سرنوشت خود را به دست ديگران نسپاريد !
تبليغات اول: انتخاب رشته به کمک بهترين و دقيقترين نرمافزار
انتخاب رشته مسالۀ کوچکي نيست. آيندۀ شما به يک انتخاب رشته صحيح بستگي دارد. به ياري نرمافزار ما ميتوانيد بهترين و دقيقترين انتخاب رشته را انجام دهيد؛ چون اين نرمافزار، تطبيق داده شده با گزينش بومي، گزينش استاني و گزينش ناحيهاي است و بخت قبولي شما را در رشته مورد علاقهتان تا 99 درصد بالا ميبرد.
تقريباً تمامي تبليغهايي که قصد فروش يک نرمافزار انتخاب رشته را دارند از همين عبارتها استفاده ميکنند؛ افرادي که با اطمينان ميگويند که نرمافزار آنها با آخرين تغييرات و مصوبات سازمان سنجش آموزش کشور از قبيل ميزان سهميههاي بومي، منطقهاي، جنسيت، سهميههاي خاص و … مطابقت سازي شده است (و اصلاً هم به روي مبارک خودشان نميآورند که وقتي هنوز دفترچۀ راهنماي شمارۀ 2 آزمون سراسري 97 از سوي سازمان سنجش آموزش کشور منتشر نشده است، آنها چگونه از آخرين تغييرات و مصوبات مطلع هستند و از کجا اين اطلاعات را کسب نمودهاند ؟!)
حتي برخي پا را فراتر از اين گذاشته و در تبليغ خود گفتهاند: « امکان مقايسه داوطلب با ديگر داوطلبان در کنکور سراسري 97»!
يعني آنها ميتوانند از وضعيت تمامي داوطلبان امسال اطلاع داشته باشند و بر اساس آن انتخاب رشته نمايند! ادعايي که حتي سازمان سنجش آموزش کشور نيز تاکنون مطرح نکرده است. براستي چگونه ممکن است که يک نفر يا يک گروه، از وضعيت تمامي داوطلبان همان سال مطلع شود، در حالي که اطلاعات علمي از وضعيت تمامي داوطلبان سالهاي گذشته نيز تنها در اختيار سازمان سنجش آموزش کشور است؟!
برخي از مؤسسات نيز، ضمن بازي با کلمات و استفاده از اصطلاحات، تلاش ميکنند تا به داوطلبان بقبولانند کاري که انجام ميدهند، علمي، با کيفيتي بسيار خوب و خارج از توان شخصي يک داوطلب است؛ براي مثال، در يکي از تبليغها آمده است: « سورت رشته ـ شهرها تحت نظارت عملکردي الگوريتم تعيين مطلوبيت رشتهشهر» يا «روش ماتريس متقاطع روش انحصاري دکتر … است» و «سنجش بر اساس معدل داوطلب (جديد) با خروجيهاي متفاوت»؛ لفّاظيهايي که به داوطلب براي شناخت رشتهها و دانشگاهها، و در نهايت يک انتخاب رشته صحيح و قابل قبول، هيچ کمکي نميکند؛ براي مثال، اين شعار آخر به راستي نامفهوم است؛ زيرا معدل داوطلب در رتبه وي لحاظ ميشود و کارنامهاي که در دست داوطلب است، بر اساس نمره آزمون و تاثير معدل کتبي نمرات نهايي اوست؛ پس سنجش بر اساس معدل داوطلب با خروجيهاي متفاوت چه معنايي دارد؟!
تبليغات دوم: انتخاب رشته دستي
«سراغ انتخاب رشته کامپيوتري نرويد.سراغ افراد کم تجربه که شناختي از دانشگاهها، رشتهها و … ندارند، نرويد.
انتخاب رشته … تنها انتخاب رشتهاي است که از سوي مدرس دانشگاه تهران و به صورت دستي در چند جلسه انجام ميشود.»
انتخاب رشته … تنها انتخاب رشتهاي است که از سوي مدرس دانشگاه تهران و به صورت دستي در چند جلسه انجام ميشود.»
محتواي تبليغات مراکزي که به انتخاب رشته دستي اعتقاد دارند، کم و بيش همان است که ذکر گرديد.
