آشفته دل آشفته کند انجمني را !

 

قبل از هر چيز، به همه شما کنکوري‌هاي عزيز، يک «خسته نباشيد» حسابي مي‌گوييم. حتماً همه شما عزيزان، در هر شرايط درسي که هستيد، الان به صورت جدي و اساسي در حال مطالعه هستيد تا از اين دوران طلايي و سرنوشت‌ساز خرداد هم به خوبي بهره ببريد.

 

اين دوران باقي‌مانده، براي همه مهم است؛ هم براي کساني که از ابتداي سال تحصيلي با برنامه پيش رفته‌ و تا به حال به همه برنامه‌هايشان عمل کرده‌اند، و هم براي کساني که بنا به دلايلي نتوانسته‌اند آن طور که بايد مطالعه کنند و از برنامه درسي خود عقب هستند. اين روزهاي باقي‌مانده تا آزمون سراسري، به طور بسيار محسوسي مي‌تواند بر رتبه يا افزايش قابل توجه درصدهاي بعضي از درس‌هاي شما تاثير بگذارد؛ بنابراين، لازم است که قدر اين دوره را بدانيد و در روزهاي باقي‌مانده، به خوبي درس بخوانيد.

 

آشفتگي ذهني، يکي از مشکلاتي است که ممکن است در اين دوره باقي‌مانده تا کنکور، برخي از داوطلبان، چه داوطلبان زرنگ و با آمادگي بالا، چه داوطلبان با آمادگي متوسط، و چه داوطلباني که کمتر از ديگر داوطلبان مطالعه کرده‌اند، به آن مبتلا شوند. آشفتگي ذهني، دلايل گوناگوني دارد و حل اين معضل، با توجه به نوع آن نيز راهکارهاي مختلفي دارد.نظر به اينکه در هفته‌هاي مهم منتهي به کنکور قرار داريم و آشفتگي ذهني مي‌تواند تاثير بدي بر مطالعه و نتيجه کنکور شما بگذارد، در اين مقاله سعي مي‌کنيم تا شما را با راهکارهاي مقابله با آشفتگي ذهني، آشنا سازيم.

 

همه ما در تمام طول روز، با وجود فعاليت‌هاي بدني و کارهاي فکري، مشغوليت‌هاي ذهني خاص خود را داريم. کارهاي فکري يا فعاليت‌هاي ذهني، فعاليت‌هاي هدفمندي هستند که ما آگاهانه به آنها مي‌پردازيم، اما اشتغال ذهني، فعاليتي است که هدفمند نيست و ما به آن عادت کرده‌ايم؛ حتي ممکن است که نسبت به آن، آگاهي کامل هم نداشته باشيم. اشتغال ذهني، معمولاً به مسايلي مربوط به گذشته، اتفاقات روزمره، مسايل مرتبط با آينده يا عوامل استرس‌زا ارتباط پيدا مي‌کند. مشغول شدن مداوم ذهن ما به اين مسايل، از ما انرژي زيادي مي‌گيرد و معمولاً، بخش بزرگي از انرژي رواني ما به دليل پرداختن به مسايلي که برايمان اشتغال ذهني ايجاد مي‌کنند، هدر مي‌رود؛ مثلاً، مواردي را به ياد آوريد که ذهنتان، درگير مسايل خاصي بوده و شما با وجودي که فعاليت بدني چنداني انجام نداده‌ بوده‌ايد، به شدت خسته شده‌ايد. در آن شرايط، تنها ذهن شما در فعاليت بوده است؛ آن هم فعاليت غيرسازنده !

 

مشکل آشفتگي ذهني، که ممکن است براي هر داوطلب کنکور در مقطعي يا در کل دوره آمادگي براي کنکور به صورت خفيف يا شديد ايجاد شود، مي‌تواند به دلايل بسياري به وجود بيايد، و در يک داوطلب، نسبت به ديگري متفاوت باشد. آشفتگي ذهني يک کنکوري، ممکن است ناشي از نداشتن يک برنامه خوب مطالعاتي، که جوابگوي نيازهاي داوطلب است، استرس و فشار ناشي از کنکور، کم مطالعه کردن يا نتيجه خوب نگرفتن از آزمون‌ها و … باشد. آشفتگي ذهني، بخش مهمي از وقت و انرژي داوطلب را مي‌گيرد و باعث مي‌شود تا داوطلب نتواند از وقت و فکر خود به خوبي استفاده کند. اگر براي شما عزيزان هم، اين مشکل پيش آمده است و تمايل داريد که هر چه زودتر از شر اين عنصر مزاحم مطالعه خلاص شويد، پس با ما همراه شويد.

