«تست»های مافیایی!
«در حال حاضر قبولی در دانشگاه به یک تکنیک و فن تبدیل شده است و این فراگیری تکنیک و فن با هزینه امکان‌پذیر شده است. به همین دلیل مادام که روش کنکور تغییر نکند، بازاری به وجود می‌آید و گردش مالی در آن انجام می‌شود که متاسفانه در حال حاضر خیلی بزرگ شده است.»
به گزارش ایسنا، روزنامه قانون نوشت: «بالاخره کنکور حذف می شود یا نه؟ این سوالی است که از ۱۰ سال پیش بر سر زبان‌ها افتاد و کم‌کم با تصویب قانون مصوب ۹ آبان سال ۸۶ در مجلس شورای اسلامی قانونی شد. در این قانون قرار بود در پنج سال، سابقه تحصیلی دانش آموزان جایگزین کنکور شود و در نهایت در سال ۹۲ کنکور را حذف کنند. تاثیران بد و خوب این قانون بارها بررسی شد و دانش‌آموزان هر سال این استرس و دلهره را داشتند که آیا معدل سه سال دبیرستان‌شان در نتیجه کنکور تاثیر دارد یا نه. بیشترین ضربه را شاید دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان از تصویب این طرح ها خوردند؛ خانواده‌هایی که حاضر بودند میلیون‌ها پول خرج کنند تا بچه‌هایشان در کنکور قبول شوند و به قول معروف مدرکشان را بگیرند اما حالا ۱۰ سال از تصویب قانون حذف کنکور می‌گذرد اما نه تنها کنکور حذف نشده بلکه بر تعداد موسسات کمک آموزشی برای کنکور اضافه شده است. کلاس‌ها و موسساتی که با گرفتن مبالغ بسیار بالا از متقاضیان مشاوره می‌دهند و آزمون‌های مختلفی که در آنها بدون در نظر گرفتن توان آموزشی جدی دانش‌آموزان، مهارت‌های تست‌زنی را آموزش می‌دهند. این بیشتر شبیه به کسب و کاری پردرآمد درآمده است. پول‌های نجومی‌ای که در جیب مافیاهای بزرگ آن می‌چرخد و همین مافیاها اجازه حدف کنکور را نمی‌دهند. روش‌های تست‌زنی نوعی مهارت است که متکی به حافظه دانش‌آموزان است و هیچ ارزش علمی هم ندارد. هر که این توانایی را داشته باشد، موفق می‌شود و هر که نداشته باشد، نه. دانش‌آموزی که درس‌ها را مفهومی خوانده باشد، شاید نتواند به هیچکدام از سوال‌ها پاسخ دهد؛ در صورتی که دانش‌آموزی که مهارت تشخیص پاسخ درست را داشته باشد، موفق می‌شود. کارشناسان آموزشی هم بارها این نکات را مطرح کرده و گفته‌اند دانش‌آموزانی که ذهن‌های فعال‌تر و خلاق‌تر دارند، باید به دانشگاه‌ها راه پیدا کنند و درس بخوانند تا بعد از فارغ‌التحصیلی هم تاثیر بیشتری بر جامعه بگذارند اما چنین مساله مهمی در کنکور نادیده گرفته می‌شود. در سال‌های گذشته سهم ۲۵درصدی معدل بالا در گزینش کنکور باعث شده که دانش‌آموزان بسیاری برای به دست آوردن آن تلاش کنند اما در نهایت ۷۵ درصد از سرنوشت‌شان در همان چند ساعتی است که در جلسه کنکور اقدام به تست‌زنی می‌کنند و هر چه معلومات داشته باشند، تکلیف آینده تحصیلی‌شان را در همان زمان محدود معلوم می‌کند.
مافیای ۸هزار میلیاردی کنکور
چندی پیش فرهاد رهبر، رییس دانشگاه آزاد اسلامی درباره حذف کنکور گفته بود: «یک لولا میان نظام پرورشی و آموزش عالی وجود دارد که بر این اساس هشت هزار میلیارد تومان گردش مالی آن است، یعنی کلاس‌های کنکور، برگزاری آزمون و مسائل این‌چنینی دارای هشت هزار میلیارد تومان گردش مالی است که افرادی اجازه نمی‌دهند کنکور حذف شود.
او درباره برگزاری مستقل آزمون‌های مقاطع مختلف این دانشگاه با بیان این که این موضوع از نظر ما حل شده است، گفت: «باید نظر سازمان سنجش را در این باره پرسید.»
