با انتخاب رشته خوب، آينده خود را تضمين کنيد
بسياري از داوطلبان عزيز بعد از آزمون سراسري گمان مي‌کنند که ديگر همه چيز تمام شده است و پس از اعلام نتايج اوليه و انتخاب رشته، بايد منتظر نتيجه نهايي بمانند. درست است که کنکور به گونه‌اي که شما عزيزان تصور مي‌کنيد، پايان پذيرفته است، اما هنوز تا نتيجه‌گيري نهايي از کنکور، کارهايي وجود دارد که با انجام آن مي‌توانيد نتيجه خوب يا غيرقابل قبولي از تلاش و آزمون خود بگيريد. اين کارها به طور مستقيم به انتخاب رشته شما داوطلبان عزيزان مربوط مي‌شود. باور کنيد که يک انتخاب رشته درست و اصولي، مي‌تواند تاثير زيادي بر آينده تحصيلي و شغلي شما گذارد، و يک انتخاب رشته بد و نادرست هم مي‌تواند باعث شود تا بخش قابل ملاحظه‌اي از تلاش و کوشش شما نقش بر آب گردد.
هر سال، وقتي دانشجويان براي اولين بار، هم ورودي‌هاي خود را در دانشگاه مي‌بينند، بلافاصله اين سؤال برايشان مطرح مي‌شود و از آنها مي‌پرسند که «رتبه شما چند بود؟» و گاهي در کمال ناباوري، مطلع مي‌شوند طيف رتبه‌هايي که در يک رشته و دانشگاه پذيرفته شده‌اند، تفاوت کم يا حتي اختلاف فاحشي با يکديگر دارد.
در چنين شرايطي، گروهي از دانشجويان، با اطلاع از رتبه‌هاي افراد ديگر، دريغ و افسوس مي‌خورند؛ زيرا با رتبه‌اي نزديک يا حتي بهتر از رتبه برخي از دانشجويان ديگر، مجبور شده‌اند که در رشته‌ها يا دانشگاه‌هاي پايين‌تر تحصيل کنند. اينجاست که تفاوت يک انتخاب رشته خوب و انتخاب رشته بد يا غير اصولي و شتاب‌زده، مشخص مي‌شود.
بيشتر کساني که در زمان اعلام نتايج نهايي آزمون سراسري موفق مي‌شوند در رشته‌هاي خوب و متناسب با رتبه اکتسابي‌شان يا حتي بهتر از رتبه خود مشغول به تحصيل شوند، کساني هستند که پس از کنکور تا زمان انتخاب رشته، با چشم باز و حوصله فراوان تحقيق کرده و تمام جوانب موضوع را بررسي نموده‌اند.
ما در اين مقاله مي‌خواهيم با شما عزيزان درباره يک انتخاب رشته خوب و اصولي صحبت کنيم. اگر مي‌خواهيد انتخاب رشته خوبي داشته باشيد و از نتيجه زحمات خود به بهترين وجه استفاده کنيد، حتماً بايد روي جنبه‌هاي مختلف انتخاب رشته فکر کنيد. ضمناً به اين موضوع نيز توجه داشته باشيد که انتخاب رشته از چنان اهميتي در ميان مشاوران کنکور برخوردار است که بسياري از آنها، آن را جزيي از کنکور مي‌دانند؛ يعني خوب يا بد انتخاب رشته کردن، همان‌قدر اهميت دارد که خوب يا بد در آزمون سراسري شرکت کردن! براي اينکه انتخاب رشته خوبي داشته باشيد، حتماً به اين نکات توجه نماييد و تمام زواياي هر موضوعي را که در زير به شما عزيزان اشاره مي‌شود، به خوبي بررسي کنيد.
