چگونه مي‌توان دروس عمومي و اختصاصي را به صورت متوازن مطالعه کرد؟

يکي از موضوعات خيلي مهمي که داوطلبان عزيز کنکوري بسيار به آن فکر مي‌کنند، نحوه مطالعه و جمع‌بندي دروس عمومي براي کنکور است. معمولاً دانش‌آموزان کنکوري درباره اينکه مطالعه درس‌هاي عمومي را از چه زماني شروع کنند، نيز دچار ترديد هستند و در اين مورد همه آنها يک نظر خاص ندارند. اصولاً دو ديدگاه درباره زمان شروع مطالعه دروس عمومي وجود دارد: يک ديدگاه اين است که درس‌هاي عمومي درس‌هاي ساده‌اي هستند و در زمان خيلي محدود مي‌توان آنها را جمع کرد و به همين دليل، داوطلباني که اين ديدگاه را دارند مطالعه درس‌هاي عمومي را به هفته‌هاي آخر باقي‌مانده تا زمان برگزاري کنکور موکول مي‌کنند. گروه ديگري از داوطلبان معتقدند با اينکه درس‌هاي عمومي، درس‌هاي ساده‌اي هستند و ما مي‌توانيم درصد خيلي بالايي در اين درس‌ها کسب کنيم، اما لازم است که وقت مناسبي را در برنامه‌ريزي درسي خود به آنها اختصاص دهيم. اين گروه از داوطلبان، معمولاً مطالعه دروس عمومي را از بهمن‌ماه يا حتي قبل از آن شروع کرده و تلاش مي‌کنند تا در هفته‌هاي پاياني باقي‌مانده تا زمان برگزاري کنکور، جمع بندي خوبي در اين دروس داشته باشند.

چه از گروه اول باشيد و چه دوم، فرقي نمي‌کند؛ مهم اين است که طبق نظر هر دو گروه، در اين روزهاي باقي مانده تا زمان برگزاري کنکور، زماني را در برنامه‌ريزي درسي خود به دروس عمومي اختصاص دهيد. تجربه نشان داده است که در طول سال‌هاي اخير، معمولاً دانش‌آموزاني که نمره‌هاي خوبي مي‌آورند، به درس‌هاي عمومي به اندازه درس‌هاي اختصاصي و متناسب با آن درس‌ها بها مي‌دهند و براي آنها وقت مي‌گذارند. دقت کنيد که نه به اندازه و مساوي با درس‌هاي اختصاصي، ولي به طور متناسب و در حدّ و اندازه درس‌هاي اختصاصي، براي درس‌هاي عمومي زمان بگذاريد. ما در اين مقاله تصميم داريم تا با توجه به وضعيت هر دو گروه، بگوييم که چگونه مي توانيد در زمان باقي مانده تا برگزاري آزمون سراسري، مطالعه متوازن، مفيد و مؤثري در اين دروس داشته باشيد. قبل از هر چيز بايد اشاره کنيم که دروس عمومي در آزمون سراسري شما نقش و اهميت خاصي دارند.

از مهم‌ترين دلايل اهميت دروس عمومي در کنکور مي توان به موارد زير اشاره کرد:

1-    بيشتر داوطلباني که خود را براي کنکور آماده مي‌کنند، از زماني که تصميم به مطالعه مي‌گيرند، براي درس‌هاي اختصاصي خود برنامه‌ريزي کرده و زمان خوبي را براي اين درس‌ها در طي هفته در نظر مي‌گيرند؛ در واقع، بيشتر داوطلبان، به دليل اهميتي که براي دروس اختصاصي خود قايل هستند، سعي مي‌کنند که اين درس‌ها را به اندازه کافي مطالعه کرده و تا زمان برگزاري کنکور آنها را بخوبي ياد بگيرند. همين موضوع باعث مي‌شود تا رقابت در دروس اختصاصي در ميان داوطلبان هر زير گروه، بخصوص در ميان کساني که به رشته‌ها و دانشگاه‌هاي خوب فکر مي‌کنند، زياد باشد.