اين دسته از تبليغات معتقدند که ميتوانند با مشاوره حضوري، انتخاب رشتۀ دقيقتري ارايه دهند؛ اما مشکل اين است که در اين نوع تبليغات نيز بيشتر به بازاريابي توجه ميشود تا دادن اطلاعاتي دقيق و کاربردي به داوطلبان؛ براي مثال، ميگويند: انتخاب رشته ويژه براي رتبههاي زير 1000 يا رتبههاي بالاي 88 هزار در گروههاي آزمايشي علوم تجربي، علوم رياضي و فني و علوم انساني.
اين در حالي است که اکثر قريب به اتفاق رتبههاي زير 1000 موقعيتشان روشن است؛ يعني ميتوانند، با توجه به علاقه خود، رشتههايشان را به ترتيب اولويتي که تمايل دارند، انتخاب کنند (توجه داشته باشيد که هر داوطلب ميتواند 150 انتخاب داشته باشد و عقب يا جلوتر زدن يک رشته، تاثيري در پذيرش داوطلب ندارد؛ يعني اگر رتبه داوطلبي 800 شده باشد و رشته علوم سلولي مولکولي تهران را در فرم انتخاب رشتهاش به عنوان هشتادمين انتخاب خود آورده باشد و داوطلب ديگري با رتبه 801 رشته علوم سلولي مولکولي تهران را به عنوان اولين انتخاب در فرم انتخاب رشتهاش درج کرده باشد، اگر رشتۀ علوم سلولي مولکولي دانشگاه تهران ظرفيت داشته باشد، اولويت با رتبه 800 است؛ در صورتي که دارنده اين رتبه در هيچ يک از انتخابهاي قبلياش پذيرفته نشده باشد).
رتبههاي داوطلباني مانند مثال پيشگفته که بالاي 88 هزار است هم وضعيتشان روشن است. وقتي در سال گذشته در کل کشور، کمتر از چند ده هزار نفر در هر يک از گروههاي آزمايشي علوم رياضي و فني، علوم تجربي، علوم انساني در رشتههاي روزانه پذيرفته شدهاند (رشتههاي روزانه شامل تمامي رشتههاي روزانه دوره دکتري حرفهاي، کارشناسيارشد، کارشناسي و کارداني در دانشگاهها و مراکز آموزش عالي کل کشور ميشود)، ميتوان متوجه شد که کسي که رتبه بالاي 80 هزار بياورد، در هيچ يک از رشتههاي روزانه و به احتمال قوي شبانه هم پذيرفته نخواهد شد و حتي شايد اجازه انتخاب رشتههاي روزانه و شبانه را نيز نداشته باشد و تنها بايد رشتههاي دانشگاههاي پيامنور، غيرانتفاعي يا رشته بدون آزمون را انتخاب کند. اگر هم داوطلبي تصور ميکند که به دليل داشتن رتبه نه چندان مطلوب (چند ده هزاري) بايد حتماً به مرکز خاصي مراجعه کند تا بتواند در دانشگاهها و مراکز آموزش عالي پذيرفته شود، بايد گفت که در چند سال اخير، مسؤولان سازمان سنجش آموزش کشور بارها اعلام کردهاند که همۀ داوطلبان، حتي افرادي که کنکور ندادهاند، امکان انتخاب رشته دارند و ميتوانند در دانشگاه پذيرفته شوند.
چه بايد کرد؟
در سالهاي دورتر، داوطلبان فقط امکان وارد کردن 14 رشته را در فرم انتخاب رشته داشتند؛ در نتيجه،داوطلبان بايد با توجه و رتبه و وضعيت خود، با دقت بسيار انتخاب رشته ميکردند و مواظب بودند که حتي يک انتخاب خود را بيحساب به هدر ندهند؛ اما در حال حاضر، هر داوطلب در فرم انتخاب رشته امکان 150 انتخاب دارد و در واقع حساسيت انتخاب رشته مثل گذشته نيست. امروزه فقط مهم اين است که هر داوطلب با توجه به علايق، تواناييها و شرايط خود (توجه به دانشگاه،شهرودورههاي تحصيليکه انتخاب ميکند)، انتخاب رشته نمايد؛ چون، همان طور که پيش از اين گفتيم، اولويتبندي کدرشتهمحلها هيچ نقشي در پذيرش افراد ندارد و فقط بيانگر اولويت علاقهمندي داوطلب است؛ يعني داوطلب با توجه به علايق خود، به ترتيب، کد رشته محلهاي مورد علاقهاش را در فرم انتخاب رشته وارد ميکند؛ البته بعضي از رشتهها، همان طور که در دفترچه راهنماي شماره 2 آزمون سراسري نيز ذکر شده است، شرايط خاصي دارد که حتماً بايد هنگام انتخاب رشتههاي مورد نظر به آنها توجه کرد.
