تعطيلات نوروز؛ زماني براي مطالعه برنامه‌ريزي شده
دوران عيد يا دومين گذرگاه طلايي کنکور، يکي از فرصت‌هاي بسيار مهم در کنکور است که تاثير زيادي بر نتيجه داوطلبان آن خواهد داشت. تعطيلات عيد به طور معمول از ۲۵ اسفند شروع مي‌شود و تا ۱۴ الي 15 فروردين ادامه دارد، و، در صورتي که به صورت درستي از آن استفاده شود، شامل حداقل۱۲ روز مطالعاتي خواهد بود. دانش‌آموزان در اين ۱۲ روز مطالعاتي مي‌توانند روزانه ۱۰ ساعت مطالعه کنند که در مجموع حدود ۱۲۰ ساعت مي‌شود. ممکن است شما معتقد باشيد با مطالعاتي که در طول سال تحصيلي داشته‌ايد، بهتر است که در اين ايام استراحت کنيد؛ اما بدانيد که بسياري از رقباي شما در اين دوران مطالعه خواهند کرد و به طور قطع، اگر شما اين کار را انجام ندهيد، از آنها فاصله خواهيد گرفت؛ پس يکي از دلايل موفقيت داوطلبان برتر، اين است که در چنين زمان‌هايي، که ديگران درس نمي‌خوانند، به خوبي از وقت و فرصت خود استفاده مي‌کنند؛ البته حساسيت روزهاي نوروز براي داوطلبان کنکور، به اين معني نيست که آنها در تعطيلات نوروز فقط و فقط درس بخوانند و استراحت و تفريح را بر خود حرام کنند، بلکه به اين مفهوم است که آنها بايد با يک برنامه‌ريزي درست و حساب شده، از اين روزها بهترين استفاده را ببرند. در اين دوره کوتاه، شما ميتوانيد به جهش قابل ملاحظه‌اي دست يابيد. براي آنکه شما عزيزان داوطلب بدانيد که چگونه ميتوانيد در اين ايام، در نهايت آرامش به درس‌هايتان رسيدگي کرده و استراحت و تفريح نيز داشته باشيد، اين مقاله را مطالعه کنيد. مطالعه در دوران عيد، دو مزيت مهم دارد: 1- آمادگي مطالعاتي شما افت نمي‌کند حتماً براي شما يا يکي از دوستانتان هم اتفاق افتاده است که در سال‌هاي گذشته، به دليل مطالعه نکردن يا کم مطالعه کردن در دوران عيد يا تابستان، پس از شروع مجدد مطالعه احساس کرده‌ايد که کار دشواري در پيش داريد؛ البته در سال‌هاي گذشته، به دليل نبودن حساسيت ويژه، اين موضوع اهميت چنداني نداشت، ولي در سال شرکت در آزمون سراسري، ارزش لحظات، بسيار زياد و تعيين کننده است. يکي از زمان‌هايي که ممکن است شما در آن دچار افت يا پيشرفت درسي خوبي شويد همين ايام عيد است، و اگر بدون برنامه و با اهمال پيش رويد، ممکن است که تا آخر تعطيلات همين گونه باشيد و به راحتي زمان‌هاي مهم خودتان را از دست بدهيد. 2- فاصله خود را با رقبايتان حفظ خواهيد کرد در دوران عيد، برخي از داوطلبان کنکور، که رقباي شما نيز محسوب مي‌شوند، درس مي‌خوانند و برخي ديگر درس نمي‌خوانند؛ در اين صورت، اگر شما خوب مطالعه کنيد، از کساني که درس نخوانده‌اند، سبقت گرفته و در ضمن، فاصله خود را نسبت به دانش آموزاني که درس خوانده‌اند، نيز حفظ کرده‌ايد؛ پس براي دستيابي به يک رتبه خوب، لازم است که در روزهاي عيد به خوبي درس بخوانيد و با برنامه‌اي حساب شده وارد عمل شويد.
