چرا از هم اکنون آغاز نکنید ؟!
براى اکثر ما، کنکور در یک کلمه خلاصه می شود: دلهره، و این دلهره زمانى ایجاد می شود که زمان محدود است و شما با خستگى به حجم عظیمى از مطالبى که باید مطالعه کنید خیره شده اید. تنها راه چاره این مشکل، شروع زود هنگام مطالعه برای کنکور است.
می خواهید باور کنید یا نه، یک مجموعه از عوامل هستند که شما را از درس خواندن زود هنگام باز می دارند و باعث می شوند که شما درس خواندن را به آینده موکول کنید. در اینجا به عواملى که ممکن است بازدارنده شما براى شروع درس خواندن باشند و اینکه در مورد آن ها چه باید بکنید می پردازیم.
به تعویق انداختن درس خواندن، معمولاً با احساس گناه همراه است؛ ولى باید بدانید که این مساله امرى ذاتى است. از دیدگاه تکامل، انسان ها “خسیس ادراکى” هستند؛ به این معنا که ما منابع ادراکى و فکرى خود را تا جایی که بشود ذخیره می کنیم؛ بخصوص در مورد کارهایى که براى “بقاى” ما ضرورى نیستند؛ به عبارت دیگر، ما درس خواندن را تا جایی که بتوانیم به تعویق می اندازیم؛ زیرا می دانیم که انجام این کار، نیازمند صرف انرژى فکرى بالایى است، و تا زمانی که خطر را احساس نکنیم (مثلاً خطر کسب نتیجه نامطلوب در کنکور) انگیزه کافى براى درس خواندن نخواهیم داشت؛ پس سعى کنید قبل از به صدا در آمدن زنگ خطر، مدام به خود یادآورى کنید که موفقیت در کنکور و رسیدن به نتیجه مطلوب، نیازمند تلاشی طولانى مدت است. براى شروع درس خواندن، منتظر نمانید تا وقتى که دیگران شروع به درس خواندن کنند، شما هم اقدام به انجام این کار کنید، و بدانید کسانی که قبل از همه شروع به مطالعه می کنند، احتمال موفقیتشان در کنکور، بیشتر است.
شاید با خود فکر کنید که اگر زودتر شروع به درس خواندن کنید خسته خواهید شد و تا رسیدن به روز برگزاری کنکور نمی توانید ادامه دهید. تجربه این احساس را در تفاوت بین مسابقه دو ١٠٠ متر و دو ماراتن می توان دید. در دو ١٠٠ متر، شما حداکثر انرژى خود را می گذارید؛ زیرا خط پایان را می بینید و می دانید که بزودى به خط پایان می رسید؛ ولى در دو ماراتن، راه طولانى و خسته کننده اى را در پیش دارید، و در حالی که نباید تلاش خود را متوقف کنید، انرژى خود را باید بتوانید حفظ کنید و تا انتهاى مسابقه بدوید. فراموش نکنید که کنکور هم یک مسابقه دو ماراتن است. اگر می خواهید زمانی که هنوز دیر نشده است، درس خواندن را آغاز کنید، براى حفظ انرژى کافى تا خط پایان و در طول مسیر، باید زمان خود را برنامه ریزى کنید. اگر تمام انرژى خود را همان ابتدا مصرف کنید، خسته شده و به خط پایان نخواهید رسید؛ به عنوان مثال، در برنامه درسى خود زمان هایى را به استراحت یا انجام کارهایى که دوست دارید اختصاص دهید تا انگیزه و انرژى لازم را براى درس خواندن حفظ کنید. درس خواندن هوشمندانه، همراه با برنامه ریزى درست، بسیار مفیدتر از درس خواندن سخت و فشرده است.
علاوه بر اینها، براى اینکه بتوانید براى مدت طولانی ترى درس بخوانید، باید برنامه خواب درستى داشته باشید. کسانی که براى چندین ماه، تنها ٤ تا ٦ ساعت در شب می خوابند، در حقیقت دو عملکرد مهم مغز خود را دچار اختلال می کنند: انگیزه و هوشیارى. مطالعات نشان داده است که کم خوابى، موجب کاهش انگیزه می شود. در مورد هوشیارى نیز باید گفت که توانایى مغز در داشتن تمرکز طولانى مدت، به میزان زیادى با شب بیدارى یا کم خوابى کاهش می یابد. یکى از فواید شروع زود هنگام درس خواندن، اجتناب از بروز همین مشکل است. به طور متمادى براى مدت طولانی ترى درس خواندن کمک می کند تا ساعاتى که در روز به آن اختصاص می دهید، کاهش یافته و نیازى هم به شب بیداری هاى طولانى نباشد. اگر درس خواندن را زودتر آغاز کنید، دیگر نگران کمبود وقت نخواهید بود. برنامه خوابى درستى را براى خود تعیین کنید و در شب، ساعت را براى ٤٥ دقیقه قبل از خواب کوک کنید تا بتوانید برای خواب آماده شده و طبق برنامه خود حداقل هشت ساعت استراحت کنید؛ آن وقت است که خودتان هم با دیدن بازدهى خود و وقت اضافى که پیدا می کنید متعجب خواهید شد.
