با برنامه‌ريزي دقيق: قدر اين روزها را بدانيم
از کمبود وقت و زمان شکايت داريد؟ تصور ميکنيد که در اين زمان محدود، نمي‌توانيد به درسهاي باقي مانده و مطالب نخوانده بپردازيد؟ آيا فکر ميکنيد که اين روزها کمبود وقت، مسؤول گرفتاري‌هاي شماست؟
بزرگان گفته‌اند: «فرصت، به دست آمدني نيست، بلکه به دست آوردني است.» اين، واقعيتي است که نيازمند خلاقيت و مديريتي دقيق است؛ يعني شما ميتوانيد با استفاده صحيح و دقيق از فرصتهاي موجود، زمان را گسترش دهيد، و در عوض تنبلي، بي‌نظمي و آشفتگي، دزدهاي زمان شما هستند؛ اما چگونه مي‌توان زمان را در اختيار گرفت و از آن بهترين بهره برداري را کرد؟ در اينجا نکاتي چند براي استفادۀ بهينه از زمان باقي مانده تا آزمون سراسري ارايه ميشود.
* طول مدت مطالعه را تعيين کنيد. دقت کنيد که بعد از چه مدت مطالعه احساس خستگي ميکنيد؛ آيا 60 دقيقه مطالعه براي شما مناسب است؟ آيا 90 دقيقه مطالعه براي شما مناسب است؟ بعضي از افراد، بنا به دلايل مختلف، به وقفه‌هاي مکرر در حين مطالعه نياز دارند؛ در ضمن، درسهاي مشکلتر به وقفه‌هاي بيشتري احتياج دارند.
* از “زمان‌هاي مرده” استفاده کنيد. گاه دانش‌آموزان علت درس نخواندن خود را معطلي در مطب دکتر يا مواردي مشابه ذکر مي‌کنند. ما هم مي‌پذيريم که نمي‌شود از اين انتظارها خلاص شويم، ولي نياز نيست که يک گوشه بنشينيم و با انگشتان دستمان بازي کنيم. بهتر است چنين شرايطي را از قبل پيش بيني کنيم و يک کتاب يا جزوه را همراه خودمان داشته باشيم و مطالعه کنيم. همچنين لحظاتي که در اتوبوس يا صف تاکسي هستيم و به سمت منزل يا محل تحصيل خود در حرکتيم يا اوقاتي که پياده به سمت مقصدي مي‌رويم و به نوعي نمي‌توانيم برنامه خود را دنبال کنيم، جزو اوقات مرده محسوب مي‌شوند. هر فردي براي مديريت زمان مي‌تواند از خود بپرسد که چه کارهايي را مي‌تواند در وقت مرده انجام دهد؟ يک فرد موفق، هميشه براي وقت مرده خود، برنامه دارد و سعي ميکند برخي از برنامه‌هاي خود را که مي‌تواند در اين زمان انجام دهد، موکول به آن کند تا نهايت استفاده را از زمان ببرد. حفظ لغات سخت زبان عربي، فرمول‌هاي رياضي، شيمي، فيزيک و حفظ شعر يا آيه‌اي از قرآن يا مرور مطالب خوانده شده، نمونه‌هايي هستند که مي‌توان آن را در وقت مرده انجام داد.
* به مدت يک هفته، همه افکار، انديشه‌ها و فعاليت‌هاي خود را روي کاغذ بياوريد، انجام اين کار به شما کمک ميکند تا درکي از آنچه ميتوانيد در طول يک روز انجام دهيد داشته باشيد. همچنين ميتوانيد وقت‌هاي تلف شده خود را در يک هفته محاسبه کنيد. به اين ترتيب و با شناسايي اوقات مفيد و تلف شده، به زندگي خود سر و ساماني مي‌دهيد و بهتر ميتوانيد کارها را سر موقع خودشان انجام دهيد. درباره خودتان صادقانه قضاوت کنيد و به دنبال زمان‌هايي باشيد که مي توانيد از آنها به صورت عقلاني‌تر استفاده کنيد.
* روي يک کاغذ با خط خوانا عبارت “وقت را تلف نکن” را بنويسيد و آن را در جايي قرار دهيد که دايم جلوي چشمتان باشد تا سرانجام ملکه ذهنتان شود. هر چه وقت تلف کردن در زندگي‌تان کمتر باشد، کارها بهتر پيش مي‌رود.