 

 

 

يکي از مهم‌ترين کارهايي که انجام آن در همه مراحل آمادگي براي کنکور لازم است و ما بارها در بيشتر مقالات خود بر آن تاکيد خاصي کرده‌ايم و باز هم به دليل اهميت اين موضوع بر آن تاکيد مي‌کنيم، برنامه‌ريزي است. برنامه‌ريزي به قدري مهم است که اگر شما داوطلب عزيز، حتي يک روز مانده به کنکور را نيز با آن پيش برويد، قطعاً در مقايسه با ساير روزها، بهتر درس مي‌خوانيد و بهتر نتيجه خواهيد گرفت. اولين راه براي رهايي از آشفتگي ذهني هم اين است که تمام فکر و ذکر خود را روي يک برنامه متمرکز کنيد و در مورد آن، خوب فکر کنيد و اراده و تصميم خود را روي آن متمرکز کنيد و از تغيير برنامه جداً بپرهيزيد.

 

     اگر از قبل برنامه‌ريزي داشته‌ايد و احساس مي‌کنيد که اين برنامه، به دلايلي، پاسخگوي شرايط فعلي شما نيست، با توجه به وضعيت خود، درس‌هايي که بايد بخوانيد و دوره کنيد، تست‌هايي که بايد بزنيد و … با هم فکري و همکاري خانواده، دوستان يا مشاوران، دوباره يک برنامه خوب براي خود بريزيد. براي اينکه بار ديگر دچار آشفتگي ذهني نشويد، حتماً جوانب مختلف برنامه‌تان را و توقعي که از خودتان در اين مدت کوتاه باقي مانده تا آزمون سراسري داريد، در نظر بگيريد. بعد از چيدن برنامه جديد، بدون فکر کردن به اينکه قبلاً چه اشتباهاتي داشته و چقدر درس خوانده‌ايد، و در مجموع بدون افکار منفي و با تجربه گرفتن از اين مدت باقي‌مانده، فقط و فقط درس بخوانيد. اگر باز هم به اين نتيجه رسيديد که برنامه شما مطابق خواسته هاي شما نيست، بدون نگراني، باز هم برنامه خود را تغيير دهيد؛ فقط مراقب باشيد که دچار وسواس فکري نشويد و وقت زيادي را براي انجام اين کار هدر ندهيد.

 

 

همه ما روزانه در برخي از موارد با افکار منفي مواجه مي شويم. اين افکار، ذهن بيشتر کنکوري‌هاي عزيز را درهم مي‌ريزد و باعث مي شود تا فکر و توان آنها براي يادگيري دروس و آمادگي براي کنکور به خوبي عمل نکند. نگران نباشيد؛ شما در اين زمينه تنها نيستيد، بلکه همه کنکوري‌ها در موارد و زمان هاي مختلف، دچار افکار منفي و نااميد کننده مي‌شوند؛ اما نکته مهم اين است که بتوانيد اين افکار را دور بريزيد و به خوبي در ادامه مسير قرار بگيريد؛ بنابراين، اتفاقات گذشته را کنار بگذاريد. گذشته‌ها، گذشته است و براي تغيير آن نمي‌توانيد کاري انجام دهيد؛ جز آنکه از آن درس بگيريد؛ پس افکاري را که درباره مسايل گذشته است و ذهن شما را به خود مشغول مي‌سازند، به پس زمينه برانيد؛ چون اين مسايل، جزو مسايل غيرمهم به شمار مي‌روند. مسايل حل ناشدني زندگي را که راه حلي ندارند و بايد با آنها کنار بياييد، جزو مسايل غيرمهم محسوب نماييد و آنها را يادداشت کنيد. جاي آنها در پس زمينه است؛ پس به آنها اجازه جولان ندهيد و محکم بگوييد: «گذشته‌ها، گذشته است؛ مهم، آينده است و من مي‌توانم از پس همه چيز برآيم.»

