روش صحیح مطالعه زیست شناسی برای کنکور

درس زیست شناسی از مهم ترین دروس تخصصی رشته تجربی و جزو محبوب ترین دروس در این رشته است که باعث علاقه مندی بسیاری از داوطلبان رشته تجربی برای تحصیل در رشته پزشکی است. ضریب این درس در کنکور تجربی بالاترین ضریب را دارد به همین دلیل است که روش خواندن زیست شناسی دغدغه بسیاری از داوطلبان رشته تجربی شده است. درس زیست شناسی بیشترین سوال را در بین دروس تجربی در کنکور سراسری به خود اختصاص داده است. داوطلبانی که علاقه مند به تحصیل در رشته های زیر گروه پزشکی در دانشگاه هستند باید بدانند که این علاقه آنها مستلزم کسب درصد بالایی در درس زیست شناسی در کنکور سراسری است که این امر نیز مطالعه بسیار عمیق و مفهومی این درس را می طلبد.

در سال های اخیر شاهد تست های شمارشی مفهومی و ترکیبی مانور بیشتر در مبحث زیست گیاهی تست های محاسباتی سنگین تر از مبحث ژنتیک بوده ایم که این خودش زنگ خطری است برای داوطلبان که دیگر تست های صرفا حفظی در کنکور مطرح نمی شود. برای موفقیت در درس زیست شناسی نیازمند تغییر نگرش داوطلبان در نوع و شیوه مطالعه آن ها در درس زیست شناسی هستیم که در ادامه به نحوه مطالعه صحیح زیست شناسی می پردازیم :

پیش خوانی یا مطالعه روزنامه وار :

توصیه می شود داوطلبان قبل از تدریس معلم در کلاس مطلب مورد نظر را یک مرتبه پیش خوانی کنند تا کلیت مبحثی که قرار است استاد مربوطه تدریس کند را بفهمند این کار باعث می شود داوطلب در مسیر مطالعه درست فصل مربوطه قرار بگیرد و مطالب مهم را از مطالب فرعی در فصل مربوطه تمایز دهد.

تمرکز بالا و نت برداری از تدریس استاد :

بهتر است داوطلبان با دقت فراوان به تدریس استاد گوش دهند و در دفتری به نت برداری از مباحثی که استاد تدریس می کند و مطالبی که توجه ویژه در هنگام تدریس به آن ها دارد بپردازد.

تقسیم بندی یک فصل برای مطالعه :

داوطلبان می توانند برای مطالعه یک فصل از درس زیست شناسی به صورت پاراگراف به پاراگراف آن را مطالعه کنند. به این صورت که ابتدا یک پاراگراف را به صورت روزنامه وار مطالعه کرده و زیر کلمات مهم آن خط بکشد و یا با ماژیک مارکر کند. در دور بعد با دقت بیشتر و عمیق تر مطالعه کنند و در آخر پاراگراف را از حفظ بازگو کنند. در انتهای مطالعه یک فصل از کتاب به صورت پاراگراف به پاراگراف داوطلب در برگه ای خلاصه ای از تیتر ها و مطالبی که خوانده است را بنویسد چرا که این کار به یادگیری بیشتر داوطلب کمک زیادی خواهد کرد.

ترکیبی خواندن زیست :

همان طور که گفتیم در سال های اخیر شاهد تست های ترکیبی زیادی از فصول مختلف زیست و هم چنین از کتاب های جداگانه بوده ایم. به این صورت که ممکن است از فصل ایمنی که فصل اول زیست سال سوم است به صورت ترکیبی با فصل ششم از زیست سال دوم دبیرستان که مبحث گردش خون است تست ترکیبی طرح کنند. برای اینکه داوطلب بتواند از پس تست های ترکیبی در کنکور سراسری بر بیاید نیازمند ترکیبی خواندن زیست شناسی است. برای همین داوطلب در هنگام مطالعه هر پاراگراف از فصلی که می خواند باید با ذهن باز مطالعه کند و اگر قابلیت ترکیب با مباحث دیگر از کتاب های زیست دبیرستان داشت مبحث مربوطه را نیز مطالعه کند و در صورت نیاز به نوشتن نت در حاشیه های کتاب درسی بپردازد.

توجه به ریزه کاری ها در خواندن زیست :

درس زیست شناسی به مانند درس ریاضی و فیزیک دارای قوانین ثابت و مشخصی نیست و در متن کتاب درسی قید های زیادی مشاهده می کنیم مثل (اغلب برخی بعضی ….) که اخیرا به شدت مورد توجه طراحان کنکور قرار گرفته است در هنگام خواندن زیست شناسی حتما توجه به این قید ها داشته باشید. شکل های کتاب درسی اهمیت بسیار زیادی دارد هم در تفهیم هر چه بیشتر مطالب درسی کمک زیادی به شما می کند و هم اخیرا چه به شکل مستقیم و چه به شکل غیر مستقیم تست های مفهومی از آن ها طرح می شود.