* زمان مشخصي براي ارتباط با ديگران تعيين کنيد. تمرکز، در زماني که دايم گوشي شما زنگ مي‌خورد، ايميل دريافت ميکنيد يا ديگران با يکديگر صحبت مي‌کنند، بسيار سخت است. ۳۰ دقيقه از زمان کار هر روز خود را براي برقراري ارتباط با ديگران بگذاريد. پس از آن در کمال تعجب ميتوانيد کارهاي بيشتري را تکميل کنيد. اگر يک اتاق مخصوص خود داريد، در زمان نياز، از بستن در و گذاشتن علامت «مزاحم نشويد» روي آن نترسيد. در حال مطالعه درسهايتان، در‌ها را روي اينترنت هم ببنديد و نگذاريد حواس شما را پرت کند.
* گُلِ وقتتان را پيدا کنيد؛ چه زماني شما بيشترين و بالاترين مقدار بهره‌وري خود را حس ميکنيد؟ ممکن است پس از صرف يک وعده غذا يا شايد ۴۵ دقيقه پس از خوردن چايي يا قهوه صبحگاهي، با توجه به تجربه روزانه خود، سعي کنيد که اوقات حداکثر بهره‌وري خود را پيدا کرده و از آن براي پيشرفت و انجام کارهايي مهم و براي زمان‌هاي حداکثر بهره‌وري خود برنامه‌ريزي کنيد و با انرژي زياد کارهاي خود را انجام دهيد. بهتر است که انجام کارهاي روتين و روزمره را بگذاريد براي زمان‌هايي که بهره‌وري شما کاهش پيدا کرده است. من هميشه به دانش‌آموزان مي‌گويم که گُلِ وقتتان را به درس‌هايي که آنها را دوست نداريد، اختصاص دهيد؛ چون براي درس‌هايي که آنها را دوست داريد، هميشه حال و حوصله خواهيد داشت، و مشکل سر درس‌هايي است که به آنها علاقه‌اي نداريد. حقيقت آن است که انسان تمايل دارد کارهاي راحت‌تر يا دوست داشتني‌تر را در ابتدا انجام دهد و کارهاي سخت را به بعد موکول کند؛ اما بايد بپذيريم که هيچ بعدي وجود ندارد! بنابراين، کارهايي را که پر‌اهميت‌تر و زمان بر تر يا خسته کننده‌تر هستند، ابتدا انجام دهيد؛ ضمناً فراموش نکنيد که انرژي انسان در اول وقت، خيلي بيشتر از ساير اوقات است.
* محل مطالعۀ خود را مرتب کنيد. مطميناً در يک محيط نامرتب و کثيف نميتوان بخوبي تمرکز کرد. نمود محيط کاري و حتي محتويات درون کيف شما در ذهن شما آشکار خواهد شد، و اگر همه چيز مرتب و سر جايش باشد، ذهن شما هم مرتب‌تر و راحت‌تر درگير مسايل ميشود تا اينکه دغدغۀ ذهن شما يافتن يک خودکار در بين انبوهي از کاغذهاي روي ميزتان باشد! در پايان هر روز، محيط کاري خود را مرتب کنيد تا روز بعد را با يک حس توام با پاکيزگي و انرژي مثبت آغاز کنيد.
* تقويم ديواري تهيه کنيد. همه ما در خانۀ خود و درون کامپيوتر‌ها تقويم داريم، اما يک تقويم ديواري، قابل پنهان شدن از ديد شما نيست و با وجود آن در محل زندگي، هميشه تاريخ قابل مشاهده است. اين تقويم ديواري را جايي نصب کنيد که قابل ديدن باشد (پشت سر خود نگذاريد) و تاريخ‌هاي مهمي را که در ماه بايد به ياد داشته باشيد، به طور واضح علامت بزنيد. بدين ترتيب، شما ميتوانيد تاريخ و گذشت روز، هفته و ماه را کنترل کنيد و هيچ رويداد مهمي در آينده فراموش نمي‌شود.
* سعي کنيد براي يک روز با استفاده از کرنومتر، زمان شروع و پايان مطالعۀ خود را مشخص کنيد، و حتي زمان نوشيدن، صحبت کردن يا تماشاي منظره از پشت پنجره را محاسبه کنيد. در انتهاي روز، ممکن است شگفت زده شويد که چقدر ساعت مطالعاتي محدودي داشته‌ايد؛ در حالي که فکر مي‌کرديد در تمام روز به سختي مطالعه کرده‌ايد.
* زمان مکالمه تلفني خود را مديريت کنيد؛ به اين طريق، احتمال انجام صحبتهاي طولاني و غير ضرور کاهش پيدا ميکند.
