موسمي براي آرامش
به عنوان فردي از اين دنياي بزرگ، هم کسي که آماده است تا وارد دانشگاه شود و هم داوطلب پشت کنکوري و يا دانشآموزي که قرار است سال آينده کنکور را تجربه کند، در هر جا و هر موقعيتي که هستيد بايد به خاطر داشته باشيد که داشتن آرامش در زندگي، مؤثرترين راه براي رسيدن به اهداف و موفقيت است. براي رسيدن به اين مهمترين و کليديترين نکته زندگي، يعني آرامش، لازم است که برخي از قابليتهاي ويژه را در خود پرورش داده و شرايط خاصي را در زندگيتان ايجاد کنيد. بسياري از شما عزيزان ممکن است که آرامش در زندگي را به سبک و شيوه خودتان ايجاد کنيد، اما در ميان شما احتمالاً کساني نيز هستند که هيچ گاه و در هيچ شرايطي، احساس آرامش نميکنند؛ حتي الان که کنکور را به خوبي پشت سر گذارده و منتظر اعلام نتيجه نهايي هستند تا در يکي از دانشگاهها و رشتههاي خوب و مدّ نظر خودشان به تحصيل ادامه دهند.
يکي از دوستان، که موقعيت اجتماعي و اقتصادي بسيار خوبي در جامعه دارد، اشاره ميکرد که «هيچ گاه در زندگي، احساس آرامش نکردهام. از کودکي، هميشه اين استرس را داشتم که بايد خوب درس بخوانم. در دبيرستان دغدغه کنکور و قبولي در دانشگاه، آرامش را از من سلب کرد. با ورود به دانشگاه، دروس و امتحانها، شرکت در مقطع فوق ليسانس و پس از مقطع فوق ليسانس، شرکت در آزمون دکتري و موفقيت در آن و مهمتر از آن، داشتن يک کار مناسب و رقابت در عرصه کار، ذهن مرا درگير کرده و آرامش را از من گرفته است. حالا که به همه اين موقعيتها دست يافتهام و شرايط خوبي دارم، ميبينم که ميتوانستم بدون نگراني و حداقل با دغدغه کمتري به اين خواستهها و اهداف دست يابم؛ اما هميشه از خود ميپرسم: چرا نتوانستم و چرا بهترين روزهاي عمرم را با نگرانيهاي بيارزش از بين بردم؟» ممکن است که هر يک از ما دلايلي براي نداشتن آرامش در زندگي خود داشته باشيم. به اين نکته نيز بايد توجه داشت که چندان فرقي نميکند که در کدام کشور و با چه شرايط اقتصادي و اجتماعي زندگي ميکنيم. گرچه داشتن آرامش با توجه به اين شرايط، ممکن است تغيير کند، اما در نهايت اين ما هستيم که به بزرگترين منبع انرژي و شادي خود در زندگي پر و بال حضور داده يا آن را از ريشه قطع ميکنيم.
صرف نظر از نقشي که آرامش در موفقيتها و پيشرفتهاي ما خواهد داشت، تاثير اين اصل مهم بر سلامت جسمي و روحي ما نيز غيرقابل انکار است؛ بنابراين، در اين مقاله تصميم گرفتهايم تا کمي درباره راهکارهاي رسيدن به آرامش در زندگي، با شما عزيزان صحبت کنيم. رعايت نکات زير مقدماتي است که به شما کمک ميکند تا در اين مسير گام برداريد:
1- ياد خدا، آرامش بخش قلبها
الا بذکر الله تطمين القلوب (آگاه باشيد که فقط با ياد خدا دلها آرام ميگيرد). هنگامى که نام خدا برده مىشود، يک دنيا عظمت، قدرت، علم و حکمت در قلب انسان متجلى ميشود؛ چرا که او داراى اسماء حسنى و صفات عليا و صاحب تمام کمالات و منزه از هر گونه عيب و نقص است. توجه مداوم به چنين نکاتي، نه تنها روح انسان را به نيکيها و پاکيها سوق مىدهد و از بديها و زشتيها پيراسته مىکند، بلکه باعث ميشود تا ما هميشه از اينکه خدايي با اين عظمت و بزرگي، مراقب ما و احوال و امور زندگيمان است احساس آرامش کنيم؛
پس زماني را براي خلوت کردن با خدا اختصاص دهيد، با او درد دل کنيد، از روزي که گذرانديد با او صحبت کنيد، از آدمها، از غمها، از شاديها با خدا حرف بزنيد و بابت نعمتهاي قشنگي که در اختيار خودتان داريد از او تشکر کرده و ايمان خود را در اين موضوع که هر چيزي که در زندگي شما اتفاق ميافتد در راستاي خير و مصلحت شماست، تقويت کنيد. انجام اين کار باعث ميشود تا به آرامشي که ميخواهيد دست پيدا کنيد و ديگر کمتر چيزي باعث رنجش و ناراحتي شما شود.
پس زماني را براي خلوت کردن با خدا اختصاص دهيد، با او درد دل کنيد، از روزي که گذرانديد با او صحبت کنيد، از آدمها، از غمها، از شاديها با خدا حرف بزنيد و بابت نعمتهاي قشنگي که در اختيار خودتان داريد از او تشکر کرده و ايمان خود را در اين موضوع که هر چيزي که در زندگي شما اتفاق ميافتد در راستاي خير و مصلحت شماست، تقويت کنيد. انجام اين کار باعث ميشود تا به آرامشي که ميخواهيد دست پيدا کنيد و ديگر کمتر چيزي باعث رنجش و ناراحتي شما شود.
2- فقط درباره آنچه دوست داريد، حرف بزنيد
حرف زدن در مورد غمها و ناراحتيها باعث ميشود که ناگواريها و تلخيها بيش از پيش در زندگي شما نمود پيدا کند؛ پس سعي کنيد که هميشه در مورد زيباييها و خوبيهاي زندگيتان صحبت کنيد و به آنها اهميت دهيد و از کنار آنها بيتفاوت نگذريد. در مورد موفقيتهايتان، نعمتهاي خدا، دوستان خوب، اخبار خوش، سلامتي، خصوصيات خوب آدمها و راجع به هر چه که دوست داريم به ما اهدا شود، صحبت کنيد. سعي کنيد و با خود بسيار تمرين کنيد تا آنچه را که نميخواهيد، نبينيد، نشنويد و درباره آن حرف نزنيد. اين موضوع کمک بسيار زيادي به آرامش شما خواهد کرد؛ فقط کافي است که امتحان کنيد.
3- ياد بگيريد که گاهي مسايل را رها کنيد
به هر مسالهاي دايماً گره نخوريد. وقتي هميشه و همه جا در فکر مسايل و مشکلات خود هستيد و به مرور آنها ميپردازيد، در واقع هميشه بار اضافهاي را با خود حمل ميکنيد که اين موضوع خود سبب ايجاد اضطراب و استرس در شما ميشود. سعي کنيد که با يک ذهن رها و آزاد زندگي کنيد. پرداختن به اين امر به شما کمک ميکند که با هر محرک کوچک يا مانع جزيي، آشفته نشويد. به خود و خداي خود ايمان داشته باشيد. اگر به خود و خداي خود ايمان داشته باشيد، به راحتي از عهده مشکلات زندگي برخواهيد آمد و ثابت قدم و مطمين در راه رسيدن به اهداف خود گام برخواهيد داشت.
4- مثبت انديش باشيد
اگر مثبت انديش نباشيد، همه چيز ميتواند بيثمر و آزاردهنده باشد. داشتن نگرش مثبت و اميد، بهترين سلاح در مقابل اضطراب است.نسبت به انتظارات و برنامهريزيهاي خود واقعبين و منطقي بوده و تواناييهاي خود را در موقعيتهاي خاص بشناسيد و نسبت به عدم تواناييها و ضعفهاي خود نيز واقعبين باشيد. هر چقدر نگرش شما نسبت به مسايل زندگي منطقيتر باشد، به آرامش بيشتري دست خواهيد يافت؛ به اين منظور، شما عزيزان در انتخاب هدف، برنامهريزي، راهکارهاي رسيدن به هدف و … سعي کنيد تا با توجه به تواناييها و استعدادهايتان قدم برداريد. فرقي نميکند، چه منتظر رفتن به دانشگاه باشيد و چه در صدد هستيد که کنکور را تجربه کنيد، نه خود را دست کم بگيريد و نه بيش از آنچه در توانتان است براي خود برنامهريزي کنيد. پرداختن به اين موضوع باعث ميشود تا با آرامش بيشتري سراغ اهداف خود رفته و به آن جامه عمل بپوشانيد. بر تواناييهاي خود تکيه کنيد.
ريسک کنيد و با وقايع جديد به عنوان تجربهاي نو روبرو شويد و از برد و باخت نهراسيد. در صورتي که اينگونه عمل کنيد، امکانات جديدي براي شما فراهم ميشود و ميتوانيد حس خويشتنپذيري را در خود تقويت نماييد. جلوي پيشرفت شخصي خود را نگيريد. با خودتان صحبت کنيد. صحبت کردن با خود، بيشتر در زمينه مقابله با فرضيات بد و آسيبزا مطرح ميشود. ميتوانيد خودتان اين گونه فرضها را تشخيص داده و سپس آنها را رها کنيد.
5- درباره خود بهتر فکر کنيد
در افکار و عقايدتان نسبت به خودتان بازنگري کنيد. در مقابل خودتان صبور باشيد و ارزشها، استعدادها و مهارتهاي خود را ببينيد و ارج نهيد. خود را بدون هيچ قيد و شرطي دوست بداريد. هر گونه ترس و ترديد غيرمنطقي که در مورد خود داريد، کنار بگذاريد. اگر ديدگاه مثبت و سالمي در مورد خود داشته باشيد، ياد خواهيد گرفت که خود را بدون قيد و شرط قبول داشته باشيد.
براي اينکه نتيجه بهتري از اين موضوع بگيريد، گفت و گوي دروني و ذهني مثبت خود را تقويت کنيد. اگر هر فرد به پس زمينه اصلي مکالمات ذهني خود که به طور پيوسته در ذهنش تکرار ميشود، توجه کند، به تاثير مسلم و آني اين مکالمات، نه تنها بر افکار، بلکه بر عملکرد و رفتار خود نيز پيخواهد برد. به خاطر داشته باشيد که ضمير ناخودآگاهتان با شما سخن ميگويد. اگر تشخيص دهيد که بيشتر از مکالمه دروني مثبت استفاده ميکنيد يا منفي و در صدد تقويت گفت و گوي مثبت و رفع گفت و گوي منفي برآييد، انجام اين کار باعث خواهد شد تا گفت و گوي ذهني مثبت، بينهايت سودمند بوده و بر روشهاي برنامهريزي شما در آينده مؤثر باشد. مکالمه دروني مثبت همچنين ميتواند شما را به سوي رويکرد «هر کاري و هر چيزي امکانپذير است» سوق دهد و باعث ايجاد آرامش و احساس امنيتتان گردد.
6- براي دوستيها ارزش قايل شويد
دوستيهاي خوب و ماندگار ميتوانند باعث آرامش و احساس امنيت ما شوند؛ بنابراين، سعي کنيد تا از ميان افرادي که از نظر شخصيتي با شما همخواني و تناسب دارند، افرادي را براي دوستي انتخاب کنيد. دوستيها ممکن است عميق يا سطحي باشد. فرقي نميکند، به جاي آنکه معتقد باشيد که فقط رابطه دوستانه با يک نفر ميتواند تنهايي شما را پايان بخشد براي همه دوستيهاي خود و ويژگيهاي منحصر به فرد هر يک از آنها ارزش قايل شويد. وقتي را با دوستان خود بگذرانيد و براي آنها از زندگي روزمره و برنامههايتان صحبت کنيد. نکته مهم آن است که توجه داشته باشيد دوستان شما از افرادي باشند که شما و تواناييهايتان را ببينند و تشويقتان کنند؛ نه اينکه استعدادها و اهدافتان را کوچک شمرده و تحقير نمايند. اگر دوستاني از اين گروه در زندگي شما وجود دارند، نه تنها باعث آرامش شما نميشوند، بلکه سبب ميشوند تا شما از توانايي ها و مسير موفقيت خود دور شويد.
7- زماني را فقط به خودتان اختصاص دهيد
هميشه کارهاي زيادي هستند که آرزو داريم به آنها بپردازيم و به خاطر کارهايي که مجبور به انجام آنها هستيم کارهاي مورد علاقه خود را رها کرده و انجام آنها را به زمان ديگري موکول ميکنيم. بايد به اين نکته توجه داشته باشيد که کارهايي که بايد به آنها بپردازيم، هيچ گاه تمامي ندارند؛ پس ما نبايد به خاطر انجام اين کارها از علايق و خواسته هايمان صرف نظر کنيم. بهتر است که با يک برنامهريزي مناسب و اصولي، زماني را نيز به انجام کارهاي مورد علاقه مان اختصاص دهيم. براي هر فردي نسبت به فرد ديگر ممکن است اين کارها و علايق متفاوت باشد. يکي ترجيح ميدهد زماني را به ورزشهايي مانند شنا، فوتبال و … اختصاص دهد، يکي دوست دارد به سينما يا کوه برود و ديگري علاقهمند است که زماني را به ديدن برنامه تلويزيوني مورد علاقه خود اختصاص دهد. فرقي نميکند که چه کاري باعث شادي شما ميشود؛ مهم آن است که حتماً اين کار را انجام دهيد و از آن لذت ببريد.
8- تنهايي و خواب را دريابيد
بسته به اينکه شخصيت برونگرا يا درونگرايي داريد، ممکن است که نظر شما درباره تنهايي و گذراندن اوقاتي از زندگي به اين صورت، متفاوت باشد. ممکن است که در ميان شما عزيزان کساني باشند که به هيچ وجه در تنهايي احساس آرامش و راحتي نکنند يا افرادي وجود داشته باشند که علاقهمند به گذراندن وقتي از زندگي خود در طي روز، هفته يا ماه به اين صورت باشند؛ با اين همه، همانگونه که تنهايي زياد ممکن است مضر و آسيب زا باشد، مقداري تنهايي نيز براي همه ما لازم است؛ البته به شرطي که اين تنهايي، باعث هجوم افکار منفي و آزار دهنده به ذهن ما نشود. سعي کنيد که در تنهايي، به خدا و الطافي که او به زندگي شما عطا کرده است، فکر کنيد و شکرگزار اين نعمتها باشيد. در تنهايي به خود و قابليتهايتان و به زواياي مثبتي از شخصيت خودتان که باعث افتخار شماست فکر کنيد و به اين بينديشيد که چه کارهايي براي تقويت و رشد اين بخشهاي شخصيتي خود ميتوانيد انجام دهيد. به موفقيتهايتان نگاهي بيندازيد و ببينيد که چگونه و در چه شرايطي به اين موفقيتهاي کوچک و بزرگ رسيده ايد و باز هم شکرگزاري کنيد. باز هم تاکيد ميکنيم هر زماني که احساس کرديد تنهايي دارد براي شما آزار دهنده و نگران کننده ميشود، سعي کنيد که اوقات خود را با برنامههاي مورد علاقهتان پر کنيد.
آنچه که خيلي بيشتر از تنهايي ميتواند در ايجاد آرامش و تداوم آن براي شما مؤثر باشد خوابيدن است. هر انساني، بسته به نوع فعاليت و کارهاي روزمره خود، نياز به مقداري خواب و استراحت دارد تا روزهاي بعد را با نشاط و احساس خوبي به انجام برنامهها و کارهايش ادامه دهد. علاوه بر رفع خستگي جسمي، خواب به رفع خستگيها و بهبود وضعيت روحي شما نيز کمک مؤثري ميکند؛ بنابراين، در هر شرايطي که هستيد، حتماً بايد بخشي از اوقات روزمره خود را به خوابيدن و استراحت اختصاص دهيد؛ البته نکته مهم اين است که خوابي خوب است که در آن دچار استرس و آشفتگي نشويد يا با خاطر آوردن مشکلات و کارهاي روزمره، آن را دچار اختلال نکنيد. براي اينکه خواب راحتي داشته باشيد حتماً به توصيههاي زير توجه کنيد:
الف- از نوشيدن قهوه، چاي يا کاکايو در ساعات آخر شب خودداري کنيد؛
ب- از دو تا سه ساعت قبل از خواب، فعاليتهاي شديد را متوقف کنيد؛
پ- هرگز قبل از خواب مبادرت به خوردن نکنيد؛
ت- سعي کنيد که هر شب، راس ساعت مشخصي به رختخواب برويد؛
ث- محل خواب خود را در مکاني آرام و به دور از هر گونه نور و صدا برگزينيد.
ج- سعي کنيدکه به هنگام رفتن به رختخواب، هر گونه فکر و خيالي را از ذهن خود پاک کنيد. نگرانيهاي شغلي، عاطفي، مالي، بيماري و تحصيلي از عوامل اصلي بروز بيخوابي هستند. ميتوانيد قبل از خواب با نوشتن مسايل روز خود، آنها را از ذهن به کاغذ منتقل کرده و افکار خود را رها سازيد.
چ ـ به خاطر داشته باشيد که رختخواب، رختخواب است. آن را به محل مطالعه، دفتر کار يا کتابخانه مبدل نسازيد؛ بدين ترتيب عادت خواهيد کرد که به هنگام رفتن به رختخواب فقط بخوابيد.
ح- دعا و نيايش قبل از خواب نيز تاثير بسيار مثبتي بر خواب راحت شما دارد.
خ ـ ميتوانيد زمان قبل از خواب را به خواندن کتاب، گرفتن دوش يا خوردن يک ليوان شير گرم اختصاص دهيد.
د- بالاخره هنگامي که به رختخواب رفتيد، در آن بمانيد و در صورتي که دچار بيخوابي شديد، از برخاستن مجدد و انجام هر گونه فعاليت فيزيکي يا فکري حتماً بپرهيزيد؛ زيرا در آن صورت، تنها بيداري و هشياري شما تشديد ميشود؛ نه خواب آلودگي شما !