گاشاو طاهر، جواني که توانستن را معني بخشيد: يک ميليون درخت براي اتيوپي
«نميتوانم، دستم خالي است، پول ندارم، پارتي ندارم، کسي کمکم نميکند.» شما هم شايد بارها اين جملات را گفته باشيد يا آنها را از ديگران شنيده باشيد. متاسفانه اين روزها برخي از جوانان تصور ميکنند که بايد تمامي امکانات برايشان مهيا باشد و آنها بدون مواجه شدن با سختيها و مشکلات به هدف خويش دست يابند.
اگر در درس خواندن موفق نيستند، بهانۀشان اين است که از مدرسه و معلم خوب محروم هستند. اگر کار ندارند، ميگويند که دليلش نداشتن سرمايه است. اگر چرخ زندگيشان خوب نميچرخد، ميگويند مشکل از اينجاست که والدين ثروتمندي نداشتهاند. وقتي هم برايشان از افراد بزرگ و موفق مثال ميزنيم، ميگويند که آنها متعلق به گذشته يا کشورهايي با امکانات ديگر هستند؛ اما گاشاو طاهر، مردي از کشور اتيوپي، کشوري که سالهاست با خشکسالي، فرسايش خاک و در نهايت قحطي شديد گريبانگير است، نشان داد که خواستن و کمر همت بستن، مهمترين اصل براي رسيدن به موفقيت است.
به عنوان کودکي که در اتيوپي به دنيا آمده بود، «گاشاو طاهر» در روستايي با انبوهي از درختان سرسبز بزرگ شد که از ميان انبوه شاخ و برگهاي اين درختان، حتي آسمان را هم نميشد ديد؛ ولي هنگامي که طاهر بعد از سالها زندگي در آمريکا به کشورش بازگشت، با ديدن زادگاهش، که بر اثر جنگلزدايي بيش از حد، به زمينى خشک و باير و بدون درخت تبديل شده بود، بسيار شوکه شد. جنگل انبوه به بياباني خشک تبديل شده بود و از بين 10 تا 15رودخانهاي که او دوران کودکياش را در کنار آنها سپري کرده بود، به غير از تنها يک يا دو رودخانه، ساير رودخانهها خشک شده بودند.
در همسايگى او، که به گفته طاهر ۸۰ درصدشان کشاورز بودند، هيچکدام قادر به کاشت محصول، حتي به اندازهاي که براى سير کردن خودشان کافى باشد، نبودند؛ ضمن آنکه مالاريا در حال گسترش بود و اصليترين دليل مرگ در اين منطقه محسوب ميشد.
اثرات اين فاجعه صرفاً از ديدگاه زيباييشناسي نبود؛ زيرا کارشناسان، جنگلزدايي وسيع در آفريقا و عواقب آن را (افزايش دماي زمين، افزايش مالاريا و کمبود منابعي مانند شاخ و برگ درختان را که براي تهيه داروهاي سنتي نيز از آنها استفاده ميشد) با جنگ و درگيريهاي اين منطقه مرتبط ميدانند.
طاهر ميگويد: «من استيصال و نااميدي را در چهره مردم، به خصوص جواناني که بسياري از آنها خود فرزندان والديني بودند که گرفتار بيماري ايدز شده بودند، مىديدم؛ جواناني که احساس ميکردند هيچ آيندهاي ندارند و من ميدانستم که بايد براي آنها کاري بکنم.» او در ادامه ميگويد:
«من شروع به صحبت با بچهها کردم و آنها در جواب به من گفتند که به شغل نياز دارند، چيزي براي خوردن ميخواهند، و پول نياز دارند تا لوازم مورد نياز مدرسهشان را بخرند، و من ميدانستم که آنها بيش از همه به اميد نياز داشتند.»
برنامهاي که طاهر در سر داشت، بسيار ساده بود: کاشتن درختان بيشتر، گذاشتن افراد بر سر کار، و، در نتيجه، بازسازي جامعه و محيط زيست روستايش در اتيوپي.
طاهر به زادگاهش بازگشت. او ابتدا تنها چند نفر از افراد جوان زادگاهش را براي انجام اين کار جمع کرد و شروع به آموزش آنها کرد. کم کم همان افراد، دوستان و خانوادههاي خود را جمع کردند تا به صدها نفر رسيدند. طاهر کارش را با حدود کمتر از يک هکتار زمين و با کاشتن نهال در دامنه کوهها آغاز کرد، و، در نهايت، با تلاش و گفت و گوي بسيار با مقامات دولتي، هکتارها زمين باير براي کاشت درخت از دولت گرفت و جوانان محلي را، اعم از مسيحي و مسلمان، براي کاشت درختان بر سر کار نهاد که اين موضوع خود نه تنها باعث کارآفريني شد، بلکه همياري و همبستگي بيشتر افراد محلى را نيز سبب شد.
شرکت مردم نهادى که طاهر با نام «بنياد گرين لند» يا «سرزمين سبز» تاسيس کرد، توانست بيش از يک ميليون درخت را در اتيوپي بکارد، و بيش از ۴۵۰ نفر را بر سر کار قرار دهد، و نه تنها کرامت را به اين افراد بازگرداند، بلکه اين توانايي را نيز به آنها بخشيد تا بتوانند وجود آيندهاي را براي اتيوپي متصور شوند.
در حال حاضر، همان طور که پروسه بهبود و افزايش درختان ادامه دارد، چمنها و انواع محصولات نيز در حال رشد هستند و با تغيير آب و هوا، حيوانات و حيات وحش، که در اين منطقه کاهش يافته بود، کم کم در حال بازگشت به روستا و زيستگاههايشان هستند. اکنون حدود ۴۴۵۰ هکتار ديگر زمين در اختيار طاهر قرار داده شده است و او در تلاش است که ۱۰۰۰ نفر ديگر را براي کاشت درختان ميوه، که در جلوگيري از فرسايش و تامين منبع غذايي داراي اهميت فراواني هستند، استخدام کند.
وي ميگويد: «هدف اصلي من، سبز کردن دوباره اتيوپي است. اين هدف، به من انگيزه ميدهد، مرا تحت تاثير قرار داده و رو به جلو حرکت ميدهد.»
طاهر همچنين ميگويد: «آن چه من در اين مسير آموختم، اين است که يک فرد ميتواند ديگران را مشارکت دهد و با راهنماييشان، در آنها ديدگاهي ايجاد کند که سبب تغيير شود، و از آن مهمتر اينکه اگر يک نفر ميتواند چنين کاري را انجام دهد، پس با همکاري هم ميتوانيم تغييراتي بسيار بزرگ را ايجاد کنيم.»
طاهر گاشاو: اگر يک نفر ميتواند چنين کاري را انجام دهد (کاشت يک ميليون درخت
*هفته نامه پیک سنجش