هفتههاي آخر سال براي همه داوطلبان کنکور، هفتههايي بسيار مهم و سرنوشت ساز است؛ زيرا، چه کساني که قبلاً مطالعه خوبي داشته و چه داوطلباني که مطالعه رضايت بخشي نداشتهاند، بايد تمام تلاش و کوشش خود را براي مطالعه در اين هفتهها صرف کرده و آماده و پر انرژي، خود را براي مطالعه در روزهاي پس از تعطيلات عيد و دوره جمعبندي مهيا نمايند. در واقع، اين هفتهها، هفتههاي «گذار» محسوب ميشوند و همه داوطلبان در هفتههاي ياد شده بايد تا حد ممکن درس خوانده و کاستيهاي خود را جبران کنند؛ زيرا اين هفتههاي سرنوشتساز که دوران «گذار» هستند؛ زمان گذر از موانع درسي براي رسيدن به موفقيت به شمار ميآيند. به دليل همين اهميت، ما در اين مقاله سعي ميکنيم تا شما را با چگونگي مطالعه در اين دوره آشنا کنيم.
نگاهي دوباره به برنامه درسي
همه دانشآموزان کنکوري در دوره امتحانات مجبورند تا خود را براي اين امتحانات آماده کرده و بخوبي درس بخوانند. اين موضوع باعث ميشود تا در برنامه مطالعاتي کنکور بسياري از داوطلبان، يک گسست به وجود آيد؛ به گونهاي که علاوه بر اينکه برخي از داوطلبان در دوره امتحانات نميتوانند برنامه کنکور خود را مطابق با برنامه امتحانيشان هماهنگ کنند، بعد از آن هم نميتوانند با توجه به کاستيها و نقاط قوت و ضعف خود، برنامه جديدي ريخته يا برنامه فعلي خود را تغيير دهند.
اين شرايط در حالي است که نگاهي دوباره به برنامه باعث ميشود تا شما هم در وقت خود صرفهجويي کرده و هم بتوانيد در آينده، منتظر کسب رتبه خوب در کنکور باشيد؛ پس وقت کوچکي را براي مرور دوره امتحانات خود اختصاص دهيد و سپس ببينيد که کدام درسها را خوب و عالي و کدام درسها را ضعيف امتحان داده بوديد و در کدام درس ها، انتظار شما از خودتان، با توجه به ميزان مطالعه و وقتي که از ابتداي آمادگي براي کنکور براي آن درس گذاشته بوديد، بيشتر با واقعيت مطابقت ميکند، و از همين الان، در کدام درسها، نياز به مطالعه کمتر و در کدام درسها نياز به مطالعه بيشتري داريد، در کدام درسها بايد تست زني داشته باشيد و در کدام درسها بايد مطالعه اوليه يا مرور بيشتر داشته باشيد؛ به علاوه سعي کنيد که اين برنامه را با برنامه کلاسي و مدرسه خود و درسهايي که بايد در ترم جاري بخوانيد، مطابقت داده و يک برنامه خوب تهيه کنيد.
فهرستي از دروس پايه و پيش دانشگاهي را که نياز داريد آنها را مجدداً مطالعه کنيد يا بيشتر تست بزنيد، تهيه کنيد؛ يعني ابتدا در ستون اول، نام درسهايي را که در دورههاي پايه و پيش دانشگاهي وجود دارند، بنويسيد و سپس در هر درس، مباحثي را که در آنها به مطالعه يا تست زني نياز داريد، معين کنيد، و در مرحله آخر، تعداد جلسه (واحد مطالعاتي) لازم را براي مطالعه يا تستزني پيشبيني کنيد؛ البته ممکن است که پيشبيني شما داراي خطاي کمي باشد؛ اما اين مهم نيست؛ زيرا به هر حال شما با انجام اين واحد در درس مورد نظر کمي رشد خواهيد کرد، و در دوره هاي بعدي (فروردين و…) مجدداً فرصتي براي مطالعه و تست زني خواهيد داشت.
وقتي چنين برآوردي را به دقت انجام داديد و آن را در برنامه خود پياده کرديد، نيز به دقت آن را مورد اجرا قرار دهيد. صرف نظر از همه کاستيها يا موفقيتهايي که تا کنون داشتهايد، به اين فکر کنيد که ايام امتحانات براي شما به منزله يک امتحان و يک فرصت بوده است تا شما را با نقصها و نقاط قوتتان آشنا کند و پلههاي موفقيتتان شود؛ پس حتي اگر از امتحانات خود، چندان راضي نيستيد، باز هم محکم قدم برداريد و خود را براي ترم جديد و موفقيت در کنکور آماده کنيد.
