راهکارهاي پيشگيري از تنبلي درسي

    يکي از عواملي که در اين موضوع دخيل است، تنبلي است. عوامل مختلفي در به وجود آمدن تنبلي و کمتر تلاش کردن کنکوري‌هاي عزيز مؤثر است. يکي از اين عوامل، آن است که بيشتر کنکوري‌ها، تا الان بسختي درس خوانده‌اند و اين موضوع باعث خستگي آنها شده و ديگر نمي‌توانند به خوبي گذشته درس بخوانند و همين عامل، باعث تنبلي آنها شده است.

     آمدن فصل بهار هم از دلايل ايجاد يا رشد تنبلي در ميان برخي از افراد از جمله داوطلبان عزيز است. يکي از مشکلاتي که افراد زيادي با تغيير فصل با آن درگير مي‌شوند، خواب آلودگي و خستگي است. اين احساس بي‌حوصلگي، خستگي و نياز به خواب، در افراد مختلف متفاوت است. اين احساس به تغييرات فصلي و بيولوژيکي بدن باز مي‌گردد و بسته به عادت، در برخي از افراد، زودتر و در برخي، ديرتر به حالت اوليه باز مي‌گردد. با اين همه، رخوت و تنبلي دوره بهار براي شما کنکوري‌هاي عزيز هم ممکن است پيش بيايد و بايد حتماً به آن توجه کرده و تا حد ممکن از پيش آمدن اين حس جلوگيري نماييد.

خوب عملي نشدن برنامه از جمله عواملي است که بر تنبلي عزيزان کنکوري تاثير مي‌گذارد. بيشتر داوطلبان کنکوري، براي موفقيت بيشتر و بازدهي بهتر، يک برنامه درسي تنظيم مي‌کنند، اما در بعضي از اوقات اين برنامه به دلايل مختلف، عملي نمي‌شود. عملي نشدن برنامه، ممکن است که بر روحيه داوطلب تاثير گذاشته و او را از مطالعه بعدي نيز بازدارد؛ از طرف ديگر، داوطلب کم کم عادت مي‌کند تا درس کمتري خوانده و تنبلي اختيار کند.

شايد تعجب کرده باشيد؛ زيرا ما بيشتر اوقات مي‌شنويم که استرس داشتن باعث مي‌شود تا داوطلبان در مطالعه خود بهتر عمل کنند؛ اما گاهي نيز پيش مي‌آيد که وجود استرس، مانع درس خواندن و فعاليت دوستان کنکوري مي‌شود. علت اين موضوع هم، آن است که فرد تصور مي‌کند يادگيري خوبي نداشته يا تلاشش نتيجه نخواهد داد؛ پس به اين نتيجه مي‌رسد که مطالعه تاثيري ندارد و به اين ترتيب، تنبلي اختيار مي‌کند و دست از مطالعه مي‌کشد.

ممکن است که اين مشکل براي شما عزيزان هم پيش بيايد که گاهي، حتي تا چند روز، دچار تنبلي شده و درس نخوانيد و دست از تلاش بکشيد. با توجه به اينکه، زمان برگزاري آزمون سراسري نزديک است و تنبلي در روزهاي آينده ممکن است که به مطالعه و تلاش شما عزيزان، بسيار ضرر بزند، در اين مقاله درباره راه‌هاي غلبه بر اين حس صحبت خواهيم کرد. براي اينکه از تنبلي جلوگيري کنيد، بهتر است که به موارد زير توجه فرماييد:

بزرگترين نيروي انگيزه­بخش در جهان، داشتن شور و هيجان و رضايت از کاري است که انجام مي‌دهيد. اگر احساس کنيد که پاداش تلاش خود را مي‌گيريد، انگيزه‌اي براي کار بيشتر به دست مي‌آوريد؛ اما اگر کاري که مي‌کنيد هرگز به قدر کافي خوب نباشد، تلاش شما، فعاليتي کسل‌کننده و بي‌نشاط مي‌شود. اشخاص موفق، اغلب به دليل کاري که مي‌کنند به خود امتياز مي‌دهند و احساس هيجان دارند.

