با انرژي و انگيزه، براي کنکور خود هدف‌سازي کنيد

روند مطالعه و آمادگي براي کنکور، يک روند تقريباً طولاني است که براي بسياري از داوطلبان، خسته کننده يا کسالت‌بار است. بسياري از داوطلبان، بعد از مدتي که از مطالعه و درس خواندن براي کنکور مي‌گذرد، به دليل همين خستگي يا پايين آمدن و از بين رفتن انگيزه، دست از مطالعه مي‌کشند يا ساعات مطالعه و نحوه درس خواندن آنها افت مي‌کند. براي يک مطالعه خوب و ثمربخش، داشتن انگيزه و اعتماد به نفس، بسيار لازم و ضروري است؛ به همين دليل، ما در اين مقاله درصدد هستيم تا درباره راهکارهاي بالا نگه داشتن انرژي و انگيزه در طول مطالعه براي کنکور، با شما صحبت کنيم. براي اينکه تا زمان برگزاري کنکور با انرژي و انگيزه پيش برويد لازم است که به نکات زير توجه کنيد:

يکي از اصلي‌ترين و مهم‌ترين کارها براي حفظ انرژي و انگيزه، اين است که خدا را در نظر داشته و به قدرت لايزال او در همه امور ايمان داشته باشيم؛ يعني ايمان داشته باشيم که خدا، بهترين و زيباترين سرنوشت را براي ما رقم خواهد زد؛ پس با خود بگوييد: «من تلاش خواهم کرد و در حدي که توانم اجازه مي‌دهد، درس خواهم خواند؛ اما همه آينده خود را به خدا واگذار مي‌کنم و ايمان دارم که خدا به من کمک خواهد کرد و بهترين‌ها را برايم مقدر خواهد نمود.»

 سعي کنيد که هميشه خدا را درنظر داشته باشيد و قبل از درس خواندن، قبل از خواب يا در پايان نمازهايتان دعا کنيد. هميشه و در هر زمان، با خدا راز و نياز کنيد و از او کمک بخواهيد و به خاطر داشته باشيد که دعا و راز و نياز، باعث آرامش و تقويت روحيه شما خواهد شد. هميشه، بخصوص الان که در شرايط خاص آمادگي براي کنکور قرار داريد، وقتي را براي مناجات با خدا اختصاص دهيد؛ مطمين باشيد که انجام اين کار، زمان زيادي را از شما نخواهد گرفت؛ اما به حفظ انگيزه و تقويت روحيه شما کمک مي‌کند.

بسياري از داوطلبان، وقتي براي کنکور آماده مي‌شوند، خود را با ديگران مقايسه مي‌کنند. فکر کردن به اينکه فلان دوست يا آن همکلاسي يا فرزند همسايه چقدر مطالعه کرده است، چطور تست مي‌زند، در فلان درس‌ها قوي است و … فقط باعث مي‌شود که بخشي از انرژي و انگيزه شما از بين برود. بارها ديده‌ايم که بعضي از پشت کنکوري‌ها، انگيزه خود را از دست مي‌دهند؛ زيرا گمان مي‌کنند دانش‌آموزاني که داوطلب شرکت در آزمون سراسري هستند، آماده‌تر از پشت کنکوري‌ها هستند يا اينکه داستان کنکور سال قبل آنها تکرار خواهد شد. همين موضوع باعث مي‌شود تا آنها از همه توان خود براي مطالعه استفاده نکنند. در مقابل، ديده مي‌شود که بسياري از دانش‌آموزان نيز احساس مي‌کنند که همزمان با درس‌هاي مدرسه و کلاس، نمي‌توانند آن طور که بايد درس بخوانند و در کنکور موفق شوند. همين فکرهاي جانبي، مثل مقايسه خود با ديگران يا اعتماد نداشتن به توانمندي‌هاي خود، باعث مي‌شود تا انگيزه داوطلبان براي مطالعه مفيد افت کند. يادتان باشد که هر سال در کنکور، افراد زيادي از پشت کنکوري‌ها و دانش‌آموزان در کنکور با رتبه‌هاي خوب موفق مي‌شوند، و اين نشان مي‌دهد که همه مي‌توانند موفق شوند؛ به شرطي که با انگيزه پيش بروند و با انگيزه بمانند. براي انجام اين کار، ذهنتان را از اينکه چه مقدار درس خوانده‌ايد و در چه سطحي هستيد، خالي کنيد و فقط به برنامه خودتان فکر کرده و با اميد در ادامه مسير پيش برويد و مطمين باشيد که موفق خواهيد شد.

