چگونه برنامه درسي مناسبي را براي خود تنظيم کنيم؟
چرا برنامه‌ريزي نياز داريم؟ مي‌گويند روزي دو هيزم شکن در جنگلي مشغول قطع کردن درخت بودند. مرد دانايي از کنار آنها عبور مي‌کرد. او متوجه نکته جالبي شد؛ بله، نوک تبر هر دو هيزم شکن کند بود. به همين دليل با هر ضربه‌اي که آنها بر تنه درختان وارد مي‌کردند، مقدار کمي از تنه درختان را مي‌توانستند بشکافند.
مرد دانا به آن دو رو کرد و گفت: اگر تبرهايتان را تيز کنيد، راحت مي‌توانيد تنه درختان را قطع کنيد. يکي از آنها جواب داد: نآـ مگر نمي‌بيني؟!
بيشتر بخوانيد :
ميانگين مطالعۀ هفتگي‌ام در سال دهم، يک يا يک ساعت و نيم کمتر از سال دوازدهم بود
مطالعه و آمادگی برای کنکور را با یک برنامه‌ریزی خوب شروع کنید.
ما بايد تا غروب تعدادي زيادي درخت را قطع کنيم؛ بنابراين، وقت اين را نداريم که بنشينيم و تبرهايمان را تيز کنيم. مرد دانا چيزي نگفت و از کنار آنها عبور کرد. چند لحظه بعد، هيزم شکني که ساکت بود دست از کار کشيد و شروع به تيز کردن تبرش کرد. در اين فاصله، دوستش تنه دو درخت را قطع کرد و به او گفت: ديدي گفتم وقت تيز کردن تبرهايمان را نداريم؛ حالا از کارت عقب افتادي. کمي بعد، هيزم شکني که تبرش را تيز کرده بود هم مشغول کار شد و طولي نکشيد که وي از دوستش جلو افتاد و با سرعت بيشتري موفق به قطع کردن درختان شد.
او با صرف انرژي و زور کمتري، مي‌توانست درختان بيشتري را قطع کند، در حالي که دوستش خسته شده و از وي خيلي عقب افتاده بود. بله، دوستان! همان طوري که ملاحظه کرديد، تيز کردن تبر موجب افزايش سرعت عمل آن هيزم شکن شد و او با صرف انرژي کمتري در مقايسه با دوستش، موفق به قطع درختان گرديد.
برنامه‌ريزي نيز همين نقش را در موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان و داوطلبان آزمون سراسري ايفا مي‌کند. ممکن است که تهيه برنامه درسي مناسب، چند ساعت از وقت شما را بگيرد، اما در نهايت باعث افزايش سرعت کار شما و راحتي کارتان مي‌شود.
خوب حالا که با نقش برنامه‌ريزي آشنا شديد، اجازه بدهيد که به سراغ نحوه برنامه‌ريزي درسي برويم. پيشنهادي براي يک برنامه‌ريزي آ ابتدا جدولي مانند جدول زير براي خودتان ترسيم کنيد؛ البته مي‌توانيد از جدول اين صفحه نيز کپي تهيه کنيد. دوستان عزيز! استفاده از اين جدول، بسيار آسان و ساده است و ما سعي مي‌کنيم که مراحل کار با اين جدول را به صورت ساده و مختصر برايتان بيان کنيم. همان طوري که مي‌بينيد، جدول مورد نظر ما، تمام ساعت مفيد يک دانش‌آموز را در طي هفته نشان مي‌دهد. به خاطر داشته باشيد که هر خانه، نماينده يک ساعت است؛ پس به ترتيب زير عمل کنيد:
1ـ بعد از ترسيم جدول، ساعات غيرآزاد خود را در هر روز هاشور بزنيد؛ به عنوان مثال، همان طور که در برنامه فرض شده مي‌بينيد، دانش‌آموز مورد نظر ما تا ساعت 30/12 در مدرسه حضور داشته است و به همين دليل، ساعات مذکور را هاشور زده است.
همين دانش‌آموز 30/1 ساعت (يک ساعت و سي دقيقه) را نيز براي صرف ناهار و استراحت در نظر گرفته است؛ به اين ترتيب، او تا ساعت 14 نمي‌تواند به مطالعه و انجام تکاليفش بپردازد؛ اما ساعت 14 تا 16 را مي‌تواند براي مطالعه و انجام تکاليف روز جاري خود در نظر بگيرد و پس از 20 دقيق استراحت، مجدداً تا ساعت 40/17 به مطالعه‌اش ادامه دهد.
