براي داوطلبان آزمون سراسري، تشخيص دقيق اولويتها، يعني اينکه چه درسي را از چه پايهاي، چه موقع و با چه کيفيتي بخوانند، مساله بسيار مهمي است، و اين موضوع به عنوان «نقشه راه»براي رسيدن به پيروزي در آزمون سراسري محسوب ميشود. براي پيمودن راه نرفته و رسيدن به مقصد، حتماً نقشهاي لازم است. نقشه راه هر چهقدر دقيقتر باشد، امکان برنامهريزي را براي مراحل پيشِرو افزايش ميدهد و از بروز اتفاقات پيشبيني نشده، جلوگيري ميکند.
ما در اطرافمان، افراد موفق زيادي ديده يا حداقل، وصف افراد موفق زيادي را شنيدهايم. در حالي که برايمان قطعي شده است که همه افراد موفق، لزوماً افراد با استعداد ويژهاي نبودهاند، پس چه چيز باعث موفقيت آنها شده است؟ خيلي سريع به اين نتيجه ميرسيم که حتماً روش آنها متفاوت بوده است، و وقتي دنبال فهميدن روش اين افراد ميرويم، متوجه ميشويم که اين افراد، نه شانس و اقبال زيادي داشته و نه کارهاي
خارقالعادهاي انجام دادهاند؛ بلکه از يک نقشه راه براي پيروزي خود استفاده کردهاند.
شما عزيزان هم براي اينکه بتوانيد در هر کاري از جمله در آزمون سراسري موفق شويد، بايد يک نقشه راه داشته باشيد؛ نقشهاي که از ابتدا تا پايان کنکور، شما را براي بهتر مطالعه کردن و پيروزي و موفقيت بيشتر آماده کند. نقشه راه، همان برنامهريزي است. ممکن است که بسياري از شما عزيزان براي آمادگي در کنکور ندانيد که چگونه برنامهريزي نماييد. در واقع، اين مشکل، مشکل بسياري از داوطلبان کنکور است. ما براي اينکه شما را به صورت درستي در مسير کنکور، هدايت و راهنمايي کنيم، يک نقشه راه کلي در اختيار شما ميگذاريم. شما
ميتوانيد با توجه به اين نقشه راه کلي و خصوصيات خود، يک نقشه راه منحصر به فرد براي خودتان پيريزي کنيد و با اين نقشه، هر چه بهتر و بيشتر به سوي موفقيت و پيروزي گام برداريد.
به طور کلي ميتوان دوران مطالعه کنکور را به چند بخش تقسيم کرد:
1- مرحله اول: تابستان
اين مرحله، مقطعي است که داوطلب سعي ميکند با مطالعه منابع و تحقيق درباره آن گروه آزمايشي که در آن کنکور ميدهد، در شرايط رقابتي آزمون سراسري قرار گيرد. داوطلب ميتواند به راحتي با استفاده از تابستان، از بسياري از رقباي خود، که معمولاً از مهر و آبان شروع به مطالعه ميکنند، پيشي بگيرد. در واقع، تابستان فرصتي است که داوطلب به دور از استرس و فشار، در صورتي که حرکت خود را سرعت ببخشد، يک دور کامل، منابع اصلي اين آزمون را مطالعه کند. بهترين مزيت شروع مطالعه از تابستان، تمرين مطالعه پس از سالها به صورت مستمر است و در کنار آن، جست و جوي راههاي افزايش بازدهي مطالعه، انتخاب بهترين محل براي مطالعه، قطعي کردن منابع و …، از ديگر مزيتهاي شروع زود هنگام مطالعه در تابستان است. داوطلب با انجام اين کار، در واقع از مهر و آبان که رقابت جدي ميشود، ديگر قرار نيست که تازه با منابع آشنا شود و پس از آن مدتي طول بکشد تا در فضاي کنکور قرار گيرد. اين نکته در رقابت نفسگير کنکور، بسيار حايز اهميت است؛ از سوي ديگر، اين زمان براي داوطلباني که هنوز مشغول به تحصيل هستند و مجبور هستند مدتي را در طول سال تحصيلي به گذراندن درسهاي خود بگذرانند فرصت بسيار خوبي است. در اين مقطع توصيه ميکنيم که داوطلبان چند کار را به صورت جدي دنبال کنند:
يک- تحقيق دقيق و گسترده درباره منابع آموزشي و کمک آموزشي آزمون سراسري گروه آزمايشي خود.