با وجود تلاشي که داوطلبان براي مطالعه دروس اختصاصي دارند، برخي از داوطلبان از دروس عمومي غافل مي‌شوند و اين اشتباه باعث مي‌شود تا کساني که دروس عمومي را بخوبي مطالعه کرده‌اند، وضعيت بهتري نسبت به ساير داوطلبان داشته باشند؛ پس اگر شما داوطلبان عزيز، در وقت باقي مانده به دروس عمومي با جديت بيشتري توجه نماييد، حتماً مي‌توانيد نتيجه بهتري از تلاش خود به دست آوريد.

2-    همان‌طور که همه شما عزيزان مي‌دانيد، شروع پاسخگويي به سؤالات آزمون سراسري با دروس عمومي است و اينکه هر داوطلب به چه ميزان از سؤالات عمومي پاسخ بگويد، تاثير بسيار زيادي بر روحيه او هنگام پاسخگويي به دروس اختصاصي مي‌گذارد. شايد الان به اين موضوع چندان فکر نکنيد يا اعتقادي به اين گفته نداشته باشيد، اما لازم است بدانيد که هر ساله برخي از داوطلبان، بخصوص داوطلباني که کوشش و تلاش زيادي کرده‌اند، به دليل يک شروع نه چندان خوب، روحيه خود را در آزمون سراسري تا حدودي از دست مي‌دهند. گرچه اين موضوع به هيچ عنوان عموميت ندارد، اما اگر بتوانيد در مدت باقي مانده، وقت مناسبي را به عمومي‌ها اختصاص دهيد، حتماً خواهيد توانست با نشاط و انگيزه بيشتري در اين آزمون به تست‌ها پاسخ دهيد.

3-    دروس عمومي به خاطر حفظي بودن و جنبه آسان تري که نسبت به برخي از دروس اختصاصي دارند، مي‌توانند سريع‌تر و راحت‌تر در ذهن داوطلبان بمانند. با توجه به اينکه داوطلبان زيادي وجود دارند که براي کسب يک رتبه خوب، از قبل مطالعه دروس عمومي را در برنامه‌ريزي خود گنجانده‌اند، شما مي‌توانيد با استفاده از اين ويژگي دروس عمومي و مطالعه آنها در اين مدت باقي مانده، درصدهاي قابل قبولي را در اين دروس کسب کنيد.

حالا که شما داوطلبان عزيز به اهميت دروس عمومي در کنکور پي برديد، لازم است که راهکارهايي را براي مطالعه اين دروس در روزهاي باقي مانده تا زمان برگزاري آزمون سراسري به کار ببريد. عموماً داوطلبان عزيز در مطالعه يا مطالعه نکردن دروس عمومي به سه گروه تقسيم مي شوند:

اگر جزو اين دسته از عزيزان هستيد، احتمالاً تا الان بايد دروس عمومي را يک دور مطالعه کرده يا در حال پايان رساندن مطالعه دور اول باشيد. لازم است که شما در دوران جمع بندي، با توجه به ميزان اطلاعات و توانايي خود در اين دروس، زمان مناسبي را در برنامه درسي خود براي جمع‌بندي و مطالعه نهايي عمومي‌ها در نظر بگيريد. دقت کنيد: اينکه مي‌گوييم زمان مناسب، بستگي به اين موضوع دارد که آيا به همان نسبت، مطالعه دروس اختصاصي را براي جمع‌بندي تمام کرده‌ايد يا اينکه هنوز براي مطالعه اوليه درس‌هاي اختصاصي زمان مي‌خواهيد، اينکه حجم مطالب خلاصه‌هاي دروس عمومي شما چقدر است: زياد يا کم، اينکه چه زماني از مطالعه اوليه اين مطالب گذشته است، و يادگيري شما در اين دروس چقدر است، و اگر زمان زيادي از يادگيري شما گذشته يا اينکه حجم خلاصه‌هاي شما در اين دروس زياد است يا اينکه احساس مي‌کنيد که يادگيري شما در اين درس‌ها احتياج به تکرار بيشتري دارد، بايد زمان بيشتري را در دوران جمع بندي به اين درس‌ها اختصاص دهيد يا برعکس.

