«بهار دل‌ها» فرصتي مناسب براي کسب آرامش و مطالعه‌اي ارزشمند

تعطيلات نوروز که به پايان رسيد، بهار دل‌ها آغاز گرديد؛ فرصتي ارزشمند براي آنکه خالق هستي را بخواني و از او طلب آرامش و آمرزش کني، و چه زيباست که اين ماه براي داوطلبان کنکوري امسال، نزديک به آزمون سراسري است؛ چرا که فضاي رسيدن به آرامش، در اين ماه مهيّاست و مي‌توان او را با همه اسم‌هاي بزرگش، از يا عليُّ يا عظيم گرفته تا يا غفور يا رحيم، خواند و دلشوره‌ها و نگراني‌ها را به امواج درياي رحمانيت او سپرد و با دلي آرام و قلبي مطمين، براي امتحانات نهايي و آزمون سراسري آماده گرديد.

 

در اين ميان، تعدادي از داوطلبان آزمون سراسري نگران اين هستند که تغيير در ساعت خواب و تغذيه آنها تاثير منفي در مطالعه‌شان داشته باشد و نتوانند مطالعۀ با کيفيتي در اين ايام داشته باشند. در ابتدا بايد بگوييم که با وجود دشواري، اجازه ندهيد که عواملي چون: گرسنگي، احساس ضعف و کمبود انرژي، شما را از رسيدن به هدفتان باز دارد.

 

در اين مقاله، نحوه مطالعه در ماه رمضان و بهترين زمان مطالعه را  در اين ماه شرح خواهيم داد تا بتوانيد در اين ماه مبارک، ساعات مطالعه‌تان را در حد مطلوب نگه داريد و از ديگر رقباي خود عقب نمانيد و از برکات اين ماه نيز بهرۀ لازم را ببريد.

 

 

اولين نکته اين است که برنامه‌ريزي را فراموش نکنيد، و قبل از شروع مطالعه، براي خودتان مشخص کنيد که قرار است در روزي که پيشِ رو داريد، کدام مباحث را مطالعه کنيد.

 

پس از ميل کردن سحري يا افطاري، تا يک ساعت سعي کنيد که مطالعه‌اي نداشته باشيد؛ چرا که به خاطر پر بودن معده، خون‌رساني به مغز کمتر مي‌شود. مي‌توانيد از ساعت 5 صبح مطالعه را آغاز کنيد و تا ساعت 12:30 که هنوز احساس گرسنگي و ضعف نخواهيد داشت، به مطالعه بپردازيد (اگر دانش‌آموز هستيد، شما تا ساعت 12:30 يا 2 بعد از ظهر در مدرسه هستيد و در کلاس‌هاي درس حضور داريد)؛ سپس مي‌توانيد زماني را به استراحت و خواب اختصاص دهيد تا هم کمبود خواب شب را جبران کنيد و هم گرسنگي را کمتر احساس کنيد. پس از استراحت تا زمان افطار هم مي‌توانيد به مطالعه يک يا دو واحد 60 دقيقه‌اي از دروس عمومي و سبک بپردازيد يا از درس‌هايي که قبلاً مطالعه نموده‌ايد، تست بزنيد؛ چون تست زدن انرژي زيادي نمي‌گيرد؛ بنابراين، سعي کنيد که از اين مورد غافل نشويد و به مطالعه تستي بپردازيد.

 

يک ساعت تا يک ساعت و نيم بعد از افطار هم، زمان مناسبي براي مطالعه است. هنگام سحر نيز زمان مناسبي براي مطالعه است؛ چون قبلاً خوابيده‌ايد و گرسنه هم نيستيد و مي‌توانيد مطالعه را در فضايي ساکت، که هيچ چيز در  آرامش شما اختلال ايجاد نمي‌کند، آغاز کنيد؛ در ضمن، اين دوران، فرصت مناسبي است که خوابتان را براي کنکور تنظيم کنيد تا براي امتحانات نهايي و آزمون سراسري هم بتوانيد صبح زود بيدار شويد و  سرجلسۀ آزمون خواب‌آلود نباشيد.

 

 همه ما، ماه رمضان، افطاري و سحري‌هاي دور هم را خيلي دوست داريم و از طرف ديگر سريال‌ها و برنامه‌هاي مربوط به اين ماه هم جذاب است؛ اما بايد بدانيد که اين سريال‌‌ها کاملاً مي‌‌توانند شما را از دور رقابتي کنکور خارج کنند و وقت شما را هدر دهند؛ بنابراين، پيشنهاد مي‌کنيم که بعد از افطار سراغ تلويزيون نرويد و سعي کنيد برنامه مطالعاتي خود را اجرا کنيد. حضور در دورهمي‌ها هم به دليل اتلاف وقت و هم شيوع کرونا، به هيچ وجه توصيه نمي‌شود.