بررسي و تحقيق کنيد
يکي از کارهايي که همه انسان‌هاي موفق انجام مي‌دهند، اين است که قبل از انجام هر کاري، درباره جوانب مختلف آن کار، بررسي و تحقيق مي‌نمايند و سپس مبادرت به تصميم‌گيري در اين زمينه کرده و اقدام به انجام آن کار مي‌کنند. شما داوطلب عزيز براي کنکور تلاش زيادي کرده، وقت زيادي گذاشته و هزينه صرف کرده‌ايد؛ اما با تمام اين زحمات و سختي‌ها، در کنار اين موضوع که انتخاب رشته، انتخاب راه زندگي و آينده شماست، تحقيق و بررسي را فراموش نکنيد و تا آنجا که مي‌توانيد، درباره جوانب رشته‌ها و دانشگاه‌هايي که به آنها علاقه‌مند هستيد، درباره رشته‌هاي خوب گروه آزمايشي خود، در خصوص رشته‌هاي جديد، ميزان سختي و آساني هر رشته و خلاصه در تمام جوانب آنها پرس و جو کنيد. اين پرس و جوها به شما کمک خواهد کرد تا با چشم بازتر و به شيوة درست‌تري انتخاب رشته کنيد.
در حال حاضر، به دليل سهولت دسترسي به اخبار و اطلاعات و امکانات زيادي که به راحتي در اختيار همگان قرار مي‌گيرد، تحقيق و بررسي در اين زمينه هم راحت تر شده است. از جمله کارهايي که مي‌توانيد در اين خصوص انجام دهيد، اين است که دانشجوياني را که در رشته‌ها و دانشگاه‌هاي مورد نظر شما تحصيل مي‌کنند، پيدا کنيد و درباره رشته‌ها و دانشگاه‌هاي ياد شده، پرس و جو کنيد. ضمناً مي‌توانيد به سايت‌هاي مختلف سر بزنيد و اطلاعات زيادي در اين باره گردآوري کنيد. علاوه بر سايت‌هاي عمومي، سايت دانشگاه‌هاي مختلف هم اطلاعاتي درباره رشته‌ها و امکانات آن دانشگاه‌ها به شما ارايه خواهند داد؛ حتي درباره شهرهايي که دانشگاه‌هاي مطلوب شما در آنجا قرار دارد، آب و هوا، ميزان دوري و نزديکي آن به محل سکونت شما، امکانات شهر مورد نظر و … هم در سايت‌ها اطلاعاتي پيدا خواهيد کرد؛ پس منتظر چه هستيد؟ وقت خودتان را تلف نکنيد و به اين تحقيق و پرس و جو، به عنوان يک تفريح نگاه کرده و اطلاعات خود را تا هنگام اعلام نتايج اوليه آزمون سراسري گردآوري کنيد تا به موقع از آنها استفاده نماييد.
علاقه‌مندي‌هايتان را در نظر بگيريد
يکي از مهم‌ترين نکات در انتخاب رشته، علاقه داوطلب به رشته‌هاي مختلف است. علاقه باعث مي‌شود تا شما در آينده و هنگام تحصيل در رشته مورد نظر، موفق‌تر و بهتر عمل کنيد؛ البته به اين نکته هم توجه داشته باشيد که علاقه مهم است، اما عوامل ديگري هم مانند استعداد و بازار کار و … مي‌تواند در انتخاب رشته شما دخيل باشد؛ به خصوص اگر شما جزو آن دسته از داوطلباني هستيد که مي‌خواهيد از طريق رشته دانشگاهي خود، سريعاً جذب بازار کار شويد، حتماً در کنار علاقه‌مندي، به وضعيت بازار کار رشته يا رشته‌هاي مورد نظر خود در آينده، نيز توجه کنيد. انجام اين کار به شما کمک مي‌کند تا علاقه خود را با شرايط ديگري بسنجيد و در نهايت، بهترين تصميم و درست‌ترين انتخاب رشته را داشته باشيد.
