قبل از آزمون: تست‌زدن را فراموش نکنيد!
هميشه به داوطلبان و دانش‌آموزان گفته و تاکيد کرده‌ايم که کنکور فقط درس خواندن نيست، بلکه چطور درس خواندن و چگونه پيمودن راهي است که بايد هر داوطلب تا زمان برگزاري آزمون سراسري طي کند، و براي موفقيت در کنکور، فقط داشتن اطلاعات علمي کافي نيست.
در اين مسير، يکي از مهم‌ترين اقدامات، تست‌زني خوب است؛ زيرا تا شما با چگونگي انجام تست‌هاي تمريني و سرعتي آشنا نشويد و آن را تجربه نکنيد، نمي‌توانيد از نقاط ضعف و قوت خود مطلع يا با مهارت‌هاي تست‌زني آشنا شده و به خوبي از پس اين آزمونزمآ برآييد. يکي از دلايل ضعف در سنجش چهار گزينه‌اي، کمبود وقت و سردرگمي استفاده از نکات در حل سؤالات تستي است. به همين دليل است که برخي از دانش‌آموزان، با وجود کسب معدل‌هاي بالا در امتحان تشريحي، نتايج ضعيفي در امتحانات تستي مي‌گيرند.
اگر شما به عنوان يک داوطلب کنکور، از يک برنامه‌ريزي اصولي و درست بهره مي‌بريد، الان وقت آن است که به همراه مرورهايتان، تست‌زني را نيز به شکل مداوم و پيوسته در برنامه درسي خود قرار دهيد. روش تست‌زني به دو مرحله قبل و حين آزمون تقسيم مي‌شود. در اين مقاله در نظر داريم تا شما را با روش‌هاي تست‌زني قبل از آزمون آشنا کنيم. آمادگي براي آزمون (تست‌زني قبل از آزمون) تست‌زني موضوعي و طبقه‌بندي شده را داوطلبان کنکور، بسته به کيفيت و کميت مطالعه، خود بايد از فروردين ماه يا قبل از آن شروع کرده باشند.
اگر تا به حال وقتي براي انجام اين کار نداشته‌ايد، از همين الان و پس از مرور خلاصه‌هايتان، شروع به زدن تست‌هاي موضوعي و طبقه‌بندي شده کنيد. تعداد تست‌ها بايد در حدود 30 تا 40 سؤال باشد و بدون زمان و در دسته‌هاي ده‌تايي انتخاب شوند و بعد از هر 10 تستي که مي‌زنيدجواب‌هايتان را بررسي و ارزيابي کرده و علت اشکال ها و غلط‌هايتان را پيدا کنيد.
در اين مرحله در تست زدن درصد بگيريد، اما زمان نگيريد؛ يعني دقت در پاسخگويي و رسيدن به پاسخ صحيح، مهم‌ترين هدف اين مرحله است. در اين مرحله، اگرچه زمان مهم نيست، اما در پايان هر 10 تست، زمان پاسخگويي خود را در نظر بگيريد. اگر بتوانيد تا پايان اين مرحله تست‌ها را تقريباً در زمان يک و نيم برابر زمان استاندارد کنکور بزنيد، پيشرفت خوبي داشته‌ايد. نکته ديگري که در اين مرحله بايد به آن توجه داشته باشيد، اين است که از آنجايي که در کنکور، تست‌ها به صورت طبقه‌بندي شده و از يک مبحث نيست، شما داوطلبان عزيز از هم اکنون بايد عادت کنيد تا بتوانيد تست‌هاي مباحث مختلف را با هم بزنيد؛ براي مثال، اگر در درس فيزيک به فصل صوت رسيده باشيد، پس از مطالعه بايد تست آن مبحث را زده و در کنار آن تست‌ها، پنج تست از هر کدام از فصل‌هاي نوسان موج، ديناميک و حرکت را هم بزنيد؛ زيرا انجام اين کار موجب مي‌شود که مطالب قبلي در حافظه بايگاني نشده و هميشه در دسترس و تازه باشد.
پس از اينکه با نحوه تست‌زني و روش‌هاي صحيح تست‌زني تا حدود زيادي آشنا شديد، در هفته‌هاي نزديک به امتحان،تست سرعتي را تمرين کنيد؛ در واقع همان تعدادي را که در آزمون از يک درس تست طرح مي‌شود انتخاب کنيد و هم، زمان و هم درصد را در نظر بگيريد و در شرايطي کاملاً شبيه آزمون، خود را محک بزنيد و بعد از هر 10 تست، سرعت تست‌زني خود را تنظيم کنيد. حتماً به اين موضوع توجه داشته باشيد که اگر دچار ضعف در هر کدام از مراحل شديد، اين مساله، نشان دهنده مشکل شما در مرحله قبل است؛ به عنوان نمونه، اگر نتوانستيد تست‌هاي موضوعي و طبقه‌بندي شده را به خوبي بزنيد، احتمالاً به مباحث مربوط کاملاً مسلّط نيستيد. مرحله آخر، مرور تست‌هاي نشان‌دار است.
