انتخاب رشته دقيق؛ راهي به سوي پيروزي
زمان آن رسيده است که رشته دانشگاهى و دانشگاه خود را انتخاب کنيد يا حداقل انتخاب‌هاى خود را محدود کرده و اولويت آنها را تعيين نماييد.
تعداد زيادى رشته و دانشگاه وجود دارند که انتخاب از بين آنها مي‌تواند يک چالش بزرگ به حساب آيد؛ به خصوص که اين انتخاب، در آينده شما مى تواند نقشى مؤثر داشته باشد.
انتخاب رشته دانشگاهى، يک تصميم بزرگ است، و ضمناً تصميمى شخصى که به اهداف و علايق و توانايي‌هاى شما وابسته است؛ البته مهم آن است که در آينده از انتخاب خود راضى باشيد. درست است که رشته‌هاى محبوب براى همه، به نظر بهترين مي‌آيند، ولى بسيار مهم است رشته‌اى را که شما بر مي‌گزينيد، شما را به سوى حرفه‌اى که در آينده به آن علاقه‌منديد، سوق دهد.
سؤالاتى هستند که بهتر است قبل از انتخاب رشته به آنها فکر کنيد:
خود را در چه شغلى مي‌توانيد ببينيد؟
از انجام چه کارى لذت مي‌بريد؟
علايقتان چيست؟ آيا علاقه شما به يک رشته، بر شغل آينده شما ارجحيت دارد، يا شغل آينده‌تان مهم‌تر از علاقه شماست؟
از خواندن کدام درسِ دبيرستان، بيشتر از همه لذت مي‌برديد؟
چه مهارت‌هايى داريد؟
آيا علايقى داريد که بتوانيد آن را در شغل آينده خود به کار گيريد؟
آيا در جايى که زندگى مي‌کنيد يا تصميم داريد در آن زندگى کنيد، براى آن شغل خاص تقاضايي وجود دارد؟
تاثير علاقه در انتخاب رشته
آيا علاقه در انتخاب رشته مهم است؟ اين سؤالى است که اکثر مواقع در انتخاب رشته دانشگاهى ناديده گرفته مي‌شود. اگر به آنچه مي‌خوانيد، علاقه‌مند باشيد، به طور قطع بيشتر در کلاس‌ها و دانشگاه مشارکت خواهيد داشت، و اين به معناى کسب نمرات بهتر و ارتباط مطلوب‌تر با افرادى است که در رشته شما هستند؛ البته شغل آينده شما هم مهم است، ولى آنچه بايد در کنارش در نظر گرفت، علاقه شماست که مي‌تواند در موفقيت شما در حرفه آينده‌تان نيز بسيار مؤثر باشد.
ليستى از رشته‌هاى دانشگاهى را تهيه کنيد و آن رشته‌هايى را که هيچ علاقه‌اى به آنها نداريد، خط بزنيد. اگر بتوانيد از ميان تعداد زيادى رشته، ٢٠ رشته نخست را که اولويت شماست، انتخاب کنيد، بخش بزرگى از کار را براى خود آسان کرده‌ايد (البته اين تعداد در گروه‌هاى آزمايشي زبان‌هاي خارجي و هنر، کمتر از گروه‌هاي آزمايشي علوم رياضى و فني، علوم تجربى و علوم انساني خواهد بود).
اگر تهيه ليست براى شما گيج کننده است، سعى کنيد آنها را به گروه‌هايى که موضوعات مشابه و دروس مشابه دارند، تقسيم‌بندى کنيد و سپس در مورد رشته‌هاى انتخابى خود تحقيق کنيد. ضمناً تنها به تحقيق در مورد دو يا سه رشته اول مورد علاقه خود اکتفا نکنيد، بلکه رشته‌هاى ديگر را نيز با آگاهى و فکر انتخاب کنيد.