حالا که اهميت مطالعه در روزهاي تعطيل نوروز را به خوبي دريافتيد، لازم است تا با برنامه درسي خوب، خود را براي انجام اين کار آماده کنيد. ضمناً به اين موضوع توجه داشته باشيد که به طور قطع، دسته‌اي از داوطلبان در روزهاي عيد مطالعه خواهند کرد و اگر شما جزو اين گروه نباشيد، از آنها عقب خواهيد ماند. براي يک مطالعه خوب و مثمر ثمر، حتماً به مسايل زير توجه داشته باشيد:الف- انگيزه و عمل را با هم به کار گيريد
تعطيلات عيد براي بسياري از مردم و از جمله تک تک شما داوطلبان عزيز، جذابيت خاصي دارد؛ زيرا، علاوه بر ديد و بازديدها، برنامه‌هاي سرگرم کننده تلويزيون يا مسافرت‌هايي که ممکن است به نقاط دور يا نزديک انجام شود، اين روزها را با زيبايي‌هاي خاصي همراه مي‌کند. ممکن است دوست داشته باشيد که در ايام نوروز مطالعه کنيد، اما حال و حوصله انجام اين کار را نداشته باشيد؛ به ويژه اگر انجام کار سختي مثل مطالعه، در روزهايي باشد که بيشتر مردم در آن مشغول تفريح و شادي هستند. براي اينکه شروع به کار کنيد و قدم اول را برداريد، به اين فکر کنيد که داوطلبان زيادي مشغول به مطالعه هستند و اگر شما هم اين کار را انجام دهيد، ميتوانيد نتيجه بسيار خوبي بگيريد و سال بعد در چنين روزهايي، فارغ از هر گونه عذاب وجدان و ناراحتي، به شادي و تفريح مشغول باشيد.
سريع شروع کنيد. وقتي شروع کرديد، برداشتن قدم هاي بعدي ساده‌تر مي‌شود و مي‌بينيد که انجام کار مورد نظر، آن‌قدرها هم که فکر مي‌کرديد، سخت نيست؛ در ضمن، توجه داشته باشيد که رسيدن به هدف‌هاي شخصي، بيشتر با فشار رواني همراه است؛ زيرا بيشتر اوقات براي رسيدن به هدف با موانع مختلفي روبرو مي‌شويم. اگر به راحت بودن زندگي معتقد باشيد و خيال کنيد که ديگران تلاش نمي‌کنند و موفق مي‌شوند، به اين نتيجه مي‌رسيد که مشکلي در کار شما وجود دارد و در نتيجه در برخورد با هر مشکلي از آن صرف نظر مي‌کنيد و جزيي‌ترين ناکامي‌ها براي شما غيرقابل تحمل مي‌شود. پرکارها مي‌دانند که زندگي پر از سختي است و مي‌دانند که در راه رسيدن به هدف، موانع و ناکامي‌هاي متعددي در انتظار آنهاست. به همين دليل، اين افراد موانع را مي‌پذيرند و با عزمي جزم به مقابله با آنها مي‌روند.
ب- از شکست نترسيد بسياري از داوطلبان عزيز، که تا الان مطالعه خيلي خوبي براي کنکور نداشته اند، گمان مي‌کنند که اين ايام، ديگر براي مطالعه دير است. اگر شما نيز جزو اين گروه هستيد، به جاي آنکه تسليم افکار منفي شويد، نحوه برخورد با اين افکار را بياموزيد تا تحت تاثير آنها قرار نگيريد.
لازم است که اين افکار را يادداشت کنيد تا بتوانيد طرز فکر و احساستان را تغيير دهيد. با نوشتن افکار منفي، متوجه مي‌شويد که دليل طفره رفتن شما از انجام کار، اين است که درباره آن به طور غيرمنطقي فکر مي‌کنيد؛ براي مثال، شما فکر مي‌کنيد که ايام نوروز براي مطالعه تمام دروس دير بوده و اين موضوع از توان شما خارج است. ما به شما پيشنهاد مي‌کنيم که به جاي نگراني، عنوان کاري را که مي‌خواهيد انجام دهيد، در يک جدول بنويسيد و به جاي باور داشتن به تفکر همه يا هيچ، به خود بقبولانيد که مجبور نيستيد همه کارها را در اين ايام انجام دهيد. همين که در اين تعطيلات، هر روز بخشي از درس‌هاي خود را مطالعه کرده يا چند تمرين را حل کنيد، احساس بهتري خواهيد داشت و ديگر به خود بدهکار نيستيد.
پ- مهم ها را دريابيد نگاهي به آنچه قبلاً مطالعه کرده‌ايد، بيندازيد و ببينيد که کدام يک از دروس را خوب مطالعه کرده و در کدام دروس ضعيف هستيد، و اصلاً طبق بودجه بندي دروس، کدام درس‌ها يا مباحث مهم‌ترند و وضعيت شما در اين درس‌ها چگونه است. وقتي به اين سؤالات پاسخ داديد، ميتوانيد برنامه خوبي را براي خود تنظيم کنيد. ت- برنامه‌ريزي کنيد اگر درباره زمان شروع کار خود تصميم گرفته‌ايد، بدانيد که بلندترين گام را براي رسيدن به هدفتان برداشته‌ايد. حتي پس از برنامه‌ريزي، امکان دارد با وجود آنکه تصميم جدي گرفته‌ايد، به برنامه خود پايبند نباشيد و در اجراي آن کوتاهي کنيد؛ در اين صورت، لازم است فهرستي از عواملي را که ممکن است شما را از شروع کار باز دارد تهيه کنيد و سپس به يافتن راه‌حل‌هايي براي برخورد با اين مسايل بينديشيد.
اين روش به شما کمک مي‌کند تا نگرش جامع‌تري نسبت به کاري که تصميم به انجامش گرفته‌ايد، داشته باشيد و خواهيد ديد که بيشتر اوقات، يافتن يک راه حل مؤثر، راحت‌تر از آن است که تصور مي‌کرديد. ث- توانتان را در نظر بگيريد يکي از بزرگترين مشکلاتي که داوطلبان را بسيار زود از مطالعه خسته مي‌کند، اين است که برنامه درسي خود را بالاتر از توان و يادگيري خود در نظر مي‌گيرند. اين موضوع باعث مي‌شود تا وقتي اولين مراحل مطالعه طبق برنامه انجام نشود، شما داوطلب عزيز دچار ياس و نااميدي شده و دست از کار بکشيد؛ به عنوان نمونه، برخي از داوطلبان، که بعضي از دروس را تا الان مطالعه نکرده اند، گمان مي‌کنند که مي‌توانند آن را در ايام عيد به پايان برسانند، و وقتي در روزهاي اول دچار مشکل مي‌شوند و کند پيش مي‌روند، زمين و زمان را مقصر دانسته و دست از مطالعه مي کشند. به خودتان کمک کنيد، با خودتان رو راست باشيد و با در نظر گرفتن کاستي‌ها و نقاط قوت خود، يک برنامه ايده‌آل و خوب چيده و به آن پايبند باشيد؛ در اين صورت، اگر دچار ياس گرديديد، به خود نهيب بزنيد که هنوز زمان زيادي را در دست داريد و با کمي تلاش و کوشش بيشتر، ميتوانيد به برنامه‌تان عمل کرده و سپس مجدداً برنامه خود را مطالعه کرده و آن را معتدل‌تر کنيد.
ج- در بهترين مکان مطالعه کنيد فضاي خانه‌ها در دوران عيد معمولاً، به دليل ديد و بازديد، شلوغ و نامناسب براي مطالعه است. ممکن است که حضور شما در منزل، مهمانان يا شما را ترغيب کند تا براي مدت کوتاهي هم که شده است، در ديد و بازديدها شرکت کنيد. همين موضوع کافي است تا براي ساعت‌هاي متوالي، وقت و فکر شما درگير شود. توصيه مي‌کنيم که در دوران عيد، مکان ساکتي را براي مطالعه انتخاب کنيد. اگر امکان انجام چنين کاري براي شما وجود ندارد، بکوشيد که خود را عادت دهيد تا بر اساس ساعت مطالعاتي که از پيش تعيين مي‌کنيد، عمل نماييد؛ به اين ترتيب که در اتاق خود بمانيد و توجهي به رفت و آمدها نداشته باشيد و در جواب مهماني که به اتاق شما مي‌آيد، با متانت اشاره کنيد که در حال درس خواندن هستيد و زمان ديگري را به ديدن وي و صحبت با او اختصاص خواهيد داد. يادتان باشد که گفتن يک «نه» کوچک، بهتر از عذاب وجدان چند ساعته بيان کردن يک «بله» دردسر ساز است!
چ- خوش بگذرانيد خوش‌گذراني فقط اين نيست که شما در تمام ايام عيد، مشغول ديد و بازديد و مسافرت و … باشيد. ميتوانيد سه روز کامل را در اين پانزده الي بيست روز، براي خودتان تعطيل کنيد و در آن سه روز، فقط به استراحت و تفريح در هواي دلچسب بهاري و مهماني و تمدد اعصاب بپردازيد. در اين سه روز، به هيچ عنوان مطالعه نکنيد، بازي فکري و بحث و جدل نداشته باشيد و بيشتر به انجام فعاليت‌هاي فيزيکي و گفتن و خنديدن و ورزش و تحرک سبک و استفاده از هواي بهاري بپردازيد. ممکن است که در ديد و بازديدهاي عيد، به فاميل و دوست و آشناياني که پشت کنکوري هستند، برخورد کنيد. مواظب باشيد که برخورد با اين افراد و صحبت‌هاي آنها، شما را تحت تاثير خود قرار ندهد. حتماً به نکات زير براي داشتن يک عيد کنکوري دقت کنيد: 1- يادتان باشد که اين دوره، فقط دو الي سه هفته است و نبايد انتظار داشته باشيد که تمام کارها و مطالعات عقب افتاده خود را بتوانيد در اين دوره انجام دهيد.
2- برنامه خود را پس از تنظيم، به يک فرد آگاه نشان دهيد و، در صورت لزوم، از نظرات مشورتي وي بهره بگيريد. 3- اگر در پايان يک هفته، متوجه شديد که بخش قابل ملاحظه‌اي از تصميمات خود را اجرا نکرده‌ايد، برنامه‌تان را بازبيني کرده و قسمت‌هاي کم اهميت‌تر آن را حذف کنيد. 4- هر قدر هم پايه درسي تان ضعيف باشد، هيچ درسي را به طور کامل حذف نکنيد. در اين گونه دروس ميتوانيد مباحثي را بيابيد که مطالعة آن مباحث برايتان ساده‌تر باشد. 5- اگر تا الان طبق برنامه خود خوبي پيش رفته‌ايد، سعي کنيد که در اين ايام، همه دروس را در برنامه خود داشته باشيد. 6- به پشت کنکوري‌ها توصيه مي‌شود که ايام نوروز را به جمع بندي دروس سال آخر اختصاص دهند. در اين دوره مي‌توان به رفع اشکلات مربوط به دروس سال آخر پرداخت و با جمع‌بندي دروس براي مرحله پاياني، که مرور همه سر فصل‌هاست، آماده شد.
7- برنامه درسي، گامي مؤثر در داشتن يک نوروز تحصيلي است. به صورت هفتگي و روزانه، برنامه خود را تنظيم کنيد تا بتوانيد از تمام ساعات بيکاري‌تان در ايام نوروز استفاده کنيد. از هر برنامه چند نسخه تهيه کنيد و آن را در نقاطي که بيشتر به آنها رفت و آمد داريد، بچسبانيد. انجام اين کار باعث مي‌شود تا حواستان بيشتر به برنامه درسي باشد.
8- زمان براي بازي و سرگرمي و مسافرت، بسيار است. دوستان شما در حال سفر هستند، ولي شما با دوره کردن درس‌هاي گذشته، که اولين گام در آماده شدن براي بخش پاياني سال حضور در آزمون سراسري است، ميتوانيد آنها را کاملاً از گردونه رقابت خارج کنيد!
*هفته نامه پیک سنجش
