به همه شما کنکوری‌های عزیز که سرانجام توانستید با تمام سختی‌ها و مشکلات، در جلسه کنکور حاضر شوید، یک تبریک و «خسته نباشید» اساسی و درست و حسابی عرض می‌کنیم. امیدواریم که همه شما عزیزان به هدفی که در نظر دارید برسید و سال آینده خود را در جایگاهی که دوست دارید، ببینید. گرچه کنکور تمام شد، اما احتمالاً برای بسیاری از شما عزیزان و حتی خانواده هایتان، هنوز صحبت ها در مورد کنکور و حواشی آن ادامه دارد؛ در واقع، بعد از آزمون، بیشتر داوطلبان نسبت به آزمون و نتیجه آن بی‌تفاوت نیستند و هر داوطلبی به دنبال یافتن کلید سؤالات است تا بتواند نتیجه زحمات خود را محاسبه کند و تمام کنکوری‌ها روزشماری می‌کنند تا زمان اعلام نتیجه فرا برسد و نتیجه زحمات یکساله خود را ببینند؛ در این میان، داوطلبان را از نظر رضایت از کنکور و نتیجه ای که در پی آن هستند می‌توان به چند گروه تقسیم کرد:
گروه اول، افرادی هستند که یقین دارند پذیرفته می‌شوند و صددرصد به عملکرد خود ایمان دارند، گروه دوم، افرادی هستند که در مورد نتیجه‌ای که کسب خواهند کرد، تردید دارند، و گروه سوم، افرادی هستند که یقین دارند که در این آزمون به نتیجه دلخواه نخواهند رسید و مجبورند دوباره در کنکور شرکت کنند. در هر شرایط و در هر گروهی که هستید، نکته مهم این است که از حس و حال بعد از کنکور لذت ببرید و به خود فرصت استراحت و انجام کارهای مورد علاقه را بدهید؛ البته کارهایی هم وجود دارد که بعضی از شما داوطلبان می‌توانید انجام دهید؛ مثلاً آن عده که یقین دارند قبول می‌شوند، باید بعد از چند روز استراحت و رفع خستگی ناشی از آزمون، کم کم به فکر انتخاب رشته و دانشگاه موردنظر خود باشند. این موضوع به شما کمک می کند تا با فراغ بال و در فرصت کافی به انتخاب راه زندگی آینده خود بیندیشید و یک انتخاب درست و اصولی داشته باشید. اگر جزو داوطلبانی هستید که در مورد نتیجه ای که کسب خواهید کرد، تردید دارید، سعی کنید که با خوش بینی به فکر انتخاب رشته باشید؛ چون اگر بنا را بر قبول نشدن بگذارید و مجاز به انتخاب رشته بشوید، ممکن است که فرصت‌ها را از دست داده و با یک انتخاب نه چندان آگاهانه در هنگام انتخاب رشته، نتوانید اقدام مؤثری انجام دهید. به همین دلیل سعی کنید که در فرصت باقی مانده تا زمان انتخاب رشته، در کنار سایر کارهایی که انجام می‌دهید، به تحقیق و مشورت با مشاوران، خانواده و دوستان صاحب اطلاع خود پرداخته و شرایط مناسب و درخور تلاش خود را در نظر گرفته و یادداشت کنید.
حتماً از خود می‌پرسید پس گروه سوم چه کار کنند. داوطلبان عزیزی که مطمین هستید با توجه به آزمونی که داده اید در رشته و دانشگاه مورد نظر خود پذیرفته نمی‌شوید یا اصلاً امکان قبولی‌تان وجود ندارد (البته این مورد اخیر با توجه به افزایش قابل توجه ظرفیت دانشگاه‌ها، تقریباً از بین رفته است و بیشتر داوطلبان اگر فقط قصد قبولی دارند، می‌توانند در یکی از رشته‌ها و دانشگاه‌های کم طرفدار پذیرفته شوند) باید با پذیرش وضعیتی که در آن قرار گرفته‌اید، خود را برای شرایط و آینده بهتر آماده کنید.
