شادمانه زيستن؛ راه‌ها و رازها

از سوي ديگر، بدون شک، مطالعه بدون حس نشاط و شادماني فايده‌اي ندارد و اصلاً نمي‌توان درکي از آنچه خوانده مي‌شود، داشت. شايد براي شما هم پيش آمده باشد که مدت‌ها به يک صفحه از کتاب نگاه کرده باشيد، اما اصلاً متوجه نشده باشيد که سطرها و بندهاي کتاب چه مي­گويند؛ چون آمادگي و سرزندگي لازم را براي مطالعه نداشته‌ايد؛ در حالي که  هنگامي که قبراق و سرحال بوده‌ايد، همان صفحه يا صفحات، به نظرتان  بسيار ساده و روان بوده‌اند.

حال چگونه مي‌توان در اين ايامي که گاه با اضطراب و نگراني همراه است و زماني که خستگي و دلزدگي سراغ انسان مي­آيد، نشاط و شادماني را حفظ نمود؟

پرهاي دم طاووس رنگارنگ هستند و هنگامي که از زاويه‌اي خاص به آنها نگاه مي‌کنيد، درخشش و زيبايي بي‌نظيري دارند. مسايل زندگي نيز همين گونه هستند؛ بسياري از مسايل، هنگامي ارزش خود را نشان مي‌دهند که از زاويۀ درست ديده شوند؛ در حالي که نگرش‌هاي متشابه و کليشه­اي، ديدن اين زيبايي‌ها را مشکل مي‌سازد. اگر به هر مساله‌اي از زاويه اي درست نگاه کنيد، در آن، چيزهاي باشکوه و زيبايي خواهيد ديد. سعي کنيد که همه چيز و همه کس را با چشم‌هاي تازه­اي ببينيد که از طريق عادت، تيره و تار نشده‌اند. با به کارگيري اين روش، شما مي‌توانيد ثروت‌هاي نامحدودي را کشف کنيد. به خاطر داشته باشيد که اگر از زاويه‌اي درست به تمام امور و اشخاص نگاه کنيد، هر شخص يا هر شيء از طرف خالقتان براي شما ارمغان و پيام زيبايي به همراه خواهد داشت. فلورانس مي‌گويد: «تمام انسان‌ها همچون حلقه‌هاي طلايي هستند در زنجيره خير و صلاح من.»

براي رسيدن به اين نگرش، هر شب قبل از خوابيدن، يک ليست پنج‌تايي از چيزهايي که در آن روز برايتان اتفاق افتاده و شما را براي لحظه‌اي هم شاد کرده است، تهيه کنيد و از بودن يا رخ دادن آنها سپاسگزار باشيد؛ براي مثال، از داشتن خانواده، دوست خوب، غذايي که امروز خورديد، آفتابي که امروز در آسمان ديديد، هوايي که امروز تنفس کرديد، قدرداني کنيد.

دقت کنيد که براي تهيه اين ليست، اصلاً لازم نيست خيلي فکر کنيد که کدام اتفاق خوب بوده است و بايد از آن  قدرداني کنيد. همان طور که گفتيم، بايد قدردان همه چيز، حتي اتفاق­هاي بد، باشيد؛ چون مي‌توانست اتفاق بدتري پيش بيايد.

شما با تهيۀ روزانۀ اين ليست، به مغز خود آموزش مي‌دهيد که به مثبت­ها بيشتر توجه کند؛ چون ما در هر دقيقه، در حال دريافت اطلاعات زيادي از محيط اطرافمان هستيم؛ اما اگر به ذهنمان اهميت آنها را يادآوري نکنيم، مغزمان به آنها بي‌توجه خواهد ماند و آن را رد خواهد کرد.

حالا شما با انجام اين تمرين، در واقع به ذهنتان ياد مي‌دهيد که توجهش را روي مواردي که شما در ليستتان قرار داده‌ايد، متمرکز کند و با ادامه اين تمرين، مغز شما فقط همان­ها را جمع‌آوري  و در خود نگهداري مي­کند.

برخي از افرادي که اين تمرين را به مدت ۲۱ روز انجام داده­اند در آزمايش­ها بيان کرده‌اند که زندگي فرح‌بخش و شادتري نسبت به گذشته داشته و شب­ها خواب راحت­تر و درد و آزردگي کمتري را تجربه کرده‌اند؛ يعني آرامش بيشتري پيدا کرده‌اند.

جالب اينجاست که در يک آزمايش ديگر، از تعدادي از افراد خواسته شد که تنها يک هفته به نوشتن اين ليست بپردازند. بعد از آن، افراد آزمايش شده، تا شش ماه بعد احساس شادماني بيشتر و افسردگي کمتري داشته­اند، و اين تنها با تمرين کردن به مدت يک هفته بوده است!

برخي از غذاها حس شادماني و نشاط را برمي­انگيزد. رمز اين غذاها در داشتن موادي مثل چربي امگا 3، فوليک اسيد، سلنيوم و ويتامين ب 12 است.

شير: شير، سرشار از تريپتوفان‌و آمينو اسيد است که مغز براي ساختن سرتونين‌به آنها احتياج دارد. سرتونين، يک ماده شيميايي است که به طور طبيعي در بدن توليد مي شود و موجب خوشحالي و آرامش ما مي‌گردد. داروهاي ضد افسردگي هم به همين نحو عمل کرده و سرتونين مغز را ذخيره مي‌کنند. شير که حاوي آنتي اکسيدان، ويتامين دي و ويتامين ب 12 است، مانع ايجاد استرس و پيري مي‌شود؛ پس روزانه يک ليوان شير بنوشيد که هم باعث نشاط بيشتر مي‌شود و هم براي استخوان‌ها مفيد است؛ فقط توجه داشته باشيد که بهتر است شيرکم چرب باشد.

