنکور را با یک برنامه‌ریزی خوب شروع کنید.
در هر کاری که می‌خواهید انجام دهید، عملاً سه راه پیشِ روی شماست: یا خودتان سبب روی دادن اتفاقات زندگی شوید، یا کناری بایستید و روی دادن آن اتفاقات را نظاره گر باشید و یا از نحوه اتفاق افتادن آنها گیج و مبهوت بمانید. اگر می‌خواهید که هماهنگ و مطابق با امیال و اهداف خود زندگی کنید، باید در شمار آن گروه از افرادی باشید که خود، سبب پیش آمدن رویدادها و چگونه روی دادن آن اتفاقات می‌شوند؛ بنابراین، حتماً برنامه‌ریزی کنید و این برنامه‌ریزی را سنجیده و درست انجام دهید و به آنچه در برنامه‌ریزی مدّ نظرتان بوده است، جامه عمل بپوشانید. قبل از اینکه درباره نحوه برنامه‌ریزی برای کنکور، مطالبی بگوییم، باید درباره اهمیت برنامه‌ریزی مطالبی را عنوان کنیم: ( مطالعه و آمادگی برای کنکور را با یک برنامه‌ریزی خوب شروع کنید. )
۱- یک زندگی برنامه‌ریزی شده، از اتلاف وقتتان جلوگیری می‌کند و به شما جهت می‌دهد. برنامه‌ریزی این فرصت را در اختیارتان قرار می‌دهد که بدانید به کجا قرار است بروید و چطور باید به آنجا بروید؛ زیرا در غیر این صورت، وقت خود را صرفاً برای انجام کارهایی بیهوده تلف خواهید کرد.
۲- برنامه زندگی، مراحل رسیدن به اهدافتان را به شما نشان خواهد داد. چنانچه تاکنون اهدافتان برای شما غیرممکن و دست نیافتنی شده است، شاید به این دلیل بوده است که شما در زندگی روزمره‌تان، هیچ طرح و برنامه‌ای را برای رسیدن به آنها پیش‌بینی نکرده‌اید.
۳- اگر زندگی‌تان را به شانس و اقبال واگذار کنید یا اجازه بدهید که دیگران زندگی‌تان را کنترل کنند، بی‌تردید ناامید و دلسرد خواهید شد. یک زندگی برنامه‌ریزی شده، کنترل زندگی را در دستان شما قرار می‌دهد.
۴- یک زندگی برنامه‌ریزی شده، به شما آرامش می‌دهد و باعث می‌شود تا هر کاری که می‌کنید، طبق برآورد قبلی شما از وقت و توانایی‌تان باشد. با بی‌برنامگی، دچار گیجی و سردرگمی خواهید شد و وقتتان را ازدست خواهید داد؛ بدون اینکه کار مفیدی در راستای هدف خود انجام داده باشید.
۵- یک زندگی برنامه‌ریزی شده، به شما هدف می‌بخشد. وقتی تصمیم می‌گیرید که از روی برنامه زندگی کنید، یعنی قصد دارید که هدفمند زندگی کنید و دیگر، مثل گذشته، زندگی کردنتان، بی‌هدف نیست.
بيشتر بخوانيد :
با تند خوانی، مطالعه عمیق‌تر و بیشتر داشته باشید
مهارتی به نام خودآگاهی
۶ ترفند مهم چگونه درس خواندن برای موفقیت در کنکور
ويرايش يادداشت هاي درسي
روش تند خوانی دروس برای کنکور ۹۹ – مطالعه صحیح
از شنبه نه! از همين امروز درس بخوانيد
شادکامی و روش های ایجاد آن
۶- ش
ور و اشتیاق، حاصل یک زندگی برنامه‌ریزی شده است. وقتی هدفی پیشِ روی خود داشته باشید، با شور و اشتیاق بیشتر زندگی می‌کنید.
۷- یک زندگی برنامه‌ریزی شده، به شما قدرت می‌دهد. برنامه‌ریزی و هدفمند بودن در زندگی، سبب می‌شود به همان شیوه‌ای که دوست دارید، زندگی کنید؛ با حداقل نیاز به دیگران!
۸- زمانی که فرد اقدام به تهیه یک برنامه تحصیلی برای خود می‌کند، توجه بیشتری به اهداف برنامه‌اش مبذول می‌دارد، و انجام این کار کمکمی‌کند تا شناخت بیشتری از اهداف خود پیدا کند و آنها را دسته‌بندی کند و اهدافطولانی مدت و کوتاه مدت خویش را تشخیص دهد و هیچ یک را فدای دیگری نکند.