فرصتي کوتاه براي استراحت
با پشت سر گذاشتن نيمه اول سال و امتحانات ترم اول، تغيير فصل، کوتاه شدن طول روز، سرد شدن هوا و روزهاي تاريک و ابري و … باعث نوعي ياس و دلمردگي ميشود و به تعبيري ياس زمستاني گريبانگير بسياري از داوطلبان نيز ميشود که باعث ميگردد تا بسياري از داوطلبان، دچار رخوت و سستي شده و کمتر درس بخوانند؛ پس همين جا لازم است به شما عزيزان گوشزد کنيم که اصلاً نگران نباشيد؛ زيرا شما تنها نيستيد و بسياري از داوطلبان نيز با چنين مشکلي مواجه هستند. در اين دوره، ذهنتان را از همه چيز خالي کرده و فقط و فقط به شاديها و زيبايي هاي زندگي فکر کنيد و خود را براي جهشي دوباره آماده کنيد.
يادتان باشد که نبايد نااميد شويد. همگي شما با يک هدف مشخص، امسال را شروع و با انگيزه رسيدن به آن هدف (موفقيت در آزمون سراسري) حرکت کردهايد. اکنون بيش از نيمي از سال تحصيلي را پشت سر گذاشته ايد؛ پس با تواني مضاعف دوباره حرکت کنيد و اطمينان داشته باشيد که موفق خواهيد شد.
مسابقه در دور مياني
داوطلبان تا الان که در اواسط ماه اسفند قرار داريم، از جهت مطالعه و آمادگي براي کنکور به چند دسته تقسيم مي شوند: گروهي که از تابستان يا مهر ماه تا کنون بخوبي مطالعه کرده و طبق برنامه پيش رفتهاند، گروه ديگر که ميزان مطالعه آنها در حد متوسطي قرار دارد، و گروه سوم، عزيزاني که مطالعه کمي داشته اند و از عملکرد خود راضي نيستند. ضمن تبريک به داوطلبان گروه اول و خواهش از داوطلبان گروه دوم براي مطالعه بيشتر و رفع کاستيها تا رسيدن به مرحله عالي، بايد به داوطلبان گروه سوم خاطرنشان کنيم که اگر از همين الان هم خود را براي مطالعه خوب و اصولي آماده کنيد، باز هم ميتوانيد نتيجه خوب و قابل قبولي را کسب کنيد.
اگر مطالعه از تابستان تا دي را مرحله اوليه آمادگي براي کنکور بدانيم، و مرحله سوم يا دوران جمعبندي بعد از عيد شروع شود، شما عزيزان در دوره مياني آمادگي براي کنکور قرار داريد. معمولاً در اين دوره، همه داوطلبان، دچار تب کنکور شده و تصميم به مطالعه جدي دارند. روي سخنمان، بيشتر با شما عزيزان گروه سوم است. سعي کنيد که از اين به بعد بخوبي مطالعه کرده و وقت خود را هدر ندهيد. هر سال، بسياري از داوطلبان وجود دارند که تقريباً از همين زمان شروع به درس خواندن براي کنکور ميکنند و نتيجه بسيار خوبي هم ميگيرند. تنها نکته مهمي که در اينجا بايد گوشزد کنيم، اميدواري و سخت کوشي و جديت است؛ پس اميدوار، سخت کوش و جدي باشيد.
دست به گزينش و انتخاب بزنيد
بسياري از دوستان عزيز، تاکنون هر طور که بوده است، کم و زياد، مطالعهاي داشته اند. اگر مطالعه کمي داشتهايد، سعي کنيد که ذهن خود را کمتر درگير اين موضوع و شماتت خودتان بکنيد و تا آنجا که ميتوانيد، به برنامهريزي درست و مطالعه خوب فکر کنيد. از اين به بعد در برنامهريزي و مطالعه خود به اين موضوع توجه داشته باشيد که دروس اصلي، که ارزش و ضريب بالايي در رشته مورد نظر شما دارند، نبايد کنار بمانند و همواره بايد درصد بالايي از زمان مطالعه خود را به اين دروس اختصاص دهيد. وسواس را کنار بگذاريد و در شرايطي که بسياري از کارهاي انجام نشده و درسهاي خوانده نشده داريد، به ناقص بودن کار گذشتهتان ايراد نگيريد. اگر تست زني شما تا الان خوب بوده است، در کنار مطالعه دروس جديد حتماً به مرور دروس گذشته هم بپردازيد.
در صورتي که درصد شما در دروس کنکور، در حد متوسط است، در حالي که دروس ترم دوم را مطالعه ميکنيد، درسهايي از دروس از پايه را انتخاب کنيد که وضعيت بهتري در آن دروس داريد. اگر در امتحانات ترم اول، دروس پيش دانشگاهي را بخوبي مطالعه کردهايد و اشکال عمدهاي در آن نداريد، بايد در اين دوران، ضمن اينکه درسهاي ترم دوم را همگام با دبيران پيش ميبريد، تا جايي که امکان دارد درسهاي پايه را هم کامل کنيد. بهتر است که از ميان درسهاي پايه نيز، ضعفهاي عمده خود را (که معمولاً يکي از آنها اين بوده است که در آزمونها درصد خوبي کسب نميکرديد) بيابيد و آنها را جبران کنيد.
