دوران آمادگي براي کنکور را با آرامش سپري کنيد
به عنوان يک داوطلب کنکوري که قرار است آزمون سراسري سال آينده را تجربه کنيد، احتمالاً تاکنون برنامه‌ها و تدابيري را براي کنکور در نظر گرفته و اقداماتي انجام داده‌ايد؛ حتي ممکن است که بعضي از شما عزيزان، هنوز مطالعه‌اي نداشته و تصميم داريد که از روزهاي آينده شروع به خواندن دروس نماييد و يا اينکه هنوز نمي‌دانيد از کجا و چگونه شروع کنيد و مشغول مشورت و رايزني با افراد با تجربه هستيد.
در هر شرايطي که به سر مي‌بريد، شروع يک کار، حتي براي داوطلبان عزيزي که پشت کنکور مانده‌اند، نيز ممکن است باعث نگراني و دغدغه‌هاي گوناگون و خاصي شود. اينکه چه برنامه‌ريزي داشته باشيد، کدام درس‌ها در اولويت باشد، چگونه مطالعه کنيد و چگونه پيش برويد، و ده‌ها موضوع ديگر از اين دست، ممکن است که مغز شما را درگير کند و باعث نگراني شما شود.
بيشتر افرادي که کنکور را تجربه کردهاند، به اين نتيجه مي‌رسند که کنکور، گرچه به مديريت درست و اصولي نياز دارد، اما واقعاً آن غول بي‌شاخ و دمي نيست که فکرش را مي‌کردند؛ در واقع اگر ما يک چشم انداز درست و قانون‌مند از راهي که در پيش داريم و بايد طي کنيم، پيشِ رويمان داشته باشيم، مي‌توانيم به همه اين دغدغه‌ها پايان دهيم.
ممکن است براي همه داوطلبان در راهي که تا آزمون سراسري دارند نگراني‌هايي پيش بيايد. اين نگراني‌ها مي‌تواند براي هر يک از داوطلبان و بسته به شرايط هر کدام از آنها متفاوت باشد؛ اما مهم اين است که اين نگراني، از هر جنسي که باشد، بر روند آمادگي مطالعاتي شما تاثير منفي خواهد گذاشت؛ به همين منظور در اين مقاله درصدديم تا راهکارهايي را براي مقابله با نگراني ارايه دهيم و از شما هم مي‌خواهيم در لحظه‌هايي که در چنين شرايطي قرار گرفتيد، حتماً از اين راهکارها استفاده کنيد.
مهم‌ترين و اساسي‌ترين اصل در مواجه شدن با نگراني در هر موردي، از جمله براي آمادگي در کنکور، اين است که زماني که نگران مي‌شويد، هر چه سريع‌تر خودتان را از اين وضعيت رها کنيد. براي اينکه بتوانيد چنين کاري را انجام دهيد و به آرامش برسيد، چند راهکار ساده وجود دارد که در زير به آنها اشاره مي‌کنيم. هر يک از شما داوطلبان عزيز با به کارگيري اين راهکارها مي‌توانيد تا حد بسيار زيادي بر نگراني‌هاي خود مسلّط شويد.
- 1- به خود يادآوري کنيد که اين دوران براي هر داوطلبي وجود دارد
نگراني ممکن است که در هر زمينه و در هر شرايطي به سراغ همه ما بيايد؛ در واقع همه ما حتماً بارها و بارها اين موضوع را تجربه کرده‌ايم. وقتي فردي، تلفنش را جواب نمي‌دهد، دير به خانه مي‌آيد، مريض است، تحقيق يا کار سنگيني را برعهده گرفته است، اضطراب شب‌هاي امتحان به سراغ او آمده است و … همه و همه در ما موجب بروز نگراني مي‌شوند.
اين موارد و ساير دغدغه‌هايي از اين دست، از جمله نگراني‌هاي کوچک و بزرگي هستند که ممکن است تاکنون ذهن همه ما را درگير کرده باشند. وقتي موضوعي مثل کنکور باعث نگراني شما مي‌شود، با خود بگوييد داوطلبان زيادي وجود دارند که در شرايط من هستند و نگراني و دغدغه‌هاي شبيه به دغدغه‌هاي من را تجربه مي‌کنند. اينکه در چنين شرايطي همزاد پنداري کنيد، احساس خوبي به شما دست خواهد داد و حداقل تا اندازه‌اي باعث آرامش شما خواهد شد.
