چگونه می‌توان همه چیز را به خاطر سپرد
پیش شرط مرور آن است که از قبل مطالب را خوب یاد گرفته و آن‌ها را فهمیده باشیم در غیر این صورت، اساساً مطالعه بعدی نقش مرور و تکرار را نخواهد داشت بلکه عملاً همان یادگیری نخستین خواهد بود. مرور نیاز به تمرکز فراوان دارد. مرور بدون تمرکز مثل یک روخوانی بی‌فایده است. مرور هم مانند مطالعه، جزئی از مراحل یادگیری است و همان شرایط لازم را دارد. بهترین ساعات شبانه روز را باید به مرور اختصاص دهیم. صبح‌ها و ساعات آخر شب بهترین زمان برای مرور است.
برای مرورهای اولیه، پس از مطالعه که هنوز یادگیری ما کامل و عمیق نیست باید وقت بیشتری صرف کرد. مرور در این مرحله بیشتر شامل باز خوانی کامل کتاب و حل تمرین‌های آن می‌شود، ولی با گذشت زمان، مرورهای بعدی کوتاه‌تر و راحت‌‌تر می‌شوند. بعد هنگامی‌که تسلط پیدا کردیم می‌توانیم یک کتاب را در یک یا دو ساعت دوره کنیم.
اگر حجم تکالیف و تمرینات یک درس زیاد باشد می‌توانید آن‌ها را در مرورهای مختلف تقسیم کنید و در هر نوبت بخشی از آن‌ها را انجام دهید. می‌توانیم امتحانات مدرسه را به فرصتی برای مرور هر درس تبدیل کنیم در این صورت تعداد مرورهای ما به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد.
برای نظم دادن به مرور، می‌توانید از یک سر رسید استفاده و تاریخ مرور هر موضوع را در آن وارد کنید تا تکالیف مرور خود را برای هفته‌های آتی مشخص کنید. هر اندازه برنامه‌های مرور یک درس، منظم‌تر باشد، مفید‌تر واقع می‌شود. ولی این کافی نیست، برای رسیدن به موعد مرور لازم نیست صبر کنید هر موقع احساس نیاز کردید، دوره کردن را شروع کنید.
برای مرور صحیح بهتر است مراحل و شیوه درست آن را رعایت کنیم
الف) مرور می‌تواند به ۳ شکل زیر صورت پذیرد:
۱- مرور از روی جزوه و کتاب: در این نوع مرور، داوطلب، مطلب را از منبع اولیه مجددا مرور می‌کند. یقینا حتی اگر فقط مطالب مهم و قسمت‌هایی که علامت زده شده نیز مطالعه شوند، باز هم مرور از روی جزوه زمان زیادی را صرف خواهد کرد.
۲- مرور با تست: شما می‌توانید با زدن تست، ضمن حفظ آمادگی مطالب مورد مطالعه، آن را مرور کنید؛ اما مرور با تست نمی‌تواند جامعیت مطلب را تضمین کند. یعنی ممکن است بخشی از مطلب یا نکاتی وجود داشته باشند که در مجموعه تست مورد سوال قرار نگیرد.
۳- مرور از روی الگوی یادآوری (خلاصه‌نویسی): این نوع مرور، کامل‌ترین و مطمئن‌ترین و نیز سریع‌ترین شکل مرور است. در این نوع مرور، شما باید الگوی یادآوری فصل مورد نظر را در ذهن خود رسم کنید و سعی کنید تمامی قسمت‌ها را یادآوری کنید و اگر نتوانستید بخشی از الگو را یادآوری کنید، باید ابتدا کمی به ذهنتان فشار بیاورید تا گرسنه شود و آنگاه می‌توانید از روی منبع اصلی (جزوه و کتاب) آن را کامل کنید. این کار باعث می‌شود تا شما تمامی مطالب را مرور کنید و مطلبی از قلم نیفتد. البته بعد از مرور الگو، می‌توانید تعدادی تست (به تناسب زمان و مبحث) نیز بزنید.
ب) مراحل صحیح مرور مطالب درسی:
اما اینکه با چه فاصله زمانی، مطالب را مطالعه و مرور می‌کنیم نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. طبق تحقیقات صورت گرفته، مطالب باید یک روز بعد از رسم الگوی یادآوری فصل مجددا مرور شوند. تا یک هفته بعد مطالب در حافظه ما وجود دارد، اما یک هفته بعد باید مجددا الگو را به روش گفته شده مرور کرد. سومین مرور یک ماه بعد است و اگر مطالب ۴ ماه بعد مرور شوند، بیشتر جزییات در حافظه ما باقی خواهند ماند.
شما می‌توانید برای تنظیم دقیق این فواصل زمانی از یک تقویم استفاده کنید. به این ترتیب که بعد از رسم الگوی یادآوری، در فواصل یک روز، یک هفته، یک ماه و ۴ ماه، نام الگویی را که باید مرور کنیم، یادداشت نماییم تا در روز مرور آن را به طور کامل انجام دهیم. در ستون بعدی، تکنیک‌های افزایش دقت در جلسه امتحان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
تکنیک‌های مرور مطالب درسی
مکمل مطالعه دقیق هنر انتقال دادن مطالب خوانده شده به حافظه بلندمدت است. اساسی‌ترین راه در این زمینه نیز مرور است.
مرور مطالب درسی چیست؟
فرض کنید که فردی، مطلبی را به طور دقیق مطالعه کرده است.
سوال: آیا کار تمام شده است؟
جواب: قطعاً خیر! چرا؟
به این دلیل که جایگاه درک مطلب بعد از خواندن دقیق، بستری متزلزل و غیرقابل اعتماد است. این جایگاه در بهترین شرایط، تنها قابلیت نگهداری مطالب خوانده شده، حفظ شده و درک شده را تا ۲ روز دارد و پس از آن با یک افت سریع و تصاعدی، حذف مطالب آغاز می‌شود.
این جایگاه «حافظه کوتاه مدت» نام دارد؛ حافظه‌ای مهم، اما موقت که در مطالعه باید به عنوان یک واسطه به آن نگریسته شود. واسطه‌ای که وظیفه انتقال داده‌های ورودی از طریق مطالعه را به حافظه بلندمدت، به عهده دارد.
درست است که با خواندن دقیق و یادگیری اصولی و درک عمیق، ۹۰ درصد از راه مطالعه را می‌پیماییم؛ اما باید حواسمان باشد اگر ۱۰ درصد باقی مانده مسیر تا مقصد نهایی را ادامه ندهیم، عملاً به هدف نرسیده‌ایم و کل تلاش انجام شده، بیهوده و بی نتیجه می‌شود. به بیان ساده، بیشتر آنچه را که در زمان مطالعه به دست آورده‌ایم، به راحتی بر باد می‌رود.
مرور هدفمند و سازمان دهی شده اساسی‌ترین عامل حفظ مطالب خوانده شده است و اطلاعات مهم حافظه کوتاه مدت را که هنگام مطالعه به دست آمده، به حافظه بلندمدت منتقل می‌نماید. همچنین زمان پایداری مطالب خوانده شده را در حافظه افزایش می‌دهد و قشر خاکستری مغز (کورتکس) را فعال می‌کند.
