از دایره امن خود بیرون بیایید!

احتمالاً تا به حال بارها و بارها درمورد منطقه راحتی یا منطقه امن(Comfort Zone) شنیده اید. تقریباً همه افراد،به دیگران توصیه می کنند که از منطقه راحتی بیرون بروند و دست از تنبلی کردن بردارند تا به خودشان فرصت تجربه های جدید، پیشرفت و تغییر را بدهند.

اما واقعاً چرا باید از منطقه راحتی خود بروید؟ برای درک بهتر این موضوع ابتدا باید ببینیم منظور از منطقه راحتی چیست؟

یکی از گویاترین تعریف های علمی منطقه راحتی را با سطح اضطراب افراد مرتبط میداند. منطقه راحتی جایی است که شما در آن احساس راحتی دارید و هیچ احساس و درکی از تهدید، ناآرامی و اضطراب ندارید.

قرارگرفتن درمنطقه راحتی در واقع شامل هرگونه رفتاری می شود که میزان اضطراب شما را در پایین ترین سطح خود نگهدارد. شاید به همین خاطر است که زمانی که شما کارهای مهم و اضطراب زایی دارید بدنبال انجام کارهای روزمره و بی خودی که تأثیری در پیشرفت شما ندارد و میزان اضطراب شما را پایین نگه می دارد و همین طور باعث تهدید شما نمی شود می روید. به این صورت است که به جای یادگیری، درس خواندن، ترجمه کردن، شروع کردن کار جدید و پروژه های عقب افتاده تان دست به تنبلی کردن یا کارهای بی هدف می زنید مثل پخت وپز وشستشوی ظروف گرفته، تلفن های غیرضروری، تماشای سریال های طولانی تلویزیون، استراحت کردن، بیرون رفتن با دوستان و… . چون تمام این ها کارهای آسان و راحتی هستند که شما را از تجربه اضطراب دور نگه می دارند و شما مجبور به فشار آوردن و زحمت دادن به مغز خود نمی شوید زیرا مغز تمام این ها را به صورت اتوماتیک انجام می دهد.

به طور کلی وارد فعالیت جدید شدن برای مغز کاری پر زحمت محسوب می شود چون شما مجبورید ساعت ها گوشه ای بنشینید، تمرکز کنید و درگیر فعالیت های ذهنی شوید یا از جایی به جای دیگر بروید و از لحاظ جسمی خسته شوید. در این حالت شما به سراغ هرچیزی که بتواند اندکی سطح اضطراب شما را افزایش دهد وخارج

ازمرزهای منطقه راحتی شما باشد نمی روید. مثل شروع کار جدید یا تمام کردن کارهای عقب افتاده. دلیلش این است که مغز این ها را باعث دردسر و در نتیجه اضطراب زا تلقی می کند. اما مسئله این است که مغز نمی تواند طولانی مدت این حالت را تجربه کند و ماندن طولانی مدت در منطقه راحتی باعث می شود که حوصله تان سر برود و رفته رفته به انجام کاری گرایش پیدا کنید.

بیرون از دایره راحتی دایره دیگری به نام منطقه یادگیری (learning zone) وجود دارد و چون ماندن طولانی در منطقه راحتی باعث کسل شدن مغز می شود بعد از مدتی احتمالاً به خود زحمت تحمل اضطراب را می دهید و به دنبال یادگیری می روید. چون به هر حال یادگیری برای مغز پاداش دهنده است.

باید بدانید که دربسیاری مواقع ما به اندکی اضطراب نیاز داریم تا بتوانیم خود را به انجام کاری ترغیب کنیم. بدین ترتیب کارایی ما بهبود مییابد و ما به تغییر دست می یابیم. شاید به خاطر همین است که از قدیم گفته اند: نابرده رنج گنج میسر نمی شود.

دایره بعدی منطقه ترس یا (panic zone) است. منطقه ترس همان مسائلی است که در زندگی روزمره یا در طول عمر خود از آنها اجتناب کرده یا می کنید. در این منطقه شما بیشترین ترس را برای مواجه شدن با مسائلی که تا به حال از آن اجتناب کرده اید دارید.

نويسنده:
الناز سادات شريعت پناهي – روانشناس باليني