در ماه و روزهای آخر چگونه باید درس بخوانید؟
توجه به تست‌های کلی
در دوران جمع بندی، دیگر تست‌های موضوعی را مطالعه نکنید. اگر می‌خواهید آنچه را که خوانده‌اید، به بهترین شیوه مرور شود (بویژه در دروس اختصاصی) به سراغ تست‌های کلی برویدو در میان مجموعه‌های موجود از تست‌های کلی هم، فقط و فقط وقتتان را رویتست‌های چند سال اخیر آزمون‌های سراسری و آزاد بگذارید. هر چند که دفترچه‌ای زدن تست‌ها (اول عمومی‌ها و بعدش همدروس اختصاصی به همان ترتیب دفترچه)، جلسه کنکور را بیشتر برایتان شبیه سازی می‌کند،اما حقیقت این است که چندان فرق نمی‌کند که این “تست های کلی” را درس به درس بزنید یادفترچه‌ای؛ مهم این است که وقت پیشنهادی برای هر درس را رعایت کنید و تا آنجا کهبرایتان ممکن است، خودتان را در وضعیتی قرار بدهید که جلسه کنکور در ذهنتان تداعیشود؛ مثلاً در یک اتاق خلوت روی صندلی بنشینید و همان طور رسمی (یا اسپرت) لباسبپوشید که قرار است روز امتحان بپوشید، و بعدش هم وقت بگیرید و شروع به تست زدن کنید.تکرار و تمرین مداوم این کار، روز کنکورتان را بمراتب کم استرس تر و قابل تحملتر می کند .
سهم عمومی ها را زیاد کنید .
هرچه به کنکور نزدیک تر می شویم، وقت دروس “عمومی” را (کهماهیتاً حفظی ترند و احتمال فراموشی شان بیشتر است) باید در برنامه درسی تان بیشترو بیشتر کنید؛ البته این حرف به آن معنی نیست که عمومی ها را بیشتر از اختصاصی‌هابخوانید؛ بلکه منظور ما این است که اگر به عنوان مثال تا همین یک ماه گذشته، نسبت ساعاتمطالعه دروس اختصاصی به عمومی در برنامه درسی شما 80 به 20 بود، این نسبت را بایددر یک ماه آخر به 70 به 30 یا حتی 60 به 40 برسانید. بازیابی ذهنی مطالب حفظی دراین روزهای پایانی، سطح تست زنی تان را در کنکور به وضوح افزایش می دهد.
بترتیب یا بی ترتیب؟
مشاوران، عموماً دو شیوه تست زنی را به داوطلبانپیشنهاد می کنند: در شیوه اول، داوطلبان باید پاسخگویی به سؤالات را از ابتدایدفترچه، یعنی از سؤالات زبان و ادبیات فارسی آغاز کنند و پس از خواندن کامل و دقیقهر سؤال و چهار گزینه مربوط به آن، پاسخ صحیح را انتخاب کنند .اگر داوطلبی با سؤالی که قدرت پاسخگویی به آن را ندارد،برخورد کرد، باید کنار آن سؤال، علامتی بزند تا در فرصت باقی مانده پس از اتمامپاسخگویی به سؤالات، مجدداً به آنها پاسخ دهد؛اما روش دومی هم هست که کارایی و نتیجه‌اش معمولاً مطلوب‌تراز روش اول است: در این روش پیشنهادی، داوطلب می‌تواند پاسخگویی به سؤالات را ازدروسی که در آنها توانمندتر و قوی‌تر است، شروع کند؛ چرا که در این صورت، پاسخگویی بهسؤالات باعث تشویق و امیدوار شدن داوطلب خواهد شد؛ البته در این روش، داوطلب باید در زمان پاسخگویی به سؤالاتدقت داشته باشد تا شماره سؤال با شماره آن در پاسخنامه تطبیق داشته باشد.
تو تنها نیستی !
