همه معلمان به شما می‌گویند مفهومی بخوانید اما ممکن است ندانید که مفهومی خواندن یعنی چه! مفهومی خواندن یعنی هر جمله را با دقت بخوانید و کلمات کلیدی را پیدا کنید و معنای دقیق آن‌ها را روشن کنید. منظور نویسنده را پیدا کنید، مثال اضافه بزنید (اگر مثال‌های شما نامربوط باشد معلوم می‌شود که مفهوم را درنیافته‌اید) و مطالب را به یکدیگر ربط دهید. تفاوت‌ها و تشابه‌ها را تعیین کنید و نکات یک موضوع را دسته‌بندی کنید. اگر مطلبی را خوب بفهمید و یاد بگیرید، می‌توانید آن را به زبان خودتان بیان کنید و به پرسش‌های آن پاسخ دهید. خودتان را به جای طراح بگذارید و از آن مطلب، سؤال طرح کنید. آن را تجزیه و تحلیل کنید و نموداری از طبقه‌بندی مطالب رسم کنید (مطالب را دسته‌بندی کرده و بین مطالب ارتباط برقرار کنید و زیرگروه بودن هر یک را نشان دهید. سعی کنید نموداری مانند درخت دانش رسم کنید تا در حافظه‌ی تصویری شما باقی بماند.) اگر مطلب را خوب بفهمید آن را دیرتر فراموش می‌کنید.
مراحل یادگیری مفهومی
هنگام مطالعه در ابتدا به این نکته توجه کنید که چه چیزی را می‌خواهید یاد بگیرید. تیترها و سرفصل‌های را کامل بخوانید و آن‌ها را به صورت سوال در آورید تا در هنگام مطالعه با پاسخ به آن سوال‌ها به میزان تسلط خود بر مطالب آن درس پی ببرید. زمانی که نقشه یک فصل از یک درس در ذهن‌تان نقش ببندد متوجه می‌شوید چه چیزی را باید یاد بگیرید. در درس آزمون در ابتدای هر فصل مشخص شده است که در مطالعه خود چه مباحثی را باید بخوانید و این امر شما را به هدف اول مطالعه می‌رساند.
هنگامی که تا حدودی با سرفصل ها و تیترها آشنا شدید باید بین مطالبی که از قبل بلد هستید و مطالب جدید ارتباط برقرار کنید. برای یادگرفتن یک مطلب جدید شما باید بدانید چه مباحثی را به عنوان پیش نیاز بلد باشید و قبل از شروع به مطالعه، آن‌ها را مرور کنید.
مطالعه عمیق مطالب و درک کامل مباحث است.
در این مرحله شما شروع به مطالعه دقیق یک مبحث می‌کنید. به شکل‌ها ، نمودارها و مثال‌های آورده شده در کتاب توجه کنید و در هنگام خواندن ، نکته‌های مهم در هر پاراگراف را مشخص کنید. زمانی که هر مطلبی را از هر درسی می‌خوانید برای آن یک مثال بیاورید. مثال‌هایی که تایید کننده آن مفهوم و مطلب باشد. اگر مثال‌ها، مثال‌هایی باشند که شما در زندگی روزمره خود به کار می‌برید بهتر در ذهن می‌مانند. مطالب و مفاهیمی را که انتزاعی هستند و قابل مشاهده نیستند در ذهن خود تصویر سازی کنید. با ربط مطالب به یک تصویر ذهنی که می‌تواند خیالی یا خنده‌دار باشد، سرعت یادآوری آن افزایش می‌یابد.
تمرین حل کردن این امکان را به شما می‌دهد تا بر مطالب خوانده شده تسلط بیشتری پیدا کنید و به میزان یادگیری خود بپردازید در این صورت به نقاط ضعف و قوت پی می‌برید. تمرین‌های پاسخ‌دار همیشه این امکان را به شما می‌دهد که بعد از مطالعه به میزان یادگیری خود پی ببرید و با مراجعه به پاسخ سوال‌ها یک بار دیگر مطالب را مرور کنید.
تمرین‌های بی‌پاسخ این امکان را به شما می‌دهد که برای پیدا کردن جواب درست تلاش بیشتری نمایید و شما با سوالات درگیرتر خواهید شد. آیا شما متوجه این امر شده‌اید. زمانی که اسم چیزی یا مطلبی را که می‌خواهید به یاد نمی‌آورید دچار مشکل می‌شوید و تمام روز به آن فکر می‌کنید تا به خاطر آورید تا زمانی هم که این اتفاق نیفتد از تلاش دست بر نمی‌دارید. زمانی که به یاد آوردید، آن مطلب برای همیشه در ذهن تان باقی می‌ماند. تمرین‌های بی‌پاسخ را اگر هم با همین تلاش انجام دهید بیشتر در ذهن تان می‌ماند، زیرا برای حل آن‌ها تلاش بسیار زیادی می‌کنید.
خلاصه نویسی مهم‌ترین مرحله مطالعه مفهومی است و کمک می‌کند تا در زمان محدود، دوره کردن درس مربوطه راحت‌تر شود . خواندن یک مطلب به شما این امکان را می‌دهد تا مطالب در حافظه کوتاه مدت شما قرار گیرد. برای انتقال مطالب به حافظه بلند مدت باید بارها و بارها مطلب دوره شود. با توجه به این امر که ممکن است زمان کافی برای مطالعه تمام مطالب درسی نباشد، خلاصه‌های کم حجم شامل نکات مهم امکان مرور سریع را به شما می‌دهد.
در خلاصه‌های خود از نمودار، چارت و تهیه یک نقشه ذهنی از مطالب استفاده کنید. هیچ‌گاه همه مطالب را در خلاصه‌های خود یادداشت نکنید و فقط نکات مهم را یادداشت نمایید.
مرور کردن بهترین روش برای تثبیت مطالب در حافظه است. هر چقدر میزان مرور بیشتر باشد مطالب در حافظه بلند مدت شما ثبات پیدا می‌کند. برای مرور کردن سریع از خلاصه‌های خود می‌توانید استفاده کنید.
