سال تحصيلي جديد، حرکت و شورآفريني
يکي دو روز ديگر تابستان به پايان ميرسد و وارد فصل سوم سال ميشويم. با فرا رسيدن پاييز و آمدن مهرماه و نواخته شدن زنگ مدارس و شروع کلاسهاي دانشگاهها، رسماً سال تحصيلي جديد آغاز ميشود و نسيم حرکت نويد بخش ميليونها دانشآموز و دانشجوي ايراني در مقاطع مختلف تحصيلي و دانشگاهي براي کسب دانش و فضيلت همراه با بالندگي و پويندگي وزيدن ميگيرد.
آغاز سال تحصيلي جديد از منظر فردي و اجتماعي، دربردارنده فرصتها و تهديدهاي قابل توجهي است؛ فرصت از اين لحاظ که به هر روي، شروع دورهاي جديد و گام نهادن در مسير پيشرفت علمي از سوي دانشآموزان و دانشجويان را نويد ميدهد، و تهديد از آن جهت که اگر براي اين پتانسيل با ارزش، که در وجود ميليونها دانشآموز و دانشجو جريان دارد، تدبيري انديشيده نشود و برنامهريزي دقيقي براي هدايت اين استعدادهاي عظيم و شگرف، که سرمايههاي با ارزش اين مردمند، صورت نگيرد، عملاً پيشرفت قابل توجهي در عرصههاي علم و فناوري و ساير حوزههايي که با دانشاندوزي و علمآموزي مرتبطند حاصل نخواهد شد.
در اين ميان، ميتوان دانشآموزان يا دانشجويان را از يک منظر به دو دسته تقسيم کرد: گروهي که از يک مقطع تحصيلي به يک مقطع تحصيلي ديگر وارد ميشوند، و گروهي که دانشآموخته آخرين مقطع تحصيلي مدارس (دوره متوسطه) هستند و پس از موفقيت در آزمون سراسري يا ساير آزمونهاي مشابه، تازه از يک نهاد آموزشي به يک نهاد آموزشي ديگر نقل مکان کرده و در حال آشنايي با تفاوتها و شباهتهاي ميان اين دو نهاد مهم و اثرگذار در زندگي شخصي و اجتماعي هر فرد هستند.
هر يک از گروههاي پيشگفته، در مواجه شدن با مقطع جديد يا نهاد آموزشي تازه، با تغييراتي روبرو ميشوند که در جاي خود براي آنها اين تفاوتها و شباهتها جالب توجه خواهد بود؛ اما نکته مهمتر که پرداختن به آن در اين مجال لازم به نظر ميرسد، حفظ روحيه ترقي و تعالي براي جهش به سمت مقاطع تحصيلي و دانشگاهي بالاتر است که الزاماً در نتيجه حرکت و شور آفريني پيوسته و ممتد از سوي دانشآموزان يا دانشجويان حاصل ميشود؛ به ديگر سخن، ورود به يک مقطع تحصيلي ديگر در نهاد آموزشي مدرسه يا دانشگاه يا وارد شدن از مدرسه به دانشگاه يا ارتقاي سال تحصيلي، به خودي خود ارزشمند و ارزشآفرين نيست؛ بلکه آن چيزي ارزشمند و ارزشآفرين است که بتواند اولاً دايمي و هدفمند باشد، و ثانياً در يک مسير مستقيم ما را به سمت پيشرفت، ترقي و تعالي بعدي به صورت تدريجي رهنمون گردد؛ در غير اين صورت، ادامه تحصيل در هر يک از مقاطع تحصيلي مدرسه يا دانشگاه، اگر هدف ارزشمندي را با خود به همراه نداشته و تنها از روي «عادت» يا خواسته ديگران، بويژه پدر و مادر، يا عقب نماندن از زمانه باشد، نه تنها از هدفمندي تهي بوده و کم ارزش خواهد بود، بلکه جز اتلاف عمر و سرمايه دانشآموز يا دانشجو و جامعه، هيچ حاصلي را در بر نخواهد داشت؛ ضمن آنکه موجب به هدر رفتن سرمايههاي عظيم مادي و معنوي کشور نيز خواهد شد.
اين بحث را در اين ستون با آرزوي انديشه بيشتر و فراگيرتر تمام دانشاندوزان، اعم از دانشآموزان و دانشجويان، در مورد اهداف خود، به پايان ميبريم که نقل (به مضمون) است که يکي از معصومان (ع) فرمودند: خداوند رحمت کند کسي را که بينديشد از کجا آمده است، در کجا هست و به کجا خواهد رفت.
موفق باشيد / هفته نامه پیک سنجش