آخرین گام

به احتمال خیلی زیاد، بسیاری از شما داوطلبان عزیز در خلال مطالعه دروس کنکور، برخی از تست‌های آن را نیز زده‌اید و به این ترتیب با تست‌زنی آشنا هستید؛ با این همه، خردادماه از نظر تست زنی اهمیت خاصی دارد؛ زیرا شما داوطلبان گرامی در هر وضعیتی که هستید باید بخشی از وقت و زمان برنامه ریزی مطالعاتی خود را به تست‌زنی که آخرین گام از آمادگی برای کنکور محسوب می شود، اختصاص دهید. قبلاً هم اشاره کرده‌ایم که فرقی نمی کند که شما به چه میزان مطالعه نموده اید و تعداد دروس و حجم مطالعاتی شما برای کنکور چقدر است؛ مهم این است که مراحل مختلف آمادگی برای کنکور را تکمیل کنید. تست زنی، آخرین مرحله از آمادگی هر داوطلب برای کنکور است؛ در واقع، چه شما یک درس یا چند مبحث از چند درس را برای کنکور مطالعه کرده باشید و چه همه دروس را، باید حتماً با توجه به حجم مطالعاتی خود، زمانی را به تست زنی قبل از کنکور اختصاص دهید تا مهارت خود را در این خصوص بالا ببرید و بتوانید از نتیجه تلاش خود، بهترین استفاده را ببرید.

برای اینکه شما عزیزان در کنکور موفق عمل کنید، در ایام باقی مانده باید تمرین تست زنی را به شکل جدی در برنامه مطالعاتی خود قرار دهید. اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که تا الان به دلیل مرور یا رفع اشکال، وقت چندانی را به تست زنی اختصاص نداده اید، باید توجه کنید که به طور کلی در طول دوره آمادگی برای کنکور بویژه در این ایام، باید تست زنی را اعمال کنید. اصولاً سه نوع تست زنی وجود دارد که بیشتر داوطلبان آنها را به کار می‌گیرند؛ البته توجه داشته باشید که اگر شما جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که تا به حال زمان چندانی را صرف تست زنی نکرده‌اید، باز هم می‌توانید از همین الان شروع کرده و نتیجه خوبی هم بگیرید. این سه نوع تست‌زنی عبارتند از:

تستی که همراه درس حل می‌شود و به منظور یادگیری دقیق مطلب است، تست آموزشی نامیده می‌شود. در این مرحله، زمان، زیاد مهم نیست و تعداد تستی که در این مرحله حل می‌شود، کم است. تست‌ها هم به صورت طبقه‌بندی شده و موضوعی است؛ البته در این مرحله، ابتدا باید به بررسی تست‌های حل شده پرداخت و سپس حل تست جدید را در دستور کار قرار داد. تست آموزشی در برنامه مطالعاتی بیشتر داوطلبانی که مطالعه مستمر و منظمی داشته‌اند، از همان ماه‌های اول مطالعه اعمال شده است؛ پس در چنین شرایطی، یعنی در دوره جمع‌بندی، مهم‌ترین شیوه‌های تست‌زنی، تست تمرینی و تست سرعتی است.

به تستی که بعد از اتمام یک مطلب به منظور رفع اشکال و بر طرف کردن نکات مبهم (تسلط بر دروس) حل می‌شود، تست تمرینی می‌گویند. در این مرحله، تعداد تست، بیشتر از مرحله قبل است و می‌توان در این مرحله، تست‌زنی را با زمان هم انجام داد. در حل تست، ابتدا مشخص کنید که چند تست می‌خواهید حل کنید و سپس با یک نظم اصولی، شروع به حل تست نمایید. در این روش اگر مثلاً می خواهید در مبحث حرکت فیزیک، 30 تست حل کنید و حدود 300 تست دارید، هیچ گاه بترتیب شروع به حل تست نکنید، بلکه مثلاً مضرب ده را حل کنید؛ یعنی تست‌های شماره یک، ده، بیست، سی و همین طور تا آخر؛ به این ترتیب می‌توانید هر تستی را حل کنید. دقت داشته باشید که در هر نوبت حل تست، تعداد تست ها، دقیقاً برابر تعداد تست در آزمون باشد؛ یعنی اگر مثلاً تست شیمی حل می‌کنید، با توجه به اینکه تعداد تست شیمی در آزمون برای رشته ریاضی 30 عدد است، تست‌ها را به دسته های سی تایی تقسیم کنید و سپس هر قسمت را حل کرده و پس از بررسی کردن آن به سراغ قسمت بعد بروید.