يکي از علل طفره‌روي شما از انجام يک کار، اين است که درباره آن کار به طرزي غيرمنطقي و غيرواقع‌بينانه فکر مي‌کنيد. ممکن است که آن کار را براي خود، بيش از حد سخت، طولاني، غير ممکن يا دشوار تصور کرده باشيد. وقتي در اول مطالعه يک درس يا مبحث، مرور و تست زني، آن درس يا آن برنامه مطالعاتي را براي خود دشوار تلقي کنيد، حتماً انجام آن کار برايتان سخت خواهد شد و شما از انجام کار طفره رفته و تنبلي در پيش مي‌گيريد؛ پس براي اينکه دچار تنبلي نشويد، درباره کاري که مي‌خواهيد انجام دهيد، مثبت فکر کنيد و مثبت‌گرا باشيد تا انجام کارها برايتان راحت و ممکن شود.

داشتن برنامه در هر موردي، يکي از بهترين امور براي رسيدن به هدف است. برنامه ريزي به کار شما جهت و نظم مي دهد. بعد از برنامه‌ريزي، خود را ملزم به انجام آن برنامه کنيد و اين التزام را هميشه رعايت نماييد. اگر بنا به دلايل مختلفي نتوانستيد به برنامه درسي خود عمل کنيد، در وقت مناسب، اين کاستي را جبران نماييد. ضمناً برنامه خارج از توان خود نريزيد، و اگر به اين نتيجه رسيديد که برنامه شما خارج از توان و انرژي شماست، آن را تغيير دهيد؛ اما هيچ گاه به خاطر عملي نشدن يک برنامه، دست از کار نکشيد و تنبلي نکنيد.

در به عهده گرفتن کاري که از انجام آن پرهيز داريد، شجاع باشيد. يک عمل شجاعانه مي‌تواند همه ترس‌هاي شما را از ميان ببرد. به زمان برگزاري آزمون سراسري و اينکه چقدر خوانده و چه حجم ديگري دروس مطالعه نکرده داريد، فکر نکنيد؛ فقط به اين فکر کنيد که موفق مي‌شويد و بدون استرس و توقف درس بخوانيد. ديگر به خود نگوييد که عملکردتان بايد خوب باشد. به خاطر داشته باشيد که نفس عمل کردن، بسيار مهم‌تر از هر چيز ديگري است. کلمات «اي کاش»، «آرزو» و «شايد» را از فرهنگ لغات خود حذف کنيد. اين کلمات ابزار به تعويق‌اندازي کارها هستند. هر وقت اين کلمات، وارد ذهن شما مي‌شوند، جملات تازه‌اي را جانشين آنها کنيد؛ مثلاً جمله «اميدوارم کارها رو به راه شوند» را به جمله «آن کار را عملي خواهم کرد» تبديل کنيد و اين يکي را به زبان آوريد.

همه ما، فقط و فقط، يک بار امکان زندگي و استفاده از لحظه‌هاي خوش حياتمان را داريم. تا الان با خود فکر کرده‌ايد که چند بار، شب‌هاي امتحان سختي را پشت سر گذاشته‌ايد که وقتي تمام شدند، حتي دلتان براي آن لحظه‌ها تنگ شده است. لحظه‌ها، تکرار نشدني هستند؛ پس قدر اين لحظه‌ها را بدانيد و براي هر چه بهتر شدن آنها تلاش کنيد و بدانيد که اين روزها هم تمام خواهد شد و شما سال ديگر در شرايط ديگري خواهيد بود؛ پس براي وقتي که در گذر است و تکرار نخواهد شد، تنبلي را کنار بگذاريد، در جا نزنيد و با انرژي و شاداب، اهدافتان را دنبال کنيد.

