هر چه به زمان برگزاري آزمون سراسري، نزديکتر ميشويم، برنامهاي که داوطلبان براي ادامه مطالعه در نظر ميگيرند، بسيار مهمتر و سرنوشت سازتر ميشود. هر داوطلب، بسته به وضعيت خود و شرايطي که در دروس مختلف دارد، برنامه مشخصي براي خود تدوين ميکند که با ساير داوطلبان متفاوت است. نکتهاي که اين روزها، سؤال برخي از داوطلبان است، اين است که جاي دروس عمومي در اين برنامه کجاست. اين سؤال، بسيار مهم است؛ زيرا دروس عمومي، نقش بسيار سرنوشت سازي در تعيين رتبه و تراز داوطلبان دارد؛ البته نکته ديگري که به اهميت اين موضوع ميافزايد آن است که گروهي از شما داوطلبان عزيز، به اهميت و جايگاه اين دروس به درستي پي نبرده و همچنان، دروس عمومي را در حاشيه دروس اختصاصي و به منزله حياط خلوت مطالعه خود تصور ميکنيد.
کافي است براي اطمينان از اهميت دروس عمومي در کنکور به درصدهاي رتبههاي داوطلباني دقت کنيد که دروس اختصاصي را تقريباً شبيه هم پاسخ دادهاند؛ اما برخي از آنها درصد دروس عمومي را فقط چند درصد، دقت کنيد فقط چند درصد، بيشتر زده و با پاسخ صحيح به همين چند سؤال بيشتر، رتبه بهتري کسب کردهاند. نکته مهم ديگر، آن است که با اينکه دروس عمومي بر رتبه شما داوطلبان تاثير خوبي ميگذارد، اما به لحاظ مطالعه و يادگيري، راحتتر است، و براي بسياري از داوطلبان، مطالعه دروس عمومي در مقايسه با دروس اختصاصي وقت کمي ميگيرد؛ پس اين هم، يکي از مزيتها و حسنهاي ديگر مطالعه دروس عمومي است. حالا که به اهميت دروس عمومي در کنکور پي بردهايد و با توجه به اينکه گروهي از داوطلبان، مطالعه جدي خود را در دروس عمومي از عيد يا بعد از تعطيلات نوروز شروع کردهاند، در اين مقاله ميخواهيم با شما درباره چگونگي مطالعه اين دروس در ميان داوطلبان مختلف صحبت کنيم.
بحث مهمي که در ميان دانشآموزان درباره دروس عمومي وجود دارد اين است که آنها بايد چه زماني اين درسها را مطالعه کنند. دو ديدگاه در اين باره وجود دارد: يک ديدگاه، ديدگاه داوطلباني است که با توجه به اهميت و ميزان سختي و آساني دروس عمومي، براي هر يک از اين دروس، وقت خاصي را در نظر ميگيرند. ديدگاه ديگر، اين است که درس هاي عمومي، چون درسهاي خيلي سادهاي هستند، پس ميتوان درصد خيلي بالايي را در آنها کسب کرد، و از طرف ديگر در وقت کم ميتوان آنها را مطالعه کرد؛ اما آن چيزي که تجربه نشان داده است اين است که در سالهاي اخير، معمولاً دانشآموزاني که نمرههاي خوبي ميآورند، به درسهاي عمومي، نه به اندازه يا مساوي با درسهاي اختصاصي، بلکه متناسب با درسهاي اختصاصي بها ميدهند و براي آن وقت ميگذارند.