دو- آشنايي با تجربيات و توصيههاي داوطلبان، استادان و مشاوران.
سه- انتخاب محل مناسب براي مطالعه.
چهار- تنظيم ساعت بيداري و مطالعه.
پنج- تمرين براي افزايش ساعات مطالعه در کنار افزايش بازدهي و تمرکز.
شش- مطالعه منابع اصلي تا حد امکان و کاهش بار استرس حجم منابع.
بهتر است که داوطلب، بيش از نيمي از منابع را به طور کامل مطالعه کند. انجام اين کار، فارغ از اينکه دقيقاً داوطلب ميتواند مجدداً مطالب را به خاطر بياورد يا خير، به دليل تاثير بر سرعت دورهاي بعدي مطالعه و آشنايي با کليت مطالب، بسيار مهم است.
۲– مرحله دوم: جدي تر شدن رقابت
همان طور که در مرحله اول بيان کرديم، از اوايل مهر و آبان، کم کم به تعداد رقبا افزوده ميشود و کساني موفق خواهند بود که اگر در تابستان شروع به مطالعه منابع آزمون سراسري کردهاند، با همان جديت فاصله خود را از اين رقبا نيز حفظ کنند، و کساني که تازه شروع کردهاند، سرعت و جديت بيشتري به کار گيرند تا بتوانند فاصله خود را نسبت به ساير رقبا کمتر و کمتر کنند. در اين مرحله توصيههاي زير را ميتوانيم به داوطلبان داشته باشيم:
يک- افزايش تدريجي ساعات مطالعه.
دو- افزايش بازدهي و تمرکز مطالعه.
سه- شروع دورهاي بعدي مطالعه و تکرار و مرور.
چهار- زدن تستهاي متفرقه حين مطالعه و آشنايي با نوع طراحي تستهاي کنکور.
پنج- ارزيابي نقاط ضعف و قوت و بهبود آنها با زدن تستهاي کنکور.
شش- بهبود برنامهريزي با توجه به رقبا، شناخت نقاط ضعف و قوت خود و….
يک برنامهريزي براي شما داوطلبان عزيز از مهرماه تا نوروز (برنامه ريزي هفتگي)
1- برنامهريزي براي دروس پيشدانشگاهي مطابق برنامه دبيرستان.
2- برنامهريزي براي دروس سالهاي قبل نيز بايد انجام گيرد.
3- ثبت کارهاي انجام شده به صورت روزانه به منظور بررسي هفتگي.
4- بررسي هفتگي کارهاي انجام شده مطابق برنامهريزي انجام شده.
5- براي جمعهها درسي را مشخص نکنيد (فقط دروس روز شنبه پيش دانشگاهي) و بقيه زمان را براي عقب ماندگي دروس برنامهريزي شده هفتگي کنار بگذاريد.
6- معمولاً دو سوم وقت براي دروس اختصاصي و يک سوم زمان براي دروس عمومي برنامهريزي شود.
برنامهريزي روزانه
1- اولويت اصلي اين است که مطابق برنامه پيش دانشگاهي پيش برويد.
2- دروس سالهاي قبل، از روي برنامه هفتگي مطالعه شود.
3- هر روز شش يا هفت جلسه، يک ساعت و چهل دقيقه درس بخوانيم و به ازاي هر جلسه بيست دقيقه استراحت کنيم (يا دوازده تا چهارده جلسه پنجاه دقيقهاي با ده دقيقه استراحت).
4- روزهاي تعطيل به غير از جمعه، مطابق روزهاي عادي برنامهريزي کنيد.