ببينيد که اکنون از چه چيزي اجتناب مي‌کنيد و شروع به مقابله و مبارزه با آن کنيد. اگر درس‌هايي در بين دروس شما وجود دارد که سخت بودن آنها باعث تنبلي شما مي‌شود، اگر حجم زياد درس‌ها باعث به تعويق اندازي شما مي‌گردد يا نگراني و نااميدي باعث مي‌شود تا شما در مطالعه درس‌هايتان تنبلي کنيد، سعي کنيد که با همه آنها به طور مثبت مقابله کنيد. به اين موضوع فکر کنيد که شما مي‌توانيد و موفق خواهيد شد؛ پس به خودتان انگيزه بدهيد و با موضوعي که باعث به تعويق اندازي انجام کارهاي شما مي‌شود مقابله کنيد و با آن، دست و پنجه نرم کنيد.

بسياري از موارد تنبلي و اهمال کاري، به خاطر نداشتن انگيزه کافي است، و همين مساله، باعث بي حالي و تنبلي شخص در انجام کارها و برنامه‌هايش مي‌شود. از درس خواندن و کنکور دادن، چه هدفي داريد؟ چه برنامه‌هايي براي آينده خود داريد؟ خود را در شرايطي تصور کنيد که در دانشگاه و رشته مورد نظر خود تحصيل مي کنيد، کنار دوستان جديد دانشگاهي خود، لحظه‌هاي خوشي را مي‌گذرانيد و يا اينکه در شغل مورد نظر خودتان مشغول به فعاليت هستيد. انگيزه داشتن، موتور انرژي و پيش برنده شما عزيزان در کارهايتان است؛ پس هر وقت احساس کرديد که تنبلي و رخوت بر شما غلبه کرده است، بلافاصله به اهداف خود فکر کنيد و با انگيزه مجدد قدم در راه بگذاريد.

به عنوان يک داوطلب کنکوري، ممکن است که کارهاي مختلفي براي انجام دادن داشته باشيد. شايد، هم به مدرسه مي‌رويد، هم در کلاس کنکور شرکت مي‌کنيد، هم با دوستانتان مطالعه مي‌کنيد و …. گاهي اوقات، وقتي حجم کارهايي که بايد انجام شود، زياد مي‌گردد، فرد از شدت افزايش کارها و احساس ناتواني از انجام آنها، نااميد شده، دست از کار کشيده و به تنبلي رو مي‌آورد.

    براي اينکه چنين مشکلي براي شما پيش نيايد، کارهاي خود را اولويت‌بندي نماييد. اگر مي‌توانيد بدون رفتن به کلاس کنکور، مطالعه خوبي داشته باشيد، اين کار را انجام دهيد؛ حتي در مطالعه درس‌ها و نيز مطالعه مباحث هر درس، اولويت‌بندي کنيد. اين اولويت بندي به شما جهت مي‌دهد، و وقتي شما بدانيد که چه کاري براي بهتر پيش رفتن برنامه شما خوب است، دچار تنبلي نخواهيد شد.

گاه انسان به انجام کاري مبادرت مي‌کند که از حد توان و طاقت او بمراتب فراتر است. در اينجا شخص با انتخاب غلط، زمينه اهمال کاري خود را فراهم ساخته است؛ بنابراين، هر داوطلبي، اول بايد توان خويش را در مطالعه درس‌ها بسنجد و سپس يک برنامه ريزي خوب داشته باشد. خودتان و توانتان را با خودتان مقايسه کنيد، نه با دوستان يا ساير افراد خانواده؛ چون توان هر فردي با ديگري تفاوت دارد، و سپس در حد توان از خود کار بکشيد و نه بيشتر يا کمتر. اين کار باعث خواهد شد تا شما کار انجام نشده‌اي در برنامه خود نداشته باشيد و با خرسندي و رضايت پيش برويد.