در نهايت، اگر در گروه داوطلبان ضعيف قرار ميگيريد، در صورتي که تمام درسها را در برنامه خود قرار دهيد اين احتمال وجود دارد که با حجيم شدن برنامه، تمرکز روي درسها کم شود، و از آنجا که پايه درسي قوي نداريد در اجراي برنامه مشکل پيدا کنيد؛ پس بهترين کار اين است که تا پايان فروردين، با يک انتخاب صحيح، درسهايي را که براي گروه شما مهمتر هستند و در بودجهبندي کنکور، سؤالات بيشتري را به خود اختصاص ميدهند، مطالعه و مرور نماييد. از همين الان بهتر است که شما يکي از دروس پايه را، که در آن ضعف عمدهاي داريد، انتخاب کرده و به همراه دروس پيش دانشگاهي يک (طبق جدولي که تنظيم کردهايد) در چهار هفته (تا پايان تعطيلات عيد) آنها را تقسيم کنيد؛ يعني در کنار دروس ترم دوم، ضعفهاي ترم اول را جمعبندي کنيد.
دروس اتکايي خود را براي کسب رتبه بهتر بشناسيد
هر داوطلب در برخي از دروس ضعيف و در برخي از دروس قوي است. دروس قوي، نقطه اتکاي داوطلبان است؛ مخصوصاً اينکه اين دروس از جمله دروس اصلي و نمره آور شما عزيزان باشد. اگر در درسي قوي هستيد بايد تلاش کنيد که به گروه هاي بالاتر برسيد تا نمره کمتري را از دست بدهيد. بايد در اين دروس، جزو گروههاي بالا باشيد تا از يک نمره عالي برخوردار شويد، و همين درس در کسب رتبه بالاتر، کمک زيادي به شما خواهد کرد. هرچه تعداد دروس اتکايي شما بيشتر باشد به رتبههاي بالاتر نزديکتر خواهيد شد.
پس اولين کارتان، اين باشد که دروس اتکايي خودتان را مشخص کنيد. براي انجام اين کار، دقت زيادي به خرج بدهيد. بايد بين هر دو گروه دروس عمومي و اختصاصي، حتماً دروسي را به عنوان دروس اتکايي انتخاب کنيد. بهتر است دروس اتکايي از درسهايي باشند که ضرايب بالاتري دارند. در هر بار مطالعه، تمرکز بيشتري روي اين دروس بکنيد و دايماً سطح خود را در آنها بالا ببريد. از بهترين امکاناتي که براي فراگيري و مرور اين درسها وجود دارد استفاده کنيد و نگذاريد که مشکلات جزيي، شما را به گروههاي پايينتر تنزل دهد. پيشرفت در اين درسها را هيچگاه متوقف نکنيد و به هيچ سطحي از آمادگي و پختگي راضي نشويد و هميشه به دنبال ارتقاي سطح خود باشيد تا روز برگزاري کنکور از توانمندي بيشتري نسبت به رقباي خود برخوردار باشيد. در آزمون سراسري، هر سؤال، چالشي است که تعدادي از شرکت کنندگان را از بالاتر رفتن باز ميدارد. حداقل در دروس اتکايي نبايد شما پلهاي را «نرفته» باقي بگذاريد. چه بسا روي تنها يک پله بالاتر، رتبهاي که شما را به آرزويتان ميرساند، نشسته باشد؛ پس از الان تصميم بگيريد که براي گام نهادن روي آن پله، آماده باشيد.
نااميد نشويد
وقتي رسيدن به هدف يا انجام کاري در بازه زماني طولاني صورت ميگيرد، بسياري از افراد در بين راه نااميد شده يا براي مدتي دست از کار ميکشند. مطالعه براي کنکور هم همين طور است. بسياري از داوطلبان، با طولاني شدن زمان آمادگي براي کنکور، يا آن شور و هيجان اوليه را از دست داده و از شدت و ميزان ساعات مطالعهشان کم ميکنند و يا با هجوم افکار مختلف، نااميد شده و اهداف خود را دست نيافتي ميدانند. حتماً توجه داشته باشيد که هر سال، افراد زيادي در کنکور شرکت ميکنند و همين شرايط را پشت سر ميگذارند و تعدادي از آنها هم در اواسط راه نااميد ميشوند؛ اما در پايان ميبينند که مزد زحمت و تلاش خود را گرفته و در جايگاه موفقيت قرار ميگيرند؛ بنابراين، از هجوم افکار منفي به ذهن خود جلوگيري کنيد. تنها کاري که شما در اين زمان بايد انجام دهيد آن است که محکم و با انرژي قدم در راه بگذاريد و خوب مطالعه کنيد؛ مطمين باشيد که انرژيهاي مثبت کاينات رو به سوي شما حرکت کرده و با کمک خداي متعال حتماً پيروز و موفق خواهيد شد.
* هفته نامه پیک سنجش