این ماه آخر و روزهای پایانی، هیچ وقت و برای هیچ کدام از داوطلبان کنکور،روزهای خوب و خوشایندی نبوده و نیست. همه کنکوری ها، حتی آنهایی که قرار است رتبهبیاورند و در رشته دلخواهشان قبول شوند، هیچ وقت از این روزهای پایانی خوششاننیامده و نمی‌آید؛ پس نگران نباشید و خیال نکنید فقط خودتان هستید که در چنین شرایطی قرار دارید. همچنین خیال نکنید فقط خودتان هستید که احساس می کنید هرچهخوانده اید از یادتان رفته است؛ نه، به هیچ وجه این طور نیست و این را مطمین باشید که با دیدن سؤالات در جلسه آزمون می توانید آنچه را که خوانده اید به یاد بیاورید و به آن پاسخ مثبت دهید.در واقع، دانستن همیننکته ساده که شما در چنین احساسات عجیب و غریبی تنها نیستید و رقبای دیگرتان هم باشما هم درد و هم داستانند، به شما کمک می‌کند که با این قبیل احساسات منفی، راحتتر کنار بیایید و بر اعصابتان مسلط باشید. یک ضرب المثل در زبان عربی هست که می‌گوید: «البلیه اذا عمت طابت». شما که می خواهید عربی را 100درصد بزنید، حتماً می‌دانید که معنی این ضرب المثل چیست.
نکات مهم دوره جمع بندی
1- بیشتر روزهایی که تعطیل هستید، فرصت بسیار مناسبی برای مطالعه خواهید داشت و این مساله می‌تواند درنتیجه شما، تغییر زیادی ایجاد کند؛ اما اینکه در ماه جمع بندی به طور دقیق، چهکاری انجام دهیم، اهمیت بسیار زیادی دارد؛ چرا که اگر درست اقدام نکنیم، نتیجه مطلوبینخواهیم گرفت. رعایت نکته های زیر، می‌تواند روش صحیح را در دوران جمع بندی برای شماایجاد کند.
2- کلاس های یادگیری تعطیل شود.
3- برای مرور منابع، از یادداشت ها و جزواتی که قبلاً خوانده شده، استفاده شود و آنچه در آنها برای شما مهم به نظر رسیده باید دوباره خوانی شود و نه همه آنها.
4- حافظه بینایی (آنچه قبلاً دیده شده) و حافظه شنوایی (آنچه قبلاً شنیده شده) مرور شود؛ نه مطالب جدید.
5- مرور، نه خیلی سرسری و نه خیلی ریز و وسواسی و شامل نکات خط کشی شده، نکات استخراج شده و مانند آنها باشد.
6- ممکن است عده‌ای سؤال کنند که من هنوز درس ها را تمام نکرده‌ام، با این حال چگونه می‌توانم روش جمع بندی را اجرا کنم. در پاسخ باید گفت: اولاً زمان محدود است، و ثانیاً فراموش نکنید معنی جمع بندی این است که ابتدا درس‌هایی را که خوانده‌اید، مرور کنید و سپس ( درصورتی که وقت کردید) برای دروس خوانده نشده، برنامه‌ریزی کنید؛ البته اگر این توان را در خود سراغ دارید، می‌توانید زمان جمع بندی‌تان را نسبت به دیگر داوطلبان، یک هفته کوتاه‌تر کرده و آن یک هفته را هم به خواندن موضوعات جدید بپردازید. اینجا انتخاب با شماست که کدام یک از دو پیشنهاد را که با سبک خواندن و مطالعه شما هماهنگ‌تر است، برگزینید.
7- دردوران جمع بندی هم ما درحال دوره کردن هستیم، اما فصل ها و صفحه های مهم کتاب‌ها دوره می‌شود؛ زیرا با انجام چند دوره تست و آزمون‌های سال‌های قبل، تا حدود زیادی می‌توانیم مطمین باشیم که اگرمبحث مهمی در کتاب‌ها بوده، درخلال این چند دوره آزمون مطرح شده است. ضمناً قرار نیست که کارهای غیرممکن را انجام دهید؛ بلکه می‌خواهید در یک فاصله زمانی محدود، بهترین و درست ترین کار را انجام دهید.
8- اگر در دوران جمع‌بندی، طبق روش اجرای آزمون، نتیجه آزمون اولتان خوب نشد، نباید این روش را رها کنید؛ زیرا هدف از زدن تست مجموعه‌ای در ابتدا آموزش است، نه سنجش؛ یعنی شما بتوانید با توجه به وضعیت خودتان برای روزهای باقی مانده‌تان برنامه‌ریزی کنید؛ به عبارت دیگر، آزمون به شما کمک می‌کند تا بتوانید برای خودتان برنامه شخصی بهتری تنظیم کنید.
9- درزمان جمع‌بندی شما از همه زمانتان استفاده می‌کنید. حتماً این سؤال مطرح می‌شود که آیا لازم است باز هم دفتر برنامه ریزی داشته باشید؛ فراموش نکنید هنگامی که وقت شما کم و کارتان زیاد است، ضرورت داشتن یک برنامه منظم از هر زمان دیگری، بیشتر است.