۹- استفاده از یک برنامه‌ریزی استاندارد، همراه بااصول صحیح، به فرد کمک خواهد کرد تا انرژی و توان خود را بیهوده به هدر ندهد.در این نوع برنامه‌ریزیها، عمدتاً روشهای مفیدی مورد استفاده قرار می‌گیرندکه موجب خواهند شد تا فرد بیشترین استفاده را از توان ذهنی خود بکند و از اتلاف آنجلوگیری کند.
حالا که از اهمیت برنامه‌ریزی در تمام مراحل زندگی‌تان آگاه شدید، اگر تا الان بدون برنامه خاصی برای کنکور درس می خواندید یا برنامه‌ریزی کرده‌اید و احساس می‌کنید که برنامه شما، ضعف‌هایی دارد، به ادامه مطلب با دقت توجه کنید و در گام اول بدانید که برای موفقیت در کنکور هم باید اهداف دقیق وروشنی داشته باشید. این مساله در برنامه‌ریزی تحصیلی، حایز اهمیت فراوان‌تری است. برای خود روشن کنید که اهداف بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت شما کدام‌هاهستند؛ مثلاً:
الف- هدف بلند مدت: قبولی در رشته دندان‌پزشکی در سال آینده.
ب- هدف میان مدت: مطالعه تمام دروس و مرور آنها تا پایان اردیبهشت ماه سال آینده.
ت- هدف کوتاه مدت:مطالعه فلان دروس در این ماه یا در این هفته.
مطالعه و آمادگی برای کنکور را با یک برنامه‌ریزی خوب شروع کنید.
وقتی به عنوان اولین قدم برای کنکور، اهداف خودتان را مشخص کردید، باید در ادامه راه به این نکته توجه داشته باشید که در برنامه‌ریزی، اصلی‌ترین نقش بر عهده داوطلب است. شما داوطلب گرامی باید به این نکته توجه داشته باشید که هیچ کس نمی‌تواند به خوبی و با دقت، مثل خودتان شما را بشناسد و برای شما برنامه‌ریزی کند. متاسفانه بیشتر داوطلبان، وقتی تصمیم می‌گیرند که با برنامه درس بخوانند، به مشاوران نا‌آزموده و ناآگاه مراجعه کرده و از آنان می‌خواهند تا برای موفقیت در کنکور، برنامه‌ای را برای آنان تدوین کنند. در اینجا اولین قدم اشتباه یک داوطلب کنکور برداشته می‌شود؛ زیرا شما داوطلبان به این نکته توجه ندارید که اولاً هیچ کس به اندازه خودتان دلسوز و نگران سرنوشت شما نیست، و اگر مشاور ناآگاهی این کار را برایتان انجام داد، بیشتر به فکر منفعت و کسب درآمد خود است. خیلی از مشاوران کم اطلاع، برای تمام افراد از قبل یک نسخه برنامه آماده شده در دست دارند که شبیه به هم است و به هر نفر، یک برگه از این نسخه‌ها را می‌دهند؛ اما این کار صحیح نیست؛ زیرا افراد تفاوت‌های زیادی با هم دارند؛ مثلاً داوطلبی در درس ریاضی قوی است، و در مقایسه با داوطلب دیگر در همین درس باید وقت کمتری را برای فراگیری این درس بگذارد؛ درحالی که همین داوطلب برای مطالعه درس زیست‌شناسی، به زمان بیشتری لازم دارد؛ پس، دادن یک برنامه برای همه داوطلبان، اصلاً با اصول یک برنامه‌ریزی صحیح مطابقت نمی‌کند. ثانیاً هیچ کس به اندازه شما از جزییات کارتان آگاه نیست و ویژگی‌های شما را هیچ فرد دیگری مثل خودتان نمی‌شناسد؛ پس این شما هستید که می‌توانید به خوبی و با دقت، برای خودتان برنامه‌ریزی کنید.