حالا که شما داوطلبان عزيز به اهميت دروس عمومي در کنکور پي برديد، لازم است که راهکارهايي را براي مطالعه اين دروس در روزهاي باقي مانده تا زمان برگزاري آزمون سراسري به کار ببريد. عموماً داوطلبان عزيز در مطالعه يا مطالعه نکردن دروس عمومي به سه گروه تقسيم ميشوند:
1- گروه اول
اعضاي اين گروه کساني هستند که دروس عمومي را قبل از عيد و متناسب با دروس اختصاصي، از مدتي قبل، طبق برنامه مطالعه کردهاند. اين گروه از داوطلبان عزيز بايد مثل قبل و طبق يک برنامه حساب شده، بخوبي کار مطالعه دروس خود را پيش ببرند. به خاطر داشته باشيد که بعد از عيد (روزهايي که در آن به سر ميبريم)، شما ميتوانيد از سيستم چهل به شصت يا سي به هفتاد استفاده کنيد؛ يعني، چهل يا سي درصد از وقت خود را به دروس عمومي و شصت يا هفتاد درصد از وقت خود را به دروس عمومي اختصاص دهيد؛ البته، چون شما عزيزان، کار مطالعه خود را از ماهها قبل و طبق برنامه انجام دادهايد، در اين فرصت باقي مانده و با توجه به نقاط قوت و ضعف خود، ميتوانيد اين زمانبندي را تغيير دهيد و آن را به نفع دروس عمومي يا اختصاصي کم و زياد کنيد.
نکته ديگري که حتماً بايد به آن توجه کنيد اين است که تمام مراحل مطالعهاي را که براي دروس اختصاصي در دوره جمع بندي و تستزني در نظر گرفتهايد، بايد براي دروس عمومي نيز لحاظ کنيد؛ يعني دروس عمومي را هم مرور کنيد (توجه کنيد که چون دروس عمومي، فرّارتر هستند اين مرورها ميتواند تاثير زيادي بر يادگيري بهتر و کاملتر شما داشته باشد)؛ به علاوه، در تستزني نيز حتماً سعي کنيد که از تستهاي عمومي رشتههاي ديگر نيز بهره ببريد. انجام اين کار باعث ميشود تا سطح تمرين و يادگيري شما بيشتر شده و با همه نوع تست، بيشتر و بهتر آشنا شويد.
2- گروه دوم
گروه دوم، داوطلباني هستند که تا الان، دروس اختصاصي را بخوبي مطالعه کردهاند؛ اما با توجه به عقيدهاي که بيشتر کنکوريها دارند، مطالعه دروس عمومي را از عيد شروع کردهاند يا قرار است که شروع کنند. اگر اين عده از داوطلبان در دروس اختصاصي شرايط خوبي داشته باشند، ميتوانند با يک برنامهريزي خوب و اصولي، دروس عمومي را نيز در فرصت باقي مانده به يک حدّ خوب و قابل قبول برسانند.
اين موضوع، قبل از هر چيز به برنامه ريزي شما و سپس تلاشتان بستگي دارد. آنچه که مهم است اين است که با توجه به نتيجهاي که از تستزني و آزمودن خودتان حاصل ميکنيد، تناسبي را بين درسهاي اختصاصي و عمومي برقرار کنيد و اين تناسب را همچنان ادامه دهيد؛ يعني در دوره مرور و جمع بندي و نيز تستزني، به اين تناسب در مطالعه توجه کافي داشته باشيد. هميشه اشاره کردهايم که بهترين برنامهريز کنکور و تنها فردي که به مطالعه مؤثر شما براي کنکور کمک ميکند، خود شما هستيد؛ با اين همه، پيشنهاد ما اين است که پنجاه درصد زمان مطالعه خود را از اين به بعد تا دوره جمعبندي (دقت کنيد تا دوره جمع بندي) براي دروس عمومي و پنجاه درصد ديگر را براي دروس اختصاصي در نظر بگيريد؛ حتي اگر وضعيت شما در يک يا چند درس اختصاصي خوب يا قابل قبول است، اين درصد را ميتوانيد به نفع دروس عمومي تغيير دهيد.
وضعيت اين زمان بندي، بايد در دوران جمع بندي و مرور تغيير کند؛ زيرا شما از ماههاي قبل، کار مطالعه دروس اختصاصي را شروع کرده و حتماً مطالب زيادي را به عنوان خلاصه آماده کردهايد تا در دوران جمعبندي، مرور نماييد. با توجه به اينکه از مطالعه اوليه برخي از اين دروس اختصاصي، در مقايسه با دروس عمومي، زمان بيشتري ميگذرد و نيز دروس عمومي در مقايسه با دروس اختصاصي راحتتر هستند، حتماً در دوران جمعبندي، زمان بيشتري را به دروس اختصاصي اختصاص دهيد؛ البته نکته ديگري که بايد در دوره جمعبندي به آن توجه کنيد اين است که ممکن است شما داوطلب عزيز به زمان کمي براي مرور نهايي دروس عمومي نياز داشته باشيد؛ در اين صورت مي توانيد اين زمان اضافه را هم به دروس اختصاصي اختصاص داده و نتيجه بهتري بگيريد. باز هم مثل هميشه تاکيد ميکنيم که اين شما هستيد که با توجه به شرايط خود در دروس مختلف، ميتوانيد در دوره جمع بندي و تست زني، شرايط خودتان را در همه درسها بهتر و بهتر نماييد تا رتبه خوبي کسب کنيد.