10- در دوران جمع بندی سعی در جابجایی درس‌ها با یکدیگر نکنید؛ به طور مثال سعی نکنید تا به جای دروس عمومی، زمان مطالعه دروس اختصاصی را افزایش دهید. پیشنهاد ما به این خاطر است که هر درسی را می‌توان به طورکامل خواند. مطالعه دروس عمومی، اولاً وقت زیادی نمی‌گیرد، و ثانیاً این دروس چون فرّار هستند، اگر نزدیک‌تر به کنکور خوانده (مرور) شوند، کمک بیشتری به شما می‌کنند. مطالعه کامل یک درس اختصاصی که تاکنون آن را خوب نخوانده‌اید، بسیار وقت گیر است؛ به همین دلیل، زمانی را که می توانید روی جمع بندی همه درس‌ها بگذارید، برای خواندن تنها یک درس اختصاص ندهید.
11- در این مقطع زمانی ( دوران جمع بندی)، برنامه شخصی اهمیت ویژه‌ای می یابد؛ یعنی هرداوطلب بسته به وضعیت درسی خود به مرور و جمع بندی مطالب خوانده شده خود می‌پردازد و دفتر ارزیابی، گنجینه ای است که هر فرد نکته ها و اشکال‌های مخصوص به خود را در آن جمع آوری کرده است و با توجه به اینکه مرور بیست آزمون ممکن است میسر نباشد، مطالعه دفتر ارزیابی کاملاً راهگشاست و می‌تواند شما را در دانستن نقاط قوت و ضعف خود بخوبی کمک کند.
12- در دوران جمع‌بندی برای سنجش خود حتماً از سؤالات آزمون‌های سراسری سال‌های قبل استفاده کنید؛ زیرا شبیه‌ترین سؤال‌ها به کنکور امسال، سؤال‌های سال‌های گذشته آزمون‌های سراسری و آزاد است. ضمناً بهترین کار در دوران جمع بندی، تکرار تست‌هایی است که قبلاً داشته‌اید؛ چرا که علاوه بر یاد‌آوری و تسلّط روی همان تست‌ها، اشتباهاتی که قبلاً داشته‌اید، یاد‌آوری می‌شوند؛ بنابراین، بهترین منبع، آزمون‌های قبلی تان و بخصوص کلاسور ارزیابی وخلاصه برداری‌های خودتان است.
13- قراراست که در زمان نظرگرفته شده برای هردرس در دوران جمع بندی، بهترین کارممکن را انجام دهید و بهترین منبع را با توجه به وضعیت خود در آن درس انتخاب کنید. آزمون های قبلی هم ممکن است که یکی از منابع شما باشد. دقت کنید برای هردرس و مبحث، منبع و روشی را انتخاب کنید که به شما کمک کند در آزمون بعدی، کمی بهتر شوید.
14- در دوران جمع‌بندی، اگر مطمین هستید که در دروسی آن قدر قوی هستید که احتیاج به مرور آن دروس ندارید، می‌توانید فقط تست بزنید؛ تکرار می‌کنیم فقط درس‌هایی که در آن بسیار قوی هستید؛ اما برای دروسی که نخوانده‌اید باید توجه داشته باشید که هیچ مرحله‌ای را نمی‌توان جایگزین دیگری کرد، و تا زمانی که روی مفاهیم کتاب و تمرین اشراف نداشته باشید، تست زدن هیچ کمکی به شما نمی‌کند.
15- با استفاده از روش جمع بندی، مباحث مهم‌تر را به دفعات مرور خواهید کرد؛ مثلاً اگر پس از اولین آزمون، روی مبحث نور هندسی فیزیک تمرکز کنید، این مبحث در تمامی آزمون‌های بعدی که از خودتان می‌گیرید، تکرار دوره می‌شود.
16- افرادی که قبل از عید، مطالعه خوبی نداشته‌اند، حتماً به خاطر داشته باشند که بهتر است به جای فکر و دغدغه درس‌های عقب مانده، به این فکر کنند که چگونه می‌توانند به حد ایده آل خودشان برسند و مطمین باشند که با مدیریت درست زمان در این روزها براحتی می‌توانند نتیجه‌ای راضی کننده از تلاش خود بگیرند؛ زیرا تجربه نشان داده است که هیچ تلاشی بی ثمر نیست.
17- مباحث مهم تر را به دفعات مرور کنید.