- 2- هدف خود و تلاش‌هايي را که تاکنون انجام داده‌ايد به ياد بياوريد
ممکن است عامل نگراني شما اين باشد که تلاشي که کرده و درسي را که تاکنون خوانده‌ايد، در مقايسه با آن چيزي که از خود انتظار داشته‌ايد، کافي نبوده است. اين نگراني از جالب‌ترين انواع نگراني‌هاست؛ زيرا هم مي‌تواند مثبت و هم منفي باشد؛ مثبت از اين نظر که شما را هر چه بيشتر به سمت تلاش بيشتر و در نتيجه موفقيت سوق دهد، و منفي از اين نظر که ممکن است باعث شود تا روحيه تلاش و مطالعه شما آسيب‌پذير شده و از همان تلاش و کوشش قبلي نيز دست برداريد. اگر چنين نگراني‌هايي به سراغتان آمد، به هدفتان فکر کنيد؛ به اينکه چه برنامه‌اي براي آينده خود از طريق موفقيت در کنکور در نظر گرفته‌ايد، سال بعد خود را در کجا مي‌بينيد و چه احساسي از اين موضوع داريد، و به تلاش‌هايي که تاکنون براي رسيدن به هدفتان داشته‌ايد، فکر کنيد و به آنها ارزش و بها بدهيد و خود را به خاطر همه آن تلاش‌ها تمجيد کنيد. حتي اگر جزو آن دسته از داوطلباني هستيد که نه پشتوانه درسي و علمي قوي‌اي داريد و نه تاکنون مطالعه داشته‌ايد، باز هم به جنبه مثبت نگراني‌تان بها بدهيد؛ چون به اندازه کافي وقت داريد که از اين شرايط براي يک برنامه‌ريزي خوب درسي و يک شروع خوب و قوي براي آمادگي در کنکور استفاده کنيد. منتظر چه هستيد؟ برخيزيد و با اميد و لبخند به آينده، قدم در راه بگذاريد و ايمان داشته باشيد که نتيجه تلاش خود را خواهيد ديد.
براي اينکه از نگراني‌هاي خود کم کنيد، ابتدا خواسته و هدف خود را به صورت دقيق و روشن مشخص کنيد. هدف‌هاي بزرگ يا بلند مدت خود را به اهداف کوچکتر و کوتاه مدت تقسيم کنيد و براي رسيدن به هدف‌گذاري‌هاي کوتاه‌مدت خود، دست به عمل بزنيد. آرزو کافي نيست؛ بايد عمل کرد و همين که شما بخواهيد و قدم در راه بگذاريد، بسياري از نگراني‌هايي که داريد از بين خواهد رفت؛ زيرا چيزي در درون شما مي‌گويد که «تو قدم در راه گذاشتي؛ پس طي کردن مسير هم چيزي نيست»؛ در واقع همان خواستن اول مهم است و بعد از آن اطمينان داشته باشيد که در مسير هدفتان، همه انرژي‌هاي مثبت، شما را ياري خواهند کرد.
- 3- به داوطلبان موفق فکر کنيد که همين مسير را گذرانده‌اند
هميشه وقتي قدم در راه جديد مي‌گذاريم يا مي‌خواهيم که کار تازه‌اي را انجام دهيم، ممکن است که نگراني‌هاي مختلفي هم به سراغمان بيايد؛ از جمله اينکه: «آيا موفق مي‌شوم؟» «چه سختي‌هايي ممکن است در راهي که در پيش دارم، پيش بيايد؟» و مانند آن. ممکن است نگراني‌هايي از اين دست، ذهن شما را درگير کرده و انرژي شما را کاهش داده يا از بين ببرد؛ در حاليکه بسيار مهم است تا شما به عنوان يک داوطلب آزمون سراسري، پر انرژي و با روحيه باشيد.