شکلات: شکلات، خوراکي مورد علاقه خيلي از افراد است. شکلات، بخصوص شکلات تلخ، سطح سرتونين و دوپامين‌را در مغز افزايش مي‌دهد. شکلات حاوي آنادامين^‌نيز است. اين نوع ماده شيميايي در مغز باعث بهبود حال عمومي فرد شده و حس شادي را ايجاد مي‌کند. دانشمندان معتقدند که مواد شيميايي ديگري که در شکلات وجود دارند موجب مي‌شوند که آنادامين براي مدت بيشتري در مغز باقي بماند و باعث افزايش و تقويت اثرات مثبت آن روي فرد شود. شکر موجود در شکلات هم هورمون ديگري به نام اندورفين‌ را در بدن افزايش مي‌دهد که موجب شادي و کاهش استرس مي‌شود؛ البته بهتر است که در خوردن آن زياده روي نکنيم.

کربوهيدرات‌ها: موادي مثل برنج، نان، ذرت، رشته و پاستا، به دليل داشتن کربوهيدرات، سبب افزايش سطح سروتونين مغز مي‌شوند و احساس آرامش را در فرد ايجاد مي‌کنند؛ البته براي جلوگيري از افزايش ناگهاني قند خون بايد در انتخاب کربوهيدرات‌ها دقت کرد. کربوهيدرات‌هايي مثل نان‌هاي سبوس‌دار، دانه‌ها و غلات سبوس‌دار و سبزيجات، چون سطح قند خون را ثابت نگه مي‌دارند و سبب افزايش آن نمي‌شوند‌، سالم‌ترند؛ در ضمن آهسته‌تر هضم مي‌شوند و ما براي مدت بيشتري احساس سيري مي‌کنيم.

ماهي‌هاي چرب مثل سالمون و ساردين و سرخو: اين غذاها سرشار از اسيدهاي چرب امگا 3 هستند که مي‌توانند حالت نشاط را در ما ايجاد کنند. يک تحقيق در فنلاند نشان داده است که افرادي که ماهي بيشتري مصرف مي‌کنند کمتر دچار افسردگي مي‌شوند؛ حتي از مقدار زياد امگا 3 براي درمان افسردگي  استفاده مي‌شود. بيشتر ماهي‌ها داراي ويتامين ب 6 و ب 12 نيز هستند که موجب توليد سرتونين مي‌شوند. غذاهاي سرشار از امگا 3 نه تنها موجب شادي مي‌شوند، بلکه براي سلامتي مغز و قلب هم مفيد هستند.

موز: موز حاوي تريپتوفان است؛ پروتييني که در بدن به سرتونين تبديل مي‌شود. کربوهيدرات موجود در مغز نيز باعث افزايش انرژي شده و پتاسيم آن از گرفتگي عضلات جلوگيري مي‌کند.

سبزيجات: اسفناج، سرشار از يکي از انواع ويتامين‌هاي گروه ب به نام فولات يا  فوليک اسيد‌⁽⁷⁾ است که سطح سروتونين خون را در حد معيني نگه مي‌دارد و باعث  بهتر شدن روحيه فرد مي‌شود. کلم بروکلي يکي ديگر از سبزيجات سرشار از ويتامين ب (فوليک اسيد) است که با استرس مبارزه مي‌کند؛ علاوه بر اينها، کلم بروکلي به عنوان غذاي ضد سرطان شناخته شده است. گل کلم نيز که حاوي مقدار زيادي ويتامين ث است، از کاهش دوپامين که نشاط آور است، جلوگيري مي‌کند.

لوبيا و دانه سويا: اين مواد داراي مقدار زيادي فيبر قابل حل، اسيد فوليک و امگا 3 هستند؛ موادي که در ايجاد حس نشاط در انسان، بسيار مؤثر شناخته شده‌اند.

 آجيل: آجيل‌ها مثل گردو، سرشار از پروتيين، مواد معدني بخصوص سلنيوم و چربي امگا 3  و همچنين داراي ويتامين اي وآنتي اکسيدان براي مقابله با استرس هستند. ضمناً آجيل موجب تقويت کارکرد مغز نيز مي‌شود.

 قهوه: يک تحقيق در برزيل نشان داده است کساني که روزانه يک ليوان قهوه با شير مي‌نوشند، کمتر دچار افسردگي مي‌شوند. کافيين به عنوان يکي از معروف‌ترين مواد نشاط آور شناخته شده است. قهوه، موجب افزايش انرژي، هوشياري بيشتر و تقويت حافظه مي‌شود، و البته در کنار اين مزايا مضراتي نيز دارد. نوشيدن مقدار زياد قهوه موجب تپش قلب و اضطراب و در نتيجه بي‌خوابي  مي‌شود.

بستني: و بالاخره خبر خوش اينکه بستني جزو يکي از مواد نشاط‌آور شناخته شده است. يک مجموعه از محققان مغز و اعصاب در مؤسسه روان‌پزشکي لندن، از مغز افراد حين خوردن بستني وانيلي اسکن گرفتند و  متوجه اثري فوري در بخش‌هايي از مغز (مثل قشر اوربيتو فرانتال‌) شدند که هنگام لذت بردن و شادي در انسان فعال مي‌شوند.

 در نهايت، هر غذايي که خوشمزه باشد و فرد با آرامش آن را بخورد و از خوردن آن لذت ببرد، مي‌تواند توليد اندورفين را در بدن تحريک کند و موجب شادي فرد شود. اندورفين، حس درد را نيز کاهش مي‌دهد و به عنوان مسکن طبيعي در بدن عمل مي‌کند؛ پس سعي کنيم همواره از غذايي که مي‌خوريم، لذت ببريم.

*هفته نامه پیک سنجش