مرور مطالب :

همانطور که عرض کردیم با نوجه به اهمیت ویژه درس زیست شناسی در کنکور تجربی توصیه می شود این درس که سه کتاب دارد به کرات مورد مطالعه قرار بگیرد خواندن زیست به صورت چندین باره کتاب های درسی کمک بسیار زیادی به داوطلبان می کند تا به تمامی مطالب این درس تسلط کافی پیدا کنند. حتما توصیه می شود در برنامه مطالعه روزانه خود برای خواندن زیست شناسی وقت کافی بگذارید. باید به مرحله ای از تسلط برسید که با دیدن جمله اول هر صفحه مطالب اون صفحه را به طور کامل بازگو کنید و حتی مطالب ترکیبی و مرتبط با آن را که در کتاب های زیست دیگر است نیز در ذهن خود به یاد آورید. مرور زیاد و تسلط خوب به مباحث کتاب درسی سرعت العمل شما را در پاسخ گویی به سوالات این درس چندین برابر می کند.

خلاصه برداری :

توصیه می شود مطالب مهمی که شاخص و پرتست هستند و بیشتر مورد توجه طراحان کنکور بوده است را بر روی برگه هایی نمودار درختی از آن ها تهیه کنید و بر روی دیوار منازل خود بچسبانید تا هر روز برایتان مرور شود. مثل فصول باکتری شارش انرژی قارچ و ویروس هل از زیست پیش دانشگاهی که کشیدن نمودار درختی بسیار مفید خواهد بود. شکل های کتاب های درسی را نیز هم می توانید بر روی کاغذ بکشید و مطالب پاراگراف های مرتبط با شکل را نیز در کنار آن بنویسید که بسیار کمک کننده خواهد بود. خلاصه برداری از نکات مهم در ماه های انتهایی در کنار تورق سریع برای داوطلبان حائز اهمیت است.

مطالعه مبحثی :

سوالات درس زیست شناسی در کنکور از چند مبحث مختلف تشکیل شده است. شامل سوالات گیاهی که از فصولی از زیست سال دوم و سوم دبیرستان ژنتیک که شامل فصل ۸ زیست سال سوم که ژنتیک مندلی نام دارد و فصل ۵ زیست پیش دانشگاهی که ژنتیک جمعیت نام دارد. این دو مبحث زیست شناسی جزو مباحث نسبتا سخت و پر تست سال های اخیر زیست شناسی بوده است. بهتر است داوطلبان این مباحث را به طور کلی بخوانند و جمع بندی کنند به ویژه که در کنار کتاب درسی در بازار برای این مباحث کتاب هایی موجود است که مطالب را به صورت دسته بندی و یکجا آورده است که می تواند کمک زیادی به داوطلب بکند. برای مبحث ژنتیک حتما بعد از خواندن کتاب و درسنامه کتاب های کمک آموزشی به حل کردن تست های سراسری بپردازید و از دست به قلم شدن نترسید و به هیچ عنوان قید تست های ژنتیک را نزنید. در مبحث زیست گیاهی خلاصه برداری و کشیدن خصوصیات گیاهان بر روی برگه هایی برای چسباندن به دیوار بسیار مفید و کمک کننده خواهد بود چرا که باعث مرور بسیار زیاد این مباحث پر تست می شود.

نکته: در خواندن زیست چه بهتر که ویژگی ها و خصوصیات کلی جانداران و یا گیاهانی که در کتاب درسی ذکر شده است ولی در بخش های مختلف کتاب درسی است را در هنگام خلاصه نویسی در کنار هم جمع آوری کنید تا مطالب دسته بندی خوبی برای مطالعه داشته باشید .

چند نکته پایانی در خواندن زیست :

مطالبی که در عنوان بیشتر بدانید در کتاب درسی مطرح می شود شاید به طور مستقیم مورد پرسش قرار نگیرد اما مطمئنا مفهوم این مطالب به درک هر چه بیشتر متن کتاب درسی کمک خواهد کرد.

توجه ویژه داشته باشید که هیچ منبع کمک آموزشی نمی تواند جایگزین کتاب درسی در زیست شناسی باشد.

دقت کنید که زدن تست های سراسری سال های اخیر شما را با خط ذهنی طراحان آشنا می کند و می تواند شما را در مسیر مطالعاتی صحیح قرار دهد.

در پایان مجددا قابل ذکر است که مهم ترین بحث در زیست شناسی تکرار هر چه بیشتر مطالب است. حتما روزانه خواندن زیست را در برنامه خود قرار دهید. از مباحث مختلف که مانور بیشتری بر روی آن ها است مثل زیست گیاهی، ژنتیک، قید های کتاب های درسی، شکل ها، مطالبی که در قسمت آزمایش کنید آمده است غافل نشوید. به تست های شمارشی که اخیرا بر تعداد آن ها در کنکور افزوده شده است، توجه ویژه ای داشته باشید. و در آخر تاکید میکنیم که از تست زنی خصوصا تست های سال های اخیر کنکور سراسری غافل نشوید.

*محصل ایرانی

همشاگردی ( sanjeshy.org )