تستی که بعد از اتمام دروس و مرور بخصوص در دوره جمع بندی حل می‌شود، تست مهارتی است و به منظور جمع‌بندی مطالب و افزایش سرعت است؛ پس حتماً باید با زمان انجام گیرد. در حل تست مهارتی، ابتدا باید به حل درست و سپس به سرعت حل تست توجه کرد؛ علاوه بر آن، باید از همین الان خود را عادت دهید که نگران تعداد تست درست حل شده نباشید. اگر شما نتوانید این نگرانی را هم اکنون مهار کنید، مطمیناً این نگرانی در امتحان بخشی از توان و انرژی‌تان را خواهد گرفت و اجازه نخواهد داد تا شما با فکری متمرکز به تست‌های کنکور پاسخ دهید. زمان انجام آزمون سراسری، حدود چهار ساعت است؛ پس حتماً سعی کنید که در همین زمان مشخص شده به تست‌ها پاسخ دهید. بعضی‌ها به بیش از یک ساعت در یک جا نشستن عادت ندارند و همین امر باعث ایجاد خستگی شده و مفهوم سؤالات را بخوبی درک نمی‌کنند؛ پس یک جا نشستن را هم در هنگام تست زنی بخوبی تمرین کنید.

بعد از اینکه تست مهارتی حل کردید، حتماً اشکالات خود را مشخص کرده و آنها را رفع نمایید. اگر فکر می‌کنید که در مبحثی بیش از حد غلط داشته یا احساس می‌کنید که در آن مبحث، ضعف دارید، دوباره به سراغ آن مطالب خلاصه شده و مهم آن مبحث رفته و آنها را بخوبی مطالعه کنید؛ به این ترتیب خواهید دید که تست مهارتی به شما کمک می‌کند تا علاوه بر اینکه توان و مهارت تست زنی خود را بالا ببرید، بتوانید به نقاط ضعف خود هم پی برده و بخوبی رفع اشکال کنید.

 نکته‌ای که در اینجا لازم است اشاره کنیم این است که برخلاف آنچه معمول است و به دانش‌آموزان گفته می‌شود درسی را که بیشتر می‌دانید ابتدا حل نمایید، باید گفت با روش علامت‌گذاری و به همان ترتیبِ دفترچه، شروع به حل تست نمایید. اعتقاد مشاوران این است که هر داوطلب، حداقل دو و حداکثر سه بار، بایستی تست‌ها را مرور کند؛ بنابراین، یک بار خواندن تست‌ها به همان اندازه مضر است که چهار یا پنج بار مرور کردن آنها. دلیل آن هم، این است که در یک بار مرور کردن، داوطلب بی آنکه دست خودش باشد، تعدادی از تست‌ها را که قادر به حل آنهاست، رها می‌کند؛ پس اگر از جمله داوطلبان وسواسی هستید که پیوسته به عقب برمی‌گردید یا نگران تست‌های قبلی هستید، حتماً باید در تست زنی این دوره، خود را عادت دهید که این مشکل خود را حل کنید؛ زیرا زمان در کنکور در دست شما نیست و باید در مدت تعیین شده به سؤالات پاسخ دهید؛ در ضمن دقت داشته باشید که بیش از سه بار، تست‌ها را مرور نکنید؛ زیرا باعث خستگی شدید و سردرگمی شما خواهد شد.

    در تست‌زنی مهارتی، حتماً به نکات زیر توجه کنید تا از همین الان، مهارت‌های تست‌زنی خود را برای کنکور آماده کنید و بتوانید از نتیجه تلاش خود، بهترین استفاده را ببرید.

1-    هنگامی که به تستی برخوردید که از نظر نکته، بسیار ظریف طراحی شده است یا احتیاج به خلاقیت دارد، حتماً آن را با مثلث علامت گذاری کنید تا در دور بعدی به حل آن مبادرت ورزید.

2-    اگر تستی را به هر دلیل غلط حل کردید یا اصلاً نتوانستید آن را حل کنید، به طور حتم آن تست را برای دور بعد علامت‌گذاری کنید (یادتان باشد که بیشتر غلط‌های داوطلبان کنکوردر دروس ریاضیات و فیزیک، اشتباهات محاسباتی است).

