آزمون‌هاي آزمايشي: مفيد يا غيرمفيد؟
هر ساله پس از برگزاري آزمون‌هاي کارشناسي‌ارشد و سراسري، ثبت‌نام در آزمون‌هاي آزمايشي مؤسسات و آموزشگاه‌هاي مجاز و غيرمجاز، از سوي داوطلبان پرشمار اين آزمون‌ها براي آمادگي و حضور موفق در آزمون‌هاي سراسري سال آينده آغاز مي‌شود. بحث ما در اين شماره آن است که آزمون‌هاي آزمايشي که براي سنجش آموخته‌هاي داوطلبان آزمون‌هاي مقاطع مختلف دانشگاهي و افزايش مهارت‌هاي پاسخگويي آنها پيش از برگزاري آزمون اصلي اجرا مي‌شود، بر فرض استاندارد بودن، تا چه حد مي‌تواند ياري‌رسان داوطلبان در جهت بهبود کيفيت حضور آنها در يکي از آزمون‌هاي ورود به دانشگاه‌ها باشد. نکته اساسي و قابل ذکر در مورد آزمون‌هاي آزمايشي، که بعضاً از سوي داوطلبان مورد غفلت قرار مي‌گيرد و روي آن، درنگ و تامل کافي نمي‌شود، اين است که برخي از مشتاقان به ادامه تحصيل، بدون آنکه مطالعه کافي و عميق روي متون و منابع درسي گروه يا رشته مورد نظر خود داشته باشند، داوطلب شرکت در اين گونه آزمون‌ها مي‌شوند.
انجام اين کار باعث مي‌شود که داوطلب، به جاي آنکه با دقت کافي و تکيه بر آموخته‌ها، محفوظات و دانش خويش به تست‌ها پاسخ دهد، به محض برخورد با پرسش‌هاي دشوار، به طور تصادفي گزينه‌اي از گزينه‌هاي چهارگانه را انتخاب کند؛ اما غافل از آنکه با انجام اين کار، ضمن دريافت نمره منفي و کسب رتبه نامطلوب، هدف وي نيز تامين نمي‌شود؛ زيرا هدف اصلي از شرکت در اين گونه آزمون‌ها آن است که داوطلب به کسب تجربه يا تجاربي مفيد براي شرکتِ هدفمندانه‌تر و آگاهانه‌تر در آزمون سراسري اصلي (کارشناسي يا کارشناسي‌ارشد) بپردازد و جلسه‌اي شبيه به جلسه آزمون اصلي را براي خود تداعي کند؛ اما عدم مواجهه واقعي با اين مساله، باعث مي‌شود که چنين داوطلبي، ضمن به هدر دادن مبلغ يا مبالغي که براي شرکت در آزمون‌هاي آزمايشي پرداخت کرده است، هيچ‌گونه تجربه مفيدي در اين زمينه به دست نياورد و نوعي دلزدگي نسبت به آزمون اصلي نيز در وي ايجاد شود. به بيان ديگر، بايد تاکيد کرد که شرکت در آزمون‌هاي آزمايشي، يک جديت خاصي از سوي افراد شرکت‌کننده در آنها مي‌طلبد، و اگر اين آزمون‌ها داراي ضرورت‌ها و شرايط مندرج در سطور ذيل باشند و داوطلبان، توصيه‌هاي ذکر شده در اين سطور را به کار بندند، شرکت در اين آزمون‌ها مفيد خواهد بود و در غير اين صورت، جز اتلاف وقت، انرژي و سرمايه مادي و معنوي، چيزي را براي اين افراد در بر نخواهد داشت. اين شرايط عبارتند از:
1- آزمون‌هاي آزمايشي از سوي آموزشگاه‌ها يا مؤسسات مجاز برگزار شود؛
2- آزمون‌هاي مورد نظر، آزمون‌هاي استاندارد باشد؛
3- آزمون‌ها به صورت مرحله‌اي برگزار شود؛ يعني در فواصل کوتاه برگزار شده و از مباحث معيّن که در فاصله دو آزمون، داوطلب به مطالعه آنها مي‌پردازد پرسش طرح شود؛
4- در پايان تمام آزمون‌هاي مرحله‌اي، يک يا چند نوبت آزمون از کل مباحث و متون مربوط به هر گروه آزمايشي يا رشته تحصيلي نيز به عمل آيد (آزمون جامع)؛
5- پس از برگزاري هر آزمون آزمايشي (مرحله‌اي يا جامع)، کارنامه کاملي از نمرات تفکيکي داوطلب در هر درس، رتبه علمي داوطلب در ميان شرکت‌کنندگان و … براي اطلاع وي از وضعيت خويش، از سوي مؤسسه برگزار کننده آزمون صادر شود؛
6- زمان، مکان و در مجموع فضاي برگزاري آزمون‌هاي آزمايشي، نمونه کاملي از آزمون اصلي باشد تا داوطلب بتواند به تمرين و تکرار موقعيتي شبيه به حضور خود در جلسه آزمون اصلي بپردازد؛
7- منابع و مباحثي که از آنها در هر مرحله از آزمون‌هاي آزمايشي يا آزمون جامع، سؤال طرح مي‌شود، به طور کامل از سوي مرجع برگزار کننده آزمون در آغاز مشخص شود؛
8- داوطلب با مطالعه دقيق منابع مربوط به هر مرحله از آزمون آزمايشي، در جلسه آزمون حاضر شود و به پاسخگويي (تست‌زني) بپردازد؛
9- داوطلب، پس از برگزاري هر مرحله و دريافت کارنامه آن مرحله از آزمون، نسبت به رفع خطاها، نقطه ضعف‌ها و کاستي‌هاي علمي خود اقدام کند و با پشتوانه بيشتري براي حضور موفق در مرحله بعدي آزمون،گام بردارد؛
10- داوطلب فرض را بر اين بگذارد که هر مرحله از آزمون‌هاي آزمايشي، يک آزمون اصلي است؛ بنابراين، ضمن تمرين مهارت‌هايي مانند نحوة تست‌زني، تنظيم وقت پاسخگويي به هر سؤال و …، آن را کاملاً جدي بگيرد؛
11- با کسب رتبه مطلوب در يک يا چند مرحله از آزمون‌هاي آزمايشي، به آن رتبه مغرور نشود و بداند که شرايط روحي و رواني داوطلب در آزمون اصلي، تعداد داوطلبان، سؤالات آزمون، و شرايط کلي آزمون، در هر حال به گونه ديگري است، و اين آزمون‌ها، هر چند به استانداردهاي آزمون اصلي نيز نزديک باشند، قطعاً قابل مقايسه با آزمون اصلي (آزمون سراسري يا کارشناسي‌ارشد) نيستند و آزمون اصلي، آزمون ديگري است؛ آزموني که به هر حال فضاي آن، نه مجازي و آزمايشي، بلکه واقعي و حقيقي است.
موفق باشيد
