هر دانش‌آموزی قلق خودش را دارد!
هر دانش‌آموزی روش یادگیری منحصر به خودش را دارد که آگاهی از آن برای معلمان و والدین لازم است.
یکی از مسائل مهمی که والدین و معلمان باید از آن آگاه باشند و این است که هر دانش‌آموزی روش یادگیری مخصوص به خودش را دارد.
- متخصصان روش‌های یادگیری را در چهار دسته کلی تقسیم‌بندی کرده‌اند که به طور متوسط هر کسی در یکی از این روش‌ها قوی‌تر است. یک معلم خوب باید شیوه یادگیری شاگردش را تشخیص دهد و او را نیز از این شیوه آگاه کند.
همه ما دنیا را به شیوه‌ی منحصر به فرد خودمان تجربه می‌کنیم به همین دلیل در روش‌های یادگیری هر کدام از ما تفاوت‌هایی وجود دارد.
درک این انواع مختلف از سبک‌های یادگیری می‌تواند بر نحوه‌ی کار معلمان با دانش‌آموزان تأثیر بگذارد.
اگر معلم‌ها به این تفاوت‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد شاگردان خود توجه نکنند و روش تدریس خود را متناسب با هر شاگرد تغییر ندهند، در پایان کلاس با تعدادی از دانش‌آموزانی مواجه می‌شوند که درس را یادنگرفته‌اند و از کلاس عقب مانده‌اند زیرا یادگیری منحصر به فرد آنها فعال نشده است.
والدین هم اگر بدانند که هر فرد شیوه یادگیری خودش را دارد، وقتی با نمرات کم فرزندشان روبه‌رو می‌شوند او را بخاطر کم‌کاری و تنبلی سرزنش نمی‌کنند.
در ادامه تقسیم‌بندی روش های یاذگیری را شرح می‌دهیم تا این باور همیشگی که می‌گوید همه‌ی دانش‌آموزان نباید پشت سر هم متن کتاب را بخوانند تا آن را یاد بگیرند را زیر سوال ببریم.
چهار روش یادگیری کلی
سبک‌های یادگیری اشکال مختلفی دارد اما به طور کلی آنها را به چهار دسته تقسیم بندی می‌کنند، توجه کنید که ممکن است هر فرد تنها در یک گروه قرار نگیرد اما می‌تواند در یک سبک یادگیری قوی‌تر باشد، تقسیم‌بندی چهارگانه روش‌های یادگیری به شرح زیر است :
1. یادگیری بصری؛
جزئی دیدن و مشاهده دقیق چیزها از جمله تصاویر، نمودارها، دستورالعمل‌های نوشته شده و موارد دیگر از ویژگی‌های فراگیران بصری است. دانش‌آموزانی که از طریق بینایی یاد می‌گیرند، اطلاعات را هنگام دیدن بهتر درک می‌کنند. این دانش‌آموزان بهتر است بیشتر یادداشت برداری کنند.
معلم چگونه باید برای فراگیران بصری تدریس کند؟
تخته سفید یا صفحه هوشمند بهترین وسیله هنگام آموزش به این نوع دانش‌آموزان است. معلمان باید به آنها فرصت بدهند تا نمودارها و شکل‌ها را روی صفحه بکشند و سعی کنند بیشتر مفاهیم را در قالب کشیدن شکل‌ها و نمودارها تدریس کنید.
توجه داشته باشید که فراگیران بصری به زمان بیشتری برای درک مطالب احتیاج دارند پس معلم باید هنگام تدریس صبر و حوصله کافی به خرج دهند.
2. یادگیری شنیداری؛
هنگامی که موضوعات را برای دانش‌آموزان شنیداری شرح می‌دهید، بهتر یاد می‌گیرند، آنها با بالا و پایین رفتن تن صدای معلم خود ارتباط خوبی برقرار می‌کنند و ترجیح می‌دهند به سخنان معلم خود گوش دهند تا اینکه یادداشت‌برداری کنند.
آنها دوست دارند درس‌ها را با صدای بلند بخوانند و از سخنرانی در کلاس واهمه‌ای ندارند، همینطور سرعت فراگیران شنوایی در خواندن درس‌ها نسبت به بقیه کمتر است.
چگونه باید به فراگیران شنوایی تدریس کرد؟
از آنجا که این دانش‌آموزان ساکت ماندن برای مدت طولانی را دوست ندارند، معلمان باید آنها را درگیر سخنرانی کنند، از آنها بخواهند تا مفاهیم جدید را برایشان بازگو کنند، حین تدریس از آنها سوال کنند و با آنها بحث و مجادله کنند. تماشای فیلم، استفاده از موسیقی یا نوارهای صوتی نیز روش‌های مفیدی برای یادگیری این گروه از شاگردان است.