رییس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به این که دانشگاه آزاد در کمیته بررسی حذف کنکور عضویت دارد، گفت: «رییس‌جمهور دستور داد شورای عالی انقلاب فرهنگی، کمیته‌ای را تشکیل و این مساله را در دستور کار قرار دهد تا برنامه عملیاتی حذف کنکور بررسی شود.»
او درباره این که آیا سازمان سنجش منحل می‌شود یا نه نیز گفت: «بحث انحلال مطرح نیست، بلکه مساله تغییر ساختار در دست بررسی است. در دنیا چند کنکور در سال برگزار می‌شود و یک فرد می‌تواند با بالاترین نمره‌ای که از کنکورها می‌گیرد، در دانشگاه‌ها پذیرش شود.»
صحبت‌های فرهاد رهبر، چهره اصولگرا در حالی مطرح شد که علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی که او هم چهره‌ای اصولگراست، درباره این موضوع در یکی از جلسات مجلس گفته بود: «شاید اگر آقای نهاوندیان بانی شوند و بروند مرکز سنجش را منحل کنند، این مساله حل می‌شود اما تا آنها هستند نمی‌گذارند این مشکل حل شود.»
صحبت‌های این دو چهره مسئول در حالی مطرح می‌شود که بدنه نظام آموزشی هم از این ماجرا گلایه دارند و ناراحت هستند.
معضلی به نام کنکور
مهدی بهلولی، کارشناس آموزش‌وپرورش و دبیر بازنشسته در گفت‌وگو با «قانون» کنکور را یک معضل در سیستم آموزشی ایران می‌داند و می‌گوید: «مهم‌ترین زیانی که کنکور برای سیستم آموزشی ما دارد، این است که به آن خط می‌دهد و آموزش را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. به طوری که دانش‌آموزان را از یادگیری مفاهیم مهم و ضروری دور می‌کند و به سمت آزمون‌های تستی چهارگزینه‌ای می‌رود.»
او با اشاره به این که درس‌هایی که دانش‌آموزان در دوره دبیرستان می‌خوانند، به روز و کاربردی نیست، گفت: «دانش‌آموزان این درس‌ها را به صورت طوطی‌وار می‌خوانند چون تنها می‌خواهند که در کنکور پذیرفته شوند و بیشتر از آن را نمی‌خواهند. این در حالی است که هدف آموزش و پرورش در جهان نوین این نیست، بلکه هدف، پرورش شهروند آشنا به حقوق شهروندی و حقوق بشر است. در واقع این مساله اجازه نمی‌دهد که مدرسه و معلم‌ها با برنامه‌های صحیح‌تر به دانش‌آموزان آموزش‌هایی را بدهند که در نهایت انسانی پرسشگر، اخلاقی و به روز را تربیت کنند. الان در دبیرستان هیچ اردوی علمی برای دانش‌آموزان برگزار نمی‌شود، چون همه درگیر درس خواندن و تقویت مهارت‌های تست‌زنی برای کنکور هستند.»
بهلولی در پاسخ به این سوال که چرا کنکور را حذف نمی‌کنند، گفت: «به نظر من برای کنکور مافیای اقتصادی راه انداخته‌اند و ذی‌نفعان این ماجرا اجازه حذف آن را نمی‌دهند.»
این کارشناس آموزش‌وپرورش با اشاره به این که متقاضیان چند رشته محدود برای پذیرش در دانشگاه‌ها آمار بالایی دارند، گفت: «به هر حال در تمام دنیا دانشگاه‌هایی وجود دارند که نسبت به بقیه برتر هستند و متقاضی برای پذیرفته شدن در آنها بیشتر است اما ما نمی‌توانیم تمام سیستم آموزشی را فدای همین چند رشته کنیم. دانشگاه‌های خاص و پرطرفدار می‌توانند به صورت خصوصی برای خودش آزمون بگذارند. این کاری است که در تمام جهان انجام می‌شود.»
بهلولی در ادامه از بنگاه‌های اقتصادی که کنکور شریان پول‌رسانی و درآمدزایی آنهاست، گفت و ادامه داد: «به هر حال این بنگاه‌های اقتصادی یک سرشان به مراکز قدرت متصل است. مدارس زنجیره‌ای که در کشور وجود دارد، در دست آدم‌های خاص است که بعضی‌های‌شان دستی در سیاست هم دارند.»