در مورد استعدادهايتان رو راست باشيد
انتخاب رشته بايد منطبق با “استعداد” داوطلب باشد. برخي از داوطلبان، که در آزمون سراسري، رتبه‌هاي يک، دو يا سه رقمي کسب مي‌کنند، با توجه به رتبه خوب خود، به عنوان يک روند مرسوم، به دنبال انتخاب رشته‌هايي مثل پزشکي و مهندسي و … هستند و استعداد و توانايي خود را در نظر نمي‌گيرند. عده‌اي ديگر از داوطلبان نيز که رتبه خوبي ندارند، با انتخاب رشته‌هاي پايين‌تر، که متقاضي کمتري دارند، بدون توجه به استعداد و توانايي خود، صرفاً به دنبال راهيابي به دانشگاه هستند. يکي از اشتباه‌هاي جبران‌ناپذيري که بسياري از داوطلبان مي‌کنند، اين است که در زمان انتخاب رشته، رشته‌هايي را بدون توجه به علاقه و استعداد خود انتخاب مي‌کنند که پس از پذيرفته شدن در يکي از آنها بايد حداقل دو تا چهار سال (طول دوره کارداني يا کارشناسي) با آن رشته درگير باشند و بعد زندگي خود را بر پايه رشته‌اي ادامه مي‌دهند که هيچ تمايلي به تحصيل در آن رشته نداشته‌اند.
در فرصت اندکي که داريد، رشته‌هايي را که در آنها توانمند هستيد و موفق خواهيد شد، و رشته‌هايي را که به نظر خودتان در آنها استعداد نداريد، مشخص کنيد. اين رشته‌ها را با علاقه‌مندي‌هاي خود و بازار کار آنها منطبق نماييد و به يک جمع‌بندي نهايي در اين موارد برسيد. به خاطر داشته باشيد که علاقه و استعداد، دو عامل مهم در انتخاب رشته هستند، و اگر رشته هايي وجود دارد که هم به آنها علاقه‌مند هستيد و هم استعداد کافي در فراگيري مفاد و مباحث علمي آن رشته‌ها را داريد، حتماً اين رشته‌ها را مشخص کرده و بيشتر روي آنها فکر کنيد.
به آينده شغلي رشته خود نيز توجه کنيد
يکي از دلايل اصلي و بسيار مهمي که بيشتر داوطلبان به خاطر آنها به ادامه تحصيل مي پردازند، اشتغال است؛ البته همه کساني که تحصيل دانشگاهي دارند، نبايد توقع داشته باشند که بتوانند در زمينه رشته دانشگاهي خود به سرعت مشغول به کار شوند؛ به خصوص در شرايط فعلي که تعداد فارغ‌التحصيلان رشته‌هاي مختلف از بازار کار و تقاضا بيشتر است. اگر شما جزء اين دسته از داوطلبان هستيد که حتماً مي‌خواهيد در زمينه رشته دانشگاهي خود فعاليت کنيد، قبل از هر چيز به بازار کار رشته يا رشته‌هاي مورد علاقه خود نگاهي بيندازيد و علاوه بر ميزان تقاضا در بازار کار، سختي‌ها و شرايط کار مورد علاقه خود را هم در نظر بگيريد.
نکته ديگر در اين باره اينکه افراد زيادي وجود داشته‌اند که به دليل بازار کار خوب يک رشته وارد آن شده اند، اما بعدها به دلايل شرايط خاصي که آن رشته داشته است، نتوانسته‌اند در رشته ياد شده به کار و فعاليت مشغول شوند؛ به عنوان نمونه، در مورد رشته‌هاي پرستاري، مامايي و ساير رشته‌هايي که بايد در بيمارستان فعاليت کنيد، به شيفت شب و ساير سختيهاي اين‌گونه مشاغل نيز توجه داشته باشيد. رشته‌هايي مانند مهندسي معدن، سختيهاي خاص خود را دارد. در زمينه اشتغال در رشته‌هايي مانند شيلات و نظاير آن هم بايد بدانيد که مجبور هستيد در مناطقي خاص فعاليت کنيد. برخي از رشته‌ها هم وجود دارند که اشتغال در آن رشته‌ها پس از فارغ‌التحصيلي، نياز به سرمايه و سرمايه‌گذاري دارد و شما لازم است که توان مالي خانواده و خودتان يا تسهيلاتي را که براي اشتغال در چنين رشته‌هايي ارايه مي‌شود، نيز در نظر بگيريد.