از همين رو، فقط مطالعه دفترچه راهنماي سازمان سنجش براي انتخاب رشته کفايت ميکند و نيازي نيست که به مراکز انتخاب رشته مراجعه کنيد. براي اطلاع از وضعيت دانشگاههاي کشور نيز بهترين گزينه، سايتهاي دانشگاهها هستند، و در نهايت، اگر فکر ميکنيد که حتماً بايد بدانيد که در چه محدوده رشتههايي پذيرفته خواهيد شد، نرمافزار سازمان سنجش آموزش کشور، دقيقترين اطلاعات را در اختيار شما ميگذارد؛ زيرا با توجه به نتايج کليه داوطلبان سالهاي گذشته اين نرمافزار تهيه شده است (قريب به اتفاق مراکز انتخاب رشته اطلاعات خود را از طريق همين نرمافزار کسب ميکنند و بعد براي يک انتخاب رشته هم رقمهاي نجومي از داوطلبان ميگيرند)؛ هر چند که سازمان سنجش نيز معتقد است که نميتوان نتايج هيچ نرمافزاري، حتي نرمافزار سازمان سنجش، را صد درصد قطعي دانست؛ چون شما، همان طور که پيش از اين نيز گفته شد، بر اساس نتايج داوطلبان سال يا سالهاي گذشته انتخاب رشته ميکنيد و امکان دارد که داوطلبان در سال جاري هنگام انتخاب رشته به گونهاي متفاوت عمل کنند و يک رشته نسبت به سال قبل مطلوبتر شده يا کمتر مورد استقبال داوطلبان قرار گيرد. همچنين ظرفيتهاي دانشگاهها هر سال تغيير ميکند و حتي گاهي اوقات يک رشته در سراسر دانشگاههاي کشور حذف ميشود يا رشته جديدي به مجموعه رشتههاي دانشگاهي اضافه ميگردد.
نکته مهم
بسياري از داوطلبان براي پر کردن فرم انتخاب رشته به کافي نتها مراجعه ميکنند. برخي از کافي نتها به دليل حجم زياد مراجعه کنندگان، به داوطلبان پيشنهاد ميدهند که فرم پيش نويس را تحويل آنها داده تا آنها انتخاب رشته را انجام دهند و دو روز بعد براي اطمينان از انجام انتخاب رشته مراجعه نمايند. متاسفانه برخي از اوقات، داوطلبان هنگام مراجعۀ دوباره، فرم انتخاب رشته را بررسي نميکنند و در نتيجه گاه به اشتباه در کد رشته محلي پذيرفته ميشوند که آن را انتخاب نکرده بودهاند، و يا آنکه رشته مورد نظرشان از سوي کافينتها در فرم انتخاب رشته درج نميشود؛ از همين رو، به داوطلبان تاکيد ميشود که حتماً يک کپي از فرم انتخاب رشته خود تهيه و آن را به طور دقيق کنترل کنند و در صورت بروز اشتباه، آن را تصحيح نمايند.
برخي از مؤسسات، ضمن بازي با کلمات و استفاده از اصطلاحات، تلاش ميکنند تا به داوطلبان بقبولانند که کاري که انجام مي دهند، علمي، با کيفيتي بسيار خوب و خارج از توان شخصي يک داوطلب است؛ براي مثال، در يکي از تبليغها آمده است: «سورت رشته ـ شهرها تحت نظارت عملکردي الگوريتم تعيين مطلوبيت رشته ـ شهر»
* هفته نامه پیک سنجش