3- گروه سوم
اين گروه از داوطلبان معمولاً به دو دسته تقسيم ميشوند: دستهاي که فکر ميکنند اگر اختصاصيها را بخوبي پاسخ بدهند، ميتوانند بدون نياز به عموميها، رتبه و نتيجه خوبي کسب کنند، و گروهي که به دليل نداشتن وقت کافي، فکر ميکنند که بهتر است فقط به مطالعه اختصاصيها بپردازند.
اگر جزو دسته اول، يعني آن دسته از عزيزاني هستيد که تا الان بخوبي دروس اختصاصي را خواندهايد، لازم است که در مدت زمان باقي مانده تا کنکور، وقتي را براي مرور و جمع بندي و تست زني درنظر بگيريد و باقي وقتي را که در اختيار داريد، با نسبت زمان چهل يا سي درصد اختصاصي و شصت يا هفتاد درصد عمومي، به مطالعه دروس اختصاص دهيد. اين زمان ميتواند با توجه به شرايط شما در دروس اختصاصي و عمومي، کمتر و بيشتر شود. براي انجام اين کار و اختصاص تعيين زمان عاقلانه و اصولي به هر يک از اين دروس، نگاهي به وضعيت خود در دروس اختصاصي داشته باشيد و ببينيد که براي جمعبندي به چقدر زمان در اين دروس نياز داريد. ضمناً به وضعيت خود در دروس عمومي نيز نگاهي بيندازيد و ببينيد که وضعيت شما در اين درسها چطور است و کدام درسها را از قبل تا حدودي يا خوب بلديد و کدام درسها را اصلاً بلد نيستيد. در وقت باقي مانده، بهترين کار آن است که درسهايي از عموميها را که بخوبي بلديد، يک بار در دوره جمعبندي مرور کنيد و وقت مناسبي براي آن درسهايي بگذاريد که تا حدودي از قبل آنها را ميدانيد و روي آنها کار کنيد؛ زيرا اختصاص کمي وقت به اين بخش، باعث ميشود تا شما نتيجه بهتري بگيريد. خوب حال ميرسيم به درسهايي که شما آنها را اصلاً بلد نيستيد يا قبلاً نخواندهايد. به برنامه و زماني که در دست داريد، توجه کنيد. اگر فکر ميکنيد که ميتوانيد چند درس از عموميها (بخصوص ادبيات و دين و زندگي) را در اين مدت بخوانيد، حتماً اين کار را انجام بدهيد؛ اما اگر فکر ميکنيد که با اختصاص اين وقت به ساير دروس، چه عموميهاي ديگر و چه اختصاصيها، نتيجه بهتري ميگيريد، از مطالعة آنها صرفنظر کنيد.
دسته دوم از اين گروه، همانطور که اشاره کرديم، کساني هستند که تا الان عموميها را اصلاً نخواندهاند و وقت کافي در اختيار ندارند. اين گروه، وضعيت خوبي در درسهاي اختصاصي نيز ندارند و تصميم گرفتهاند که اين دروس را در حال حاضر مطالعه کنند. قبل از هر چيز به اين عزيزان، يک «آفرين» و «خدا قوت» ميگوييم و تاکيد ميکنيم که نگران چيزي نباشيد و بدون فکر کردن به مسايلي که صرفاً باعث از بين بردن زمان و انرژي شما ميشود، فقط به اهدافتان فکر کنيد و بدانيد که هر ساله، داوطلبان زيادي مثل شما وجود داشتهاند که در اين ايام، شروع به مطالعه کرده و بخوبي موفق شدهاند تا آزمون سراسري را پشت سر گذاشته و نتيجه خوبي کسب کنند؛ پس شما در اين زمينه خاص، اولين نفر نيستيد و آخرين فرد هم نخواهيد بود. منتظر چه هستيد؟ فقط کافي است که با يک انرژي و روحيه عالي، همت و توان مثال زدني، برنامهريزي خوب و با توکل به خدا قدم در راه بگذاريد و پيروز شويد.