 

افطاري را سبک، اما همراه با مواد مغذي مصرف کنيد تا دچار رخوت نشويد و بتوانيد مطالعه خود را از نظر کيفي و کمّي در سطح بالايي نگه داريد. براي افطاري حتماً از مواد قندي طبيعي استفاده کنيد. شير گرم، شير ولرم و عسل، چاي ولرم  و عسل، چاي و خرما، گزينه‌هاي مناسبي براي افطاري هستند. مغزها مانند گردو هم خوب است که در سفره افطار حضور داشته باشد؛ زيرا در اکسيژن‌رساني به مغز و خنثي‌سازي راديکال‌هاي آزاد مهاجم به مغز و اعصاب  و بيشتر شدن  تمرکز و حافظه، مؤثر است. بهتر است که در وعدۀ افطار، از خوردن غذاهاي چرب پرهيز کنيد تا بتوانيد بعد از افطار مطالعه کنيد. وجود لبنيات در رژيم غذايي، به دليل داشتن کلسيم فراوان، براي سلول‌هاي عصبي بسيار مفيد و موجب آرامش اعصاب در افراد کنکوري خواهد شد؛ پس اگر مي‌خواهيد خواب راحتي داشته باشند، بايد هنگام خواب يک ليوان شير بنوشيد.

 

 يک ساعت بعد از افطار، شامي سبک ميل کنيد. در اين مدت هم حتماً آب به مقدار کافي بنوشيد و ميوه و سبزيجات را در برنامه غذايي خود قرار دهيد. نيم ساعت بعد از شام هم مي‌توانيد شروع به مطالعه کنيد؛ چون بلافاصله بعد از صرف غذا، حجم زيادي از خون به سمت معده مي‌رود تا به سوخت و ساز بدن کمک کند، و طبيعتاً مغز، تمرکز لازم را براي مطالعه نخواهد داشت. 

 

حتماً سحري را به طور کامل و با آرامش و دور از استرس، ميل نماييد. يکي از موارد اشتباه غذايي در اين وعده، تسريع در غذا خوردن است که اثر آن بعد از چند روز روزه گرفتن در سيستم گوارش آشکار خواهد شد و به صورت بروز عوارضي، مثل: سنگيني معده و عدم مراحل هضم طبيعي غذا در طول روز، ديده مي‌شود.

 

بهتر است که در وعده سحر، به جاي استفاده از قندهاي ساده، نظير: حلوا، قند و شکر، شيريني، مربا و عسل، از قند‌هاي مرکب، نظير: نان، برنج و ماکاروني استفاده شود.

 

 

از کم کردن ساعات خواب و استراحت، با توجه به طولاني بودن زمان روزه داري، جداً پرهيز کنيد؛ چون پس از اتمام ماه مبارک رمضان، باز گرداندن ساعت خوابتان به حالت عادي دشوار خواهد بود؛ بنابراين، بهتر است که در ساعت بيولوژيکي بدنتان تغيير ايجاد نکنيد و جاي خواب شب و روز را عوض نکنيد؛ چرا که سبب ناتواني شما در دراز مدت خواهد شد.

 

 

علي مرتضي قلي، رتبه 3 گروه آزمايشي علوم انساني سال 97، مي‌گويد: وقتي معتقد باشي که همه چيز دست خداست و به سمت او بروي، لطف و رحمتش شامل حالت مي‌شود؛ براي مثال، همين مساله ماه رمضان، درست است که باعث شد کمي از لحاظ درسي افت کنم، اما من باور داشتم که همه چيز دست خداست و من بايد به وظايفم عمل کنم و در نهايت، با اينکه هيچ وقت رتبه‌ام در آزمون‌هاي آزمايشي زير 20 نشده بود، در کنکور رتبه‌ام 3 کشوري  شد!

 

ياسمن مير، رتبه 6 گروه آزمايشي علوم تجربي سال 96، نيز با اشاره به اهميت نيايش، مي‌گويد:هيچ وقت نشد که به خاطر درس، نمازم قضا شود. معتقدم که نماز و نيايش، باعث آرامش بيشتر انسان مي­شود.

 

 

 بسياري از اوقات، پس از نماز يا در فرصت‌هاي ديگر با خدا حرف مي‌زدم و از او براي اينکه ياورم است و در  رسيدن به هدفم کمکم مي‌کند، تشکر مي‌کردم. زماني هم که نتيجه‌ام بد مي‌شد، با پروردگار حرف مي‌زدم و به او مي‌گفتم که فقط تو مي‌تواني کمکم کني. در کل، معتقدم که نيايش، در آرامش فرد خيلي مؤثر است؛ اينکه بداني کسي هست که  بسيار قدرتمند است و حواسش به تو هست، و اگر تلاش کني و به او توکل کني، کمکت خواهد کرد.