اگر چنين نگراني‌هايي به سراغتان آمد، سعي کنيد که آرامش خود را حفظ کنيد و به اين نکته فکر کنيد که چرا در حاليکه هنوز تجربه‌اي در خصوص کنکور نداريد، دچار پيش داوري‌هاي نگران کننده شده‌ايد. يکي از مهم‌ترين دلايل، ممکن است اين باشد که افراد يا داوطلباني براي شما از سختي‌ها و مشکلات کنکور گفته و ذهن شما را با صحبت‌هاي خود مشوّش و آلوده کردهاند. بهترين راه براي فرار از اين وضعيت در چنين شرايطي، اين است که به سراغ افراد موفق کنکور رفته و با آنها صحبت کنيد و از آنها در مورد نگراني‌هايي که اين افراد در طول آمادگي براي کنکور داشته و راه‌هايي که با کمک گرفتن از آنها با اين نگراني‌ها مقابله مي‌کرده‌اند، بپرسيد. آن وقت خواهيد ديد که شما تنها نبوده و نيستيد؛ فقط مهم اين است که چگونه اين با اين نگراني و استرس‌ها مقابله کنيد. يادتان باشد افراد موفق کارهايي را انجام مي‌دهند که باعث پيشرفتشان مي‌شود. اگر شما هم کار کساني را که موفق شده‌اند، انجام دهيد، در پايان به همان نتايجي که آنها به آن رسيده‌اند، مي‌رسيد. معجزه‌اي در کار نيست؛ بلکه موضوع يک قانون در ميان است: «کافي است بدانيد که ديگران پيش از شما چه کردهاند که موفق شده‌اند.»
- 4- آنچه را تاکنون انجام داده‌ايد، بررسي و در برنامه خود تعادل ايجاد کنيد
ممکن است در ميان راه احساس کنيد که آنچه تا به حال خوانده و زحمتي که تاکنون کشيده‌ايد، کافي نبوده است و اين موضوع باعث نگراني شما شود. قبل از هر چيز اين نکته را در نظر داشته باشيد که براي آمادگي در کنکور هيچ وقت دير نيست، و حتي اگر داوطلبي وجود داشته باشد که چند ماه بعد نيز با تلاش و کوشش خوب شروع به مطالعه جدي نمايد، مي‌تواند نتيجه نسبتاً خوبي را در آزمون سراسري کسب کند. نکته ديگر اين است که وقتي چنين احساسي به شما دست داد، حتماً تمام کارهايي را که تاکنون انجام داده‌ايد دوباره بررسي کنيد.
ممکن است که شما براي آمادگي در کنکور، کارهاي مختلفي را انجام داده‌ايد که از چشمتان دور مانده است؛ مثلاً مدت‌ها مشورت کرده، تلاش کرده و يک برنامه‌ريزي خوب انجام داده‌ايد. گرچه برنامه‌ريزي، جزيي از حجم دروس خوانده شده شما نيست، اما انجام اين کار باعث مي‌شود تا شما طبق قاعده و اصول درس بخوانيد و همين موضوع باعث پيشي گرفتن شما از رقبايتان مي‌شود.
سعي کنيد که با خود صادق باشيد. حتي اگر نگراني شما بجا و درست باشد، نگران ماندن کاري را از پيش نمي‌برد و فقط باعث تحليل انرژي شما و بازداشتن شما از ادامه کارتان مي‌شود؛ پس براي اينکه حس بهتري پيدا کنيد و از نگراني درآييد، سعي کنيد که نگاه دوباره به برنامه مطالعاتي خود داشته باشيد و نقص‌ها و کمبودهاي آن را بررسي نماييد و سپس، وقتي متوجه شديد که علت نارضايتي شما چيست، در صدد رفع آن، بهترين کارها را انجام دهيد.
- 5- در برنامه درسي خود تنوع ايجاد کنيد
يکي از عواملي که ممکن است در طول آمادگي براي کنکور براي هر داوطلبي ايجاد نگراني و استرس نمايد، برنامه مطالعاتي اوست. ممکن است پس از مدتي فکر کنيد در برنامه‌اي که تنظيم کرده‌ايد اشکالاتي وجود دارد؛ مثلاً سهم يک درس اصلي در برنامه کم و سهم يک درس در برنامه‌تان زياد است يا اينکه جايي براي مرورهاي هفتگي و … را در اين برنامه در نظر نگرفته‌ايد. حتي اگر برنامه شما، برنامه خوب و مقبولي باشد، باز هم ممکن است اين نگراني شما را آزار دهد که آيا برنامه مناسبي را براي خودتان ريخته‌ايد يا نه.
براي اينکه از اين موضوع مطمين شويد، لازم است که چند کار را انجام دهيد. اول اينکه ببينيد آيا تنوع درسي را در برنامه خود در نظر گرفته‌ايد يا نه؛ اگر اين طور نيست، حتماً با توجه به ضعف‌ها و نقاط قوت خود، درس‌ها را به شکل متنوع‌تر و طبق شرايط خودتان تنظيم کنيد و برنامه‌تان را مجدداً به دانشجوياني که سال‌هاي قبل رتبه‌هاي خوبي کسب کرده و موفق بوده‌اند، نشان دهيد و يا از معلمان و مشاورانتان کمک بگيريد و با آرامش دوباره شروع به مطالعه نماييد.