یکی از مشکلات مهم در برنامه‌ریزی، که بسیاری از داوطلبان از آن شکایت می‌کنند، این است که برنامه تدوین شده پس از مدتی دیگر عملاً اجرا نمی‌شود و داوطلب با احساس سرخوردگی و این حس که از برنامه عقب مانده است، دوباره با حالت بی نظم و گسسته شروع به مطالعه می‌کند و به این ترتیب نمی‌تواند از زمان باقی مانده، بهترین استفاده را ببرد. زمانی که برنامه ما در یک روز به خاطر بروز حوادث یا انجام کارهای پیش‌بینی نشده، اجرا نشود، به ناچار برای همیشه روی کاغذ باقی می‌ماند. مهم‌ترین عواملی که باعث اجرا نشدن برنامه درسی از سوی دانش‌آموزان می‌شود، این است که آنان برنامه‌های خود را به صورت ساعتی یا روزانه تنظیم می‌کنند و واحد زمانی برنامه‌ریزی را ساعت به ساعت یا روز به روز در نظر می‌گیرند. این گونه برنامه‌ها، اشتباهاتی دارند؛ چرا که در زندگی روزانه ما، اتفاقات غیر منتظره زیادی به وجود می‌آیند که باعث می‌شوند ما نتوانیم در یک روز خاص یا در یک ساعت مشخص، درس مورد نظرمان را مطالعه کنیم؛ به همین خاطر و برای جلوگیری از به هم ریختن بیش از حد برنامه و به منظور اینکه نقش شما در برنامه‌ریزی، همچنان حفظ شود و شما بتوانید دروسی را که به خاطر بروز اتفاقات خاص موفق به مطالعه آن نشدید، به بهترین شکلی در برنامه هفتگی خود دوباره لحاظ کنید، باید از یک برنامه هفتگی استفاده کنید. برنامه یک هفته‌ای، مناسب‌ترین و بهترین برنامه در این زمینه است؛ زیرا انعطاف این برنامه باعث می‌شود تا اگر شما به خاطر پیش آمدن اتفاقاتی مانند بیماری و … نتوانید درس بخوانید، در مدت باقی مانده، در یک هفته درس‌های مطالعه نشده را به ترتیب اهمیت در برنامه قرار دهید و به خاطر وقتی که از دست می‌دهید، درس‌های کمتر مهم را حذف کنید. به این ترتیب می‌توانیم ضعف‌ها و قوت‌های روزهای قبل را جبران کنیم؛ به طور مثال، شما در برنامه‌ریزی خود، سه ساعت از بعد از ظهر روز سه شنبه را برای مطالعه درس زیست‌شناسی گذاشته و به خاطر پیش آمدن مشکلی نتوانسته‌اید در این ساعت مطالعه کنید. اگر احساس کردید که می‌توانید با مطالعه بیشتر این درس در هفته آینده، کسری این هفته را جبران کنید، نیازی به تغییر در برنامه این هفته نیست، اما اگر حتماً این مبحث زیست‌شناسی باید در هفته جاری مطالعه شود، پس شما باید یکی از درس‌های کم اهمیت‌تر را از سه روز هفته جاری برداشته و به جای آن، مبحث مورد نظر زیست‌شناسی را مطالعه کنید.
از مزایای داشتن برنامه هفتگی این است که هنگامی که ساعات مطالعه دروسی مختلف را در طول هفته جمع‌آوری می‌کنید، تازه متوجه می‌شوید که آیا درسی را بیش از اندازه لازم مطالعه کرده‌اید یا نه، و در مقابل، زمانی که کار خود را به صورت روزانه بررسی می‌کنید، متوجه یکجانبه‌گری‌ها و اشکالات کلی کارتان نمی‌شوید؛ اما وقتی عملکرد خود را در طول هفته بررسی می‌کنید، تا حدود زیادی تعادل و عدم تعادل کارهایتان برایتان مشخص می‌شود. شما در برنامه‌ریزی می‌توانید هر درسی را به طور متعادل و به اندازه اهمیت همان درس مطالعه نمایید و با توجه به نقاط قوت و ضعفتان در آن درس و اهمیتی که در کنکور دارد، ساعت مطالعه آن درس را تنظیم کنید.
از آنجایی که کتاب‌های دوره دبیرستان، تنها منبع اصلی طراحی و استخراج تست‌های کنکور هستند، بدین ترتیب در برنامه‌ریزی درسی خود، حتماً به تغییرات کتاب‌های درسی، که تقریباً هر ساله در آموزش و پرورش صورت می‌گیرد و بخشی از کتب درسی حذف یا اضافه می‌شود، نیز توجه داشته باشید و زمان دقیقی را برای هر یک از اهداف کوتاه مدت خودتعیین کنید؛ مثلاً تعیین کنید که مطالعه چه دروسی را در چه مدت زمانی به اتمامخواهید رساند؛ به عنوان مثال، با توجه به نقاط قوت و ضعف خود، باید بدانید که: شما در درس شیمی چقدر توانمند هستید؟ این درس چقدر در زیر گروه آزمایشی انتخابی شما مهم است؟ چند ساعت در هفته باید به مطالعه این درس اختصاص دهید؟ با این برنامه‌ریزی، چند ماه بعد می‌توانید این درس را به طور کامل خوانده و سپس آن را مرور کنید؟ و ….
