برنامه‌ریزی برای امتحانات
اگر برای امتحانات خود، با تدبیر برنامه‌ریزی کنید تا نه تنها در طول سال، بلکه برای امتحانات هم آماده خواهید بود. هدف انسان به منزله چراغی است که راه را به او نشان می‌دهد و آن را به مقصود می‌رساند. برنامه زمانبندی برای دوره امتحانات باید بسیار منطقی و اصولی باشد.
برنامه‌ریزی:
روشی است به صورت گام به گام که برای انجام هر چه بهتر و به موقع فعالیت‌ها و بها دادن به وقت انجام می‌شود.
می‌توانید با یک برنامه‌ریزی مناسب:
1- در وهله‌ی اول باعث ایجاد آرامش و اطمینان در وجود خود شوید.
2- به موقع، به مطالعه‌ی تمام دروس خود بپردازید.
3- اعتماد به نفس را در خود افزایش دهید.
4- علاقه و عادت به مطالعه را در خود افزایش دهید.
5- اضطراب و نگرانی از امتحان را حتی در شب امتحان و یا کنکور کاهش دهید.
برای داشتن یک برنامه‌ریزی مناسب می‌توانید به موارد زیر عمل کنید:
1- همه‌ی افراد با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند پس بهتر است با توجه به بهره‌ی هوشی، شرایط و امکانات و عادت‌های مطالعه شما برای خودتان، برنامه‌ریزی داشته باشید و از افراد دیگر پیروی نکنید.
2- می‌توانید از افرادی که دارای تخصص در این زمینه هستند و از روحیات شما آگاهی دارند برای ترتیب دادن یک برنامه استفاده کنید.
3- به ترتیب مطالعه دروس توجه داشته باشید، درس‌هایی را که به آن‌ها کمتر علاقه دارید اول بخوانید. مخصوصا کنکوری‌ها میتوانند پس از مطالعه‌ی دو درس اختصاصی حتما یک درس عمومی را مطالعه نمایند.
4- وقتی در برنامه‌ریزی خود درسی را در ساعت معین مطالعه می‌کنید همیشه همین روند را ادامه دهید چرا که بعد از مدتی ذهن شما نسبت به آن موضوع شرطی شده و در آن ساعت درس مورد نظر را بهتر یاد می‌گیرید.
5- میزان یادگیری با مدتی که صرف آن می‌شود رابطه‌ی نزدیک دارد، پس توصیه می‌شود برای مطالعه در روزهای قبل از امتحان، وقت کافی را در نظر بگیرید و روز آخر را صرف دوره کردن مطالب کنید.
7- در برنامه‌ریزی حتما فرصتی کم را برای تفریح و انجام کارهای مورد علاقه اختصاص دهید.
مطالعه امتحان:
1- در ابتدا می‌توانید خود را به جای معلم خود قرار دهید. اگر به جای او بودید چه سوالاتی طرح می‌کردید؟! تجربه نشان داده اکثریت دانش‌آموزان سوالات را به خوبی پیش بینی می‌کنند.
2- سعی کنید ابتدا مطالب را از روی جزوه‌هایی که در کلاس تدریس شده مطالعه کنید.
3- سوالات سختی که قبلا موفق به حل آن‌ها نشده‌اید، مشخص کنید تا در هنگام مطالعه‌ی امتحان دوباره حل کنید و بخوانید.
4- می‌توانید از اطرافیان بخواهید تا در فواصلی مشخص، از شما امتحان بگیرند تا خود را در شرایط آن قرار داده باشید.
5- مطالب دشوار را به قسمت‌های ساده‌تر و کوچک‌تری تقسیم کنید.
6- در طول امتحانات استفاده از تلویزیون و سایر سرگرمی‌ها را به حداقل ممکن برسانید.
7- مقدار خواب مورد نیاز 7 تا 8 ساعت است. برنامه‌ی روزانه‌ی خود را طوری تنظیم کنید که «بیش از این ساعت به خواب اختصاص پیدا نکند.»
8- وجود آرامش ذهنی و عاطفی شرط اصلی مطالعه‌ی خوب است، تلاش کنید در خانه آرامش کافی برقرار باشد و از مسائلی که موجب اختلاف می‌شود اجتناب کنید.
اضطراب امتحان:
نوع خاصی از اضطراب است که به آن اضطراب عملکرد تظاهری می‌گویند. در اضطراب امتحان هر بار که فرد می‌خواهد امتحان بدهد دچار دلشوره، معده درد، عرق کردن، لرزش و ضربان تند قلب می‌شود. اصولا اکثر افراد به نوعی دچار اضطراب امتحان می‌شوند اما آگاهی از چگونگی مقابله با آن می‌تواند در جلوگیری از وقوع آن موثر باشد.
برای خلاص شدن از اضطراب این توصیه‌ها را به کار ببندید:
الف- همواره باید به خدای بزرگ توکل کرد و هر کاری را با نام او شروع کرد زیرا یاد خدا آرامش دهنده‌ی دل های مضطرب است.
ب- توانایی‌های خود را بشناسید و اعتماد به نفس خود را قوی کنید.
ج- برنامه‌ی امتحانی را جایی نصب کنید و پس از هر امتحان روی آن را خط بکشید. این کار انگیزه‌ی بیشتری برای درس خواندن و احساس نزدیک شدن به پایان امتحانات به وجود می‌آورد.
د- به امتحان با این دیدگاه نگاه کنید که انگار فرصتی پیدا کرده‌اید تا دانسته‌های خود را نشان دهید. جملات مثبت انتخاب کنید و دائم با خود تکرار کنید. مثل «من آرام و راحت هستم و همه چیز را می‌دانم».