تکنيک هفتاد به سي، به روشي گفته مي‌شود که در آن شما در برنامه مطالعاتي خود براي کنکور، سهم دروس اختصاصي در مقابل عمومي را اين گونه در نظر گرفته‌ايد که هفتاد درصد زمان برنامه را به اختصاصي‌ها و سي ‌درصد را به عمومي‌ها اختصاص بدهيد. اين درصد ممکن است در داوطلبان مختلف، متفاوت باشد؛ مثلاً عده‌اي نسبت هشتاد به بيست، نود به ده و …. را پيشنهاد مي‌کنند و به کار مي‌گيرند. اگر جزو اين دسته از داوطلبان هستيد، ممکن است نتايج مختلفي از اين راهکار عايدتان شده باشد؛ يعني برخي از شما خوب پيش رفته و گروهي ديگر هم هنوز، دروس زيادي از عمومي‌ها را مطالعه نکرده باشيد. براي اينکه از زمان باقي مانده، بهترين استفاده را ببريد، نگاهي به آنچه مطالعه کرده‌ايد، آنچه باقي مانده و همين‌طور نگاهي هم به خلاصه هايتان بيندازيد. اگر نسبت دروس مطالعه نشده عمومي زياد بود، حتماً سعي کنيد که زمان در نظر گرفته شده براي عمومي‌ها را بالاتر ببريد، اما اگر درکل، دروس شما در قسمت مطالعه نشده در هر دو گروه عمومي و اختصاصي تقريباً يکسان بود، با توجه به اينکه ميزان اطلاعات شما در هر گروه چقدر است و هر گروه از دروس خوانده نشده در بودجه بندي چه سهمي دارند و کلاً چقدر مهم هستند، تصميم بگيريد و به آنها زمان اختصاص دهيد. دقت کنيد که اگر دروس اختصاصي را خوانده‌ايد و الان مشغول مرور کلي هستيد، در حالي که هنوز مقداري از مطالعه اوليه دروس عمومي مانده است، حتماً زمان بيشتري را به دروس عمومي اختصاص دهيد؛ البته اين نکته به آن معني نيست که دروس عمومي، زمان بيشتري نسبت به اختصاصي‌ها داشته باشند، بلکه به آن معني است که زمان به گونه‌اي باشد که بتوانيد تا کنکور، مطالعه عمومي ها را به سطح قابل قبولي برسانيد. عزيزاني که تا الان از اين روش استفاده کرده‌اند، به هيچ وجه نبايد نگران درصد خود در عمومي‌ها باشند؛ زيرا با مديريت زمان در وقت باقي مانده، مي‌توانيد مطالعه اين دروس را بخوبي به پايان برسانيد.

اين گروه از عزيزان معمولاً به دو دسته تقسيم مي‌شوند: دسته‌اي که فکر مي‌کنند اگر اختصاصي‌ها را بخوبي پاسخ بدهند، مي‌توانند بدون نياز به عمومي‌ها رتبه و نتيجه خوبي کسب کنند، و گروهي که به دليل نداشتن وقت کافي، بهتر مي‌دانند که فقط به مطالعه اختصاصي‌ها بپردازند. شما داوطلبان عزيزي که در اين گروه قرار داريد، همانند دو گروه قبلي، حتماً بايد سعي کنيد تا در اين فرصت باقي مانده، نگاهي به عمومي‌هاي خود هم بيندازيد.