داوطلبان عزیز! باید توجه داشته باشید که یک برنامه خوب، برنامه‌ای است که در آن، مطالعه دروس به صورت موازی انجام گیرد. برخی از افراد از شیوه مطالعه تکدرس استفاده می‌کنند؛ مثلاً یک هفته برای مطالعه درس فیزیک، هفته دیگر برای درس شیمی، و …؛ اما لازم است بدانید که به کارگیری این شیوه موجب خستگی ذهنی و کاهشبازده یادگیری در آنها می‌شود. توصیه می‌گردد که به جای استفاده از روش تک درس از شیوه موازیاستفاده کنید؛ به این ترتیب که دو یا سه درس را برای مدت زمان معین انتخاب ومطالعه کنید؛ به این صورت، خواهید توانست از بروز خستگی ذهنی خود جلوگیری کنید. هر چقدر تنوعدر زمان بندی مطالعه این دروس بیشتر باشد، به همان اندازه از بروز خستگی ذهنی بیشترجلوگیری خواهد شد.
به برنامه‌های زیر با تنوع های متفاوت توجه کنید:
مطالعه درس فیزیک، شیمی، ادبیات در یک هفته شامل دو روز اول فیزیک، دو روز دوم شیمی، دو روز سوم ادبیات، مطالعه درس فیزیک، شیمی، ادبیات در یک هفته شامل صبح: فیزیک،ظهر: شیمی، عصر: ادبیات. توجه کنید که برنامه دوم، از لحاظ تنوع، مناسب‌تر از برنامه اول است؛چون در یک روز، سه درس مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ در حالی که در روش اول، هر دو روز یکدرس، احتمال بیشتری دارد که موجب خستگی ذهنی‌تان شود؛ البته، همانگونه که در بالا اشاره کردیم، از آنجایی که خصایص فردی شما و عاداتی که در مطالعه دارید، نقش مهمی در برنامه‌ریزی دارد، خودتان باید به این نتیجه برسید که با چه شیوه‌ای از چیدمان دروس در برنامه‌ریزی راحت‌تر هستید و سپس آن شیوه را به کار بندید.
احتمالاً بعد از مطالعه این مطالب، این سؤال برای شما پیش می‌آید که برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلیچگونه است. باید توجه داشته باشید که برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلی، اندکتفاوت‌هایی با سایر برنامه‌ریزی‌های تحصیلی، مثلاً آمادگی برای کنکور، دارد؛ به این صورتکه در برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلی، اهداف شما با اهداف مدرسه در هم می‌آمیزد و شما برای برنامه‌ریزی درسی خود تاحدی از برنامه‌ریزی مدرسه تبعیت می‌کنید؛ با این حال، شما در کنار اهداف برنامه‌ریزیشده، که مدارس برای شما تعیین می‌کند در چه روزی به مطالعه کدام دروس بپردازید، باید اهداف خود را در راستای همان دروس تنظیم کنید و سایر اصول برنامه‌ریزی را نیز رعایتکنید.
در برنامه‌ریزی، حتماً تناسب میان دروس و تنوع را رعایت کنید؛ چون در این زمینه،تناسب و تنوع، مساله مهمی است؛ به طور مثال، انتخاب درس هایفیزیک، شیمی، ریاضی در یک مدت زمان مشترک، کارآیی خوبی نخواهد داشت؛ زیرا شیوه مطالعهاین دروس به یکدیگر نزدیک است و خستگی بیشتری برایتان به همراه خواهد داشت، و گذشته از این، همه آنها باانواع فرمول‌ها سر و کار دارند و این موضوع، تداخل مطالب را پیش خواهد آورد؛ بنابراین، بهتراست که از چنین ترکیبی استفاده کنید: شیمی، ادبیات، فیزیک؛ یا اگر از شیوه دیگری برای خواندن دروس با یکدیگراستفاده می‌کنید، که بهتر نیز هست، از این ترکیب استفاده کنید: شیمی و ادبیات، فیزیک و بینش، ریاضی و زیست‌شناسی. باز هم تاکید می‌کنیم که برنامه‌ریزی و دروسی که برای مطالعه انتخاب می‌کنید، باید بر اساس توانایی‌ها و خصایص شما باشد.
گنجاندن زمان استراحت را در برنامه‌ریزی خود فراموش نکنید. در مطالعه، باید، علاوه بر استراحتی که هرچهل و پنجدقیقه یک بار و به مدت یک ربع برای خودتان در نظر می‌گیرید، هر چند ساعت یک بار، مدتزمان طولانی‌تری را برای استراحت (مثلاً نیم ساعت تا چهل و پنج دقیقه) در نظر بگیرید و استراحتطولانی‌تری را برای پایان هر مقطع زمانی (مثلاً یک هفته یا یک ماه) و شروع مقطع بعدی نیز در نظرداشته باشید؛ به عنوان مثال، دانش‌آموزی برای یک هفته خود، مطالعه درس شیمی و ادبیات را انتخاب کرده است؛ به طوری که هر روز صبح شیمی و هر بعد از ظهر بهمطالعه ادبیات می‌پردازد و در فاصله هر چهل و پنج دقیقه مطالعه، یک ربع استراحت می‌کند وهر سه نوبت چهل و پنج دقیقه‌ای، یک استراحت چهل و پنجدقیقه‌ای برای خود دارد، و در پایان هفته (بعداز ظهر جمعه)، به طور کامل به استراحت می‌پردازد تا هفته بعد را، که برای مطالعهفیزیک وزیست‌شناسی در نظر گرفته است، با انرژی بیشتری شروع کند. به یک مثال توجه کنید: در برنامه‌ریزی تحصیلی بر مبناییافته‌های روانشناسی،یک اصل در نظر گرفتهمی‌شود؛ با این محتوا که بعد از مدتی درحدود چهل و پنج دقیقه پس از شروع مطالعه، منحنی یادگیری بسیار پایین می‌آید؛ به طوری که فرد، یادگیری خوبی بعد از این زمان نخواهد داشت؛ مگر اینکه یک استراحت کوتاهی داشته باشد. با در نظر گرفتن اصولی از این دست، فرد برنامه‌ریزی تحصیلی خود را طوری انجام می‌دهد که هر چهل و پنج دقیقه یک بار،استراحت کوتاهی داشته باشد تا دوباره با تجدید قوای ذهنی، شروع به یادگیری نماید. برای برنامه‌ریزی بهتر و استفاده بیشتر از وقت و توان مطالعاتی خود، به نکات زیر نیز توجه کنید:
۱- توان فردی خود در برنامه‌ریزی را در نظر بگیرید.
۲- یک برنامه خوب باید واقع‌بینانه باشد.
۳- قبل از برنامه‌ریزی، باید مشخص شود که دانش‌آموز در چه وضعیتی است؛ یعنی در چه درس‌هایی قوی و در چه درس‌هایی ضعیف است.
۴- در برنامه‌ریزی، به ساعات کلاس و رفت و آمد و خواب توجه داشته باشید.
۵- در برنامه‌ریزی، خود شمایید که از جزییات کارتان آگاهی دارید و نگران سرنوشت خود هستید؛ پس، با توجه به این موضوع، یک برنامه خوب برای خود تهیه و تدوین کنید.
۶- در کنکور، رقیب اصلی شما، خود شمایید؛ نه دیگران! شما در طول سال، باید با خودتان رقابت کنید؛ یعنی هر روزتان از روز قبل و هفته قبل از آن، بهتر باشد. باز هم تاکید می‌کنیم که سالم‌ترین، صحیح ترین و مؤثرترین نوع رقابت، رقابت انسان با خویش است و شما باید دایماً تلاش کنید که قابلیت‌ها و توانایی‌های خود را بالا ببرید.
۷- در برنامه‌ریزی برای خود، تفاوت‌های فردی را باید در نظر گرفت. این تفاوت‌ها عبارتند از: بهره هوشی، پایه درسی، نقاط قوت و ضعف در دروس مختلف، هدف آموزشی، عادت و روش مطالعه، محیط و شرایط زندگی، میزان اعتماد به نفس و خود باوری؛ بنابراین، هر فرد باید برنامه مختص به خود داشته باشد. ضمناً دوستان دانش‌آموز باید توجه داشته باشند که الگو‌برداری از کارهای افراد دیگری که موفق بوده‌اند، نادرست است؛ چرا که امکان دارد کاری که انجام آن برای بعضی از افراد، موفقیت به دنبال داشته است، برای دیگران ضرر در پی داشته باشد.
مطالعه و آمادگی برای کنکور را با یک برنامه‌ریزی خوب شروع کنید.
منبع : سنجش
بيشتر بخوانيد :
برنامه ریزی کنکور ۹۹ – فاز پاييز
مشاور کنکور ( پاسخگویی رایگان به تمامی سوالات آموزشی ، روانشناسی تحصیلی و … )