در اين مرحله، تست‌هايي را که غلط زده‌ايد، علامت بزنيد و هر دفعه که مي‌خواهيد مرور کنيد، اين تست‌ها را هم مطالعه کنيد. تکرار اين تست‌ها مهارت شما را افزايش مي‌دهد.
يکي از بهترين روش‌هاي آمادگي براي تست زدن در گام اول آن است که پس از خواندن هر مبحث، تست‌هاي آن مبحث را در زمان مقرر بزنيم؛ يعني وقتي درسي را خوانديد و خود را آماده ديديد، براي خود تست‌هايي را مشخص کرده و زماني را معين کنيد و در آن زمان معين تست‌ها را بزنيد؛ مثلاً اگر براي درس رياضي 30 تست مشخص کرده‌ايد، 45 دقيقه وقت گذاشته و آنها را حل کنيد. ممکن است که در ابتدا از اين سيتست فقط چند تست را حل کنيد، ولي اين موضوع اصلاً اهميتي ندارد؛ زيرا در کنکور به جز معلومات و آگاهي، که شرط لازم اين آزمون است، سرعت عمل شرطي کافي است؛ چون شما هر چقدر خوب بخوانيد و به دروس خود خوب تسلط داشته باشيد، با اين‌حال اگر سرعت عمل نداشته باشيد موفق نخواهيد بود؛ پس، از همان روز اول، تست زدن را با زمان ياد بگيريد. يکي از مهم‌ترين کارهايي که شما داوطلبان عزيز در هفته‌هاي منتهي به کنکور براي يک نتيجه‌گيري خوب بايد انجام دهيد، زدن «تست زمان‌دار» است.
«تست زمان‌دار»در تمرينات تست‌زني داوطلبان اهميت بسيار زيادي دارد؛ البته اين موضوع، مستلزم آن است که شما مراحل قبلي مطالعه را به خوبي گذرانده باشيد تا از اين مرحله نتيجه بهتري بگيريد. اگر خوب فکر کنيد متوجه خواهيد شد که زمان، اولين و مهم‌ترين عامل مؤثر در اين تفاوت است و تنها راه از بين بردن تاثير اين عامل، تکرار و تمرين شرايط تست‌زني در جلسه آزمون، يعني زدن «تست زمان‌دار»است. قبل از اينکه روش تمرين تست زمان‌دار در خانه را برايتان توضيح دهيم، مي‌خواهيم در مورد فوايد تست زمان‌دار نکاتي را يادآوري کنيم: الف – فوايد تست زمان‌دار تمرين «تست زمان‌دار»دو مزيت بسيار مؤثر دارد:
1- افزايش سرعت: دونده‌اي را تصور کنيد که در حال تمرين براي شرکت در مسابقات سرعتي است. اگر اين تمرينات، بدون در نظر گرفتن عامل زمان انجام شود، سرعت دونده افزايش نخواهد يافت، اما اگر اين دونده در هر بار تمرين، زمان دويدن خود را ثبت کند، مي‌تواند آن‌را افزايش دهد؛ يعني در تمرين بعدي سعي مي‌کند تا سريع‌تر بدود. «تست زمان‌دار»سبب مي‌شود تا شما تلاش کنيد سريع‌تر تست بزنيد و اين مساله، سبب افزايش سرعت شما خواهد شد.
2- افزايش قدرت تنظيم وقت: برخي از داوطلبان بعد از شنيدن مزيت اول، اظهار بي‌نيازي به تمرين کرده و مي‌گويند: «من وقت اضافه هم مي‌آورم.»اينگونه داوطلبان معمولاً در امتحانات بي‌دقتي مي‌کنند؛ چون بسيار سريع به سؤالات پاسخ مي‌دهند. زدن تست زمان‌دار سبب مي‌شود که شما به صورت تجربي بتوانيد وقت خود را تنظيم کنيد و البته دقت در تست‌زني را نيز فراموش نکنيد؛ درست مثل زماني که مي‌خواهيد از خيابان عبور کنيد؛ در اين حالت، قطعاً نيازي به محاسبه شتاب خود، شتاب ماشين‌‌ها و محاسبه نقطه برخورد نداريد و فقط با تجربه و احساس خود اين کار را انجام مي‌دهيد. زدن تست زمان‌دار، سبب مي‌شود تا شما بتوانيد در جلسه آزمون، وقت خود را تنظيم کنيد؛ يعني هم با سرعت و هم با دقت تست بزنيد و نيازي به محاسبه نداشته باشيد.
ب – شرايط تست‌زني زمان‌دار شرايط و روش صحيح زدن تست زمان‌دار در خانه را در پنج بخش بررسي مي‌کنيم:
1- حفظ تعادل تست‌زني و اينکه بتوانيم در هفته از تمامي دروس تست زمان‌دار بزنيم کار ساده‌اي نيست؛ اما اگر هر روز، دروس مطالعه شده سه روز قبل را تست بزنيم، انجام اين کار سبب خواهد شد تا اگر برنامه متعادلي داشته باشيمتست‌زني هم متعادل شود.