18- سعی کنید که در نیمه اول تیرماه حتماً دوره و مرور کردن و تست زدن را به اتمام برسانید تا بتوانید اقدامات یک هفته مانده به کنکور را انجام دهید.
19- سعی کنید که دست کم 11 ساعت و در نهایت 13 ساعت در روز درس بخوانید.اگر نمی‌توانید این کار را انجام دهید، علتش آن است که وقت تلف می‌کنید، نه اینکه وقتندارید؛ پس باید برای خودتان از قبل برنامه زمانی دقیقی معیّن کنید و خود را مقیّدسازید تا آن را انجام دهید.
20- اگر تا به حالمبحثی از درس های اختصاصی را هرگز نخوانده‌اید، بهتر است که آن را با مشورت مشاور خود،رها کنید؛ اما اگر آن یک درس عمومی است، می‌توانید آن را بخوانید، ولی سعی نکنید که تسلّطشما بر آن درس خیلی زیاد شود؛ چون این کار به زمان زیادی احتیاج دارد که شما فرصت انجام آن را ندارید؛ پس سعی کنید با خواندن مطلب‌های اصلی، درصد خود را افزایش دهید.
21- به بودجه‌بندی سؤال‌های کنکور (از هر درس در سال‌های قبل،چند سؤال در کنکور مطرح شده است؟) توجه کنید، و اگر به مبحثی که سؤال کمی از آن مطرحمی‌شود، تسلّط کمی دارید، به آن کمتر توجه کنید.
22-شرایط یک آزمون را در آزمون‌های سه روز یک بار یا دو روز یک بارخود رعایت کنید؛ یعنی سعی کنید همان شرایطی را که قراراست از نظر روحی و جسمی برای شما در آزمون سراسری ایجاد شود، در خود ایجاد کنید تانتیجه آزمونتان واقعی شود.
22-شرایط یک آزمون را در آزمون‌های سه روز یک بار یا دو روز یک بارخود رعایت کنید؛ یعنی سعی کنید همان شرایطی را که قراراست از نظر روحی و جسمی برای شما در آزمون سراسری ایجاد شود، در خود ایجاد کنید تانتیجه آزمونتان واقعی شود.
23- بعد از برگزاریآزمون، آن را تصحیح کنید و درصد و نتیجه های خود را به طور دقیق استخراج کنید و بااستفاده از روش تحلیل آزمون، آن را تحلیل کنید. برای انجام این کار در هردرس، سؤال‌هایی راکه به آنها پاسخ نداده یا پاسخ صحیح نداده‌اید، معیّن کنید و علت آن را بیابید.معلومات کم، بی دقتی و کمبود وقت می‌تواند دلایل پیش آمدن این موضوع باشد؛ سپس مبحثی راکه در آن، این مساله اتفاق افتاده است، بیابید.
24- اگرشما داوطلب آماده و در سطح مناسبی هستید و نتیجه خوبی در آزمون ها کسب کرده اید، می توانید هر دو روز یک بار آزمون بدهید، و درحقیقت، یک روز و نیم را برای رفع اشکال بگذارید؛ ولی اگرنتیجه هایتان رضایت بخش نیست، این کار را سه روز یک بار انجام دهید و دو روز و نیمبرای اشکال ها وقت بگذارید. در این وقت ها، شما باید در هردرس، یک تصمیم مهم بگیرید وآن را عملی کنید؛ برای نمونه، در درس «فیزیک» با خود بگویید که تست فصل 2 فیزیک پیش دانشگاهی(به تعداد 100 تست) را به دقت خواهم زد و رفع اشکال خواهم کرد و سعی کنید تا فاصله آزمون بعد، آن اشکالات را برطرف کنید.
اگر در هر آزمون، فکر کنید که آزمون بعدی، کنکور واقعیشماست، در این صورت، در هر آزمون، اشکال عمده خود را برطرف خواهید کرد و بهاین ترتیب، هر آزمون شما نسبت به آزمون قبلی‌تان بهتر خواهد شد.
25- ساعت خواب خود را در دوران جمع بندی، اصلاح کنید. تحقیق هانشان داده که هشت ساعت خواب در شبانه روز برای ذهنی آماده، لازم است؛ بنابراین، سعی کنید که در طول این یک ماه، به صورت تدریجی، طوری خواب خود را تنظیم کنید که در درجهاول، هشت ساعت در شبانه روز بخوابید، و در درجه دوم، ساعت خواب و بیداری شما منظمباشد؛ یعنی برای نمونه، هر روز بین ساعت 23 تا 24 بخوابید و بین ساعت 6 تا 7 صبحبیدار شوید. اگر عادت به خواب بعدازظهر دارید، آن را طوری تنظیم کنید که بیشتر از75 دقیقه نباشد؛ زیرا بعد از این زمان، خواب وارد مرحله عمیق شده و فرآیند بیداری،دشوار خواهد شد.
