ارديبهشت؛ زماني براي درس خواندن
هر چه به زمان برگزاري آزمون سراسري نزديکتر مي‌شويم، برنامهاي که شما عزيزان بايد براي آمادگي در اين آزمون داشته باشيد ظريفتر ميشود. در اين برنامه، ارديبهشت براي شما داوطلبان گرامي، چه دانش‌آموز باشيد و چه داوطلب پشت کنکوري، از اهميت خاص و ويژهاي برخوردار است. براي آن دسته از دانش‌آموزاني هم که در زمان آمادگي براي آزمون سراسري برنامه خوبي نداشته‌اند و تا الان از نتيجه خود راضي نيستند اين ايام و زمان برگزاري امتحانات پايان ترم مي‌تواند يک فرصت باشد؛ زيرا شما و ديگر دانش‌آموزان، پس از امتحانات، بيشتر از دو ماه فرصت داريد تا براي کنکور آماده شويد.
حتماً با تعجب مي‌گوييد: «دو ماه؟! حتماً اشتباه شده است؛ زيرا کنکور اواسط تير برگزار ميشود و ما، پس از ارديبهشت، فقط قدري بيشتر از يک ماه فرصت داريم». اين موضوع از نظر زماني درست است، اما به خاطر داشته باشيد که شما در ماه بعد ديگر به مدرسه نمي‌رويد و وقت بيشتري، در مقايسه با زماني که براي مدرسه از دست مي‌داديد، در اختيار داريد؛ پس براي دانش‌آموزان کنکوري، اين يک ماه و اندي، مي‌تواند برابر دو ماه کارايي داشته باشد. نتايج و تجربه‌هاي زيادي از داوطلبان سال‌هاي قبل، نشان داده است که تغييرات بسياري مي‌تواند در اين مدت رخ دهد و علت آن هم، امکان توقف بسياري از داوطلبان است که به دلايل مختلف، درس خواندن را کنار مي‌گذارند و به ديگران اين فرصت را مي‌دهند تا از آنان سبقت بگيرند. جالب است که تعداد اين‌گونه داوطلبان، اصلاً کم نيست؛ يعني اگر شما به تلاش خود مانند قبل ادامه دهيد، به طور قطع از آنان سبقت خواهيد گرفت، و اين از ويژگي‌هاي لحظات پاياني هر مسابقه است؛ فقط کافي است مانند دونده‌اي که در لحظات پاياني مسابقه، تمام توان و تلاش خود را به کار مي‌گيرد، شما هم در اين مدت با تمام توان و انرژي حرکت کنيد؛ بدين ترتيب، خواهيد ديد که نتايج درخشاني در انتظار شماست. تصور کنيد که در يک مسابقه 100 کيلومتري در حال دويدن هستيد؛ حالا به کيلومتر 80 رسيده‌ايد و حدود 20 کيلومتر، هنوز باقي مانده است؛ حتي اگر در آن زمان، شما بين نفرات مياني هم قرار داشته باشيد، باز هم به دليل آنکه زمان زيادي در اختيار شماست، مي‌توانيد به موفقيت دست يابيد؛ پس زمان کلي براي رسيدن به آنچه مي‌خواهيد، وجود دارد؛ فقط کافي است بدانيد که 20 درصد مسير هنوز باقي مانده است.
با توجه به اينکه در اين مقاله بيشتر سعي داريم درباره دانش‌آموزان کنکوري و برنامه آنان صحبت کنيم، لازم است اشاره اي کوتاه به اين موضوع داشته باشيم که داوطلبان پشت کنکوري مي‌توانند، طبق برنامهاي که از قبل داشته‌اند، ارديبهشت و خرداد را به مرور کلي و تست‌زني بپردازند؛ در واقع آنان در ماه‌هاي باقي مانده با مسايل دانش‌آموزان کنکوري مواجه نيستند و مي‌توانند بدون دغدغه امتحانات پايان ترم، فقط در راستاي برنامه کنکور مطالعه کنند. مشکلي که ممکن است در هنگام امتحانات براي دانش‌آموزان کنکوري پيش بيايد اين است که مطالعه براي کنکور، با مطالعه براي امتحانات تشريحي فرق مي‌کند و اين دوگانگي در خواندن دروس، ممکن است که به نظر برخي از دانش‌آموزان عزيز باعث اتلاف وقت آنان شود. گرچه تفاوت‌هايي بين مطالعه تستي و تشريحي وجود دارد و حتي ممکن است که شما عزيزان هنگام مطالعه تشريحي، احساس کنيد که بسياري از مطالب برايتان ناآشناست، اما نگران نباشيد؛ زيرا همين مطالعه مجدد، باعث يادآوري بسياري از مطالب خواهد شد؛ به علاوه، اگر مي‌خواهيد واقعاً از ميزان مطالب موجود در ذهنتان مطمين شويد، کافي است تعدادي تست بزنيد؛ آن‌وقت خواهيد ديد که با ديدن گزينه‌ها و … بسياري از مطالب در ذهنتان تداعي ميشود.