گاهي، تنبلي و اهمال کاري به خاطر شرايط محيطي خاصي است که شما در آن قرار گرفته‌ايد. تغيير و تحول در اين شرايط، مي‌تواند تنبلي و بي‌حالي را از افراد دور کند؛ بنابراين، زماني که احساس تنبلي و رخوت به سراغ شما آمد، براي مدتي، مکان مطالعه خود را تغيير دهيد و سعي کنيد که دوباره با انرژي و شادابي درس بخوانيد.

     در پايان به موارد زير هم توجه کنيد:

1-    ياد خدا و توجه و توکل به ذات مقدس لايزال الهي و طلب کمک و ياري از او، نقش مؤثري در ايجاد آرامش و اميد به آينده دارد؛ بنابراين، ياد پروردگار و توجه و توکل به خداوند را در انجام کارها فراموش نکنيد.

2-    با توجه به توانايي‌ها و استعدادهاي خويش، هدفي معقول و قابل دسترسي و مطابق با شرايط و امکانات موجود را براي خود ترسيم کنيد.

3-     به منظور رسيدن به هدف مورد نظر، از يک برنامه مدون و جدول زمان بندي شده استفاده کنيد و خود را مقيد به انجام آن کنيد.

4-     اگر افکار منفي و احساس ضعف و خودکم بيني باعث کم حوصلگي شما شده است، با به خاطر آوردن توانايي‌ها و استعدادها و موفقيت‌هاي گذشته خويش و توجه به نقاط قوت زندگي، ياس و نااميدي نسبت به آينده را در وجود خود، به اميدواري و خوشبيني نسبت به آينده تبديل کنيد. بايد باور کنيد که مانند ديگر انسان‏ها از توانمندى‏هاى بسياري برخورداريد. فراموش نکنيد که نقاط قوت انسان از نقاط ضعفش بيشتر است، و تصميم خوب در پرتو تکيه بر قوت‏ها، جبران ضعف‏ها و احساس توانمندى شکل مى‏گيرد.

5-    بکوشيد که براى هر رفتارى انگيزه‏اى قوى داشته باشيد و از آثار مثبت تصميم‏گيرى‏ها و رفتارهاى خاص خويش به طور کامل آگاه شويد.

6-     براى تصميم‏گيرى‏ها و اقدامات خويش، امنيت روانى فراهم آوريد تا بتوانيد به آرامى در برابر ديگران يا همراه آنان ابراز وجود کنيد و برجستگى فکرى و فعاليت‌هاي ارزشمند خود را از طريق تصميم‌هايتان آشکار سازيد.

7-    در برابر اراده پولادين انسان، همه سختى‏ها آسان مى‏شود. به استقبال کارهاى به ظاهر دشوار برويد و به خود تلقين کنيد که مى‏توانيد در اين امور درست تصميم بگيريد و افتخار موفقيت در انجام آنها را به دست آوريد.

8-     از خواب زياد، پرخورى و ديگر اسباب تنبلى و سستى اراده بپرهيزيد.

9-    در تصميم‏ها و فعاليت‏هاى افراد اسوه‌‏ و برتر دقت کنيد و در همسان‌سازى و الگوپذيرى از آنها جدى باشيد تا جرات انجام کار يابيد و توان تصميم‌‌گيرى و اجرا در شما تقويت شود.

10-  ورزش مستمر و منظم را که در تقويت اراده، بسيار مؤثر است، فراموش نکنيد.

11-    هدف نهايي و اهداف واسطه اي خود را از درس خواندن مشخص کنيد؛ زيرا اگر انسان هدف مشخصي داشته باشد، همواره آن هدف براي او ايجاد انگيزه مي‌کند. انگيزه، مانند يک موتور محرکه، انسان را به پيش مي برد و از تنبلي وي جلوگيري مي کند.

12- از پراکنده خواني اجتناب کنيد. پراکنده خواني، يکي از عوامل تنبلي است. مطالعات شما بايد هدفمند و در زمان مناسب باشد .

هفته نامه پیک سنجش