5- تعداد جلسات کلاسهاي دبيرستان، جزو جلسات روزانه محاسبه شود و بقيه جلسات تا شش يا هفت جلسه در منزل مطالعه شود.
6- حداقل يک جلسه در هر روز: دروس پايه سالهاي قبل نيز جزء برنامه باشد.
چگونگي مطالعات قبل از عيد
1- تا نوروز حداقل يک دور همه دروس بايد به صورت عميق مطالعه و ياد گرفته شود.
2- قبل از عيد، يادگيري و درک مطلب مهم است و تست زدن اهميت کمتري دارد، و بعد از عيد، مرور و تست زدنهاي عمقي و تعداد زياد بايد بيشتر مدّنظر باشد.
3- در اين مرحله، تست زدن به عنوان يادگيري است، نه به عنوان مهارت و آمادگي.
4- در اين مرحله، دروس اختصاصي در ساعات بيشتر و دروس عمومي در ساعات کمتري خوانده شود. نسبت دو سوم و يک سوم ميتواند در اين مرحله مفيد باشد.
5- براي دروس عمومي بيشتر بخوانيد و کمتر تست بزنيد، و براي دروس اختصاصي، خواندن، تمرين و تست زدن با هم مطرح و مهم است. به طور کلي در قبل از عيد، عميق خواندن و فهميدن و تشريحي کارکردن مهم است و در اين زمان، امتحانات تشريحي مهم تر از آزمونهاي تستي است.
۳– مرحله سوم: تثبيت
در اين مرحله، داوطلب بايد از مراحل قبل با موفقيت عبور نموده و مطالب را بارها و بارها مرور و مطالعه کرده باشد و بتواند به راحتي آنها را به خاطر بياورد. براي اين مهم، داوطلب بهتر است در مقاطعي که مرور و تکرار يک درس به حد کافي رسيده، و البته حدود يک و نيم تا دو ماه به زمان برگزاري کنکور مانده است، از تستهاي
مجموعهاي استفاده کند و به صورت طبقه بندي شده و موضوعي، تستهاي هر درس را به صورت جداگانه پاسخ دهد. روش ديگر، پاسخگويي به تستهايي است که داوطلب قبلاً با آنها آشنا شده است. با انجام اين کار، شما
ميتوانيد، علاوه بر تسلط کامل بر تستهاي سالهاي گذشته، کليه مطالب را مرور کنيد؛ زيرا يادآوري کردن، به خاطر سپردن آنها را نيز آسانتر ميکند. در اين مرحله، داوطلب بايستي سعي کند که مطالب مطالعه شده را کم کم تثبيت کند. بهتر است که اين مرحله در اواسط کار آغاز شود تا داوطلب فرصت داشته باشد با شناخت نقاط ضعف خود، مجدداً منابع را مطالعه کرده و اين کاستي ها را رفع کند. اين مرحله بهتر است زماني آغاز شود که هم تعداد مرورِ پيش از آن به حد کافي بوده باشد و هم فرصت کافي پس از آن براي مطالعه وجود داشته باشد. داوطلب بايد بتواند پس از پاسخگويي به تعداد زيادي تست هر درس، با نوع طراحي سؤالات، نکات مورد پرسش و هدف طراحان آشنا شود و يک تا چند دور نيز با چنين ديدي به مطالعه بپردازد تا بتواند بر نکات کنکوري تمرکز ويژهاي بکند. با به کارگيري اين روش، داوطلب کم کم به همه مطالب ريز و درشت منابع مسلّط ميشود. در اين مرحله توصيه ميکنيم که داوطلب، روندهاي زير را در نظر داشته باشد:
1- آشنايي با نوع سؤالات و هدف گيري طراحان کنکور.
2- مرور و تکرار توام با افزايش دقت براي فراگيري دقيق نکات ريز.
3- تسلط بر تستهاي هر درس و فراگيري مطالب بخشي که سؤال از آن طرح شده است، فراتر از پيدا کردن پاسخ خود سؤال.