مشورت کنيد
يکي از کارهايي که انجام آن در انتخاب رشته به شما کمک مؤثري خواهد کرد، مشورت با افراد صاحب اطلاع است. پدر و مادر يا خواهران و برادران تحصيل کرده شما، مشاوران، معلمان و حتي دانشجويان يک رشته، مي‌توانند طرف‌هاي خوبي براي مشورت در اين زمينه باشند. هر کدام از اين افراد، از زواياي مختلفي به موضوع ادامه تحصيل شما توجه مي‌کنند و به همين دليل مي‌توانند به خوبي به شما کمک کنند؛ اما به خاطر داشته باشيد که حرف نهايي را در انتخاب رشته بايد خود شما بزنيد؛ زيرا اين شما هستيد که مي‌خواهيد دو يا چهار سال در رشته مورد نظرتان تحصيل کنيد و بعد آينده و زندگي خود را با آن منطبق نماييد؛ پس با افراد مختلف و صاحب اطلاع مشورت کنيد و در نهايت، با سنجيدن تمام جوانب، در اين زمينه، خودتان تصميم‌گيري نماييد.
سطح قابل قبول خودرا مشخص کنيد
داوطلبان، زماني که براي کنکور آماده مي‌شوند، آرزوها و اهدافي را براي خود ترسيم مي‌کنند؛ به عبارت ديگر، مشخص مي‌کنند که از کنکور چه مي‌خواهند و اينکه دوست دارند در چه رشته‌هايي يا در کدام شهرها درس بخوانند. بيشتر داوطلبان نيز برنامه‌ريزي درسي خود را براي کنکور و نيز ساعات مطالعه و فعاليتشان را بر اين اساس مشخص مي‌کنند؛ البته در اين ميان، آزمون سراسري که داوطلبان پشت سر مي‌گذارند، نقش تعيين کننده‌اي در انتخاب رشته خواهد داشت.
گروهي از داوطلبان وجود دارند که چون قبلاً خيلي تلاش نکرده و درس نخوانده‌اند، فقط منتظر نتيجه هستند و مي‌خواهند در هر رشته و دانشگاهي که امکان دارد، تحصيل کنند؛ اما تعدادي از داوطلبان هم هستند که قبولي در رشته‌هاي خاص يا دانشگاه‌هاي ويژه، برايشان اهميت زيادي دارد. اين گروه، معمولاً داوطلبان زرنگ و کوشا را شامل مي‌شود.
اگر شما جزو آن دسته از داوطلبان هستيد که هدف خاصي از شرکت در کنکور دارند، بهتر است که از همين الان، کف مورد نظر خود را مشخص کنيد.
بايد توجه داشته باشيد که سؤالات و نتايج کنکور، تا حد زيادي با دانسته‌ها و اطلاعات فرد و تلاش او مطابقت دارد؛ اما با اين همه، اگر احساس مي‌کنيد که ممکن است از نتيجه خود راضي نباشيد، به اين سؤالات پاسخ دهيد: اگر رتبه دلخواهتان را نياورده‌ايد، کف مورد قبول شما کدام رشته‌ها و دانشگاه‌هاست؟
آيا با توجه به اين رتبه، دست به انتخاب رشته مي‌زنيد يا ترجيح مي‌دهيد تا سال بعد با تلاش بيشتر، بخت خود را بيازماييد؟
پاسخ به اين سؤال‌ها، بسيار مهم است؛ زيرا به شما اين امکان را مي‌دهد تا با تامل بيشتري در اين زمينه فکر کنيد و تصميم بگيريد؛ از طرف ديگر، امکان مشورت نيز پيدا مي‌کنيد و مي‌توانيد بهترين تصميم را در اين زمينه بگيريد.
نکته‌اي که در پايان اين بحث بايد اشاره کنيم، آن است که با توکل به خدا و با برخورداري از يک روحيه بالا، همان‌گونه که از زندگي و لحظات استراحت خود لذت مي‌بريد، براي انجام کارهايي که در بالا به آن اشاره شد، نيز وقت بگذاريد.