بسیارى از کنکوری ها تصور می کنند که با شروع سال تحصیلی و باز شدن مدارس، به طور عادی شروع به درس خواندن خواهند کرد؛ اما تنها یک شاگرد خوب بودن، گوش کردن در کلاس و جزوه نوشتن کافى نیست؛ حتى ممکن است که نمرات شما در مدرسه خیلى هم خوب باشند، ولى نباید فراموش کنید که تفاوت فاحشى بین فهمیدن یک مطلب و توانایى در تست زدن در کنکور وجود دارد. این همان چیزى است که به آن درس خواندن غیر فعال می گویند؛ به این معنا که زمان زیاد و تلاش زیادى را براى یادگیرى مطالب جدید صرف کنیم، بدون آنکه بتوانیم از هر یک از آن ها در هنگام تست زنى استفاده کنیم. اینکه مطلبى را همان سر کلاس یاد بگیرید خوب است، ولى نباید خود را گول بزنید. چالش واقعى وقتى است که بتوانید از آنچه یاد گرفته اید، درست استفاده کنید. در کنار درس خواندن، تست زنى را تمرین کنید. این موضوع نیاز به آن دارد که حتى قبل از شروع سال تحصیلی و باز شدن مدارس و از همان ابتدا، برنامه ریزى تحصیلى درستى براى درس خواندن داشته باشید.
جالب است بدانید مطالعات نشان داده است که میزان هاى مساوى از ساعات درس خواندن، لزوماً بازدهى برابر ندارند و هر چه ساعات درس خواندن در طول زمان پخش شود، یادگیرى بهتر خواهد بود؛ پدیده اى که به آن “اثر فاصله” گویند؛ به عبارت دیگر، هفت ساعت درس خواندن در طول یک هفته، به مراتب بازدهى بیشترى نسبت به هفت ساعت درس خواندنِ پشت سر هم در یک روز دارد. مغز به میزان زیادى (٢٠ درصد از میزان سوخت و ساز استراحت) انرژى مصرف می کند و براى آنکه مطالب جدید بهتر در حافظه باقى بمانند، باید هم زمان با درس خواندنِ فعال، زمان مورد نیاز به منظور بازیافت را نیز براى مغز فراهم کنید. از آنجایی که مغز در خواب، بخصوص در مرحله مهمى از خواب به اسم “حرکت سریع چشم”، مسیرهاى عصبى جدیدى را تقویت می کند، هر چه چرخه خواب بیشترى در بین ساعت هاى درسى شما وجود داشته باشد، بازیابى مطالب و به یاد آوردن آن ها در زمان برگزاری آزمون سراسری، آسان تر خواهد بود.
ممکن است با خود فکر کنید که اگر درس خواندن را زود شروع کنید، مطالبى را که یاد گرفته اید، تا زمان برگزاری آزمون سراسری فراموش می کنید؛ در حالی که این تصور کاملاً اشتباه است؛ چرا که شما با افزایش طول مدت زمان درس خواندن و ایجاد فواصل بیشتر میان تکرار مطالبى که یاد گرفته اید، آنها را در آینده، بهتر به خاطر خواهید آورد. مطالعات نشان داده است که ایجاد “فواصل تکرار” که یک روش اثبات شده در یادگیرى است، باعث می شود که شما به جاى تکرار مداوم مطالب و نگهدارى آن ها در بخش جلوى حافظه، فواصل میان مرور مطالبى را که در گذشته خوانده اید، افزایش داده و براى بازیافت مطالب، تلاش بیشترى کنید، و در حقیقت با انجام این کار، حافظه را قوی تر کنید و در نهایت، در جلسه آزمون، به زمان کلى کمترى نیاز پیدا کنید تا مطالبى را که در ابتداى سال خوانده اید به یاد آورید.
استنباط غلط از زمانى که در اختیار داریم، خود یکى دیگر از عواملى است که باعث می شود تا ما درس خواندن را به آینده موکول کنیم. معمولاً اگر نیاز باشد کارى را در یک فاصله زمانى طولانی تر به پایان برسانیم، زمان کمترى را براى انجام آن کار اختصاص می دهیم، و هر چه زمانى که در اختیار داریم بیشتر باشد، تخمین دقیق اینکه در چه مدت می توانیم کارى را به پایان برسانیم سخت تر می شود؛ حتى گاهى میزان زمانى که به طور واقعی براى درس خواندن صرف می کنیم بسیار کمتر از زمانى است که ما تصور می کنیم در آن زمان می شود درسی را مطالعه کرد؛ زیرا زمان مورد نیاز براى غذا خوردن، خواب، استراحت و تداخلات میان دروس را از یاد می بریم. براى اینکه دچار این اشتباه نشوید، از قانون ٥٠ درصد پیروى کنید. به فرض اینکه درس خواندن را زود شروع کنید، مدت زمان مورد نیاز براى خواندن همه مطالب را تا زمان امتحان تخمین بزنید و سپس ٥٠ درصد از زمانى را که تخمین زده اید، به کل آن اضافه کنید. با استفاده از این روش، به طور قطع تخمین درست ترى از اینکه چه زمانى باید درس خواندن را شروع کنید، به دست خواهید آورد.
گاهى شما هنوز انگیزه کافى براى درس خواندن ندارید و نیاز به یک موج بزرگ انگیزه دارید تا شروع به درس خواندن کنید؛ ولى مشکل اینجاست که انگیزه، مدام در حال آمدن و رفتن است، در حالی که نیاز به درس خواندن براى موفقیت در کنکور، همواره وجود دارد، و اگر تنها منتظر احساس انگیزه قوی باشید، کارتان به ماه ها و لحظه هاى آخر کشیده می شود. در چنین مواقعى، روى آینده و هدف نهایى تان تمرکز کنید و مدام با خود تکرار کنید مسیرى را که هر روز می پیمایید و تلاشى که می کنید، شما را یک قدم به هدف تان (مثلاً قبولى در رشته مورد علاقه تان) نزدیک تر می کند، و برای خود برنامه ریزى کنید و به این موضوع دست پیدا کنید که انجام چه کارهایى یا حذف چه چیزهایى در زندگی تان، می تواند شما را به موفقیتى که در ذهن دارید، زودتر برساند.
منبع: پیک سنجش