همان طور که ملاحظه مي‌کنيد، وي بعد از مطالعه و انجام تکاليف روز جاري (دوشنبه)، به مطالعه دو عنوان درسي از دروس سال دوم دبيرستان خود، يعني فيزيک (2) و عربي (2)، مي‌پردازد و پس از آن، مدت يک ساعت و سي دقيقه را به استراحت و صرف شام اختصاص مي‌دهد، و بعد از آن، مطابق برنامه درسي روز بعد خود عمل مي‌کند؛ يعني چون طبق برنامه کلاس روز سه‌شنبه، ديفرانسيل، شيمي و دين و زندگي دارد، زمان‌هاي باقي مانده را به اين دروس اختصاص مي‌دهد و در نهايت ساعت 30/23 براي خوابيدن به بستر مي‌رود.
| ايام هفته | ساعات | |||||||||||||||||||
| شنبه | 6-7 | 7-8 | 8-9 | 9-10 | 10-11 | 11-12 | 12-13 | 13-14 | 14-15 | 15-16 | 16-17 | 17-18 | 18-19 | 19-20 | 20-21 | 21-22 | 22-23 | 23-24 | 24-1 | جمع |
| يکشنبه | ||||||||||||||||||||
| دوشنبه | ||||||||||||||||||||
| سه‌شنبه | ||||||||||||||||||||
| چهارشنبه | ||||||||||||||||||||
| پنجشنبه | ||||||||||||||||||||
| جمعه |
نحوه تکميل جدول: در مثال زير، دانش‌آموز ابتدا ساعات غيرآزاد خود را هاشور زده و به اين ترتيب، ساعات آزاد خود را در روز دوشنبه به دست آورده است و بر اساس برنامه‌هاي درسي مدرسه خود، در روز دوشنبه و سه‌شنبه، برنامه‌ريزي کرده است؛ يعني ابتدا درس‌هاي روز دوشنبه و سپس دو عنوان درسي از دروس سال‌هاي قبل خود را نوشته و پس از آن، دروس روز بعد (سه‌شنبه) را در برنامه روز دوشنبه خود گنجانده است.
| ايام هفته | ساعات | |||||||||||||||||||
| دوشنبه | 6-7 | 7-8 | 8-9 | 9-10 | 10-11 | 11-12 | 12-13 | 13-14 | 14-15 | 15-16 | 16-17 | 17-18 | 18-19 | 19-20 | 20-21 | 21-22 | 22-23 | 23-24 | 24-1 | جمع |
| حضور در مدرسه | زبان سال دوازدهم | فيزيک سال دوازدهم | ادبيات | فيزيک 2 | عربي 2 | استراحت و شام | ديفرانسيل | شيمي | خواب شبانه |
| برنامه هفتگي | دوشنبه | زبان سال دوازدهم | فيزيک سال دوازدهم | ادبيات سال دوازدهم | |
| سه‌شنبه | ديفرانسيل | شيمي سال دوازدهم | شيمي سال دوازدهم | دين و زندگي سال دوازدهم |
اصول اساسي در اين برنامه پيشنهادي به شرح زير است:
1 ـ ابتدا بايد دروس همان روز مطالعه شود؛ چون با مرور دروس هر روز، از فراموشي آنها جلوگيري خواهيم کرد .
2 ـ بعد از آن بايد زمان‌هايي را براي مطالعه دروس سال‌هاي قبل (دوم يا سوم) در نظر بگيريم و مطابق بودجه‌بندي آزموني که در آن شرکت مي‌کنيم، به آن دروس بپردازيم.
3 ـ ساعات پاياني هر روز را مطابق برنامه درسي فردا، برنامه‌ريزي مي‌کنيم؛ چون بايد با مطالعه دروس فردا و انجام تکليف، با آمادگي کامل در کلاس درس حاضر شويم.
4 ـ اين جدول برنامه‌ريزي بايد با مداد تکميل شود تا هر زماني که احساس کرديم به تغيير نياز دارد، بتوانيم به آساني آن را تغيير دهيم. 5 ـ اين جدول مي‌تواند ثابت باشد؛ يعني مي‌توانيم آن را در جايي که مقابل ديدمان باشد، نصب کنيم و بر اساس آن، برنامه درسي هر روزمان را اجرا کنيم.
6 ـ روزهاي پنجشنبه قبل از هر آزمون هماهنگ، وقتي را به مرور اختصاص مي‌دهيم.
7 ـ شما با تهيه جداول ويژه هفتگي مي‌توانيد براي خودتان يک دفتر برنامه‌ريزي درست کنيد.
بيشتر بخوانيد :
با کدام نگرش به دانشگاه مي‌رويم؟
8 ـ يادتان باشد که ممکن است شما، به دليل سخت بودن يک مبحث يا هر مساله ديگري، نتوانيد مباحث در نظر گرفته شده را در زمان مدّنظر خودتان تمام کنيد. اين مساله کاملاً طبيعي است؛ چون يکي از ويژگي‌هاي برنامه‌ريزي درسي، «انعطاف‌پذيري» برنامه درسي است؛ يعني اگر برنامه کمي تغيير کرد، هيچ اشکالي پيش نيايد و شما هر مقدار از برنامه را که مي‌توانيد، اجرا کنيد و انجام بقيه آن را به فرصت مناسبي واگذار کنيد.
9 ـ ساعات مطالعه هر کس، خاص اوست؛ به عنوان مثال، اگر شما دانش‌آموزي هستيد که براي دومين بار است که در آزمون سراسري شرکت مي‌کنيد، بايد از ساعات صبح نيز استفاده کنيد.
10ـ جداول ارايه شده، کاملاً پيشنهادي است و لحاظ کردن شرايط خاص و ويژگي‌هاي شخصي، در اختيار شماست و مي‌توانيد به هر نحوي که صلاح مي‌دانيد و با توجه به اصول گفته شده، براي خودتان برنامه‌ريزي کنيد.