شما داوطلب عزيزي که در اين شرايط قرار داريد و اکنون تصميم به مطالعه گرفتهايد، بايد تلاش کنيد تا حتي اگر شده است، يک يا دو درس عمومي را هم به برنامه خود اضافه کنيد. نگران درسهاي خوانده نشده اختصاصي خود نباشيد؛ بلکه به اين نکته توجه کنيد که يادگيري درسهاي عمومي، بخصوص درسهايي که حفظي هستند، وقت نسبتاً کمي را از شما ميگيرد؛ اما در عوض، جواب دادن به اين درسها باعث ميشود تا شما از رقبايتان عقب نيفتيد؛ پس سعي کنيد که حتي اگر شده است، وقت کمي را به دروس عمومي اختصاص دهيد و در آن زمان مورد نظر به مطالعه و تست زني اين درسها بپردازيد. انجام اين کار، بهتر از آن است که به طور کلّي آنها را از برنامه خود حذف کنيد. اگر به هيچ عنوان نتوانستيد دروس عمومي را مطالعه کنيد و وقت کوتاهي در اختيار داشتيد، به تستهايي در دروس عمومي مراجعه کنيد که همراه با جواب است، و پس از مطالعه تست، از ميان گزينهها، به تستي که درست بوده است و جواب را در بر دارد، نگاه کنيد. انجام اين کار باعث ميشود تا شما حداقل در مدت کوتاه، مطالب کمي را ياد بگيريد. بهتر است که اين تستها را از ميان تستهاي آزمون سراسري سالهاي قبل انتخاب کنيد.
براي اينکه نتيجه بهتري از تلاش خود بگيريد، حتماً به اين نکات توجه کنيد:
۱- به دليل اينکه بيشتر داوطلبان به دروس اختصاصي، بيشتر اهميت ميدهند، حتماً سعي کنيد که مطالعه دروس عمومي را در اين وقت باقي مانده فراموش نکنيد تا نتيجه بهتري کسب کنيد.
۲- چون دروس عمومي، حفظي و فرّار هستند، حتماً در زمان نزديک به آزمون سراسري، آنها را دوباره مطالعه و مرور کنيد.
۳- تست زني در دروس عمومي را به عنوان بخشي از مطالعه خود در برنامه امتحانيتان بگنجانيد. علاوه بر اينکه پس از هر بار مطالعه، چندين تست ميزنيد، ميتوانيد در ساعاتي خاص از برنامه مطالعاتيتان، که به دروس عمومي اختصاص دارد، تعدادي از همه دروس عمومي يا تعدادي از يک درس مانند ادبيات را تستزني کرده و خود را در آن درس بسنجيد.
4- تعادل منطقي و حساب شده بين مطالعه دروس عمومي و اختصاصي حتماً رعايت شود؛ به اين صورت که با توجه به وضعيت درسي خود و مطالعهاي که از قبل داشتهايد، درصدي منطقي از وقت خود را به دروس اختصاصي و درصدي را نيز به دروس عمومي اختصاص بدهيد.
5- در دوره تست زني، روزانه، يک دفترچه عمومي را از بين کنکورهاي پنج سال پيش گروه آزمايشي خود و ديگر گروههاي آزمايشي انتخاب کنيد و در زمان مقرر از خود آزمون بگيريد. تنوع اين آزمونها باعث افزايش ديد طراحانه شما به تستهاي عمومي شده و ميتوانيد با انجام اين کار، مرورهاي متعددي را هم انجام بدهيد.
مجموع ضرايب عموميها در تمام گروههاي آزمايشي يازده است؛ يعني اين دروس، برابر چند درس اختصاصي، تاثير گذار و مهم هستند؛ پسعموميها را جدي بگيريدو آنها را خوب دريابيد.