مهارت‌هاي زندگي دانشجويي در خوابگاه
هر سال با اعلام نتايج نهايي آزمون سراسري، تعداد قابل توجهي از داوطلبان در مراکز آموزش عالي و دانشگاه‌هايي پذيرفته مي شوند که از محل سکونتشان فاصله دارد و بايد در خوابگاه‌هاي دانشجويي ساکن شوند و يا با تعدادي ديگر از دانشجويان خانة دانشجويي بگيرند.
اين دسته از جوانان بايد بدانند که زندگي در خوابگاه يا در کنار تعداد ديگري از دانشجويان در خانه شخصي، با زندگي در کنار خانواده متفاوت است و مسايل بسياري را بايد در نظر گرفت.
چه انتظاري از هم اتاقي‌هايمان داريم
بهتر است که از همان ابتدا با عده‌اي که قرار است هم اتاق شويد، راجع به آنچه مايليد رعايت شود، صحبت کنيد و به يک توافق جمعي برسيد. هنگام گفت و گو با آنها، نظر واقعي خود را بيان کنيد و رودربايستي نداشته باشيد و در ضمن از تحميل عقايد خود به ديگران بپرهيزيد و پذيراي نظرجمع باشيد. در اين گفت و گوي ابتدايي، حتماً دربارة نحوة نظافت اتاق، برنامة غذايي و وظيفة افراد در تهية آن، شست و شوي ظروف، دربارۀ مايحتاج ضرور و زمان خاموش کردن چراغ‌ها در شب و رعايت سکوت شبانه و … صحبت کنيد. خوب است که دربارة ساعت دعوت از مهمان و مدت اقامت او در اتاق نيز در جلسة اول يا در جلسات آتي، با ديگر هم اتاقي‌ها صحبت شود تا در حد امکان از دلخوري و ناراحتي افراد حاضر در يک اتاق، جلوگيري شود.
حفظ حريم خصوصي افراد
هر انساني به فضاي خصوصي نياز دارد. اين فضا در زندگي خوابگاهي، اکثراً کمد شخصي يا فضاي تخت و زير آن است. در اين زمينه نيز خوب است که با هم اتاقي‌هاي خود صحبت کنيد و اعلام کنيد که آيا مايليد فضاي شخصي‌تان حفظ شود يا خير؛ براي مثال، آيا اجازه دارند که به کتاب‌هاي شما بدون اجازه‌تان دست بزنند؟ آيا اجازه دارند که در کمد شما را باز کنند و ظرف يا لوازم تحرير مورد نياز خودشان را از کمدتان بردارند؟
آيا وقتي که روي تخت خود نشسته‌ايد و غرق مطالعة يک کتاب هستيد يا در فکر فرو رفته‌ايد، تمايل داريد که هم اتاقي‌تان به کنار شما بيايد و با شما صحبت کند و شما را از آن فضا بيرون بياورد؟
پذيراي تفاوت‌ها باشيد
شما در يک اتاق با حداقل سه دانشجوي ديگر هم اتاق مي‌شويد و گاهي امکان دارد که در يک اتاق بزرگ يا سالن با هفت دانشجو يا تعداد بيشتري هم اتاق شويد. هر يک از دانشجويان، از يک شهر و يک خانوادة متفاوت، با فرهنگ‌ها، هنجارها، اعتقادات و سلايق متفاوتي در جمع حضور دارند. در عمل مي بينيم که حتي دو فرزند که در يک خانواده بزرگ شده‌اند، روحيات و علايق متفاوتي دارند، چه رسد به حاضران در يک خوابگاه، که تفاوت‌هاي بسياري با همديگر دارند؛ پس لازم است که تا حدود زيادي فردي منعطف باشيد و بپذيريد که قرار نيست هم اتاقي‌هاي شما طبق ديدگاه‌ها و نظرات شما (هر چند که به نظر شما کاملاً درست باشد) عمل کنند.
بي‌شک، يکي از فوايد زندگي در خوابگاه، اين است که شما را به تدريج منعطف خواهد کرد و با اين تجربه مي‌توانيد در محيط کاري آيندة خود، به دليل سازگاري اجتماعي‌تان، فردي توانمند و مثمر ثمر باشيد.
توانايي گوش کردن به حرف ديگران
حتماً شما هم با افرادي مواجه شده‌ايد که حوصلة شنيدن صحبت‌هاي طرف مقابل را ندارند و حتي وقتي طرف مقابلشان صحبت مي‌کند، صدايشان را بلندتر مي‌کنند که صداي آنها به گوش برسد. چنين افرادي، هم اتاقي يا مصاحب خوبي براي ديگران نيستند. سعي کنيد که به عنوان يک هم اتاقي، فردي شنوا باشيد و به حرف‌هاي هم اتاقي‌هايتان (حتي اگر به نظرتان هم غيرمنطقي مي‌رسد) گوش کنيد.
مطمين باشيد که گوش کردن به حرف هم اتاقي‌هايتان به معناي تاييد سخنان آنها و پذيرش آن نيست، بلکه بيانگر آن است که شما حس آنها را درک مي‌کنيد و خواسته‌ها يا نظرات اين افراد را متوجه شده‌ايد. بسياري از اوقات، وقتي فردي صحبت مي‌کند، نمي‌خواهد نصيحت بشنود يا سخنانش نقد شود، بلکه فقط مايل است آنچه را که در ذهنش مي‌گذرد، با صداي بلند براي کسي بيان کند و او شنواي صحبت‌هايش باشد؛ در واقع، بسياري از مواقع، وقتي فردي نظرات يا احساساتش را بيان کرد، خودش به اشتباهش پي مي‌برد يا به آرامشي که نياز دارد، دست مي‌يابد.
