اگر رتبۀ مورد انتظارتان را کسب نکرديد: اين روزها چه کنيد؟

چند هفته پيش، نتايج اوليۀ آزمون سراسري 1400 منتشر شد و امکان دارد شما نيز جزو داوطلباني باشيد که  رتبۀ خوبي در اين آزمون کسب نکرده‌ايد يا  رتبۀ شما دور از انتظارتان بوده است و اکنون کلافه‌ايد يا احساس ياس و نا اميدي مي‌کنيد.

اول از همه، از شما مي‌خواهيم که  به هيچ عنوان نااميد نشويد؛ زيرا هستند داوطلباني که به قول معروف پشت کنکوري بوده و سال بعد، با تلاش و مطالعۀ مستمر، رتبۀ خوبي کسب کرده‌اند. براي رسيدن به آنچه مي‌خواهيد و رهايي از احساسات منفي، توجه به موارد زير، حايز اهميت است.

لازمۀ رسيدن به موفقيت، اين است که در ابتدا بپذيريد تنها فردي که در بين تمام انسان‌ها با شکست مواجه شده است، شما نيستيد؛ بلکه تمامي افراد، عدم موفقيت را تجربه کرده‌اند. برخي اين تجربه را در آزمون‌ها به دست آورده‌اند و بعضي ديگر نيز در ساير مسايل مربوط به زندگي با آن مواجه شده‌اند.

برخي از افراد نيز  تا کنون با چالش قابل توجهي در زندگي خود مواجه نشده‌اند، اما در آينده چنين تجربه‌اي را کسب خواهند نمود. به ياد داشته باشيد که شکست، بخشي از ماهيت انسان بودن است و در صورت برقراري ارتباط با اين موضوع و باور آن، به راحتي مي‌توانيد با شکست‌هاي گوناگون در زندگي خود کنار بياييد

بايد به اين نکته توجه کنيد که شما در آزمون سراسري، چه قبول بشويد، چه نشويد، استرس داشتن در مراحل مختلف کنکور، اعم از امتحان، انتخاب رشته و … هيچ کمکي به شما در اين زمينه نمي‌کند. اين بدان معني است که شما چه استرس داشته باشيد، چه نداشته باشيد، اتفاقي که بايد بيفتد مي‌افتد و تنها داشتن استرس، حجم سنگيني از حافظه‌تان را اشغال مي‌کند و بازده ذهني شما را کاهش مي‌دهد و يادگيري‌تان را دچار مشکل مي‌کند.

اگر استرس خود را کنترل نکنيد، در ساير مقاطع زندگي هم با مشکل روبرو خواهيد شد، و هر چند با قبولي در کنکور  بخشي از دغدغه‌هايتان کم مي‌شود، ولي در به دست آوردن شغل، ازدواج و … اين اضطراب، آرامش شما را خواهد گرفت و نمي‌توانيد به درستي تصميم‌گيري کنيد و مسير زندگي‌تان را با موفقيت طي کنيد.

اولين قدم براي کنترل احساسات، شناسايي آنهاست. بايد تفاوت بين شرم، پشيماني، نااميدي، خشم، سرخوردگي و سردرگمي را بدانيد. صرف مدت زماني براي تشخيص نوع احساسات، تاثير قابل توجهي در مقابله و کنترل آنها دارد.

هنگام مواجه شدن با شکست، عکس‌العمل اوليه، مقصر دانستن ديگران يا عوامل بيروني است و با وجود اينکه ساير عوامل و افراد، تاثير قابل توجهي بر نتيجه به دست آمده دارند، اما تنها خود فرد مسؤول شکست و عدم موفقيت خود است.

بايد بدانيد که در صورت عدم برعهده گرفتن مسؤوليت شکست، هرگز قادر به دستيابي به موفقيت نخواهيد بود

قضاوت بي‌رحمانه در مورد خود، منجر به موفقيت شما در آزمون بعدي نمي‌گردد.

هنگام مواجه شدن با شکست، عاقلانه‌ترين کار، تجزيه و تحليل شکست و تعيين علل آن است و به منظور مقابله با شکست خود در آزمون، بايد به صورت تحليلي به بررسي آن بپردازيد و به اين‌گونه پرسش‌ها، که از خود مي‌کنيد، پاسخ مناسب بدهيد: چرا در اين آزمون موفق نشدم؟

رعايت چه مواردي منجر به عملکرد بهتر من در آزمون بعدي مي‌گردد؟

تجربه به دست آمده از اين عدم موفقيت، چگونه مانع از بروز مجدد آن مي‌گردد؟

بايد از شکست‌هاي خود براي کسب موفقيت‌هاي بعدي، تجربه کسب نماييد.

به جاي آنکه دايماً  به «اي کاش‌ها» بپردازيد و افسوس بخوريد يا در رؤياي آينده باشيد، در زمان حال و موقعيت کنوني‌تان تمرکز کنيد. طي اين هفته، هر روز به مدت دو ساعت سعي کنيد که فقط روي حال تمرکز کنيد و در اين دو ساعت، هر وقت به چيزي غير از زمان حال فکر کرديد، روي يک برگ کاغذ، علامت ضرب در بگذاريد و آن‌گاه افکارتان را به هر آنچه که در زمان حال انجام مي‌دهيد، معطوف کنيد.