این دبیر بازنشسته علت کم بودن بیلان کاری مدارس را همین کلاس‌های آموزشی پولی برای کنکور اعلام کرد و گفت: «به هر حال مدارس خصوصی هم از این کلاس‌ها استقبال می‌کنند تا در بخشی از این بنگاه‌های اقتصادی سهمی داشته باشند. البته این یک عامل مهم برای این است که هیچ وقت سیستم آموزشی به سمت کیفی نرود و همیشه نمره‌مداری در مدارس حاکم باشد.»
صحبت‌های بهلولی در حالی مطرح می‌شود که محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس دیگر آموزش و پرورش و عضو انجمن صنفی کانون معلمان ایران نیز در گفت‌وگو با «قانون» از رشد قارچ‌گونه موسسات آموزشی کنکور در ایران انتقاد می‌کند: «اجاره دادن آموزش‌وپرورش به بنگاه‌های اقتصادی – آموزشی که به صورت مافیایی هر روز تعدادشان زیاد می‌شود، معضل بزرگی است که به سادگی حل نمی‌شود. متاسفانه این بنگاه‌ها نفوذ زیادی در نهادهای خواستار آموزش‌های نوین دارند و هر روز فاصله زیادی بین نهادهای خواستار آموزش‌های بنیادی نوین و فعلی ایجاد می‌کنند.»
او در ادامه از تبعات فشار هزینه بالای ثبت نام دانش‌آموزان در این کلاس‌ها می‌گوید: «این ظلم است که خانوادها ماهی یک میلیون درآمد داشته باشد و بخواهد همه آن را برای کلاس کنکور فرزندش بدهد.»
چه کسی دستور حذف کنکور را می دهد؟
حرف و حدیث برای متولی حذف کنکور زیاد است. آموزش‌وپرورش، آن را به گردن سازمان سنجش می‌اندازد و سازمان سنجش تصمیم حذف کنکور را در گرو موافقت نمایندگان مجلس می‌داند. این در حالی است که چندی پیش علی زرافشان، معاون متوسطه وزارت آموزش‌وپرورش گفته بود: «در حال حاضر کنکور حذف نشده است و حذف کنکور وابسته به تصمیم نمایندگان مجلس است. حذف کامل کنکور بر عهده آموزش‌وپرورش نبوده، بلکه بر عهده مجلس است و هر قانونی که مجلس مصوب کند، آموزش‌وپرورش به وظایف خود در مورد قانون تصویب شده، عمل خواهد کرد. یکی از مطالبات ما این است که در تعرفه برگزاری کنکور باید بخشی از آن به آموزش‌وپرورش تعلق گیرد تا ما بتوانیم برای ایجاد سوابق تحصیلی هزینه کنیم.»
او با بیان این که کنکور یک پدیده اجتماعی و یک مساله قدیمی در ایران است، ادامه داد: «نباید انتظار داشت بتوانیم به سادگی آن را حذف کنیم. در حال حاضر قبولی در دانشگاه به یک تکنیک و فن تبدیل شده است و این فراگیری تکنیک و فن با هزینه امکان‌پذیر شده است. به همین دلیل مادام که روش کنکور تغییر نکند، بازاری به وجود می‌آید و گردش مالی در آن انجام می‌شود که متاسفانه در حال حاضر خیلی بزرگ شده است. تلاش می‌کنیم با حل کردن مساله کنکور بتوانیم مافیای مالی کنکور و گردش مالی آن را حذف کنیم.»
گویا تا کنون جلسات متعددی در مجلس برای حدف کنکور برگزار شده است. این را میر حمایت میرزاده، سخنگوی کمیسیون آموزش کشور در گفت‌وگو با «قانون» می‌گوید و اشاره می‌کند: «تا کنون درباره حذف کنکور از سیستم آموزشی کشور جلسات متعددی با مسئولان وزارت علوم در محل کمیسیون آموزش مجلس برگزار شده است. البته برای انحلال تمامی زیرساخت‌های مرتبط با کنکور باید مراحل مختلفی طی شود که طبیعا این روند زمان‌بر خواهد بود. از طرفی سازمان سنجش نیز در راستای حذف کنکور همکاری‌های لازم را با دستگاه‌های مربوطه انجام نداده و علاقه‌ای به حذف کنکور ندارد.»
سخنگوی کمیسیون آموزش کشور با بیان این که متاسفانه در سال‌های اخیر ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها به قدری بالا رفته که قانون تاثیر ۸۵ درصدی معدل در نتیجه کنکور را بی‌اثر کرده است، افزود:« اگر وزارت علوم برنامه‌ای برای حذف کنکور نداشته باشد، قطعا کمیسیون آموزش از اختیارات خود برای فراهم کردن شرایط حذف کنکور استفاده خواهد کرد.»