نکته بسیار مهمی که در حال حاضر ممکن است ذهن برخی از داطلبان را به خود مشغول کند، آزمونی است که شما آن را سپری کرده اید. احتمالاً، علاوه بر جواب صحیح گزینه‌ها و تطبیق آن با پاسخ های خودتان، ممکن است مباحث زیادی، روزهای بعد از کنکور را برای شما آزار دهنده و به دور از شادی کند؛ اینکه «چرا بیشتر درس نخواندم؟»، «کاش می‌شد به گذشته برگردم و دوباره تلاش کنم»، «چرا سؤالات را کمتر مفهومی خوانده بودم؟» «چرا به عربی کمتر پرداختم؟» و موارد زیادی از این «چرا»ها می‌تواند آثار مخربی بر ذهن شما بگذارد؛ ذهنی که به خاطر ماه‌ها تلاش و درگیری شما با کنکور، از قبل خسته و خواهان استراحت است. این دریغ و افسوس خوردن ها هم ممکن است در بین همه گروه‌های داوطلبان، چه آنهایی که خوب درس خواندهاند و چه آنهایی که از میزان تلاش خود راضی نیستند، وجود داشته باشد؛ زیرا هر داوطلبی، بنا بر میزان تلاش خود و وقتی که گذاشته است، توقع دارد که موفقیت کسب کند، و اگر این نتیجه با توقع او، هم خوانی نداشته باشد، ممکن است که آثار بدی روی وی بگذارد.
به عنوان یک داوطلب، اکنون که در شرایط بعد از کنکور به سر می‌برید، باید تمام تلاش خود را برای داشتن روزهای خوب و لحظات به یاد ماندنی به کار بگیرید. یادتان باشد، چه نتیجه خوبی کسب کنید و چه به نتیجه‌ای که مورد دلخواه شما نباشد برسید، این روزها تکرار نخواهند شد؛ زیرا این زمان، بخشی از عمر گران قدر شما است که دیگر باز نمی‌گردد. کنکور تمام شد؛ باز هم می‌گوییم که کنکور تمام شد و زندگی پس ازکنکور همچنان ادامه دارد؛ پس، از آنچه خدای بزرگ به تو عطا کرده است استفاده کن و شاد باش. برای اینکه در روزهای بعد از کنکور تا اعلام نتایج، اوقاتی توام با آرامش و خوشی را سپری کنیم و خستگی ماه‌های گذشته را بخوبی از خود دور نماییم، بهتر است که به موارد زیر دقت کنیم و تا حد امکان آنها را به کار گیریم.
آرامش داشته باشید
اضطراب، پدیده طبیعی است که در تمام سنین در ما وجود دارد و وجود کمی از آن در برخی از مواقع بد نیست؛ بلکه ممکن است که عامل پیشرفت ما نیز باشد؛ اما اضطراب بعد از آزمون که حاصل نگرانی برای نتیجه آن است، احساس ناخوشایندی است که ممکن است تاثیر بدی بر شما بگذارد؛ بخصوص اینکه شما در ماه‌های قبل از کنکور نیز روزهای پر استرسی را گذرانده اید. مؤثرترین راه برای رسیدن به آرامش، یاد خداست. خدا در تمامی لحظات، پشتیبان و نگهدار ماست. قطعاً لحظات بسیاری را به یاد می آوریم که دراوج ناامیدی، نیرویی ما را حمایت کرده است؛ پس نگران چه هستید وقتی که عظیم ترین نیروها شما را حمایت می‌کند؟ لحظه ای به درون خود توجه کنید و حضور دست خدا را بر تمام حوادث زندگی خود و دیگران، با ایمان و اطمینان باور کنید. آن گاه متوجه خواهید شد که او به طور یقین، بهترین ها را برای شما در نظر گرفته است؛ پس اگر بهترین ها برای شما خواست خدای بزرگ است، چرا باید مضطرب و نگران نتیجه آزمون شوید؟ با خود بگویید که شاید من این امتحان را بخوبی پشت سر نگذرانده‌ام، اما از وضعیت دیگر داوطلبان نیز خبر ندارم؛ علاوه بر این، انسان در بیشتر مواقع نمی‌داند که چه چیزی در آینده به درد زندگی او خواهد خورد. ممکن است شما فکر کنید که با کنکوری که داده‌اید در رشته پزشکی قبول نشوید، اما اگر به خدای بزرگ توکل کنید و از او کمک بخواهید و امور زندگی خود را به دستان پر قدرت او بسپارید، حتماً این موضوع را درک خواهید کرد که شاید رشته دیگری که شما در آن پذیرفته می شوید بیشتر از این رشته در ارتقای شغلی و اجتماعی شما مؤثر باشد.
برای خود برنامه تفریحی ترتیب دهید
قدر روزهای بعد از کنکور را بدانید و از آن لذت ببرید. این روزها تکرار نشدنی هستند؛ زیرا پس از گذشت این ایام و تعطیلات تابستانی، یا باید به دانشگاه بروید و باز هم شروع به درس خواندن و تحصیل کنید، و یا اینکه خود را برای کنکوری دیگر آماده کنید؛ پس تا می توانید به ذهن و جسم خود استراحت داده و با یک برنامه تفریحی از اوقاتتان لذت ببرید. در این برنامه تفریحی می توانید وقت گذارنی با دوستان، نوشتن، طراحی،رفتن به سینما، گردش و ورزش کردن را بگنجانید؛ در این میان، بخصوص اختصاص ساعاتی از روز به ورزش کردن، می‌تواند تاثیر مثبتی روی جسم و روان شما داشته باشد. ورزش و فعالیت بدنی مرتب، بهترین راه جلوگیری از تنش و آرام کننده روح و جسم است. با انجام ورزش های مفرح و شادی برانگیز، سطحآندروفین را در بدن خود بالا برده و به این ترتیب، حس خوشی و سرحالی را درخود افزایش دهید.
از سرزنش کردن خود دست بردارید
بسیاری از ما دایم در حال سر و کله زدن با خودمان هستیم؛ با افکاری که گاه و بی‌گاه به سراغمان می‌آید. متاسفانه در اغلب موارد، این فکرها و گفت و گوهای درونی، چندان مثبت نیست و همین مساله موجب می‌شود که همه فکرها و گفت و گوهای درونی را بد و استرس‌‌زا بدانیم؛ چرا که معمولاً عادت داریم خودمان را به دلیل اتفاقات گذشته محکوم کنیم یا نگران و مضطرب اتفاقات آینده باشیم؛ اتفاقاتی که هنوز پیش نیامده و مشخص نیست که روزی به واقعیت می‌پیوندد یا نه. موضوع مهم این است که چنین افکار منفی‌ای می‌تواند امید به آینده را در فرد از بین ببرد و وی را برای طی مسیر زندگی، تنها و ناامید رها کند؛ اما چون اعمال ما نتیجه افکارمان است، اگر بتوانیم تفکراتمان را تغییر دهیم، حتماً قادر خواهیم بود که طور دیگری هم عمل کنیم و در نتیجه زندگی متفاوتی خواهیم داشت؛ پس در این مورد هم باید سعی کنید و با تمرین، افکار منفی را به فکرهایی مثبت و انرژی‌بخش تغییر دهید. به خود بگویید که کنکور تمام شده است و شما چه تلاش کرده و امتحان بدی را گذرانده باشید و چه درس نخوانده و اکنون نادم و پشیمان باشید، نمی توانید برای جبران گذشته کاری انجام دهید؛ زیرا نمی‌توانید زمان را به عقب برگردانید؛ پس به جای جدال با این افکار، به خود قول دهید تا پس از اعلام نتایج اولیه، حتماً تصمیم درستی در ارتباط با وضعیت خود خواهید گرفت.
به فکرهای مثبت بال و پر دهید
یکی از ویژگی‌های افکار منفی، طولانی بودن و کامل شدن آنهاست. فکرهای منفی، آن قدر در ذهن باقی می‌ماند و دنبال هم می‌چرخد تا یک ماجرای تلخ و منفی بزرگ در ذهن شکل بگیرد. به جای اینکه افکار منفی و ناخوشایندی را درباره نتیجه خود تداعی کنید و اوقات خود را تیره و تار نمایید، سعی کنید که فکرهای شاد و مثبت را مانند یک فیلم طولانی و نشاط انگیز دنبال کنید. برخی از تجسم‌ها بسیار مفید خواهد بود و باید تا می‌توانید داستان را ادامه دهید و بگذارید که ساعت‌ها زمان شما را به خودش اختصاص دهد؛ در ضمن، خیلی بهتر است اگر این داستان را درباره خودتان بسازید و تصور کنید که به هدف‌هایتان رسیده‌اید. یکی از بهترین راه‌های پیدا کردن قانون شفابخش زندگی، ساکت ماندن است؛ یعنی سخن نگفتن دربارة مشکلاتتان؛ پس قبل از اعلام نتایج، نفوس بد نزنید و منتظر نتیجه بمانید. به یاد داشته باشید که نتیجه شما در جمع کلی داوطلبان گروه آزمایشی‌تان سنجیده می‌شود؛ بنابراین، بدون درنظر گرفتن نتیجه آنها نمی‌توانید تصور کنید که چه رتبه‌ای کسب خواهید کرد.
