مطالعه و آمادگی برای آزمون سراسری در میان داوطلبان، شکل‌ها و شیوه های گوناگونی دارد. هر یک از داوطلبان، بنا بر عادات خاص خود و شرایطی که دارند، سبک‌ها و ساعات خاصی را برای مطالعه انتخاب می‌کنند. با اینکه هر فردی، باید با شیوه و ساعات مطالعه خود راحت باشد تا یادگیری بهتر و بازدهی مناسبی برای آزمون سراسری داشته باشد، اما با این حال، هر داوطلبی باید حتماً قبل از برنامه‌ریزی و خواندن برای آزمون سراسری یا حتی در دوره تحصیل، درباره شیوه‌های صحیح مطالعه دقت کرده و آنها را به کار گیرد. برای انجام این کار هم می‌توانید از مشاوران، معلمان، پدر و مادر یا کنکوری‌های برتر کمک بگیرید.
یکی از روش‌هایی که برخی از داوطلبان آزمون سراسری به منظور آمادگی و مطالعه برای این آزمون انتخاب می‌کنند، مطالعه با دوستان یا همکلاسی‌های خود است. با توجه به اینکه این شیوه مطالعه محاسن و مشکلاتی دارد، در این مقاله سعی داریم تا شما را با بهترین راه‌های مطالعه با دوستان و همکلاسی‌هایتان آشنا کنیم تا اگر جزو این گروه از داوطلبان هستید، بتوانید از وقت و زمان خود، استفاده بهینه و راضی کننده‌ای بکنید. از محاسن این شکل از مطالعه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- ایجاد انگیزه بیشتر برای مطالعه
معمولاً برای بیشتر افراد، بودن در جمع دوستان، لذت بخش و توام با شادی است. درست است که درس خواندن برای بسیاری از افراد، تکلیف است و نه تفریح، اما وقتی دغدغه ها و مشکلات یا اهداف کاری مانند آمادگی برای آزمون سراسری برای جمعی مشابه باشد، مشکلات راه کمتر دیده شده و انگیزه برای رسیدن به هدف، بیشتر می‌شود. علاوه بر افزایش انگیزه، به خاطر حضور در جمع دوستان، ایجاد فضای رقابتی و مسابقه‌ای به دلیل وجود رقبا و اطلاع از میزان تلاش و کوشش آنها، باعث می‌شود تا داوطلبی که با دوستانش مطالعه می‌کند، رغبت و انگیزه بیشتری برای مطالعه پیدا کند و به این ترتیب، سطح مطالعه بالا می‌رود.
2- یادگیری بهتر
بیشتر مواقع اتفاق می‌افتد که داوطلبان، هنگام مطالعه با اشکالات درسی مواجه شوند یا اصلاً قادر به یادگیری مبحثی نباشند. این مشکل سبب می‌شود تا وقت مطالعه‌ای که داوطلب برای آن درس در نظر گرفته است، تلف شود؛ از طرف دیگر، داوطلبی که پی در پی با اشکال در دروس خود مواجه شود و نتواند آنها را برطرف کند، دلسرد و ناامید می‌شود. این مشکلات می‌تواند به شیوه‌های مختلفی حل شود؛ مثلاً رفتن به کلاس‌های تقویتی، گرفتن معلم خصوصی و … از جمله این راهکارهاست؛ اما یک راهکار خوب و کم هزینه، این است که مطالعه در بعضی از ساعات در جمع دوستان انجام گیرد؛ پس یادگیری بهتر، یکی از محاسن مطالعه با دوستان است.
مطالعه گروهی و در جمع دوستان، معایبی نیز دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- اتلاف وقت
دوستان و همکلاسی‌ها، بخصوص اگر در مساله‌ای به نام آزمون سراسری با هم مشترک باشند، حرف های غیر درسی زیادی هم برای گفتن به همدیگر در این زمینه دارند. کافی است یکی از بحث هایی مانند اینکه “فلانی با وجود مطالعه زیاد نتوانست رتبه خوبی کسب کند” و … مطرح شود؛ به این ترتیب، موضوع بحث و گفت و گوی یک یا حتی چند ساعته میان همه دوستان به وجود می‌آید. علاوه بر صحبت کردن‌های متعدد، هماهنگ نبودن افراد برای مطالعه، رعایت نکردن وقت شروع یا پایان مطالعه، دیر رسیدن و … باعث می‌شود تا وقت مطالعه تلف شود.