 

     دور ريختن افکار منفي، کار بسيار راحتي است؛ فقط کافي است که به صورت مداوم به اهدافتان فکر کنيد و خودتان را در رشته و دانشگاه مورد نظر خود تصور کنيد. با خود فکر کنيد در شغلي که آرزو داريد بعد از فراغت از تحصيل، در آن مشغول باشيد، اشتغال داريد و فرد مطرحي در جامعه هستيد. عکس سر در دانشگاه مورد نظرتان را به محلي که در معرض ديدتان است، بزنيد و هنگام خوابيدن، بيدار شدن يا هر وقتي که احساس خستگي و نااميدي کرديد، به آن توجه کنيد. يادتان باشد که مهم‌ترين راه براي بيرون ريختن افکار منفي، داشتن افکار مثبت است؛ پس مرتب با خود بگوييد: «من مي‌توانم؛ من مي‌توانم به همه آنچه که در ذهن دارم برسم. من موفق مي‌شوم.»

 

 

وقتي صحبت کنکور به ميان مي‌آيد، همه فکر مي‌کنند که يک کنکوري، بايد هميشه در حال درس خواندن باشد و هيچ استراحتي نداشته باشد. هر چه به زمان برگزاري کنکور نزديک‌تر مي‌شويم اين انديشه در ذهن مشاوران کنکور، والدين و خود داوطلبان، قوي‌تر مي‌شود؛ در واقع، عده‌اي نزديک شدن به زمان برگزاري کنکور را با مطالعه بي‌وقفه اشتباه مي‌کنند. اين تصور، تصور بسيار غلطي است؛ زيرا يک کنکوري که از چند ماه قبل، شروع به مطالعه کرده است، براي اينکه مهم‌ترين دوره مطالعه‌اش را هم با آرامش و به صورت مطلوب بگذراند، نياز به استراحت کافي دارد. استراحت، نياز هر انساني است. اين اشتباه است که فکر کنيم مي‌توانيم بدون استراحت پيش برويم. اگر زمان استراحت ما کافي و منظم نباشد، مطميناً خستگي، ما را از ادامه مسير بازمي‌دارد. درست است که شما دوستان عزيز، زمان باقي‌مانده تا آزمون سراسري را، که مهم‌ترين زمان براي رسيدن به موفقيت است، بايد دريابيد، اما نکته مهم‌تر اين است که سنجيده رفتار کنيد.

 

     همه شما عزيزان، نياز داريد که بين شش تا هشت ساعت در شبانه روز بخوابيد؛ به علاوه، بايد بين مطالعه دروس هم قدري استراحت داشته باشيد تا مغز شما به خوبي، مطالبي را که خوانده‌ايد، در جاي مناسب ذخيره کند. اين زمان استراحت را، بسته به عادات مطالعه، خواب و بيداري و استراحت‌هاي بين درسي خود، تقسيم کنيد و نگران وقت اختصاص داده به استراحتتان نباشيد. اگر براي مطالعه، وقت بيشتري بگذاريد و در ادامه خسته و دچار آشفتگي ذهني شويد، وقت بيشتري از شما هدر خواهد رفت؛ افزون بر اينکه مطالب را نيز به خوبي ياد نمي‌گيريد و مجبوريد که در زمان ديگري، آنها را مجدداً مطالعه کنيد.

 

 

يکي از مهم‌ترين مسايلي که باعث آشفتگي ذهني داوطلبان عزيز مي‌شود، استرس است. استرس و اضطراب، باعث مي‌شود تا برخي از داوطلبان عزيز، پيوسته به اين نکته فکر کنند که مطالعه خوبي نداشته‌اند، ممکن است که سر جلسه نتوانند به سؤالات پاسخ دهند، وقت کافي براي مطالعه دروس در روزهاي باقي‌مانده ندارند و ….