هر هفته دقايقي وقت صرف کنيد و بررسي و ارزيابي کنيد که براي رسيدن به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود در کنکور، لازم است که چه خصوصيات و مهارت‌هايي را در خود ايجاد کنيد؛ مثلاً مقابله با خواب زياد، تکميل بهتر دفتر برنامه‌ريزي، مطالعۀ درس هر روز در همان روز، حل تمرين مستمر و مداوم و …. دقت کنيد که براي طي مسير در رسيدن به هدف بلند مدت خود، مي‌توانيد از قطب‌نما استفاده کنيد تا از مسير اصلي منحرف نشويد!
منظور از به کارگيري قطب‌نما در اين مسير، همان برنامه راهبردي است. بررسي کنيد که آيا جهت حرکت شما صحيح است يا خير، و در کدام قسمت‌ها از برنامه جدا شده‌ايد که بايد در ايستگاه‌هاي جبراني براي آن قسمت‌ها نيز برنامه‌ريزي کنيد. به خاطر داشته باشيد: «موفقيت، تکرار لجوجانه کارهاي ساده و درست است.»
- 6- علاقه‌منديهايتان را فراموش نکنيد
انسان، يک موجود تک‌بعدي نيست و براي رسيدن به کمال آفريده شده است. به همين خاطر، تنها کافي است که براي رسيدن به کمال، اشتياق داشته باشد. انسان ظرفيت نامحدودي دارد و انسان موفق کسي است که با تمام توان از ظرفيت‌هايش استفاده مي‌کند؛ با اين همه، بايد توجه داشت همان‌گونه که داوطلبان عزيز مي‌توانند به صورت نامحدودي براي تحقق برنامه‌هاي مطالعاتي و آمادگي خود در کنکور تلاش کنند و وقت بگذارند، بايد زماني را نيز براي خود و خواسته‌هايشان درنظر بگيرند. اين هم بخشي از قابليت‌هاي انسان است که اگر بخواهد مي‌تواند همه کارهاي خود را به صورت هم زمان انجام دهد.
روند آمادگي براي کنکور، يک روند طولاني است و ممکن است که براي بسياري از داوطلبان، با خستگي‌هاي روحي و جسمي فراواني همراه شود؛ به خصوص براي داوطلباني که نتوانند يا نخواهند در برنامه خود، وقتي را براي انجام کارهاي دلخواه غيردرسي‌شان در نظر بگيرند.
جسم و روح هر يک از شما داوطلبان نيز، مانند ساير مردم، از انجام يک کار متوالي و يکنواخت خسته خواهد شد؛ پس خود را، مخصوصاً از همين ابتداي راه، فقط و فقط درگير درس خواندن و آمادگي در کنکور نکنيد. بسته به اينکه در چه سطح علمي هستيد و آمادگي درسي شما از قبل چقدر است، حتماً زمان‌هايي هر چند کوتاه را در طول هفته براي پرداختن به تفريحات و برنامه‌هاي دلخواه خود در نظر بگيريد.
اگر در نظر گرفتن اين زمان‌ها براي انجام کارهاي مورد علاقه و تفريح، باعث اين نگراني در شما شد که از درس خواندن عقب افتاده‌ايد، به خود بگوييد که داريد بابت زحمتي که در طول هفته کشيده‌ايد به خودتان پاداش مي‌دهيد؛ پس سعي کنيد خوب درس بخوانيد تا از پاداشي که به خود مي‌دهيد نيز لذت ببريد. حتماً به اين نکته نيز توجه داشته باشيد که هر چه به آخرين روزهاي آمادگي در کنکور نزديک مي‌شويد، به خصوص بعد از عيد، بايد برنامه مطالعاتي خود را فشرده‌تر کرده و مدت زمان بيشتري را به درس خواندن اختصاص دهيد؛ البته در همان شرايط هم باز به ياد داشته باشيد که جسم و روح شما نياز به استراحت دارد، و اگر اين موضوع را خوب مديريت کنيد، نه تنها با انرژي بيشتري درس خواهيد خواند، بلکه بسياري از نگراني‌هاي شما هم از بين خواهد رفت.