2- ناامیدی و از بین رفتن اعتماد به نفس
وقتی دو یا چند دوست تصمیم می‌گیرند تا به صورت گروهی برای آزمون سراسری مطالعه کنند، یکی از مشکلاتی که پیش می‌آید این است که در بین آنها فرد یا افرادی در درس یا دروسی ضعیف بوده و کسانی نیز در درس یا دروسی قوی باشند. گرچه هدف از مطالعه گروهی، رفع همین اشکالات و ضعف‌ها در دروس است، اما ممکن است که داوطلبان ضعیف‌تر احساس ناامیدی کرده یا اعتماد به نفس خود را از دست بدهند؛ البته این موضوع تا حد زیادی به خود داوطلبان بستگی دارد. با این همه، توانمندی سایرین می‌تواند هم نتیجه منفی و هم مثبت در سایر اعضای گروه دوستان ایجاد کند.
3- هماهنگی نداشتن در مطالعه
یکی از مهم‌ترین مشکلات مطالعه جمعی، این است که ایجاد هماهنگی برای مطالعه موضوع خاصی در گروه در یک جلسه یا ساعت معین به سختی انجام می‌شود؛ در واقع، ممکن است که فردی در آن درس، قوی و فرد دیگری در همین درس، ضعیف باشد؛ به این ترتیب، داوطلب قوی علاقه‌مند است تا زودتر به مبحث دیگری پرداخته شود؛ در حالی که داوطلب ضعیف تمایل دارد که آن مبحث را بخوبی فراگیرد.
با توجه به محاسن و معایبی که به آنها اشاره شد، باز هم، بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری، مطالعه جمعی را می‌پسندند. اگر شما نیز جزو این دسته از عزیزان هستید، حتماً برای مطالعه بهتر و بازدهی بیشتر به این نکات توجه کنید:
1- مدیر گروه انتخاب کنید
یکی از کارهای مهمی که در مطالعه گروهی باید انجام دهید این است که شخصی را به عنوان رهبر و مدیر گروه انتخاب کنید؛ حتی اگر مطالعه شما دو نفره باشد. توجه داشته باشید که این شخص از نظر برنامه‌ریزی و مدیریت زمان و دروسی که باید مطالعه شود صاحب اطلاع باشد و همه افراد گروه به برنامه‌ها و صحبت‌های او احترام گذاشته و اگر پیشنهادی نیز دارند با او در میان گذارند. مدیر گروه، علاوه بر توانایی‌های فوق، باید توانمندی هماهنگی و سنجش نظرات اعضای گروه و استفاده از آنها را در صورت تایید بقیه افراد، داشته باشد.
2- مطالعه گروهی برای رفع اشکال باشد
حتماً به این نکته توجه داشته باشید که اگر هر یک از افراد گروه بدون مطالعه اولیه و برای شروع مطالعه یک درس یا مبحث در کنار هم گرد آیند، کار به کندی پیش خواهد رفت؛ بنابراین، سعی کنید از زمانی شروع به مطالعه گروهی کنید که مطالعه اولیه انجام شده و قرار بر این باشد تا نکاتی را که در آن اشکال دارید در جلسات مطالعه گروهی رفع کنید؛ در واقع، بهتر است که هر داوطلب، ساعاتی را به مطالعه فردی پرداخته و سپس برای رفع اشکال، کنار دیگر اعضای گروه جمع شود. انجام این کار، چند مزیت دارد: اول اینکه از اتلاف وقت شما جلوگیری می‌کند؛ زیرا ممکن است که شما آن مبحث را بدانید و خود را نیازمند شرکت در آن جلسه خاص ندانید. دوم اینکه ممکن است یکی از افراد برای مطالعه اولیه یک مبحث، نیازمند دو ساعت و فرد دیگری نیازمند نیم ساعت زمان باشد، و این زمان، نباید در جلسه گروهی هدر رود. سوم اینکه مطالعه اولیه به تمرکز و فکر بیشتری نیاز دارد و بهتر است که این مهم به تنهایی انجام گیرد.
3- تقسیم کار کنید
بعد از اینکه بین افراد گروه درباره موضوع رفع اشکال‌های جلسه بعد توافق شد، باید به این نکته توجه کنید که کدام یک از افراد گروه، اطلاعات بیشتری درباره آن مبحث دارند و می‌توانند در جلسه بعدی، نقش آموزگار را بازی کنند. فرقی نمی‌کند که تعداد داوطلبان برای تدریس بعدی چند نفر باشد؛ مهم این است که این افراد باید همه آنچه را که می‌دانند، از جمله نکات مهم، نکات ریز کنکوری و تست‌های مهم را برای طرح در جلسه بیاورند.