برخي از داوطلبان عزيز، که عموماً زود هم انگيزه خود را از درس خواندن از دست مي‌دهند، کساني هستند که هدف خاصي از کنکور دادن يا دانشگاه رفتن ندارند يا اينکه اين اهدافشان، برايشان چندان محکم و دلچسب نيست، و با برخورد با کمترين مانعي، انگيزه‌شان از بين رفته و به دليل مشکلات و سختي‌هاي مسير، دست از آن مي‌کشند.

داشتن هدف بزرگ و متعالي، يکي از بزرگترين و اصلي‌ترين راهکارهاي بالا بردن انگيزه است. براي کنکور خود، هدف‌سازي کنيد و خود را در شرايطي که دوست داريد، تصور کنيد. براي خود، اهداف متعالي بسازيد و هر روز به آن فکر کنيد. خود را در حالي تصور کنيد که به آن هدف دست يافته‌ايد و در شرايطي هستيد که دوست داريد. داشتن هدف از شرکت در کنکور و فکر کردن به آن، به شما کمک مي‌کند که هر روز با انرژي و انگيزه عالي درس خوانده و پيش برويد. سعي کنيد که هدف‌هاي بزرگ و ويژه‌اي را براي خود در نظر بگيريد. اهداف بزرگتر نسبت به هدف‌هاي کوچکتر، انگيزه بيشتري در فرد به‌وجود مي‌آورند. همچنين هدف بزرگ، در مقايسه با هدف کوچک، اثر بيشتر و عميق‌تري دارد و مي‌تواند منشا توليد انگيزه‌هاي قوي شود.

هميشه و در همه حال، به جاي فکر کردن به شکست‌ها و ناکامي‌ها، موفقيت‌ها و کاميابي‌هايتان را به ‌خاطر بسپاريد. بهتر آن است که آنها را با ذکر جزييات يادداشت کنيد؛ زيرا فراموش کردن موفقيت، بسيار آسان است و گاهگاهي مراجعه به نوشته‌هايتان مي‌تواند انگيزه کار و تلاش را در وجود شما زنده و تازه نگه دارد.

داستان زندگي قهرمانان را بخوانيد و رفتار و کردار آنان را سرمشق خود قرار دهيد و به سخنان آنان گوش دهيد و ببينيد که در کار و تلاش آنان چه ويژگي خاصي وجود داشته که سبب موفقيتشان شده است؛ اما هميشه به ‌خاطر داشته باشيد که اين افراد، همانند ما و ساير افرادند؛ بنابراين، به جاي اينکه صرفاً آنان را در مقام رفيعي بنشانيد و تحسينشان کنيد، صرفاً اجازه دهيد که الهام‌بخش شما باشند.

يادتان باشد که اين قهرمانان، فقط افراد نام آور در کارهاي خاص نيستند؛ بلکه در کنکور هم، همه ساله افراد زيادي هستند که با وجود سختي‌ها و مشکلات بسيار، مي‌توانند رتبه‌هاي خوب کسب کرده و در رشته‌ها و دانشگاه‌هاي خوب ادامه تحصيل دهند؛ داوطلباني که از روستاها مي‌آايند و بدون داشتن جزوه‌ها و کتاب‌هاي کمک درسي و در کنار کار در مزرعه و … موفق شده و در رشته‌ها و دانشگاه‌هاي خوب پذيرفته مي‌شوند. همه اينها نشان مي‌دهد که هر کاري ممکن و شدني است و فقط داشتن انرژي، انگيزه و کار و تلاش باعث مي‌شود تا شما به هدفي که دوست داريد، دست پيدا کنيد.