جمع آورى اطلاعات
اگر واقعاً هـيچ ايده‌اى نداريد و نمي‌دانيد که چه رشته‌اى را دوست داريد، در مورد رشته‌ها و آنچه در دانشگاه خواهيد آموخت، بيشتر تحقيق کنيد. بسيارى از افراد، از بسيارى از رشته‌ها اطلاعات کافى و درست ندارند، و اين امر باعث مي‌شود که تصورى اشتباه از رشته يا رشته‌هاي خاص داشته باشند.
براى کسب اطلاعات کافى و درست در مورد رشته‌ها دانشگاهي، راه‌هايى وجود دارند تا بتوانيد اطلاعاتتان را در مورد آن رشته‌ها افزايش دهيد و هنگام انتخاب رشته، درست تصميم بگيريد:
يکى از مهم‌ترين اقدامات لازم در زمان انتخاب رشته، صحبت با مشاوران درسى و متخصصان در اين زمينه است.
اين افراد به خوبى با رشته‌ها آشنايى دارند و مي‌توانند با در اختيار قرار دادن اطلاعات بيشتر و مقايسه رشته‌ها با يکديگر، به شما کمک کنند تا علايق خود را پيدا کرده و اهدافتان را مشخص کنيد، و با توجه به رتبه‌اى که کسب کرده‌ايد، بتوانيد در اين زمينه واقع بينانه عمل کنيد.
استفاده از موتورهاى جست و جوگر و سايت‌هاى دانشگاهى نيز، يکى ديگر از راه هاى مطمين براى کسب اطلاعات در مورد رشته‌ها و دانشگاه‌هاست.
در جلسات مربوط به انتخاب رشته، که بعضاً در اين ايام (زمان انتخاب رشته) در دانشگاه‌ها برگزار مى‌شود، شرکت کرده و در مورد موضوع کلى هر رشته، اطلاعات کسب کنيد.
کتاب‌هايى که در زمينه معرفى رشته نوشته شده‌اند، يکى از بهترين مراجع براى دريافت اطلاعات درست از رشته‌ها هستند.
اينکه هر رشته چه مباحث و دروسى را در بر مي‌گيرد، هدف از ايجاد آن رشته چيست، توانمندي‌هاى لازم براى موفقيت در هر رشته کدامند، و اينکه چه حرفه‌اى را هنگام فراغت از تحصيل در هر رشته مي‌توانيد در آينده انتخاب کنيد، همه اطلاعاتى ارزشمندند که در اين کتاب‌ها يافت مي‌شوند و به شما ايده درست و آگاهى بيشتر مي‌دهند تا راحت‌تر بتوانيد در اين زمينه تصميم بگيريد.
علاوه بر اين، مي‌توانيد با دانشجويان سال‌هاى بالا، که هم اکنون در حال تحصيل در رشته مورد نظر شما هستند، يا با افرادى که به تازگى از آن رشته فارغ‌التحصيل شده‌اند، نيز صحبت کنيد. آنها به برخى از سؤالات شما با جزييات بهترى پاسخگو خواهند بود.
از تجربيات و اهداف آنها و فرصت‌هاى شغلى موجود بپرسيد، و البته به ياد داشته باشيد که افراد مختلف، نقطه نظرهاى متفاوتى دارند؛ بنابراين، تنها به نظر يک نفر براى نتيجه‌گيرى در اين مورد اکتفا نکنيد و تفاوت‌هاى خود با ديگران را نيز در نظر بگيريد.