3-    یک قانون مهم در تست زدن، این است که حتی پاسخ تشریحی تست‌هایی را که درست زده‌اید، نیز به طور کامل بخوانید؛ هر چند تست حل شده از نوع تست‌های تکراری باشد. دلیل این امر، آن است که ممکن است در بعضی از پاسخ‌های تشریحی این تست‌ها شما به راه حل‌های جالبی بربخورید که یا در زمان شما صرفه جویی کرده یا به فهم بیشتر شما از درس کمک می‌کنند.

4-    یکی از مشکلاتی که داوطلبان در حین پاسخگویی به سؤال‌ها با آن روبرو می‌شوند، کم آوردن وقت و دستپاچه شدن آنهاست. برخی از افراد در کارهایشان سرعت کمتری دارند. این افراد بنا به دلایلی، میزانی از وقت خود را هدر می‌دهند. این زمان های از دست رفته در برخی از کارها و فعالیت ها، چندان مشهود نیست، ولی در کارهایی چون تست زنی و بویژه سر جلسه کنکور، اهمیت اساسی دارد. برای برطرف نمودن این مشکل، باید سعی کنید که وقت خود زمان‌بندی کنید. این درست است که باید در جلسه کنکور تقسیم زمان داشته باشید؛ اما بدان معنا نیست که برای همه تست‌ها باید زمان یکسان در نظرگرفت. اگر برای تستی سه دقیقه وقت صرف کردید، حتماً تستی هم وجود دارد که در ظرف پانزده ثانیه، پاسخ آن را بیابید. اگر جزو افرادی هستید که سرعتشان در تست‌زنی کم است، باید در این ایام، بیشتر تمرین کنید و سرعت عمل خود را افزایش دهید. برای افزایش سرعت عمل می‌توانید زمانی را برای تست زدن اختصاص دهید و سپس سعی کنید که در این فاصله، تعدادی تست بزنید و پس از آن رفته رفته سعی کنید تعداد تست هایی را که در این فاصله زمانی می‌زنید، افزایش دهید.

5-    یکی از راه‌های پر بازده برای افزایش سرعت، این است که شما در زمان تست زنی مهارتی از دو رنگ خودکار، برای زدن تست ها استفاده کنید؛ بدین صورت که اولاً زمان را به صورت کلی در نظر بگیرید؛ یعنی تست ها را پشت سرهم حل کنید و زمان کل را مد نظر داشته باشید، ثانیاً هنگامی که زمان استاندارد تست هایتان به پایان رسید، دست از حل کردن آنها نکشید؛ بلکه فقط رنگ خودکار خود را عوض کنید. این کار به شما کمک می کند که به دو صورت درصد گیری کنید: یک درصد، شامل کلیه جواب تست‌های شماست (رنگ آبی و قرمز) که این درصد، توانایی شما را بدون در نظر گرفتن زمان نشان می‌دهد و نشان از قدرت کلی شما در پاسخگویی به تست ها دارد.درصد دوم، فقط شامل پاسخ‌های شما در زمان استاندارد (که همان تست‌های با رنگ خودکار اول می‌باشد) است. این درصد نشان از توان قدرتی- سرعتی شما دارد. نکته مهم این است که این درصد در ابتدا ممکن است بسیار پایین باشد، ولی این امر نباید مایه دلسردی شما شود، بلکه شما باید به تحلیل و مقایسه این دو درصد بپردازید تا بتوانید قدرت تست زنی خود را در زمان استاندارد افزایش دهید.

6-     حفظ کردن فرمول ها در درس‌هایی چون ریاضیات و فیزیک نمی‌تواند در بالا بردن سرعت استاندارد شما کمک کند.

7-    اگر جواب تستی را نمی‌دانستید، در کنار آن تست علامت زده و به سراغ دیگر سؤالات بروید و سپس در صورت اضافه آوردن زمان، به سؤالاتی که به آنها پاسخ نداده‌اید، باز گردید. نکته مهم در سرعت عمل این است که اگر شما در موقع پاسخگویی، پاسخ سؤالی را فراموش کرده باشید، می‌توانید کنار آن سؤال، علامت مخصوصی بزنید و به بقیه سؤال‌ها بپردازید و در مرحله آخر که وقت اضافه آوردید با خونسردی و آرامش بیشتر در مورد آن سؤال فکر کنید.