چگونگي مطالعه در روزهاي عيد
1- در ايام نوروز، سه يا چهار روز را تعطيل کنيد و ترجيحاً به مسافرت برويد (۲۹ اسفند تا سوم فرودين).
2- روز ۱۳ فروردين همراه خانواده به دشت و صحرا برويد و از طبيعت استفاده مناسب بکنيد.
3- بقيه ايام نوروز، فرصت مفيد و ارزشمندي است و بايد حداکثرِ استفاده را از اين اوقات براي درس خواندن بکنيد. استفاده نکردن از اين فرصت، باعث عقب ماندگي شما از رقبا ميشود.
چگونگي مطالعه بعد از عيد
1- بعد از عيد عمدتاً براي مرور درس و تست زدنهاي موضوعي و کلي دروس به صورت تک درس، و ماه و هفته آخر براي تست زدنهاي جامع و همه دروس است.
2- در اين مرحله، تست زدن نبايد به عنوان مهارت و سرعت و آمادگي پايه مطرح باشد.
3- بعد از عيد، ساعات مربوط به دروس عمومي بيشتر شود و بعضي از اوقات برابر دروس اختصاصي باشد.
۴- مرحله چهارم: آمادگي نهايي
داوطلب يک ماه به کنکور مانده، ديگر تقريباً بايد آماده شده و منابع را به صورت کامل مطالعه کرده باشد. در اين مرحله، داوطلب بايستي سعي کند که هر چند روز يک بار، کنکور سالهاي گذشته را، که بهتر است از سالهاي دورتر شروع شود، در شرايطي مشابه کنکور، با همان زمانبندي پاسخ دهد و پس از آن با تصحيح پاسخها به نقاط ضعف خود پي برده و در چند روز فاصله تا پاسخدهي به کنکور بعدي، منابع مرتبط با ضعفهاي خود را مطالعه کرده و سعي کند که اين کاستيها را جبران کند. اين مرورها در روندي با تاکيد بر نقاط ضعف، بايد به گونهاي باشد که همه مطالب در يک روند منطقي پوشش داده شود و داوطلب بتواند تقريباً يک مرور کامل بر کليه مطالب داشته باشد. در اين مرحله نکات زير را بايد در نظر داشت:
يک- مشابه سازي کنکور براي قرار گرفتن هر چه بهتر در شرايط.
دو- تمرين زمانبندي براي جلوگيري از کمبود وقت در کنکور اصلي.
سه- رفع آخرين نقاط ضعف.
چهار- مرور جامع منابع با تاکيد بر نقاط ضعف.
چگونگي مطالعه در ماه آخر
1- مرور جامع همه دروس، مهم است.
2- سراغ يادگيري مطالب جديد نرويد؛ بلکه مطالب يادگرفته شده را طوري تمرين کنيد که کاربردي شده و تبديل به مهارت شود.
3- کلاسهاي يادگيري تعطيل شوند.
4- ساعت خواب و بيدار شدن خود را مطابق کنکور و براي آن قرار دهيد: 10 شب تا 6 صبح.
5- فقط منابع و جزواتي را که خواندهايد، دوره کنيد و از منبع جديد هرگز استفاده نکنيد.
۵ – مرحله پنجم: آخرين گام
در اين مرحله، داوطلب کمتر از يکي دو هفته به آزمون سراسري زمان دارد و بهترين کار، مرورهاي سريع کليه مطالب است؛ به نحوي که مطالب به صورت تصويري و تثبيت شده در ذهن او در زمان کنکور حاضر شود. کم کم در اين مرحله، فشار مطالعه کم و کمتر و در چند روز مانده به کنکور کاملاً متوقف ميشود و داوطلبي که در يک پروسه منطقي و علمي، منابع اصلي کنکور را مطالعه کرده است ميتواند به دور از هر گونه استرس و فشار، در اين آزمون شرکت کرده و موفق شود که به کليه سؤالات مطرح شده در آن با بالاترين ضرايب، پاسخ دهد و به آنها دست يابد.
منبع : هفته نامه پیک سنجش