همدلي به جاي قضاوت کردن
قضاوت کردن، به نوبة خود رفتار بدي نيست، بلکه يکي از فرآيندهاي عالي ذهن انسان محسوب مي‌شود؛ اما هنگامي‌که قضاوت به طور عجولانه و بدون تفکر کافي صورت بگيرد، مي‌تواند پيامدهاي ناخوشايندي براي فرد داشته باشد؛ چرا که افراد بر اساس قضاوت‌هاي خود در زندگي دست به عمل مي‌زنند.
بسياري از قضاوت‌هاي زود هنگام، با برچسب زدن به ديگران همراه است؛ براي مثال، هنگامي که ما با فردي برخورد مي‌کنيم که وظايفش را به خوبي انجام نداده است، ممکن است که به او برچسب «بي‌مسؤوليت» بزنيم. اين برچسب‌ها معمولاً نشان دهندة قضاوت‌هاي زود هنگام ما هستند؛ چرا که ما با قرار گرفتن در يک شرايط جزيي، نسبتي کلي به يک فرد مي‌دهيم. اين مساله نشان مي‌دهد که نتوانسته‌ايم ارزيابي درستي از موقعيت وي به عمل بياوريم و علت رفتار اشتباه او را به درستي بررسي کنيم.
براي اينکه بتوانيد دست از زود قضاوت کردن برداريد، تلاش کنيد تا استفاده از برچسب‌ها را کنار بگذاريد و با ذهنيت بي‌طرف‌تري در چالش‌ها و موقعيت‌هاي دشوار، با ديگران برخورد کنيد. همچنين تلاش کنيد که توانايي ديدن مسايل را از پشت چشمان طرف مقابل داشته باشد. انجام اين امر، صرفاً از طريق توجه و گوش کردن به حرف‌هاي طرف مقابل امکان پذير است.
توجه داشته باشيد که درک احساسات ديگران و ابراز همدلي، دوست داشتن و صميميت متقابل را تقويت مي‌کند.
انتقادپذير باشيد
هر کسي دوست دارد که رفتار و گفتارش مورد قبول همگان باشد و ديگران او را براي آنچه که هست و انجام مي‌دهد، گرامي بدارند؛ اما واقعيت اين‌گونه است که اگر تا ديروز در خانوادة خود تحسين مي‌شديد و افکار و رفتارتان مورد پذيرش خانواده يا حتي اقوامتان بود، قرار نيست که در جمع هم اتاقي‌هايتان نيز همين شرايط را داشته باشيد، و ممکن است که گفتار يا ذهنيتي که تا ديروز در جمع خانواده از آن استقبال مي‌شد يا حداقل کسي به آن اعتراضي نداشت، در خوابگاه مورد انتقاد قرار گيرد. در چنين مواقعي، از حالت تدافعي بپرهيزيد و به جاي آنکه خود را مبرّا از اشتباه بدانيد و ديگران را مقصر بخوانيد، از فرد يا افراد انتقاد کننده بخواهيد که انتقاد خود را بيشتر توضيح دهند و سؤال‌هايي را براي پي بردن به انتقاداتشان طرح کنيد. توجه داشته باشيد که شما هر قدر باهوش باشيد و با رتبه‌اي خوب نيز در دانشگاه پذيرفته شده باشيد، در برج عاج قرار نداريد و نبايد انتظار داشته باشيد که همه شما را قبول داشته باشند.
سازنده انتقاد کنيد
معمولاً افراد با شنيدن واژه انتقاد، خاطرات تلخي برايشان تداعي مي‌شود و در برابر هرگونه انتقادي که از آنها مي‌شود، حالت تهاجمي به خود مي‌گيرند و مقاومت مي‌کنند؛ اما اگر شيوة انتقاد سازنده را بدانيم، مي‌توانيم در صورت لزوم انتقاد کنم و شاهد نتايج مثبت آن نيز باشيم.
انتقاد در ميان جمع، معمولاًبه ايجاد احساس حقارت يا شرمندگي فرد مي‌انجامد. چنين انتقادهايي، در بيشتر مواقع، موجب رنجش خاطر افراد مي‌شود. سعي کنيد که اگر انتقاد سازنده‌اي داريد، در جاي خلوت و تنها با حضور خود فرد انجام دهيد.
هنگام انتقاد کردن، به جاي گفتن جملاتي مانند: «لطفاً اين کار را نکن، من از آن منتفرم»، بگوييد: «به نظرم اگر اين‌گونه رفتار مي‌کردي، بهتر بود.»
انتقاد کردن با اين جملات، براي فرد بسيار خوشايندتر است و بهتر هم از سوي او پذيرفته مي‌شود؛ زيرا در اين شيوه، شما به صورت کاملاً شفاف، رفتاري را که دوست داريد، بيان مي‌کنيد و در واقع يک راه حل يا گزينة پيشنهادي مطلوب را براي تغيير آن ارايه مي‌دهيد.