گام بعدى
تمام اطلاعاتى را که دربارة رشته‌هاي دانشگاهي جمع‌آورى کرده‌ايد، با اهداف و ارزش‌هايى که در ذهن خود داريد، مقايسه کنيد. آيا در مورد برخى از رشته‌ها نظرتان تغيير کرده است؟ اين موضوع، کاملاً طبيعى است و نشان مي‌دهد که در تحقيق و بررسى خود در مورد رشته‌ها موفق بوده‌ايد؛ بنابراين، با فکر عمل کنيد و انعطاف پذير باشيد. خوب است که اهدافتان مشخص باشد، ولى اگر نياز باشد، بايد خود را براى تغيير آماده کنيد و به رشته‌هايى فکر کنيد که ممکن است تا قبل از اين موقعيت، به آنها فکر نکرده‌ايد. به خاطر داشته باشيد که هر کدام از رشته‌هايى را که در برگه انتخاب رشته خود وارد مي‌کنيد، ممکن است عيناً همان رشته‌اى باشد که در آن قبول مي‌شويد و قرار است در دانشگاه آن رشته را تحصيل کنيد. آنچه مهم است، خودِ شماييد. واقع بين باشيد و رشته‌هايى را انتخاب کنيد که آمادگى ورود به آنها و ادامه تحصيل در آن رشته‌ها را در دانشگاه داريد. اگر به رشته‌اى علاقه‌منديد، ولى احتمال قبول شدنتان در آن رشته کم است، رشته‌هاى ديگرى را، که دروس دانشگاهى آنها شباهت زيادى با رشته مورد علاقه‌تان دارند، انتخاب کنيد.
فرصت‌هاى شغلى از عواملى است که هنگام انتخاب رشته نبايد ناديده گرفته شود.
درست است که در نهايت بعد از فارغ‌التحصيلى در هر رشته‌اى، مدرک خود را دريافت خواهيد کرد، ولى بايد بدانيد که همه آنها تضمين کننده شغل آينده شما نيستند، و اگر حرفه و درآمدزايى براى شما مهم است، در کنار علايق خود حتماً بايد فرصت‌هاى شغلى مربوط به آن رشته را نيز در نظر بگيريد؛ البته بايد بدانيد تنها چند رشته اول و پردرآمد در هر گروه آزمايشي که پر طرفدارترين هستند، صرفاً معدود رشته‌هايى نيستند که مي‌توانند براى شما درآمدزا باشند، و شما مي‌توانيد بسيارى از علايق خود را به مسير‌هاي ديگري سوق دهيد که موفقيت شما را در حرفه آينده‌تان تضمين کنند.
اينکه چه دانشگاه‌هايى را براى انتخاب رشته يا رشته‌هاي مورد نظر انتخاب مي‌کنيد، نيز خود امرى مهم است. اگر رشته‌اى خاص را در نظر داريد، بايد دانشگاه‌هاى ارايه دهنده اين رشته را پيدا کنيد، و البته اگر دانشگاهى را خارج از شهر محل زندگي‌تان انتخاب مي‌کنيد، حتماً بايد مطمين شويد که شرايط زندگى در آن شهر و دوري از خانواده خود را داريد.
در مورد تصميمات خود، با خانواده و اطرافيانتان صحبت و مشورت کنيد.
خانواده و دوستان نزديکتان، شما را به خوبى مي‌شناسند و ممکن است در مورد شخصيت شما نظراتى بدهند که حتى خود شما هم از آنها بي‌خبر باشيد.
مشورت و در ميان گذاشتن تصميمات مهم با نزديکان، مي‌تواند بسيار مفيد باشد، ولى در نهايت بايد بدانيد که اين آينده و تصميم شماست. پس از جمع آورى اطلاعات، نظرات، مشاوره و صحبت با ديگران، اين تصميمى است که خود شما بر اساس آنچه به دست آورده‌ايد و آنچه در درون خود حس مي‌کنيد، بايد بگيريد.
انتخاب رشته دانشگاهي تصميم بزرگى است، و نبايد از آن بي‌توجه گذشت؛ البته اين نکته را هم بايد در نظر داشت که ورود به يک رشته، به معناى يک تصميم غير قابل بازگشت نيست؛ چون تعداد افرادى که رشته دانشگاهى خود را در مقاطع بالاتر (کارشناسى‌ارشد) تغيير مي‌دهند، کم نيستند؛ ولى بهتر آن است که با صرف کمترين ميزان وقت، انرژى و هزينه، آنچه را که مناسب شماست، انتخاب کنيد. تحقيق کنيد، با ذهنى باز فکر کنيد و مهم‌تر از همه اينکه با خودتان صادق باشيد و رشته‌اى را برگزينيد که مسير موفقيتتان را هموارتر و لذت بخش‌تر کند.
منابع:
