در آزمون سراسري: نمرۀ منفي را جدي بگيريد

هر بار که مي‌خواهم از دانش‌آموزانم، آزمون تستي بگيرم، از من مي‌پرسند که آيا نمرۀ منفي هم دارد، و من هر بار مي‌گويم که آزمون تستي بدون نمرۀ منفي بي‌معناست؛ چون دانش فردي که آزمون تستي مي‌دهد، تنها در صورتي  قابل سنجش است که نمرۀ منفي نيز محاسبه شود؛ و گرنه  امکان دارد که برخي از افراد، بدون هيچ دانشي به سؤال‌ها پاسخ دهند، و برخي از پاسخ‌ها نيز بر حسب اتفاق صحيح باشند.

سازمان سنجش آموزش کشور نيز به همين خاطر، در تمام آزمون‌هاي تستي، نمرۀ منفي را محاسبه مي‌کند؛ به اين صورت که به هر پاسخ صحيح يک نمره و به هر پاسخ غلط يک سوم نمره منفي تعلق مي‌گيرد، و اگر سؤالي بدون پاسخ باشد، نمره مثبت يا منفي ندارد.

آيا مي‌دانيد اکثر داوطلبان کنکور، که رتبۀ خوبي در آزمون سراسري نمي‌آورند، گرفتار چاه نمرۀ منفي مي‌شوند؟! داوطلباني که مي‌گويند دلشان نمي‌آيد سؤالي را بدون پاسخ بگذارند ! يا فکر مي‌کنند که شانس و اقبال خوبي دارند و مي‌توانند روي آن حساب کنند، و عده‌اي نيز فريب تبليغات افراد و مؤسساتي را مي‌خورند که به آنها راهکارهايي را پيشنهاد مي‌دهند تا حتي بدون مطالعۀ سؤال، به گزينۀ صحيح برسند !

اما واقعيت اين است که اگر در تستي هيچ‌يک از گزينه‌ها را نتوانستيد حذف کنيد و بخواهيد به طور شانسي به آن پاسخ دهيد، بر اساس قانون احتمالات، براي اينکه به جواب درست برسيد، شانس بسيار کمي خواهيد داشت؛ بنابراين، بهتر است که به اين تست پاسخ ندهيد و به سراغ تست بعدي برويد. همچنين اگر در تستي با توجه به معلومات و دانشتان، توانستيد يک گزينه را حذف کنيد و بخواهيد بين سه گزينه باقي مانده، به طور شانسي، يکي را انتخاب کنيد، احتمال انتخاب گزينه درست، سه به يک است؛ يعني حدود 33 درصد و  بهتر است به چنين تستي نيز اصلاً پاسخ ندهيد. برخي از مشاوران پيشنهاد مي‌دهند که اگر در تستي مطمين شديد که دو تا از گزينه‌ها حتماً اشتباه است، در صورتي که بخواهيد پاسخ درست را به طور تصادفي مشخص کنيد، شانس شما دو به يک است که احتمال خوبي است؛ بنابراين، يکي از دو گزينۀ باقي مانده را انتخاب کنيد؛ اما ما معتقديم که حتي در بين دو گزينه نيز بر حسب احتمال، يکي را انتخاب نکنيد؛ چون سؤال‌هاي کنکور در چند سال اخير، به گونه‌اي است که داوطلبان بين دو گزينه مردّد مي‌مانند، و اگر با ظرافت‌ها و نکته‌هاي تستي هر درس آشنا نباشند، احتمالِ دادنِ پاسخ غلط بسيار زياد خواهد بود و همين پاسخ‌هاي غلط، اثر پاسخ‌هاي درست را هم از بين مي‌برد.

بي‌شک، تعداد قابل توجهي از 31 هزار و 289 داوطلب گروه آزمايشي علوم رياضي و فني، که سال گذشته درصد  فيزيکشان منفي شده است، تصور مي‌کردند که تعدادي از سؤال‌هايي را که بر پايه احتمال پاسخ داده‌اند، درست انتخاب کرده‌اند؛ اما در نهايت، درصد منفي نصيبشان شده است ! يا 75 هزار و 176 داوطلب گروه آزمايشي علوم تجربي، که سال گذشته در درس ادبيات، نمرۀ منفي کسب کرده‌اند، اصلاً چنين تصوري را  از وضعيت خود نداشتند.

نکته ديگر اينکه وقت گذاشتن روي تست‌هايي که در پاسخ صحيح آنها شک داريد، زمان و تمرکز شما را براي پاسخ دادن به سؤال‌هايي که جواب آنها را بلد هستيد، از بين مي‌برد؛ پس به جاي اميد بستن به شانس و اقبال، اين روزها حسابي درس بخوانيد و در ضمن از پاسخ دادن به تست‌هاي زمان دار غافل نشويد تا سرعت و مهارت لازم را در حل آنها نيز کسب کنيد. مطمين باشيد که شما هر چه عميق‌تر مطالعه کنيد و تست‌هاي بيشتري را حل کنيد، احتمال اينکه سر جلسۀ آزمون، بين انتخاب گزينه‌ها دچار شک و ترديد شويد، خيلي کمتر است.

سر جلسۀ آزمون نيز تمرکز و دقت لازم را داشته باشيد و به نکته‌هاي کليدي سؤال، مثل قيدها يا منفي و مثبت بودن فعل سؤال، توجه کنيد همچنين محاسبات لازم را با دقت انجام دهيد تا به اشتباه پاسخ ندهيد.