8-    بیشتر دانش‌آموزان پس از اینکه در دور اول تست زدن خود، تست‌هایشان را تصحیح می کنند، چون به تعداد زیادی از سوالات خود پاسخ درستی نداده­اند، به سراغ جزوه یا کتاب کمک درسی دیگری می‌روند؛ با این تصور که با دوباره خوانی و یا استفاده از منبعی دیگر می توانند اکثر تست ها را درست حل کنند؛ اما اگر قرار بود با خواندن تمام و کمال جزوه ها و کتاب های کمک درسی رنگین، وقتی سراغ تست‌ها می‌رویم بیشتر آنها را درست حل کنیم، دیگر چه نیازی به تست زدن و تمرین این مهارت بود؟ اگر این گونه بود، پس مستقیم به جلسه کنکور می‌رفتیم و پیروز بیرون می‌آمدیم. این طور فکر کنید که شما اصلاً تست می‌زنید که غلط بزنید و باید روحیه‌تان را حفظ کنید تا آرام آرام به حد مطلوبتان برسید. هیچ گاه از اینکه تست بزنید و آن را غلط حل کنید، واهمه نداشته باشید. سعی کنید که در این دوران، حتماً این مهارت را در خود بالا ببرید و خود را در تست ها محک بزنید، مهارت خود را بالا ببرید و سپس اگر نکته‌ای، واقعاً در جزوات و خلاصه هایتان از نظر شما دور شده بود آن را دوباره مرور کنید؛ البته باز هم به دوباره خوانی مطلب به صورت کامل روی نیاورید.

9-    نکته دیگری که از هم اکنون باید در تست‌زنی مهارتی دوران جمع بندی به آن توجه داشته باشید، این است که شما به طور مثال در دفترچه سؤالات دروس عمومی، تست های هر درسی را در کمتر از زمان تعیین شده، می‌زنید و در پایان کار بین شش تا هشت دقیقه وقت اضافه می‌آورید. این وقت اضافه به این درد می­خورد که آن را روی یکی از دروس بگذارید تا بتوانید درصد آن را بالا ببرید؛ یا می‌توانید تست‌هایی را که بین دو گزینه شک داشتید اکنون با خیالی آسوده‌تر مرور کنید و مطمین باشید که نتیجه مطلوبی خواهید گرفت. اینکه چطور بتوانید در کمتر از زمان استاندارد به زدن تست زدن مبادرت ورزید و این تکنیک (تکنیک زمان نقصانی) را در آزمون به کار گیرید بسته به این است که از همین الان مهارت خود را بالا ببرید.

10- در تست زنی مهارتی و برای بالا بردن سطح اطمینان خود در کنکور، ابتدا به سؤالاتی جواب دهید که صد در صد به آنها تسلط دارید؛ سپس به اول برگردید و سؤالات هفتاد تا سی درصد را جواب دهید و به همین ترتیب به سؤالاتی بپردازید که در ابتدا خیال می کردید آنها را بلد نیستید، و در نهایت می‌توانید به تعدادی از آنها نیز پاسخ دهید. این روش پله به پله، روحیه شما را بالا می‌برد و سبب می‌شود که به روحیه و اعتماد به نفس بالا که در جلسه آزمون، مهم‌ترین عامل تعیین کننده است، دست پیدا کنید.

11-  در تست زنی در دوران جمع بندی، سعی کنید مفهوم علامت هایی را که کنار هر تست می گذارید به خاطر داشته باشید؛ مثلاً علامت «تیک» را کنار تست‌های زده شده بگذارید، علامت مثلث را کنار تست‌هایی که به پاسخ آنها شک دارید و … یادتان باشد که این علامت‌ها می‌توانند از یک داوطلب به داوطلب دیگر فرق داشته و کاملاً قراردادی باشند.

12- از همین الان عادت کنید که از بعضی تست‌ها بگذرید. این کار نه تنها، نشانه ضعف شما نیست، بلکه بیانگر مهارت و دانش بالای شماست. اگر بعد از چند سؤال اول یک درس، به خاطر اضطراب یا هر علت دیگری فکر کردید که قادر نیستید به سؤال‌های آن درس پاسخ دهید، سؤال‌های آن درس را کنار گذاشته و به سراغ درس دیگری بروید. پاسخ دادن به سؤال‌های درس دیگر، به شما احساس آرامش و اطمینان خاطر می دهد و بعد می‌توانید با آمادگی بیشتر، بار دیگر سراغ سؤال‌های درسی که به خاطر آوردن پاسخ آنها برای مدتی از ذهنتان پاک شده بود، بروید.