2- اگر تست‌زني، برايتان دشوار نيست و به آن علاقه‌مند هستيد، هر ساعتي را که تمايل داريد، به انجام اين کار اختصاص دهيد؛ اما اگر انجام اين کار برايتان سخت است و در آن تعلل مي‌کنيد، آن را در زنگ مطالعات دوم (ميان برنامه) قرار دهيد.
3-با توجه به اينکه کنکور، يک آزمون جامع است و ما بايد در چند درس، زمان خود را کنترل کنيم، بنابراين، لازم است که در خانه هم، تمرين ما در چند درس (حداقل سه درس) باشد؛ به اين ترتيب علاوه بر کنترل زمان در چند درس، تمرين انتقال ذهني از يک درس به درس ديگر،نيز صورت خواهد گرفت.
4- علاوه بر عامل زمان، اضطراب ناشي از امتحان نيز بر روند پاسخگويي و نتيجه‌گيري ما تاثير خواهد گذاشت؛ بنابراين، در آينده نزديک بهتر است که زمان تست‌زني خود را در خانه، به تدريج از زمان استاندارد کوتاه‌تر کنيد. اين موضوع، سبب جبران تاثير عامل اضطراب در جلسه امتحان خواهد شد و آزمونتان را بيشتر به کنکور شبيه خواهد کرد.
5- هدف از زدن تست زمان‌دار، افزايش سرعت و قدرت تنظيم وقت است؛ البته يادگيري نيز به صورت ناخودآگاه انجام خواهد شد، اما هدف، يادگيري نيست و بهترين منابع براي انجام اين کار، تست‌هاي آزمون‌هاي سراسري سال‌هاي گذشته است. براي اينکه تست‌هاي شما از يک مبحث و تکراري نباشد، بهتر است که در هر درس 10 سؤال را به صورت تصادفي از قبل انتخاب کنيد.
نکته مهم ديگري که شما بايد در تمرينات تست‌زني، به خصوص در زمان انجام تست‌هاي سرعتي و زمان‌دار به آن دقت کنيد، اين است در ابتداي دفترچه سؤالات آزمون‌ها براي سؤالات هر درس، يک زمان پيشنهاد شده است. اگرچه اين زمان‌ها، مطابق با استانداردها و ويژگي هر درس، بهترين زمان‌هاي ممکن براي پاسخگويي به سؤالات هستند، اما شما مي‌توانيد با توجه به شناختي که از روحيات و توانايي‌هاي خود داريد، زمان‌بندي مناسبي را براي تست زدن در جلسه آزمون در نظر بگيريد.
براي انجام اين کار حتماً قبل از آزمون و در زماني که تست‌هاي سرعتي و زمان‌دار را در خانه تمرين مي‌کنيد، اقدام نماييد. يادتان باشد که براي اختصاص زماني غير از زمان پيشنهادي، حتماً تمرين داشته باشيد تا سر جلسه آزمون، تمرکز خود را از دست ندهيد يا عصبي و نگران نشويد. علاوه بر مسايلي که در بالا به آن اشاره شد، حتماً به اين موضوع نيز در تمرينات تست‌زني توجه داشته باشيد تا تست‌زني در کنکور براي شما راحت‌تر و ساده‌تر باشد: در هنگام تمرينات تست‌زني موضوعي و طبقه‌بندي شده و نيز تست‌هاي زمان‌دار، حتماً به روش يک ضرب، دو ضرب (وزنه‌برداري) توجه داشته باشيد و آن را هم تمرين کنيد.
توضيح اينکه براي جلوگيري از اتلاف وقت و استفاده بهينه از زمان، تست‌هاي آزمون را به سه دسته تقسيم کرده و سه روش در مواجه با آنها خواهيم داشت:الف) سؤالاتي که جواب آنها را بلديد يا فکر مي‌کنيد که در کمتر از يک دقيقه به آنها جواب مي‌دهيد. به اين سؤالات بايد همان لحظه جواب داد.ب) سؤالاتي که بعد از حل به جواب مي‌رسد يا اينکه از شکل سؤال پيداست که وقت‌گيرند. اين سؤالات را با يک ضربدر مشخص کنيد؛ يعني «باشد براي بعد»؛ پس برويد سراغ سؤالات بعدي.
ج) سؤالاتي را که مطمين هستيد «بلد نيستيد» با دو ضربدر مشخص کنيد؛ يعني به اين سؤالات دست نخواهيد زد. پس از اينکه تمام تست‌ها را يک‌بار تا انتها بررسي کرديد و به سؤالات گروه يک پاسخ داديد، بار دوم، در صورت داشتن وقت کافي، به تست‌هاي گروه دوم مي‌پردازيد؛ به اين ترتيب، شما مي‌توانيد به بيشترين تست‌ها در کمترين زمان ممکن پاسخ بگوييد. فراموش نکنيد که امتياز تست آسان، متوسط و سخت يک درس در کنکور، يکسان است و اگر از چنين روشي استفاده کنيد، مي‌توانيد زماني را که صرف حل کردن تست سخت مي‌کنيد، به پاسخگويي به پنج تست متوسط يا شايد ده تست آسان اختصاص دهيد.
*هفته نامه پیک سنجش