اگر شما جزو آن دسته از داوطلباني هستيد که خلاصه‌هاي خوب و کاملي از دروستان داريد، مي‌توانيد از اين خلاصه‌ها براي امتحانات دروس مورد نظر خود استفاده کنيد؛ با انجام اين کار، با يک تير، دو نشان مي‌زنيد؛ هم براي امتحانات آماده مي‌شويد و هم مطالب کنکور خود را مرور مي‌کنيد. نکته‌اي که به صورت بسيار محرمانه و در گوشي بايد اشاره کنيم، اين است که اگر وقت شما براي مطالعه کامل امتحاناتتان کافي نيست، کنکور را در اولويت قرار دهيد؛ زيرا اگر به طور ناخواسته و اتفاقي، در يک يا چند ماده درسي، نمره آزمونتان کمتر از نمره قبولي شد، ماه شهريور براي جبران امتحانات وجود دارد، اما براي کنکور (که سالي يک بار برگزار ميشود) ديگر زماني براي جبران نيست! در آمادگي براي امتحانات پايان سال و نيز آزمون سراسري، حتماً به نکات زير توجه داشته باشيد:
1- مجموعه‌اي از پرسش‌هاي امتحانات سال‌هاي قبل را تهيه کنيد. اين موضوع به شما کمک مي‌کند تا در وقت کمتري، مطالب مهم را در يک درس جمع آوري و مطالعه کنيد.
2- دقت داشته باشيد که در حين درس خواندن براي امتحان نيز مي‌توانيد فعاليت‌هايي نظير خلاصه‌نويسي درس موردنظر را ادامه دهيد. هنگام مطالعه، انجام اين فعاليت‌ها را قطع نکنيد. انجام اين فعاليت‌ها به شاداب‌سازي مطالعه شما نيز کمک مي‌کنند؛ به علاوه، باعث ميشود تا اگر برخي از مطالب يک درس جا مانده باشد، شما آن را به خلاصه‌هاي خود، که بلافاصله پس از امتحانات بايد براي آخرين بار مرور کنيد، اضافه نماييد.
3- هنگام برنامه‌ريزي براي امتحانات، به مباحثي که اخيراً تدريس شده است، بيشتر اهميت داده و در مقايسه با ساير مباحث، مطالعه آنها را در اولويت قرار دهيد؛ چرا که اين مطالب، کمتر دوره شده و مورد آزمون و امتحان قرار گرفته‌اند و ممکن است که تسلط شما بر آنها کامل و کافي نباشد؛ به همين دليل و براي اينکه مطالعه چنين مباحثي در روزهاي امتحان، باعث اضطراب و نگراني نشود، بهتر است که در اولويت مطالعه و تمرين و تکرار قرار گيرند.
4- از قبل هيچ تصوّري نسبت به اين دوره از امتحانات در ذهن خود تعريف نکنيد. تصورات قبلي که براي خودتان مي‌سازيد، باعث خواهند شد که تمرکز واقعي شما از بين رفته و پيش‌داوري شما حوزه فعاليتتان را محدود کند. 5- قدر روزهاي فاصله افتاده بين امتحانات را بدانيد و از لحظه لحظه‌هاي آن استفاده کنيد. يک استراحت کوتاه (يکي دو ساعته) پس از هر آزمون، کافي است تا از فضاي آزمون قبلي خارج شويد و کار آماده‌سازي براي آزمون بعدي را آغاز کنيد، و يا اينکه اگر تخمين مي‌زنيد که وقت بيشتري داشته باشيد، بيش از اينکه آن را صرف امتحان بعدي نماييد، به انجام کارهايي اختصاص دهيد که باعث آمادگي بيشتر شما در کنکور ميشود؛ مثلاً مي‌توانيد تست‌هاي همان درس را زده و با حل و مطالعه آنها هم خود را محک زده و هم اينکه براي امتحان، بيشتر آماده شويد.
6- با برنامهاي منظم و دقيق پيش برويد تا امکان مطالعه بهتر براي امتحانات و کنکور فراهم شود. بدون برنامه، کم کم استرس و به هم‌ريختگي شما بيشتر ميشود و برخي از دروس باعث نگراني‌تان خواهند شد. شما عزيزان براي نتيجه گيري بهتر در امتحانات و نيز کنکوري که پيشِ رو خواهيد داشت، علاوه بر مطالبي که در بالا ذکر شد، بهتر است به اين نکات هم توجه داشته باشيد:
1– بهترين الگو براي تمرين‌هاي تشريحي، پرسش‌هاي امتحانات نهايي سال‌هاي گذشته است. اين پرسش‌ها به شما کمک خواهند کرد تا آشنايي بهتر و بيشتري با ذهن طراحان و تنظيم‌کنندگان امتحانات نهايي پيدا کنيد.