حال اگر جزو دسته اول، يعني آن دسته از عزيزاني هستيد که تا الان بخوبي دروس اختصاصي را خوانده‌ايد، لازم است که در مدت زمان باقي مانده تا کنکور، در حالي که مشغول مرور نهايي و جمع‌بندي پاياني هستيد، عمومي‌ها را هم در برنامه خود بگنجانيد. براي انجام اين کار، نگاهي به وضعيت خود در دروس اختصاصي بيندازيد و ببينيد که براي جمع‌بندي به چقدر زمان در اين دروس نياز داريد. ضمناً به وضعيت خود در دروس عمومي نيز نگاهي بيندازيد و ببينيد که وضعيت شما در اين درس‌ها چطور است و کدام درس ها را از قبل تا حدودي يا به طور کامل بلديد و کدام درس‌ها را اصلاً بلد نيستيد. در وقت باقي مانده، بهترين کار اين است که درس‌هايي از عمومي‌ها را که بخوبي بلديد، يک بار در دوره جمع‌بندي مرور کنيد، و وقت مناسبي براي آن درس‌هايي بگذاريد که تا حدودي از قبل آنها را مي‌دانيد و روي آنها کار کنيد؛ زيرا اختصاص کمي وقت در اين بخش باعث مي‌شود تا شما نتيجه بهتري در آزمون سراسري بگيريد. خوب حال مي‌رسيم به درس‌هايي که شما اصلاً بلد نيستيد يا قبلاً آنها را نخوانده‌ايد. به برنامه و زماني که در دست داريد، توجه کنيد. اگر فکر مي‌کنيد که مي‌توانيد چند درس از عمومي‌ها، بخصوص ادبيات و دين و زندگي را در اين مدت بخوانيد، حتماً اين کار را انجام بدهيد؛ اما اگر فکر مي‌کنيد که با اختصاص اين وقت به ساير دروس، چه عمومي‌هاي ديگر و چه اختصاصي‌ها، نتيجه بهتري مي‌گيريد، از آنها صرف‌نظر کنيد.

دسته دوم از اين گروه، همان‌طور که اشاره کرديم، کساني هستند که تا الان عمومي‌ها را اصلاً نخوانده‌اند و وقت کافي در اختيار ندارند و ترجيح مي‌دهند که در اين وقت هم به اختصاصي‌ها بپردازند. اين دسته از عزيزان بايد تلاش کنند تا حتي اگر شده است، يک يا دو درس عمومي را هم به برنامه خود اضافه کنند. نگران درس‌هاي نخوانده اختصاصي خود نباشيد؛ بلکه به اين نکته توجه کنيد که يادگيري درس‌هاي عمومي، بخصوص درس‌هايي که حفظي هستند، وقت نسبتاً کمي را از شما مي‌گيرد، اما در عوض، جواب دادن به اين درس‌ها باعث مي‌شود تا شما از رقبايتان عقب نيفتيد؛ پس سعي کنيد که حتي اگر شده است، وقت کمي را به دروس عمومي اختصاص دهيد و در آن زمان مورد نظر، به مطالعه و تست زني اين درس‌ها بپردازيد. انجام اين کار، بهتر از آن است که کلاً آنها را از برنامه خود حذف کنيد. اگر به هيچ عنوان نتوانستيد دروس عمومي را مطالعه کنيد و وقت کوتاهي در اختيار داشتيد، به تست‌هايي در دروس عمومي مراجعه کنيد که همراه با جواب است، و پس از مطالعه تست، از ميان گزينه‌ها به تستي که درست بوده است و جواب را در بر دارد، نگاه کنيد. انجام اين کار باعث مي‌شود تا شما حداقل در مدت کوتاه، مطالب کمي را ياد بگيريد. بهتر است که اين تست‌ها را از ميان تست‌هاي آزمون سراسري سال‌هاي قبل انتخاب کنيد.

براي اينکه نتيجه بهتري از تلاش خود بگيريد، حتماً به اين نکات توجه کنيد:

1-    به دليل اينکه بيشتر داوطلبان به دروس اختصاصي، بيشتر اهميت مي‌دهند، حتماً سعي کنيد که مطالعه دروس عمومي را در اين وقت باقي مانده فراموش نکنيد تا نتيجه بهتري کسب کنيد.

2-    چون دروس عمومي حفظي و فرّار هستند، حتماً در زمان نزديک به آزمون سراسري، آنها را مطالعه و مرور کنيد.

3-    تست زني در دروس عمومي را به عنوان بخشي از مطالعه خود در برنامه‌تان بگنجانيد. علاوه بر اينکه پس از هر بار مطالعه، چندين تست مي‌زنيد، مي‌توانيد در ساعاتي خاص از برنامه مطالعاتي، که به دروس عمومي اختصاص دارد، تعدادي تست‌هاي از همه دروس عمومي يا تعدادي از تست‌هاي يک درس مانند ادبيات را پاسخ دهيد و خود را در ‌آن درس‌ها بسنجيد.