 بسياري از داوطلبان، با پيش آمدن کمي سختي در دوره آمادگي براي کنکور، بلافاصله انرژي و انگيزه خود را از دست داده و نااميد مي‌شوند؛ مثلاً وقتي با مبحث سختي مواجه مي‌شوند و از پسِ خواندن آن بر نمي‌آيند يا اينکه چندين تست را اشتباه مي‌زنند يا در آزمون‌هاي آزمايشي، رتبه خوبي را کسب نمي‌کنند، بلافاصله نااميد شده و دست از کار و تلاش بر مي‌دارند. به ياد داشته باشيد که هيچ کاري براحتي به پايان نمي‌رسد و هيچ هدفي به آساني محقق نمي‌شود، و براي انجام هر کاري بايد زحمت کشيد و تلاش کرد. شايد دوستان يا همکلاسي‌هاي شما با زحمت کمتري پيش روند؛ اما يادتان باشد که آنها در زمان ديگري براي يادگيري درسي که شما الان بايد آن را بيشتر بخوانيد، تلاش کرده و زحمت کشيده‌اند؛ پس به دليل تنبلي و راحتي، هدف خود را کنار نگذاريد و به سختي‌هاي مسير فکر نکنيد؛ زيرا انجام اين کار، باعث مي‌شود تا شما انرژي و انگيزه خود را از دست بدهيد يا با پيش آمدن مشکلات کنار بکشيد. حتماً به اين موضوع توجه کنيد که بيشتر داوطلبان در شرايط شما هستند و تنها شما نيستيد که چنين شرايطي را براي موفقيت در کنکور تحمل مي‌کنيد.

اغلب، هنگامي که به کارهاي روزمره خود فکر مي‌کنيم، به ‌نوعي دچار نگراني مي‌شويم که کي و چگونه اين همه کار را انجام بدهيم. براي اينکه اين موضوع شما را اذيت نکند، از سخت‌ترين کار شروع کنيد. هنگامي که سخت‌ترين کار موجود در فهرست را انجام داده و به پايان برسانيد، احساس مي‌کنيد که بار سنگيني را از دوشتان برداشته‌ايد؛ در اين هنگام است که احساس آرامش بيشتري در وجود‌تان پديدار مي‌شود و بقيه روز، اعتماد به‌ نفس بيشتري خواهيد داشت و نگراني‌هاي روز‌مره‌تان کاهش پيدا مي‌کند.

وقتي براي کنکور آماده مي‌شويد، درس‌هايي هستند که فهم و يادگيري آنها براي شما، در مقايسه با ساير دروس، سخت‌تر است. معمولاً اين درس‌ها و تست‌هاي اشتباه در آنها، يکي از عواملي هستند که باعث مي‌شوند تا داوطلب احساس کند که مطالعه خوبي ندارد و بايد وقت زيادي را براي فراگيري آنها صرف کند، و همين نگراني باعث مي‌شود تا انگيزه و اعتماد به نفس داوطلب، از بين برود. به خاطر داشته باشيد که فقط اين شما نيستيد که چنين مشکلي داريد؛ بلکه همه داوطلبان، حتي قوي‌ترين و زرنگ‌ترين داوطلبان هم، در برخي از مباحث و دروس کنکور دچار مشکل هستند. مهم اين نيست که در درس يا دروسي مشکل داريد؛ مهم اين است که چه راهکاري را براي رفع مشکل خود بايد در پيش گيريد. تصميم بگيريد که چه کنيد؛ اينکه کلاً آن مبحث يا درس را بي‌خيال شويد، از دوستان خود کمک بگيريد يا به کمک جزوه و معلم پيش برويد. هر کدام از اين راه حل‌ها و استفاده از آنها باعث مي‌شود تا شما همچنان باانگيزه باقي بمانيد و خود را تشويق کنيد تا با انرژي پيش رويد.

 هنگامي که رسيدن به هدف بزرگي را در دست انجام داريد، آن را به چند بخش کوچکتر تقسيم کنيد و سپس با تمرکز روي نخستين بخش کار‌، فعاليت خود را آغاز کنيد، و وقتي اين بخش تمام شد، بخش بعدي را آغاز کنيد. موفقيت‌هاي کوچکي که در انجام بخش‌هاي نخستين به‌دست مي‌آوريد، انگيزه شما را افزايش مي‌دهد و از تمرکز روي کل کار، که ممکن است سبب دلسردي شما شود، جلوگيري مي‌کند. اگر اين روش را دنبال کنيد، خود شما هم از نتيجه‌اي که مي‌گيريد، شگفت‌زده خواهيد شد.

در کنکور هم همين طور است. براي داوطلبان، فکر کردن به حجم و مقدار دروسي که بايد خوانده شود، باعث سلب اعتماد به نفس يا نگراني مي‌شود؛ اما به خاطر داشته باشيد که قرار نيست همه اين دروس را در يک مدت کوتاه و زمان کم بخوانيد؛ بلکه قرار است که در يک فرصت چند ماهه، اين کار را به اتمام برسانيد. بهترين راهکار براي مطالعه اين حجم از دروس، يک برنامه‌ريزي خوب بلند مدت است. بارها ما در مقالات اين هفته نامه درباره لزوم تدوين يک برنامه‌ريزي خوب با شما صحبت کرده‌ايم. يکي از مشخصه‌هاي يک برنامه‌ريزي خوب، آن است که شما حتماً مطالعه خود را به مطالعه روزانه، هفتگي و ماهيانه تقسيم کنيد؛ آن گاه خواهيد ديد که چگونه براحتي پيش مي‌رويد؛ در حالي که مشکل چنداني هم در مطالعه نداريد.