اگر به اين نکته فکر مي‌کنيد که چطور به دوستان و آشنايانتان بگوييد که رتبۀ مورد نظرتان را کسب نکرده‌ايد، روي کاغذ، علامت ضرب در بزنيد.اگر به اين موضوع فکر مي‌کنيد که اقوامتان دربارۀ شما چه فکر خواهند کرد، روي کاغذ، باز هم علامت ضرب در بزنيد.

اگر به اين نکته فکر مي‌کنيد که اي کاش سال گذشته کمتر کوتاهي مي‌کرديد و با جديت بيشتري درس مي‌خوانديد، دوباره روي کاغذ، علامت ضرب در بزنيد، و حتي اگر به اين موضوع فکر مي‌کنيد که پس از پايان دو ساعت، چه کاري بايد انجام دهيد، باز هم روي کاغذ، علامت ضرب در بزنيد؛ چون شما حق داريد که فقط در زمان حال باقي بمانيد (تنها زماني که متعلق به شماست و مي‌توانيد از آن با فعال بودن و تلاش کردن، بهره ببريد).

حال لازم است که سعي خود را به کار بريد تا هر روز، از تعداد ضرب درهايي که روي کاغذ مي‌زنيد، کاسته شود. در پايان هفته بايد در اين زمينه پيشرفت داشته باشيد؛ اما چرا بايد از زمان حال بهره کافي برد؟

زيرا واقعيت غير قابل انکار اين است که هيچ چيز در زندگي جاودانه نيست؛ پس بهترين راه آن است که به هر آنچه در زمان حال اتفاق مي‌افتد، واکنش نشان دهيد، و نه به گذشته فکر کنيد و نه غرق آينده‌اي نامعلوم شويد؛ البته اين بدان معنا نيست که نبايد براي آينده برنامه‌ريزي داشت، بلکه نبايد خود را براي حوادث پيش آمده، بيش از حد نگران کنيد و زجر دهيد؛ در واقع، لازم است که براي آينده خود به صورت منطقي برنامه‌ريزي کنيد، اما از زمان حال نيز لذت ببريد

حتي زماني که احساس مي‌کنيد هيچ کاري از دستتان برنمي‌آيد، به دقت فکر کنيد.

مطميناً يک راه پيدا مي‌کنيد که به شما در اين زمينه کمک کند. حال چگونه مي‌توانيد آن را به کار بنديد؟

با مطرح کردن اين سؤال، خودتان را از دايره منفي‌گرايي‌هايي نظير «واقعاً نااميد کننده» است، نجات داده‌ايد و  روي نکات مثبت تمرکز مي‌کنيد.

به اين طريق، راهي را پيدا کرده‌ايد که شما را به نتيجه مي‌رساند و راهي را به شما نشان مي‌دهد که بتوانيد از نااميدي‌ها نجات پيدا کنيد؛ براي مثال، اگر  هدف شما شرکت در آزمون سراسري سال آينده است، با در نظر گرفتن اهداف کوچکتر، در به دست آوردن هدف اصلي‌تان کوشا باشيد و هر پيروزي کوچکي را، که در جهت هدف نهايي‌تان است، به روشي منطقي و پرمعنا جشن بگيريد؛ چرا که در نظر گرفتن اهداف کوچک، به عنوان پله‌هايي براي رسيدن به هدف غايي، علاوه بر ايجاد حس تنوع، احساس پيروزي را در شما تشديد مي‌کند.

 بهترين راهکار، درس خواندن است

زماني که براي حل مشکلي در حال تلاش هستيد، ممکن است آن قدر درگير يافتن راه حل شويد که ناخواسته کارهاي جانبي بسيار زيادي را به آن اضافه کنيد و با خودتان هم تصور کنيد که ممکن است اين موارد به شما کمک کنند. اگر نگاهي به سايت‌هاي اينترنتي انداخته باشيد، پر است از تبليغاتي نظير «ما ورود شما را به دانشگاه آسان مي‌کنيم، «موفقيت شما در دستان ماست»، و اين قبيل موارد، تنها به عنوان هياهو حساب مي‌شوند و بايد بدانيد که حتي خواندن آنها هم ممکن است وقت شما را تلف کند. سفارش‌دهندگان اين طور آگهي‌ها فقط وقت شما را تلف مي‌کنند و پول‌هايتان را به تاراج مي‌برند و هيچ اهميتي هم به موفقيت يا شکست شما نمي‌دهند؛ البته بيشتر افراد، زماني که از روند کند کار خود خسته مي‌شوند، معمولاً به چنين مواردي روي مي‌آورند و به تبليغاتي نظير «اين همان چيزي است که شما نياز داريد» و «ما همه چيز را براي شما آسان کرده‌ايم» توجه مي‌کنند.

اگر آينده نگر باشيد، مي‌توانيد به خوبي پيش‌بيني کنيد که اگر تنها يک سال ديگر خودتان تلاش کنيد، آن وقت، فراتر از تمام اين پيشنهادهاي گوناگون و فريبنده، منفعت بيشتري در اين زمينه (پذيرفته شدن در يکي از رشته‌هاي مطلوب دانشگاهي) عايدتان خواهد شد.