26- تا آنجا که امکان دارد، غذا را با کیفیت و کمیت بیشتر میل کنید. از غذاهای پروتیینی مثل گوشت و لبنیات بیشتر استفاده کنید. حبوبات گرچه پروتیین دارند، ولی به علت ایجاد نفخ و ناراحتی گوارشی در مقادیر زیاد توصیه نمی شوند. بگذارید بنیه جسمی شما تقویت شود. از منابع طبیعی ویتامین ها، میوه ها و سبزی ها استفاده کنید و اگر از نظر مالی، توانایی تهیه یک تغذیه کامل و اصولی را ندارید، حتماً با تجویز پزشک به صورت کمکی و مکمل از قرص های ویتامین، مثل ب، آ، ویتامین ث و مولتی ویتامین استفاده کنید. در ابتدای صبح و در صورت تمایل عصرها، کمی ورزش یا پیاده روی داشته باشید که برای توانمندی ذهنی و فراگیری شما بسیار بسیار مؤثر است؛ حتی اگر انجام این کارها را تاکنون امتحان نکرده‌اید، از این پس امتحان کنید تا اثر آن را در یادگیری خود بخوبی درک کنید. بههر حال، یادتان باشد مهم این است که تمام تلاش خود را انجام دهید و نتیجه را واگذارکنید. مطمین باشید که اگر در این یک ماه باقی‌مانده، خوب درس بخوانید، نتیجه شماتغییر زیادی خواهد کرد.
یک روش پیشنهادی
در بالا، برای جمع بندی بهتر و نتیجه گیری مناسب از این دوران، به شما پیشنهاد شد تا از روش مطالعه، آزمون و تحلیل استفاده کنید. در اینجا برای آشنایی بهتر شما داوطلبان عزیز با این روش مطالبی ارایه شده است که در صورت تمایل می‌توانید آن را به کار برید. ایامهفته را به دو بخش سه روزه به همراه روز جمعه که معمولاً اکثر دانش‌آموزان در این روزدر کنکورهای آزمایشی شرکت می‌نمایند، تقسیم نمایید و در هر بخش سه روزه به این شکل عملنمایید که این 3 روز را به 6 نیمروز تقسیم کنید و در نیمروز اول، یک تست مجموعه ایرا دقیقاً به مانند شرایط کنکور از خود امتحان بگیرید و پس از تحلیل این آزمون، هر نیمروز از این پنج نیمروز باقی مانده را به مطالعه یک درسبپردازید و سپس برای تعیین نیاز خود در هر درس، بخشی از آن درس را بخوانید که بیشترین تعداد سؤالات غلط یا «نزده» درآزمون مذکور از آن بخش یا فصل کتاب باشد؛ به این ترتیب، اگر شما در بازه سه روزه بعدی، تستمجموعه ای دیگری را از خود آزمون بگیرید، این بار نیاز به مطالعه بخش های دیگری ازدروس خواهید داشت که در آنها اشکال زیادتری داشته‌اید. بعد از اینکه چند بار به این صورت عمل کردید، خواهید دید کهمهم‌ترین بخش‌های کتاب‌ها که بیشترین ضعف را در آنها داشته‌اید، مطالعه شدهاست. لازم به ذکر است که شما باید در این ایام به جز اجرای این روش، در هر روز حدود چند ساعت را به مطالعه و مرور مطالبی که قبلاً آنها را به عنوان نکات مهم علامت زده‌اید، اختصاص دهید. این زمان می تواند با توجه به زمان آزمون‌ها، توان شما، برنامه‌ریزی‌تان و … کم یا زیاد شود؛ اما از آنجایی که دیگر وقت چندانی باقی نمانده است، پیشنهاد می‌شود که این زمان را به حداکثر برسانید. اگر هنوز متقاعد نشده اید که این روش، مفید است، دست کم دو دوره (6 روز)، این کار را انجام دهید و در آزمون سوم، (روزهفتم) خواهید دید که چه تحولی درآزمون شما ایجاد شده است
* هفته نامه پیک سنجش