بيشتر داوطلبان عزيز فکر مي‌کنند که کنکور، يعني صرفاً مطالعه، و در طي اين دوره نبايد هيچ کار ديگري انجام داد؛ اما بايد به خاطر داشت که مطالعه و درس خواندن، اگر استراحتي در کنار آن نباشد، سطح يادگيري را پايين مي‌آورد؛ پس بايد بعد از هر 45 يا 50 دقيقه مطالعه 10 الي 15 دقيقه استراحت کنيد. اگر از مطالعه يک درس خسته شديد سراغ مطالعه درسي متفاوت برويد و در مکاني به جز مکان استراحت خود مطالعه کنيد. همچنين در محلي با هواي مطبوع و نور کافي درس بخوانيد. هر کدام از ما در بازه‌اي از روز سرحال‌تر هستيم. بعضي‌ها شب زنده‌دار و بعضي‌ها سحرخيز هستند. تمرکز اصلي مطالعه خود را در بازه‌اي قرار دهيد که در آن بازه احساس بهتري داريد. ورزش روزانه و هر عامل ديگري را که بتواند بر روحيه شما اثر مثبت بگذارد، در برنامه خود جاي دهيد.

نااميدي و استرس مي‌تواند تاثير عميقي روي ما داشته باشد و باعث مي‌شود زماني که تحت فشار هستيم دچار اشتباهاتي شويم. اگر صبح يا بعد از ظهر شلوغي داشته‌ايد، زماني را به خودتان اختصاص دهيد و بيرون از اتاق مطالعه خود برويد. مي‌توانيد چند قدم پياده روي کنيد يا به آشپزخانه رفته و براي خود يک خوردني تهيه کنيد. انجام اين کارها باعث مي‌شوند که دوباره تمرکز خود را به دست آوريد.

گاهي ممکن است که فکر کنکور و بايدها و نبايدهاي آن، ذهن شما را بسختي مشغول کند. ممکن است که حق با شما باشد و فکر کردن به اينکه چه کاري را بايد انجام دهيد و چه برنامه‌اي براي موفقيت در کنکور داشته باشيد، لازم باشد؛ اما لازم نيست که پيوسته نگران باشيد و براي آنچه که اتفاق نيفتاده است غصه بخوريد. اين کار باعث مي‌شود تا انرژي و توان شما تحليل رفته و کار چنداني از پيش نبريد. به خاطر داشته باشيد که کنکور، آزموني نيست که صرفاً از شما گرفته مي‌شود؛ بلکه آزموني است که همه در مقايسه با يکديگر سنجيده مي‌شوند. اين نکته را مسلّم بدانيد که مباحثي که براي شما مشکل است، براي بيشتر داوطلبان ديگر هم مشکل است و بيشتر داوطلبان مجبور هستند که اين مباحث را در شرايط زماني شبيه شما ياد بگيرند؛ پس وقتي فکر بدي ذهن شما را آشفته کرد، با خود بگوييد که ديگران هم کم و بيش در شرايطي شبيه شرايط من هستند و فقط تلاش و کوشش هر فرد است که مرا از ديگران متمايز مي‌کند؛ بنابراين، به جاي فکر کردن به آنچه که هنوز اتفاق نيفتاده است، بايد با انگيزه و پر انرژي و با توان مثال زدني پيش بروم.

يکي از کارهايي که توان و انرژي هر فردي را در زمان مطالعه مي‌گيرد، اين است که اطراف او به هم ريخته و کثيف باشد. يک ميز کار شلوغ و درهم برهم، به نوبه خود مي‌تواند روي سطوح انگيزه‌تان تاثير منفي بگذارد؛ بنابراين، همه تلاش خود را براي مرتب نگه داشتن وسايل دور و برتان به کار بنديد. با انجام اين کار، باعث مي‌شويد که وسايل خود را هميشه در دسترس داشته باشيد و آنها راحت پيدا کنيد. همچنين مي‌توانيد باعث بالابردن بهره‌وري‌تان در نتيجه کاهش زمان جست و جوي اشياي خود شويد.

11– با افراد پر انرژي معاشرت کنيد