ه- غلبه بر اضطراب امتحان یک مهارت است و به تمرین احتیاج دارد و یک شبه به دست نمی‌آید. اگر بتوانید با آن مقابله کنید و تحت کنترل خود در آورید در سایر مراحل تنش‌زای زندگی نیز حتما به دردتان می‌خورد.
و- همانطور که قبلا گفته شد عوامل محیطی و اطرافیان نیز نقش بسزائی در این مساله دارند که در اینجا از خانواده‌ها و معلمان محترم نیز خواهشمندیم محیط مساعد و آرامی را چه در خانه و چه در جلسه ی امتحان برای دانش‌آموزان عزیز فراهم آورند تا اضطراب آن‌ها کاهش پیدا کند.
متذکر می‌شویم که اگر مساله‌ی اضطراب آنقدر در شما جدی است که از امتحان دادن عاجز می‌شوید، بهتر است با یک مشاور و روانشناس صحبت کنید. آن‌ها میتوانند روش‌هایی مانند آرام‌سازی(Relaxation) و تکنیک‌های تنفسی را به شما بیاموزند و به شما برای مقابله با اضطراب کمک کنند.
شب امتحان:
تا این جا مواردی که به وسیله‌ی آن‌ها می‌توان از یک امتحان، سربلند بیرون آمد بیان شد، اما درمورد شب امتحان، مهمترین عاملی که باید درمورد آن رعایت شود، اطمینان و آرامش است. در شب امتحان حتما باید سعی شود از مطالعه‌ی جدی برای امتحان فردا خودداری شود، چون تا کنون هر چه آموخته‌اید، کافیست.
چرا که این زمان، تنها برای مروری گذرا روی یادگرفته‌های «قبلی» و اطمینان از دانستن آنهاست. همچنین در این زمان بهتر است از مشاجرات خانوادگی، رفت و آمدهای فراوان، حضور در مکان‌های شلوغ و پر سروصدا، دیدن و یا شنیدن بیش از حد برنامه‌های تلویزیونی و سایر عواملی که موجب اتلاف وقت و تشویش خاطر می‌شوند پرهیز شود.
بهتر است این شب‌ها کمی زودتر به استراحت بپردازید تا روز بعد با شادی بیشتری در جلسه حضور یابید. صبج قبل از خروج از خانه، حتما صبحانه‌ی مناسب و یا غذای مختصر و مغذی صرف کنید. بدون تغذیه، مغز شما در انجام فعالیت‌های لازم مثل حل مساله دچار مشکل می‌شود. سعی کنید زودتر از خانه خارج شوید تا با خیالی آسوده به محل امتحان برسید.
جلسه امتحان:
در انتها، رعایت موارد زیر نیز می‌تواند در جلسه‌ی امتحان مفید واقع شود:
1- به موقع سرجلسه‌ی امتحان بروید و پیش از آغاز امتحان، سر جای خود بنشینید.
2- به محض گرفتن ورقه‌ی امتحانی به خود قوت قلب بدهید و تلقین کنید که از عهده‌ی امتحان به خوبی بر می‌آیید.
3- ابتدا نگاهی اجمالی به سوالات بیندازید و حتما وقت را در نظر بگیرید.
4- با یاد و نام خدا پاسخ به سوال‌ها را آغاز کنید و اگر سوالات تشریحی است هر اطلاعاتی که در مورد سوال دارید بنویسید چون یک پاسخ ناقص، بسیار بهتر از ننوشتن پاسخ است ولی در امتحان تستی اگر پاسخ غلط دارای نمره‌ی منفی بود، نباید به سوالاتی که یقین ندارید، پاسخ دهید.
5- سوال را خوب و با دقت بخوانید تا مطمئن شوید که سوال چه چیزی را از شما می‌خواهد؟!
6- اگر پاسخ سوالی را نمی‌دانید هرگز روی سوال ترمز نکنید. زیرا این امر موجب اتلاف وقت و نگرانی شما می‌شود. کنار سوالاتی که پاسخ آن‌ها را نمی‌دانید یک علامت (مثلاً -) و در کنار سوالاتی که فکر می‌کنید می‌توانید آن‌ها را حل کنید ولی نیاز به زمان زیادتری دارند یک علامت دیگر (مثلا أ—) بزنید.پس از آنکه تمامی سوالات ساده را پاسخ دادید به سراغ سوالات (أ—) و(-) بروید و در کمال آرامش تا آنجا که می‌توانید پاسخ دهید.
7- با خط خوانا بنویسید و شکل‌ها را با دقت ترسیم کنید. اگر سوال چند قسمت دارد، بین سوالات حتما خط بکشید و آن‌ها را از هم جدا کنید. در مجموع به نحوی بنویسید که تصحیح کننده از خواندن آن لذت ببرد و احساس خوبی داشته باشد. این موضوع قطعا در تصحیح برگه‌ی شما موثر خواهد بود.
8- اگر در جلسه‌ی امتحان دچار آشفتگی شدید، از تکنیک «وقفه‌ی آزمون»استفاده کنید. برای چند دقیقه امتحان را رها کنید و اعمال زیر را انجام دهید: پاها را کف زمین گذاشته و ستون فقرات خود را کاملا عمودی و صاف نگه دارید. نفس عمیقی بکشید، چند ثانیه نگه دارید و بعد به طور کامل و آرام بیرون دهید و تا سه بار تکرار کنید.
9- در پاسخ دادن سعی کنید بی خود حاشیه نروید.
10- قبل از دادن ورقه‌ی امتحان، نوشته‌های خود را مرور کنید.
11- هیچ عجله‌ای برای دادن ورقه نداشته باشید و تا آنجا که می‌توانید فکر کنید و تا پایان وقت صبر کنید.