 

در ادامه، همين استرس باعث مي‌شود تا شما نتوانيد بهره‌وري خوبي داشته باشيد و خوب درس بخوانيد؛ مضاف بر اينکه ذهن شما، پيوسته مشغول پرداختن به چيزهايي است که هنوز رخ نداده است و ممکن است که هيچ گاه هم رخ ندهد. براي مقابله با استرس و در نتيجه جلوگيري از بروز يکي از دلايل آشفتگي ذهني، سعي کنيد که به خودتان اعتماد کنيد، خودتان را با کسي مقايسه نکنيد، از مسايلي که استرس شما را زياد مي‌کند، دوري کنيد و فقط به هدف خود فکرکنيد و با انگيزه و پشتکار به ادامه راه بپردازيد. نکته مهم ديگر درباره مقابله با استرس، اين است که اگر استرس شما در موضوعي خاص، بسيار زياد و غير قابل کنترل است، حتماً با آن مواجه شويد يا آن را با شخصي مانند پدر و مادر يا مشاور يا کسي از دوستان نزديکتان در ميان بگذاريد. آن وقت خواهيد ديد موضوعي که باعث استرس و آشتگي ذهني شما مي‌شود، چقدر براي اطرافيانتان، که از بيرون به آن موضوع مي‌نگرند، پيش پا افتاده است.

 

 

همه ما در تمام طول روز، علي‌رغم فعاليت‌هاي بدني و کارهاي فکري گوناگون، مشغوليت‌هاي ذهني خاص خود را داريم. کار فکري يا فعاليت ذهني، فعاليت‌هاي هدفمندي هستند که ما آگاهانه به آنها مي‌پردازيم، اما اشتغال ذهني فعاليتي است که هدفمند نيست و ما به آن عادت کرده‌ايم؛ حتي ممکن است که نسبت به آن، آگاهي کامل نيز نداشته باشيم.

 

 

قبل از هر چيز، مواردي را که معمولاً در طي روز، ذهن شما را به خود مشغول مي‌سازد، يادداشت کنيد. به اين منظور، لازم است که چند روز تا حداکثر يک هفته، بر فعاليت‌هاي ذهني خود نظارت کنيد و متوجه افکاري باشيد که در ذهن شما جاري است. پس از اينکه به اشتغالات ذهني خود پي برديد و متوجه شديد که معمولاً چه نوع افکاري ذهن شما را مشغول مي‌کند، در مرحله بعدي، مسايل مهم و مسايل غيرمهم را از يکديگر تفکيک کنيد. به ياد داشته باشيد که قرار است مسايل مهم را در ذهن، و مسايل غيرمهم را در پس زمينه ذهن خود جاي دهيد.

 

ممکن است از خود بپرسيد که چگونه مي‌توانم مسايل مهم را از غيرمهم تفکيک کنم. براي انجام اين کار مي‌توانيد معيارهاي زير، مانند: مسايل مربوط به اينکه چرا در گذشته موفق نشدم، چرا در ماه‌هاي قبل به خوبي درس نخواندم، يا نگراني‌هاي مربوط به آينده، مثل اينکه نتيجه کنکور شما يا دوستانتان چه خواهد شد، و … را شاخص قرار دهيد. مسايل پيش پا افتاده روزانه، که معمولاً تکراري هستند و فکر شما را مشغول مي‌سازند، مسايل غيرمهمي هستند که بايد به پس زمينه رانده شوند.

 

کارهايي که انجام آنها در اين مرحله باعث موفقيت شما مي‌شود، عبارتند از: تمرکز روي برنامه‌ريزي درست، شيوه مطالعه صحيح و چگونه درس خواندن و …. اين موضوعات، مسايلي است که بايد در زمينه ذهني شما باشد تا موفق شويد. در مجموع، ابتکار با شماست که چه مواردي را در چه قسمتي بگنجانيد؛ البته اين موارد، ثابت نيستند و ممکن است که، بر حسب شرايط، تغيير کنند.

 

 

هر وقت، موضوعي، چه مربوط به کنکور و چه غير از آن، باعث آشفتگي ذهني شما شد، در مورد آن با شخصي که با او راحت هستيد، و البته مي‌تواند به خوبي شما را راهنمايي کند، صحبت کنيد. صحبت کردن در مورد موضوعاتي که باعث آشفتگي ذهني‌تان شده است، دو مزيت اصلي دارد: مي‌تواند به شما احساس تاييد شدن و شنيده شدن بدهد، و همچنين مي‌تواند شما را با ديدگاه‌هاي مختلف ديگران آشنا بکند.