خطر حذف ناقص کنکور؛ برگزاری کنکور برای چند دانشگاه برتر، آسیب است
حجت‌الاسلام علی ذوعلم به بهانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در نشست خبری که در باغ موزه دفاع مقدس برگزار شد، اظهار کرد: هماکنون ارزیابی مسیری که طی کرده‌ایم، بررسی وضعیت موجود و جمع‌بندی تجربیات جهانی و رسیدن به عزم راسخ برای گام گذاشتن در آینده با توجه به الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت بسیار مهم است.
وی افزود: با پیروزی انقلاب اسلامی، در عرصه تعلیم و تربیت جهت‌گیری به سمت هویت ایرانی و اسلامی تغییر یافت و شاهد دستیابی به استقلال فرهنگی مبتنی بر مبنای نگرشی و ارزشی براساس توانمندی‌های داخلی بودیم. قبل از انقلاب اسلامی برنامه‌های کلان آموزشی و تربیتی ما را بیگانگان طراحی می‌کردند که امروزه این موضوع توسط دانشگاهیان و فرهنگیان انجام می‌شود.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: اجرای کامل برنامه درسی ملی ما را به مدرسه مطلوب و مدرسه زندگی می‌رساند و برنامه این سازمان طراحی و آماده سازی مجموعه پژوهش‌ها برای اجرای کامل سند برنامه درسی ملی است که براساس دیدگاه‌های انقلابی ناب و تجارب جهانی شکل گرفته است.
ذوعلم ادامه داد: آموزش و پرورش مسئولیت پاسخگویی به نقشه راه تربیتی جامعه را برعهده دارد و کلیدواژه مهم رهبر معظم انقلاب در سند تحول بنیادین مورد اشاره قرار گرفته است و آن مشارکت تمام دستگاه‌ها و نهادها در امر تعلیم و تربیت است. هنوز در آموزش و پرورش نتوانسته‌ایم برای این مشارکت طرح عملیاتی ارائه دهیم و مطالبه دستگاه تعلیم و تربیت از سایر بخش‌ها باید طراحی شود که نشست‌هایی را در این رابطه برگزار می‌کنیم تا بتوان بین بخشهای مختلف برای ایفای نقش در حوزه تعلیم و تربیت تعامل برقرار کرد.
وی اضافه کرد: مدرسه محوری در اسناد تحولی مورد تأکید است، بچه ها در مدارس تربیت می‌شوند و هرچه مدیر مدرسه توانمندتر باشد عوامل انسانی تقویت خواهند شد.
100 ساعت از طراحی برنامه درسی به مدارس واگذار خواهد شد
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با اشاره به اینکه از امسال برنامه ویژه مدرسه ابلاغ شده است، گفت: براین اساس در پایه‌های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی و دوره متوسطه اول در طول هفته دو ساعت برنامه درسی توسط مدارس طراحی می‌شود و درخواست ما از مدیران این است که آن را جدی بگیرند تا به حدی برسیم که بتوانیم در سال 100 ساعت از طراحی برنامه درسی را به مدارس واگذار کنیم.
ذوعلم ادامه داد: برنامه درسی ملی و سند تحول بنیادین ثباتی را در سیاست‌ها ایجاد کرده است که براین اساس سیاست‌گذاری‌ها در ذیل آن انجام می‌شود. مثلا اجرای کامل برنامه درسی ملی باید توسط تمام مسئولان سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی مدنظر باشد و از سال 1401 این کار را شروع می‌کنیم.
وی تصریح کرد: وقتی قرار است 100 ساعت از طراحی برنامه درسی به مدارس واگذار شود باید از برنامه‌های متمرکز کم کنیم و این کاهش ممکن است چالش‌هایی را به همراه داشته باشد بنابراین نیاز به همراهی خانواده‌ها و دانش‌آموزان داریم.
فروش کتابهای درسی دوره متوسطه دوم سال آینده اینترنتی می‌شود
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با اشاره به اینکه از سال تحصیلی 98-99 فروش کتابهای درسی متوسطه دوم اینترنتی خواهد بود، عنوان کرد: از سال تحصیلی 99-1400 فروش کتابهای درسی دوره متوسط اول اینترنتی خواهد شد.
شناسایی 7 چالش در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی
ذوعلم مطرح کرد: باید کلاس‌های درس همراه با چالش و پرسشگرانه باشد، این که دانش‌آموز فقط گوش بدهد برای ما مطلوب نیست و معلم هم باید یاددهنده و یادگیرنده باشد؛ رهبر معظم انقلاب در سال 88 عنوان کردند ما هنوز در دوران تحجر آموزش و پرورش هستیم اما به این موضوع پرداخته نشد که نقاط تحجر کجاست. در سازمان پژوهش 7 چالش اساسی و 14 بایسته را به منظور اجرای سند تحول بنیادین مطرح کردیم.
خطر حذف ناقص کنکور در کمین است
وی با اشاره به اینکه برخی همکاران در فضای مجازی به بنده اظهار لطف کردند اما خطاب به آنها می‌گویم به جای نگاه به افراد به افکار و روندها و در کل کمک به جریان تعلیم و تربیت نگاه کنند، در نقد تبعات منفی کنکور، عنوان کرد: معتقدیم حتی دانش‌آموزانی که به لحاظ درسی ضعیف هستند دارای توانمندی‌هایی هستند که باید شناسایی شود و سوال داریم که چرا قانون حذف کنکور اجرا نشد؟ امروز خطری تحت عنوان حذف تدریجی کنکور وجود دارد که ممکن است به حذف ناقص آن منجر شود. اگر قرار است کنکور برای چند دانشگاه برتر برگزار شود این مسئله یک آسیب است.
کتاب الکترونیک جایگزین کتاب کاغذی می‌شود
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی اضافه کرد: استفاده متوازن از منابع الکترونیک مدنظر است و توانمندی خوبی در سازمان پژوهش و بخش غیردولتی وجود دارد بنابراین باید رویکرد تلفیقی و هوشمندانه در منابع درسی برای ایجاد کتابهای الکترونیک به جای کتابهای کاغذی مدنظر باشد و در این زمینه از هرنوع شتابزدگی جلوگیری شود تا مبادا عدالت آموزشی خدشه‌دار شود.
مولفان کتب درسی باید دستهایشان گچی باشد
ذوعلم با اشاره به استفاده از توانمندی معلمان برای تولید برنامه درسی ملی، مطرح کرد: تأکید ما استفاده از ظرفیت معلمان است و امروز همکاران ما در سازمان پژوهش همه معلم هستند و حتی در گذشته زمانی که در دفتر تألیف کتب درسی بودم، هفته‌ای دو ساعت تاریخ درس می‌دادم تا از جریان کلاس درس دور نباشم چرا که معتقدم مولفان کتب درسی باید دستهایشان گچی باشد.
پاسخ‌های ذوعلم به انتقادات به او درباره حذف واژه خلیج فارس و پادشاهان از کتابهای درسی
وی ادامه داد: معتقدم باید تمام دیدگاه‌های جدید و نوآوری‌های آموزشی سطح جهان را رصد کنیم چرا که نگاه به تفکر دیگران کمک خواهد کرد که بهتر بیاندیشیم، در گذشته تهمت‌هایی به بنده زدند که صحت ندارد به عنوان مثال در زمان حضورم در دفتر تألیف کتب درسی، خلیج فارس حذف نشد. اتفاقا تأکید ما نه تنها براساس نگاه ایرانی بلکه براساس نگاه اسلامی به ترکیب خلیج فارس است.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بیان کرد: بنده در سال 88 استعفا دادم و علت آن این بود که تصور می‌کردم حضور آقای محمدیان در سازمان پژوهش می‌تواند موثرتر باشد؛ از سوی دیگر حذف پادشاهان در کتابهای درسی نیز که در زمان بنده اتفاق افتاد دلایلی دارد از جمله اینکه ما معتقدیم محور تاریخ فقط قدرت‌های سیاسی نیستند بلکه متفکران و صاحب نظران نیز در تاریخ حضور داشتند. از سوی دیگر درحالی که دوره پادشاهان در کشور ما گذشته است اما هنوز در کتابهای ما حاکم هستند. درحالیکه مقوله جدید جهان به تاریخ این است که تاریخ فرهنگی هم مدنظر باشد.
ذوعلم ادامه داد: اساسا نمی‌توان موضوعی از تاریخ را حذف کرد و حتما باید به آن صورت که اتفاق افتاده است به دانش‌آموزان منتقل شود. چرا که نمی‌توان تاریخ را تحریف کرد و اگر دارای وقایع تلخ یا شیرین است باید هردوی آنها به دانش‌آموزان آموزش داده شود.
می‌توان از ظرفیت حوزه علمیه برای کمک به آموزش و پرورش استفاده کرد
وی در واکنش به یکی دیگر از انتقادات به او که در زمان حضورش در آموزش و پرورش مدارس به حوزه‌ءهای علمیه واگذار شدند، مطرح کرد: بنده معتقدم بخشهای مختلف می‌توانند در آموزش و پرورش حضور داشته باشند و تعامل حوزه و آموزش و پرورش به برداشت بهتر ما از جامعه کمک خواهد کرد. البته می‌پذیرم که هنوز نقاط ضعف در حوزه‌ها وجود دارد و آنها نیز نیاز به تحول دارند اما تلقی بنده این است اگر حوزه‌ها بخشی از ظرفیت خود را در اختیار آموزش و پرورش قرار دهند به این وزارتخانه کمک خواهد کرد و باید از حوزه، تشکلهای مردمی، علمی و دانشگاهی در آموزش و پرورش استفاده کرد.
واکنش ذوعلم به اشتباهات علمی کتابهای درسی
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در ادامه در خصوص برخی اشتباهات علمی در کتابهای درسی، عنوان کرد: در گذشته تلاش‌هایی برای کتابهای درسی انجام شد که قابل تقدیر است و البته ممکن بود اشتباهاتی نیز صورت بگیرد که بخشی از آن ناشی از غفلت باشد، معتقدم برونداد سازمان پژوهش ممکن است با کاستی‌هایی همراه باشد که این کاستی‌ها ممکن است به لحاظ محتوایی، نگارشی، تصویربرداری و رویکردهای یادگیری کتابهای درسی باشد اما در 40 سال گذشته تلاش‌هایی صورت گرفته هرچند که باید تلاش‌ها بیشتر شود و در جهت اجرای کامل برنامه درسی و مبانی نظری تحول حرکت کنیم.