3. یادگیری حرکتی؛
فراگیران جنبشی (حرکتی) که بعضاً به آنها یادگیرنده لمسی نیز می‌گویند ، از طریق تجربه یا انجام کارها درس را یاد می‌گیرند.
آنها دوست دارند با بازی کردن نقش‌ها یا استفاده از دستانشان و انجام آزمایشات با مفاهیم درگیر شوند و آنها را درک کنند. یک جا نشستن در طولانی مدت برای این شاگردان سخت است.
آنها غالباً در یک رشته ورزشی استعداد فوق‌العاده دارند یا دوست دارند برقصند. هنگام مطالعه ممکن است لازم باشد مرتباً استراحت کنند، همینطور قدم زدن برای هنگام درس خواندن و حفظ کردن مباحث به این دانش‌آموزان کمک می‌کند.
چگونه باید برای فراگیران حرکتی تدریس کرد؟
بهترین راهی که معلمان می‌توانند به این دانش‌آموزان تدریس کنند، حرکت دادن آن‌هاست.
برای تدریس درس‌های ادبیات، تاریخ، زبان و… معلمان باید از دانش‌آموزان بخواهند صحنه خاصی از کتاب یا درسی را که آموزش می‌دهند، بازی کنند.
درمورد درس‌های فیزیک، شیمی و… با انجام آزمایش درس‌ها برای این شاگردان جا می‌افتد.
انجام بحث‌های گروهی، نوشتن بخش‌های مختلف درس روس تخته سیاه، طراحی داستان و ترتیب دادن نمایش برای جاانداختن مبحث و درگیر کردن این شاگردان راه‌های فوق‌العاده‌ای است.
4. یادگیری خواندن/نوشتن؛
فراگیران خواندن/نوشتن ترجیح می‌دهند از طریق کلمات نوشتاری یاد بگیرند.
این دانش‌آموزان توانایی یادگیری تصویری را نیز دارا می‌باشند، آنها با نوشتن، خواندن مقاله یا کتاب، یادداشت‌برداری، جستجوی کلمات در فرهنگ لغت و جستجو در اینترنت بیشترین میزان یادگیری را دارند.
بهترین روش تدریس به یادگیرندگان خواندن/نوشتن چیست؟
این سبک از بین چهار سبک یادگیری، آسان‌ترین است زیرا سیستم آموزشی سنتی ما نیز تمایل به نوشتن مقاله، تحقیق و مطالعه کتاب دارد.
معلمان باید هنگام تدریس به این شاگردان باید وقت کافی برای جذب اطلاعات را به آنها بدهند، چنین دانش‌آموزانی باید مواد تدریس شده را بنویسند و بخوانند تا مطلب برایشان جا بیفتد.
ممکن است معلم مجبور باشد مثال‌ها و مدل‌های زیادی را برایشان بیان کند و یادگیری آنها زمان بیشتری بطلبد.
باید از همه‌ی سبک‌ها با آغوش باز استقبال کرد!
وقتی معلم با یک دانش‌آموز روبه‌رو می‌شود در درجه اول باید یادگیری او را ارزیابی کند، شیوه‌ی یادگیری او را تشخیص بدهد و روش تدریس خود را بر مبنای شکل یادگیری او تنظیم کند.
در ادامه باید شاگرد را از روش یادگیری‌اش آگاه کند و بهترین شیوه‌ی مطالعه را به او آموزش دهد.
روش یادگیری منحصر به فرد نشان‌دهنده‌ی استعدادهای هر فرد نیز هست، معلم از این طریق می‌تواند مسیرهایی که شاگرد توانایی موفقیت در آنها را دارد، به او پیشنهاد کند تا شاگرد بر اساس علاقه‌ی خود مسیرش را انتخاب کند.
چطور سبک یادگیری منحصر به فرد فرزندم فعال می‌شود؟
اساس کار یک معلم خصوصی بر پایه تشخیص نقاط ضعف و قوت شاگرد و شناسایی سبک یادگیری منحصر به فرد هر شاگرد است.
معلم خصوصی در جلسه اول شاگرد را ارزیابی می‌کند در ادامه برنامه‌ی کلاس را بر مبنای نیازهای شاگرد می‌چیند.
این شکل از عملکرد معلم خصوصی تاثیر به سزایی در افزایش اعتماد به نفس شاگردان نیز دارد.
سخن پایانی
وقتی والدین بدانند فرزند آنها روش یادگیری مخصوص به خودش را دارد، بهتر می‌توانند برای رشد و موفقیت تحصیلی به او کمک کنند.
متخصصان آموزش روش‌های یادگیری را به 4 دسته کلی تقسیم می‌کنند که یک معلم خوب باید در مواجهه با شاگرد خود تشخیص دهد که او در کدامیک از این روش‌های یادگیری قوی‌تر است و روش تدریس خود را بر اساس آن تنظیم کند.