4- ذهنتان را گرم کنید
ذهن ما نیز، مانند جسم ما، برای اینکه ورزیده تر باشد و کارش را بهتر انجام دهد، نیاز به گرم کردن دارد. در پانزده دقیقه اول مطالعه، نیروی ما صرف گرم کردن مغز برای تمرکز روی موضوع مورد نظر می‌شود؛ بنابراین، کارآیی فرد در پانزده دقیقه اول، کمتر است. حتماً تا به حال متوجه شده‌اید که در دقایق اول امتحان، فهم سؤالات و پاسخ دادن به آنها تا اندازه ای مشکل است، اما بعد از چند دقیقه با سهولت بیشتری موفق به پاسخ دادن به سؤالات می‌شوید؛ پس، چه در مطالعه گروهی و چه در مطالعه فردی، حتماً به گرم کردن مغزتان توجه کنید. بهترین راه برای گرم کردن ذهن، مرور مطالب گذشته است. انجام این کار، علاوه بر آماده کردن مغز، باعث می‌شود که بهتر بتوانید بین معلومات جدید و دانسته‌های قبلی خود ارتباط برقرار کنید. برای گرم کردن مغز در مطالعه گروهی، از معلم آن جلسه بخواهید که ابتدا توضیحات مقدماتی و کلی را به بقیه ارایه دهد و سپس وارد مبحث رفع اشکال و تست‌ها شود.
5- جزوه خودتان را داشته باشید
حتماً به این نکته توجه کنید که در مطالعه گروهی هم شما نیازمند نوشتن و خلاصه‌برداری هستید. از آنجایی که بهترین خلاصه ها، همیشه خلاصه های خود فرد است، حتماً در هنگام مطالعه گروهی به نوشتن نکات مهم بپردازید و به این بهانه که “الان دارم گوش می‌دهم و بعداً جزوه را از کسی می‌گیرم و رونویسی می‌کنم” از نوشتن طفره نروید. برای اینکه بتوانید از جلسه بیشترین استفاده را ببرید، مباحث را ضبط و آنها را مجدداً گوش کنید.
6- از گفتن سخنان ناامید کننده بپرهیزید و به هم انگیزه دهید
ممکن است که در زمان مطالعه گروهی، افراد یا فرد ضعیف‌تر، احساس ناامیدی کرده یا سخنانی بین اعضا رد و بدل شود و افراد ضعیف‌تر، انگیزه و توان خود را برای آزمون از دست بدهند. همه افراد گروه باید به این موضوع توجه داشته باشند که نه تنها چنین بحث‌هایی نباید مطرح شود، بلکه هر زمان که شرایط پیش آمد، تمام اعضا باید به یکدیگر امید و انگیزه داده و همدیگر را برای رسیدن به هدف تشویق کنند. جملاتی مانند “تو می‌توانی”، “می‌دانم موفق می‌شوی” “اینها خیلی آسان هستند” و … می‌تواند تاثیر خوبی بر انگیزه شما و دوستانتان داشته باشد.
7- مکان خوبی را برای مطالعه درنظر بگیرید
چه در مطالعه گروهی و چه در مطالعه فردی، مکان مطالعه، به خاطر آرامش داشتن و تمرکز گرفتن، بسیار مهم است. تا آنجا که ممکن است، در مکانی مطالعه کنید که احتمال ایجاد مزاحمت از سوی دیگران در آن مکان کم باشد. سکوت و دور بودن از عوامل حوس‌پرتی نیز می‌تواند در این زمینه بسیار مؤثر باشد. هرچه را که برای مطالعه نیاز دارید قبلاً آماده کنید و البته چیزهای غیر ضرور نیز را از کنار خود بردارید و موانع حواس پرتی را به حداقل برسانید.
برای انتخاب مکان مطالعه گروهی، باید نکاتی را درنظر بگیرید: اول اینکه این مکان در جایی قرار گرفته باشد که به منزل همه افراد نزدیک باشد، و دوم اینکه در این مکان، امکان مطالعه و بحث با صدای بلند را داشته باشید. اگر خانه یکی از افراد گروه، مساعد حضور همه افراد بوده و البته شرایط یک مکان مطالعه خوب را داشته باشد، این مکان می‌تواند بهترین جا برای مطالعه گروهی شما باشد.
* هفته نامه پیک سنجش