ابعاد موضوع را بسنجید
خودتان را یک سال بعد از این تصور کنید که در کنکور سال آینده نتیجه دلخواه را کسب نکرده‌اید؛ یعنی زمان را یک سال به جلو ببرید و ببینید که چه اتفاقی خواهد افتاد. باور کنید اوضاع آرام تر از آن خواهد بود که شما تصورش را می‌کنید؛ زیرا عده ای از آقایان به سربازی رفته و در آینده با کوله باری از تجربه بازگشته و دوباره کنکور خواهند داد. از آنجایی که هر داوطلب مردی مجبور است بعد از گذراندن تحصیلات در صورت مشمول بودن به سربازی برود، پس فرقی نمی‌کند که این اتفاق کی بیفتد. عده‌ای دیگر از داوطلبان دوباره شروع به مطالعه می کنند و بدون تردید با یک برنامه درست و اصولی حتماً خواهند توانست نتیجه بسیار بهتری را کسب کنند؛ پس در این مواقع، شما توجه می‌شوید که این موضوع، آن قدر احتیاج به ناراحتی و بی‌تابی شما ندارد.
هرگاه مساله‌ای به سراغ شما آمد، به یک نقطة بلند بروید و از آن بالا به همه چیز نگاه کنید. آن گاه می‌بینید که مساله شما در مقیاس جهانی هیچ نیست. در چنین مواقعی سری هم به آسمان بلند کنید و از قدرت بی‌انتهای خداوند در تمام مراحل زندگی مدد بگیرید.خداوند برای غلبه بر دشواری‌های زندگی ابزارهای مهمی در اختیار گذاشته است که مهم‌ترین آنها امید و پشتکار است؛ پس با امید و پشتکار خود خواهید توانست اتفاقات را آن گونه که خود می خواهید رقم بزنید.
هنر زندگی در لحظه حال را بیاموزید
آیا از آینده خود به طور قطع اطلاع دارید؟ آیا می‌توانید بگویید که فردا چه اتفاقاتی زندگی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟ پس چرا باید زندگی خود را با نگرانی برای آینده فراموش کنیم؟ گذشته، بسیاری از افراد را مانند یک سیاهچاله بی‌انتها به سمت خود می‌کشد؛ درحالی‌که آینده مانند حبابی بزرگ از سؤالات، خواسته‌ها، امیال، امیدها، آرزوها و رویاهاست.ذهن بسیاری از ما به گونه‌ای طراحی شده است که همواره در حال فرار است؛ پس سعی کنید که به جای فکر کردن به نتیجه، در لحظه حال زندگی کنید. زندگی کردن در لحظه به معنی آن است که به گذشته فکر نکنیم و نگران آینده نباشیم؛ البته این مساله به این معنی نیست که در زندگی اهدافمان را مشخص نکرده یا خود را برای آینده آماده نکنیم؛ بلکه بدان مفهوم است که باید از گذشته پند گرفته و برای آینده، برنامه و هدف مشخصی را تعیین کنیم و در عین حال از زندگی کنونی خود نیز لذت ببریم. افرادی که در لحظه زندگی می‌کنند، کمتر گرفتار استرس می شوند و شادترند. افکار مثبت را بپذیرید و به آنها خوش آمد بگویید. حتماً به این موضوع توجه داشته باشید که فرصت‌ها هیچ گاه از بین نمی روند، بلکه شخص دیگری فرصت از دست داده ما را تصاحب خواهد کرد. اگر فرصت‌ها از بین نمی‌روند و ما همیشه وقتی برای جبران اشتباهات خود داریم و کنکور هم از این موضوع استثنا نیست، پس چرا با افکار منفی و ناراحتی نسبت به آن چه هنوز اتفاق نیفتاده است ذهن خود را درگیر و پریشان کرده و لذت زمان حال را نیز از بین ببریم؟ پس اکنون که از کنکور و تمام خستگی‌ها و استرس‌های آن رها شده‌ایم، روزهای بدون کنکور را دریابیم و از آن لذت ببریم و بدانیم که زندگی پس از کنکور همچنان ادامه دارد !
* هفته نامه پیک سنجش
علی سلیمانی ( مشاور تحصیلی )
02187761396