2- به سؤالات و امتحانات سال‌هاي گذشته توجه کافي داشته باشيد؛ چرا که سؤالات امسال نمي‌تواند تفاوت فاحشي با چند سال گذشته داشته باشد. مطالب کتاب‌ها محدود و مشخص است و شما با حل چند دوره امتحان نهايي براي هر درس، مي‌توانيد به مفاهيم اصلي و کليدي آنها مسلط شويد و اعتماد به‌نفس پيدا کنيد. مطالعه کليد سؤالات، که مصحح بر اساس آن به پاسخ داوطلبان نمره مي‌دهد، مي‌تواند نوشتار و پاسخگويي شما را بهتر و هدفمند‌تر کند؛ پس تمام پاسخ‌ها را به دقت مطالعه کنيد.
3- در ابتدا بايد سعي کنيد که در کنار تمام جزوات پر‌حجم و مفيد خود، به متن کتاب درسي، تمرينات و مثال‌هاي کتاب توجه کنيد؛ حتي در عين سادگي، آنها را دوباره حل کنيد و سپس به سراغ جزوات خود و تمرينات اضافه برويد. در پايان حتماً مطمين شويد که در کتاب درسي، مطلب، مبحث يا تمرين و مثالي از قلم نيفتاده باشد. فراموش نکنيد که در امتحانات نهايي، شيوه تصحيح و کليد سؤالات، در نمره شما بسيار تاثير مي‌گذارد و ملاک تصحيح‌کنندگان و طراحان، متن و نوشتار کتاب است.
4- ساعت مطالعه خود را در ارديبهشت افزايش دهيد تا بتوانيد، علاوه بر انجام کار‌هاي دبيران و مطالعه درس‌هاي جديد، به رفع ضعف‌ها و دوره مطالب نيز بپردازيد؛ اما لازم است که در انتهاي هر هفته، استراحتي را نيز براي خود در نظر بگيريد تا در خرداد ماه، با همين انرژي و توان، مطالعه و تمرين و تکرار را ادامه دهيد.
5- به خود آرامش بدهيد و سعي کنيد که منطقي باشيد. حتي اگر فکر مي‌کرديد که در نخستين امتحان، نمره عالي کسب خواهيد کرد، و پس از برگزاري امتحان، پيش‌بيني شما عملي نشد، خودتان را تحت فشار رواني قرار ندهيد؛ زيرا اين موضوع، باعث کاهش توان و انرژي شما خواهد شد و ممکن است که به خوبي از عهده امتحانات بعدي نيز برنياييد. 5 – فرصت مناسبي را به انجام تمرين‌هاي اضافه اختصاص بدهيد؛ البته يادتان باشد که اين تمرين‌ها حتماً تشريحي باشند؛ چون تمرين‌هاي تشريحي، شما را براي روبرو شدن با آزمون‌هاي پايان سال، بيشتر آماده مي‌کند.
6- برخي از دانش‌آموزان سال يازدهم در طول سال تحصيلي براي تقويت بيشتر خود، از منابع تستي استفاده مي‌کنند. اگرچه انجام اين کار در جاي خود مناسب است، ولي از حالا تا شروع دوره سال آخر، تست را کنار بگذاريد. در حال حاضر، پرداختن به تست، تمرکز کاري شما را از بين خواهد برد.
7- هميشه ذخيره‌سازي باعث تقويت و استفاده بهينه از فرصت‌هاست. يکي از اين ذخيره‌ها، خلاصه‌نويسي‌هايي است که هم در دوره امتحانات نهايي و هم در سال آينده موجب استفاده بهينه از وقت خواهند شد. با استفاده از فرصت‌هاي خالي موجود در برنامه‌تان (مثل اوقات آزاد روزهاي پنج‌شنبه و جمعه) خلاصه‌نويسي‌هاي خود را کامل کنيد، و اگر تا‌کنون خلاصه‌نويسي نکرده‌ايد، تلاش کنيد تا لااقل دروس تحليلي و تمريني خود را خلاصه‌نويسي کنيد.
8- زحمات امروز شما، مقدمه بهره‌برداري از آنها در آينده است. اطمينان داشته باشيد که تمام اين تلاش‌ها در آغاز سال آخر، يعني درست بلافاصله پس از دوران امتحانات، مورد استفاده شما قرار مي‌گيرند و آن زمان از اين تلاشتان خرسند خواهيد بود؛ پس زود خسته نشويد و همت بيشتري در مطالعه دروستان نشان دهيد و مطمين باشيد که موفق خواهيد شد.
